8 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. 15 Dec. '12. No. 1851 expoueren Fraulei»Berg en de heer Sohwars. Het werk run de»twee vertoont looreel overeenkomst gevolg wMrachJiJnljjk van langdurige samenwerking dat het opper vlakkig goden van n zelfde hand geprodu ceerd kan Bchjjnen. Het sjjn meert Btadietjea, blijkbaar naat de natuur in het sonnige Zuiden, waaronder verschillende «eer aangenaam om te alen, om een gelukkig treffen van wat ik, in gosden iln, den modernen kleurnoot ion willen noemen. Bij nader aanschouwen kwam het me voor, dat toch onder de insending van Franlein Bsrg de meest petillante proeven van kleur-en lichtuitdrckking voorkomen. Het gezamenlijke werk maakt echter in z|jn hittige kleurigheid een lustigen, frisschen indruk met meer rjjkheid aan nuancen dan de serie van Knap op de Lncas-tenteonstelling. De Ezpressionnisten zijn te vinden in de naast-gelegen grootere zaal. Expressionnisme als we, dit woord in het Hollandsch overzettende, trachten te verstaan beteakent het ongeveer: uitdrukkingsmacht en das moeten de expressionnisten schildere zQn, die het er bovenal op aanleggen hun werk nltdrnkkingavol te doen zjjn. Daar deze hoedanigheid nu wel b|] iedere kunst uiting te verwachten is, en er hier niet op eenigerleiwy ze in' t bij zonder een uitdrukkings vorm waar te nemen valt, mogen we aan nemen dat de«e groep die allereerste eisch voor het kunstwerk tegenover zooveel loosheid in het tegenwoordig kunstbedrijf uitdrukkelijk voorop stelt. Jegens iedere manifestatie die voorgeeft een meening of een overtuiging kenbaar te maken, past een oplettende houding. Waarom zonden we dan niet met welwillendheid dit nieuwe isme" onder de vele reeds be staande categorieën opnemen? Het is toch dood-natuurlek, dat,- nu her haaldelijk nieuwe uitlichten worden ont dekt of meenen ontdekt te zj]n er ook telkens andere groepen zich vormen, die weer ter aanduiding van de soort, een eigene benaming; behoeven. Wat de Expressionniaten intusachen van Futuristen en Cabisten o ader scheid t, wil m|j echter uit deie tentoonstelling nog niet recht duidelijk z|jn. Want b|j de exposanten zelf zonden weer onderling zeer afwijkende strevingen op te merken zijn en dus verschillende sektenamen gevon den moeten worden. Er «|jn hier ook weer veel rarigheden, dingen, die, als we se alleen naar het arbeidsgehalte beoordeelen, zelfs niet een minimum-waarde inhouden, die overbluffend zijn van brutale pretentie en die zonden doen meenen, dat de kunst productie van eenwen-lange geslachten, als ijdel maakwerk, een onvruchtbare t|jd' en energie-verbruik beduidt. Ja, zelfs vele van de allermodernste uitingen maken den indruk, dat het schilderen niet anders is dan een doek luk-raak, op sehiel|jkste w|jse, met verf overkladden, en?daar in een schilderij de teekenin g toch aanwezig moet z|jn begeleid door de meest plomp verloren vormdniding. Deze onsmakeiykheden vindt men hier ook, vooral in het werk van Bloch en Barljuk. Ieder handwerkman zjj h\j dan ook kunstenaar kent de liefde voor het aan z|jn vak eigene materiaal, het werktuig. Het is hem een prikkel tot den arbeidslust. De schilder houdt van zijn verf om haar smijdigheid, toetst met wellust de veerkracht van z|jn penseelen, omdat h|j daarmee het kleurleven op zjjn schilderijen zal verwekt en. In de hanteering van de werkmlddelen kent b.v. de schilder een bijzonder zingenot boven den schrijver; de technische handeling is bij hem een integreerend deel van zijn arbeid. (Zoo zou op ander terrein weer een essen tieel onderscheid in de verlnstiging kunnen aangeduid worden tnsschen het biljart en het schaakspel). Schilders als de genoemde en vele andere onder de modernen, schijnen die verliefdheid voor hun materiaal maar weinig te kennen. Misschien ook dat zy, deels uit zwakhoofdige meeningeo, deels uit gemis aan bekwaamheid, voor vooruitstre vende teekenen honden een rauwe kleur en een vergrofde teekening, daarmee gevend een ciowneske parodie op de natuur. Zoo is het ook by deze tentoonstelling van xpressionniaten weer zaak zijn zinnen goed bij elkaar te honden en uit de ver schijnselen van een nieuwen aangroei het onkruid uit te onderkennen. Er is er echter n, die vér uitsteekt boven alle anderen, wiens werken niet alleen als ontwikkeling*verschijnsel merkwaardig xijn, maar ook als kunst met volle teugen kunnen ge noten worden. Het is Kandinsky. Ik zon wenechen, dat er niet anders dan zijn werk bier aanwezig was; 't liefst de collectie onlangs in Botter dam b|j Oldenieel geëxposeerd. Ik kan hierbij niet verzwijgen, dat een, in wat speelechen schrijftrant gestelde jour nalistieke bespreking van een onzer meest respectable auteurs in de N. S. me toen pijnlijk aandeed. De ergerniseen over licht vaardige, en ter plaatse onbevoegde, beoor deelingen van zulk eene z|jde, moesten ons bespaard kunnen blijven. Ik voor mij verklaar deze v|jf schilderijen, ondanks hun zonder lingheid zeer mooi te vinden. Zooveel moois vind ik er in, dat de bedenkingen die ik tegen .deze kunstsoort wel kan opperen, me voor 't oogenblik zeer wysneuaig of bedilachtig zonden voorkomen. Ik prefereer het yoorloopig me door de vlucht van deze nitzeggingen te laten meevoeren, want ik voel me hier nu eens geheel buiten den sfeer van zooveel kuustgeknutsei onder de modernen. Waar dat moois dan in gelegen is ?... Ik kan hierop alleen nog maar het negatieve antwoord geven, dat deze een groot schilder is en wil trachten dat de volgende week nader uit te duiden, terwijl dan ook nog enkele andere van deze vreemdelingen be sproken kunnen worden. Ka z|j volstaan, aan hen, die van de aanwezigheid dezer Expressionnisten nog onkundig waren en die gaarne uitkijken naar den horizon, een bezoek aan de zalen in het gebouw de Boos, dringend aan te bevelen. W. STBBKHOFF. oieiaiazijHei en irclitectnnr. Vlak onder het artikel van den heer J. Gratama, in het vorig no., betreffende het modemagazijn Hirscb, staan afgebeeld drie traveeën, betrekking hebbend op dezen bouw, met toelichting. Dit gedeelte behoort niet by het artikel, zooals troawens bleek uit het stuk zelf van den heer Gratama en uit een typographieche afscheiding. Daar men evenwel zyn artikel en deze daartoe niet behoorende illustraties vereenzelvigd [heeft, (da te groote nabunrschap heeft schuld gehad), zy hier verklaard, dat zij onafhankelijk van elkaar ontstonden. Clarirari. ifct De Dnitsche Krimineele Statistiek beteekent slechts ongeveer K van alle veroordeelingen." (Veril. Ver. Chr. Fertorging «. Krankzinnigen). H|j had een cryptogram achtergelaten, en wel in de eerste editie van de ge zamenlijke Shakespeare'sche werken." (Gidt.) Dit gaf hem aanleiding z|jn tweednidigen geest te toonen." (Tel.) Ten a t ad hui ie lagen heden de vol gende ingekomen stukken voor." (U. D.) Voor iedere huisvrouw is het van groot belang dezen uitschenk te bezoe ken." (Adv. O. H. Ct.) Prof. v. Hamel Jr. schrijft in het HU. over Kafferland en de Kaffers o.a.: Nog kunnen de ethnologen 't liefst er nog niet over eens worden, of de Kaffer liefde kent, uit liefde huwt, dan wel zijne vrouwen uitsluitend koopt (10 runderen is de prijs), omdat zij dan 't werk zullen doen, en hij luieren. Het is juist eigenaardig, dat deze puzzle van den kafferaard door den Afrikaander zoo weinig wordt gesteld. Door de op lossing daarvan alleen toch zóz|j er is zal eerst een waarlijk geruststellend licht kunnen komen te vallen op den somberen schrik, die van uit die natu rellen-wereld aan Znid-Afrika tegemoet treedt: het kaffervraagituL" De stijl heeft een zeer locale tint. « De wonderen der techniek. Onder het zingen van het Wilhelmus zette de trein zich weer in be weging." (Tel.) * Toen ging hu over naar de DeliMaatschappU, welker pouchingman h|j geweest is, om den zoo karakteristieken Engelschen term te gebrniken."( HetLeven.) En daarbij zoo toepasselijk: tobacco-poucti, Deli-Maatschappij f Het is dan cok in hooge mate te betreuren dat de term niet bestaat. ACHIMED FUAD PACHA, Egyptische prins, een der voornaamste pretendenten van den Albaneeschen troon. Het persbureau, dat ons de foto zond, teekende er bij aan, dat deze den Prins te zien geeft in zijne vertrekken te Weenen, vervult met toekomstige heerschersdroomen." iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiniiiiititMiini' Verdi heeft zich in dit werk gegeven zooals hij was; hy heeft niet hooger gegrepen dan hy kon." (N. B. Ct.) Heel verstandig. Hy beeft bijtijds ge merkt, dat hy niet hooger kon grijpen dan hy kon. * Een der vaste rubrieken in de Hollandsche Revue heet: BELANGRIJKE OMDERWIEPBN." Charivarins geef c in overweging in 't vervolg de andere weg te laten. BERN ARD DE VRIES KUNSTHANDEL N. SPIEGELSTRAAT Q3 Tel. interc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen ~~ Encadrementen1 KUNSTHANDEL WED, G. DORENS & ZN, ROKIN 56. AMSTERDAM. ETSEN KLEURETSEN KLEURDRUKKEN PHOT06RAVUREN COPENHAAGSCHPORGELEIN RELIEFSTEMPEL-ATELIER Invitatiehaartcn MENU'S, BALBOEKJES, enz. Atelier B. V3ÏÏ M 3 II 106111 SINGEL S62 hoek Vijzelstr. VORMEN. Ken Handboek voor Dames. BEWERKT DOOR JOHANNA VAN WOUDE. lat liMwiti u TtllMUggto kuikuk ier Btifittto. In prachtband ?2.50. In satijn ?2.90. Uitgave van Van Holkema& Wareudorf, Amat. merkwaarZH dige gebou wen nn Be/g ie:'s-GravenBteen,den schoonsisnRomaanschen burg van het land, t»eo Begijnhoven, met muren omringde stedekes, Sint-Baafs, de rijkst versierde kerk nn België', met do Aanbidding van het Lam G-ods, het onovertroffen meesterstuk der Van Eyok's, de Bouw vallen van de Romaansche Sint" Baafaabdij, talrijke Gothischo kerken, gildehuizen en oude burgers woningen met heerlijke gevels, schilderachtige kaaien en buurten. HARRIJ HEIJER RESTORER OF OLD PAINTINGS. Bussuiii, Holland. N, V, DE WONIN8 Keizersgracht 478 MEUBELEN, KARPETTEN rtc. (Ontwerp W. PENAAT). LAMPEN, KRONEN etc. (Ontwerp JAN EISENLOEFFEL). AMSTERDAM. P. C. PflERELS ROKIN 128-130 AMSTERDAM - TELEFOON 4541 IN MflQflZIJN OUD-HOLLRND" Groote voorraad voorwerpen geschikt voor Kerstmisgeschenken als: KOPERWERK, TIN, GLAS- en AARDEWERK KLEINE MEUBELEN enz. enz. Antique en Imitatie EPHOEMX S) fleféfoon 3 97ö7 AMEUBLEMENTEN expositie vat] irj ^r)Üet(e er> courariten. egrooüog qruüs. 05 KUNSTHANDEL, ARNHEM. TELEFOON 1345. Bïncadrementen* "KUNSTHANDEL C. M. VAN GOGH. ROKIN 115, AMSTERDAM. TENTOONSTELLING DER NAGELATEN WERKEN VAN =± JOHAN COHEN GOSSCHALK. = VIJZELSTRAAT 18. - TEL. 4068. Oude en Moderne Schilderijen, BEVERWIJK. KINHEIM" ZEEWEG 104. TAPIJTEN, L O O P E R S, DIVANKLEEDEN, ENZ,, GE HEEL MET DE HAND VERVAARDIGD VOLGENS OOSTERSCHE TECHNIEK EN VERSIERING, DESGEWENSCHT VOLGENS GEGEVEN ONTWERP EN KLEUR, Levering aan het Vredespaleis. Kuustg-alerijj De Protector Directie J. D. Brinkmann ZUIDBLA.A.IC TOa Gedurende December Expositie van een Keurcollectie Origineele Fransche Kleur Etsen Hollandsche en Dnitsche Graphische Kunst. m. JAARSKEA'S Tentileerende Haarden, Men lette op dit fabtiekamerh. HET SUCCES VORM VAD ELK GEVAL TOET *yn; tïDIT HET EVAL DASS :s cor; MET BEREIKT EH I12T SUCCES Vil=:£!<EHC. MET VAKT-JDSCHfilFT 0£,MQDERME RECLAME' 15 EEM BETROUWBARE GIDS OP OEN MO£1LUI\EH CLAMEWEG.E.H KOST SLECHTS f 3.0C.PER JAAR ÏUB NOG Msoen AAM: JAM D E WIT. flECLAMETEtHHlKER, '( UTRECHT TEL. Z35I. Gebr. Douwes Speciale Ateliers VOOB HET van Verdoeken en Restaureeren Schilderijen. Gevestigd tedert 18O5. Warmoesstr. 78 b/d Ondebrngsteeg, loutert T BINNENHUIS INRICHTINGTOT MEUBELEERING EN VER5IERING DER WONING DIRECTEUREN JAC VANDEN BOSCH EN w GIEBEN GEQ COMMIS57 HPBERLAGEENL5IMONS RAADHUISSTRAAT AS-5Q AMSTERDAM KUNSTHANDEL VAN DELDEN Rokin 126 t/o de Nederlandsche Bank AMSTERDAM. Moderne Schilderijen en Aquarellen. - Permanente Tentooiistelliii.