Historisch Archief 1877-1940
5 Jan. '13. No. 1854
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Financieele en
Economische Kroniek
1912
Wij beloofden in ons vorig overzicht nog
de koersbeweging van de voornaamste specu
latieve waarden de revue te laten passeeren,
waaraan wij hier gevolg geven, tevens hier
en daar een korte opmerking aan dit koers
verloop vastknoopend.
Van de inheemsche soorten hebben vooral
de Petroleum-aandeelen een zeer bewogen
jaar achter zich.
Zoo men zich nog levendig zal herinneren,
behoorde de strijd tusschen de
KoninklijkeShellgroep eenerzijds en de Standard Oil Cy
nauwelijks tot het verledene of opnieuw
ontstond er eene heftige consternatie in het
eerstgenoemde kamp bij de oprichting der
Nederlandsch Koloniale Petroleum Mij, welke
maatschappij werd gebrandmerkt als eene
verkapte Standard Oil onderneming, die der
halve onder het mom van een
nederlandschen titel en gesanctionneerd als
nederlandsche naamlooze vennootschap, dooreen
achterdeur Indië trachtte binnen te komen.
Er is heel wat inkt vermorst over het
werkelijke of vermeende vaderschap dezer
maatschappij; terwijl het bestuur van de
Koninklijke met meer dan oirbare heftigheid
aan de bestrijding van met haar
concurreerende onderneming heeft deelgenomen.
Van welke bestrijding de befaamde
Djambi' concessies het object vormden, waar het
eigenlijk om ging.
Nu wil het gevallen, dat juist met den
aanvang des nieuwen jaars eene brochure
over die concessies is verschenen van de
hand des heeren E. Deen, den directeur der
Perlak Petroleum Mij.
Dat ze uit de pen eens deskundigen komt
bemerkt ieder, ook die den heer D. als zoo
danig niet zou kennen en nu is het wel
merkwaardig wij, voor ons, vinden in
zijn schrijven eene voldoening, daar de door
ons inderiijd te dezer zake aangenomen
houding bijna geheel door die van den heer
D. wordt gedekt dat de schrijver der
brochure eene lans breekt voor eene eerlijke
concurrentie in Indië, waaraan hij derhalve
ook de Standard Oil Cy wil laten deelnemen.
Zijne zakelijke beschouwingen leiden hem
tot een dergelijk betoog, dat te uitvoerig is
om hier ter plaatse te worden weergegeven,
weshalve wij iederen belangstellende aan
bevelen zich die in helderen bewijstrant
geschreven brochure aan te schaffen.
De heer E. Deen doet daarin ook nog even
als wij dat vroeger meenden te moeten doen
uitkomen, dat de Koninklijke geenszins
eene nationale onderneming is, dat haar be
stuur op misleidende wijze nationaal" met
nederlandsch" heeft vereenzelvigd en zoo
doende de goêgemeente in den waan bracht,
dat door toelating van de Standard Oil Cy
in Indië, nationale belangen zouden worden
geschaad.
Intusschen komt de heer D. tot de con
clusie, dat het rijk, resp. de Ned.-Ind. Regee
ring, de wijste partij zou kiezen, door baas
in eigen huis te blijven, dus door te laten
exploiteeren voor hare rekening.
Hij komt tot die opinie op grond van
technische beschouwingen, welke natuurlijk
buiten onze competentie voor beoordeeling
liggen, wat niet weg neemt, dat ze ons als
zeer plausibel voorkomen.
Om evenwel op ons uitgangspunt terug
te komen, de boven gememoreerde conster
natie had natuurlijk ten gevolge^, dat zeer
bewogen koersschommelingen in aandeelen
Koninklijke en derzelver satellieten plaats
vonden, waarop echter, toen de storm ge
weken was, een vrij gestadige koersrijzing is
gevolgd op grond van de steeds stijgende
olieprijzen en de schitterende resultaten,
welke men gevolgelijk van het bedrijf der
Koninklijke in 1912 verwachtte, totdat de
Balkan-oorlog zijn deprimeerende werking
op aand. Geconsolideerde, Orion's e. a. uit
oefende, waardoor ook die der Koninklijke
tijdelijk in koers teruggingen, om ten slotte,
tegen het einde des jaars, weer flink te
verbeteren.
En nu is het opmerkelijk hoe de koers
verhouding tusschen aandeelen Geconsoli
deerde en Koninklijke in den loop van 1912
volslagen is gewijzigd ten nadeele van eerst
genoemde. De jongste daling in de aand.
Geconsolideerde heeft aan allerlei geruchten
voedsel gegeven, waar onder ook, dat de
Gecons. Holl. Petrol. Mij. zou worden ge
fusioneerd met de Koninklijke en daarbij 5
aand. Geconsolideerde zouden worden be
taald met 2 aand. Koninklijke.
De tegenwoordige koersverhouding heeft
misschien aanleiding tot dit gerucht gegeven,
want werkelijk 5 X 225 pCt. = 2 X 556 of
daaromtrent.
30Dec. 1911. 31Dec. 1912.
Dordtschc Petroleum 160 pCt. 165H pCt.
Geconsolideerde 277Va 224
Intern. Rumeensche 120 134
Koninklijke 445 556 ?
Moeara Enim 202 228'^
Perlak Petrol. 77'/2 73
Sumatra Palembang 164 202
Zuid Perlak 74 61
Orion Petrol. 111 88
De Sumatra-tabaksoogst was buitenge
woon, zoowel wat kwantiteit als kwaliteit
De Twentsche Bankvereeniging
B. W. Blijdenstein & GO.
Kapitaal f 15.425.987,50 | ReserreD f 5.889.581,27
HOOFDKANTOOR: Spuistraat 188 144,
BIJKANTOREN (voor wier verbintenissen DE CWENTSCHE
HANKVEREEN19INO, B, W. BLIJDENSTEIN & Co. ten volle aansprakelijk is):
AJnSTEBDAia, Prins Hendrikkade 139.
LONDEN, B. W. BLIJDENSTEIN 4 Co., 55/56. Threadneedle Stree».
ENSCHEDE, B. W. BLIJDEN8TBIN Jr.
ALMELO, LKDEBOER & Co.
R»k«alng-Ceurant met Rentevergoeding.
!?? en Verkoop Wisselt op Binnen- en Buitenland, Vreemde Munt, Coupon*.
lioasuerlng op Binnen- en Buitenland.
Rolswlesele. Circulaire Credletbrleven, geldig over de geheele wereld.
Il- en Verkoop Effecten. Sluiten van Prolongatie.
Ultzettei van fielden op Prolongatie met bewaring van het onderpand by de Twentscbe Trust MIJ.
Bewaring van Waarden. Safe Deposito.
Verzekering tegen verlies bij nitloting van fondsen. ,
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Bredlotoo aan handelaren en Industriëlen by hare afdeeling CREDIETVEREENIGING, hetzij tegen
borgstelling, orediethypotheek of andere zekerheid, hetzy in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S.
Een dag opzegging (bedragen tot ?50.000,?sonder voorafgaande opsegging) . 2X pCt.
TIen Dagen opzegging 3
t»maand vast. . . . X pCt. beneden den gemiddelden prolongatie-koers,
Drlo Maanden opzegging . 3 *)
Zoo Maanden 3X *)
En Jaar . 4 . *)
Van dan da»der oplegging af wordt X pCt. mindnr rentft
E. DIAMANT Jz., Accountant,
CEINTUURBAAN 149, AlWHTKRltAM.
Telefoon Int. Zuid 912. | Telegr.-adres: Memento?Amsterdam.
THE GRESHAM LIFE ASSURANCE SOCIETY,
LIMITED.
Levensverzekering en Lijfrenten.
Stand 31 December 1910:
Actief f 125592.117.
Jaarlijksche Inkomsten 17,413,036.
Uitbetaald aan de Verzekerden . . . , 32.,181,356.
THE GRESHAM FiRE & ACCIDENT INSURANCE SOCIETY, LIMITED.
Branches: BRANDVERZEKERING.
ALLE ONGELUKKEN & ZIEKTEN.
INBRAAK, DIEFSTAL VERDUISTERING & BEROOVING.
ONEERLIJKHEID YAN PERSONEEL, WETTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID.
AUTOMOBIEL, GLASVERZEKERING.
Zetel derMaatschappöen: ST. MILDRED'S HOUSE. LONDON E.C.
Keclerlandsche Afdeeling: SPUI 83-37, AMSTERDAM.
Directeur: M. JUDELL.
Crediet- en Bankvereeniging
Keizersgracht 48%, Amsterdam*
BANK- EN C09I3IISSIEZAKK3.
UITVOERING VAN EFFECTENORDEBS.
SLUITEN VAN PROLON&ATlëN.
LEVENSVERZEKERING -BANK
+ ^
^?AMSTERDAM"
w OUBI- 4UM^
betreft, zoodat de betreffende ondernemingen
een recordjaar achter den rug hebben.
Een en ander moest in de koersen der
aandeelen tot uitdrukking komen en dat is
dan ook niet uitgebleven.
Het spreekt van zelf, dat de onderne
mingen, welke hierop eene uitzondering
maakten, hare aandeelen eene tegengestelde
koersrichtirig zagen inslaan, wat de onder
staande cijfers dan ook staven.
Als gewoonlijk heeft zich thans weer eene
hausse-beweging voor Tabaks-waarden in
gezet, hoewel naar wij vernemen de kwali
teit van het ditjarige gewas over 't geheel
genomen verre achter staat bij die van
gewas 1911.
Zijn tal van aandeelen in den loop des
jaars uithoofde der bedrijfsresultaten in koers
gestegen, enkele soorten ondergingen nog
en juist in de laatste dagen des ouden
jaars eene zeer aanzienlijke koersrijzing
tengevolge van finantieele transacties der
betreffende maatschappijen.
Zoo verkocht de Hessa Tabak-Mij, haren
rubber-aanplant', wat een belangrijke koers
stijging in hare aandeelen bewerkstelligde,
verdeelde de Amsterdam Deli Cy hare reserve
in den vorm van aandeelen en nam de
Arendsburg Tabak-Mij, den rubber-aanplant
van de Deli Padang-Mij. over, waarvan eene
uitgifte van nieuwe aandeelen het gevolg
zal zijn.
Ook deze transactie werd door een aan
zienlijke koersrijzing gevolgd ; of dit reeds
aanstonds gemotiveerd mag worden geacht
is eene kwestie, welke men ter beurze
gemeenlijk niet al te ernstig stelt, hoewel
wij volstrekt niet in twijfel wenschen te
trekken, dat het bestuur der Arendsburg
weldegelijk haar profijt hiermede zal beoogen.
30Dec.'1911 31 Dec. 1912
pCt. pCt.
Amsterdam Deli 735
Langkat gew. 377
pref. 443V2
Arendsburg Tabak
Bindjey Tabak
Deli 'Batavia
Cultuur
Maatschappij
Deli Padang
Hessa Tabak
Krapoh
Medan
Rotterdam Deli
Senembah
United Lankat
630 e\-tlaiin
290
343
715 785
IHVz «9
766 527
105 136
510 575
82 108'/2
108 145V2
116 85
240 264
522 391
556 552
493'/o 518
Ook de Deli Batavia Mij. heeft een dergelijke
financieele transactie als de Amsterdam?Deli
tot stand doen komen.
Ook verschillende Rubber-waarden hebben
in den loop des jaars een flink avans behaald
en dit heeft z'n goede reden. Tal van onder
nemingen zijn reeds in eene phase van ge
regelde en flinke productie gekomen en hoe
verder de tijd voortschrijdt hoe nader of dit
exploitatie-stadium ook voor de anderen
aanrukt; onderstaande cijfers staven dit ten
volle:
Amsterdam Rubber Mij. 76,690 219,700
Nederlandsche 93,630
Preanger 17,780 58,800
Serbadjadi 27,895 59,740
Ontrang- en
Rentevergoeding a deposito.
Met ingang van beden wordt de rente
vergoeding vastgesteld als volgt:
Met n dag opzegging . . . . 2>i pCt.
(Bedragen tot ?20.000 zijn terstond betaalbaar).
Met 10 dagen opzegging .... 3 pCt.
Voor een jaar fixe 4
Voor andere termijnen op nader overeen
te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving volgens
reglement.
SAFE DEPOSIT-INRICHTING,
geopend:
op werkdagen van 8 Ji tot 5 nar.
bearsvacantiedagen 8 % 4
Loketten van ? 2.50 per maand (?10.?per
jaar) en hooger te huur voor by de Directie
bekende of geïntroduceerde personen.
Amsterdam, 6 December 1911.
4LI.EMEEM HYPOTHEEKBAM
WLeerengrncht 416, Amsterdam,
Opgericht in 1889.
Maatschappelijk kapitaal . . ? 2,000,001
Belegde Reserves 235,001
Geeft uit 4 pCt. Pandbrlevei
in stnkfcen vin ?101,0. ?500 en ? 00.
Verstrekt gelden op Ie Xlypotbee
tegen billijke voorwaarden.
De OJTHctie:
J. J. 8. R. ZIMMERMAN. Mr. H. POU*
Itei9TI r
Hrectle T. Nederland i
UU.H.WERTHEIKA
De HoDaodsche Voorschotbank.
HAARLEM, JANS WEG 42.
Bijkantoren: Amsterdam, Damrak 99.
Rotterdam, Wflnhaven 129o.
's-Gravenuage,Ged.Bnrgw.38.
Maastricht, Breedestraat 24.
De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag
net een minimnm van f BOO en verkoopt
4X pCt. Schuldbrieven in stokkom vso
* inon ' sno c ion ar f RO
Rott. Hypotheekbank v.
Volteekeud Maatsch. Kapitaal ?5.000.000.
Eeserve / 581.928.57.
Gaeft geld op oerate hypotheek sondei
vooruitbetaling van rente. Inlichtingen te
bekomen t.en kantore der Bank, Gedempt
BiarhcvED 25, of bfl hare Agenten
"V 7\rntif
ED. HOTBB. Mr. W. v. KOBSEM, Mr. E.W. INSINGEK
Bedenkt men daarbij, dat voor over
productie in geenen deele behoeft te worden
gevreesd, wijl voortdurend meerdere toe
passingen van dit artikel worden uitgevonden,
dan laat het zich verklaren, dat de aandeelen
der betreffende ondernemingen geleidelijk in
koers konden stijgen, wat uit de volgende
noteeringen blijkt:
30 Dec. 1911
pCt.
220
93V2
Amsterdam Rubber
Deli Batavia
Indische
Koloniale
Nederlandsche
Preanger Rubber
Serbadjadi
97 >/2
79 '4
111
162Vs
31 Dec. 1912
pCt.
217 ternr. kap
128V8
99
70 Vs
67?4'
115
130
Een minder gunstig verloop hadden de
aandeelen der Koloniale Credietinstellingen
en Cultuurondernemingen toen in 1912 de
tendenz der suikerprijzen van lieverlede wat
verzwakte en ook de weersgesteldheid over
't algemeen te wenschen overliet.
En voorts wreekten zich bij een paar
ondernemingen de gevolgen vaneene
boom"periode, zooals die de jaren 1910 en 1911 te
aanschouwen gaven"; de Banjoewangi
suikerCultuur Mij. n.l. kwam voor een deconfiture
te staan en de toestand van de Kaliredjo
suikerfabriek schijnt eveneens, zoo zij niet
hachelijk is, dan toch zeer veel te wenschen
over te laten.
Wij geven hieronder enkele cijfers:
30Dec. 1911 31 Dec. 1912
pCt.
Banjoew. Suikerfabr. 60 Va
Vorstenlanden aand. 168Vs
act. dej. ?133.
pCt.
Handelsver. A'dam aand.
Javasche Cultuur
Kalibagor
Koloniale Bank
Krian Suikerfabriek
Kaliredjo
Ned. Ind. Handelsbank
Ngredjo Cultuur
Sentanen Lor
Suiker Cultuur Mij.
Mijnaandeelen verging
nu de Erdmann & Sielcken mijnen langzamer
hand uitgeput schijnen te geraken.
Ketahoen gew. 56)4 8
pref. 90 28 Vs'
Redjang Lebong 566 200
En hiermede is onze retrospectieve be
schouwing over 1912 in hoofdzaak afgeloopen.
Nu het nieuwe jaar is aangevangen, schijnt
als 't ware de dam doorgebroken voor nieuwe
uitgiften : een niet te stuiten stroom van
allerlei soort waarden breekt zich baan en
pCt.
8
221
287
180
1 37 '/s
153' 4
79 Va
233
80
310
125
het veel
?129.50
pCt.
188
276
192
128
128
38 '4
2191/3
1391/2
275
118%
ernstiger,
wenschen wij die onderscheidene emissies
hier derhalve kortelijks te resumeeren.
De gemeente Rotterdam dan brengt op
6 Jan. a.s. van eene 4 pCt. leening circa
?12,000,000.?de helft ter inschrijving tegen
een koers door den gegadigde zelven vast
te stellen, terwijl de toegewezen inschrij
vingen worden gegund tot een en denzelfden
koers, in dier voege, dat de inschrijvingen
voor hoogeren dan door de gemeente
vastgestelden koers ten volle, de andere
pondspondsgewijze worden toegewezen.
De Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen stelt op 14 Jan. a.s. de inschrij
ving open op ?7,000,000.?4 pCt. obligaties
a 97'4 pCt; de Holland La Plata Hypotheek
bank op 6 Jan. a.s. op ? 750,000.?5 pCt.
pandbrieven circa 991/" pCt.: de Amsterd.
Droogdok Maatschappij ?200,000.?aan
deelen a 150 pCt. eveneens op 6 Jan. a.s.;
de gemeente Kampen van 2?16 Jan. op
?560,000.?4 pCt. obligaties a 99 pCt., ter
wijl de heeren Van Loon & Co. op 6 Jan.
de gelegenheid aanbieden om in te schrijven
op S 1,7000,000.?5 pCt. douane-obligaties
der Republiek Liberia en de Nederl. Indische
Spoorweg Maatschappij op 7 Jan. ?4,000,000.
4 pCt. obligaties a 97J/2 pCt. ter inschrijving
doet komen.
Hier is waarlijk l'embarras du choix.
3 Jan.
v. D. M.
Italië's financieele toestand
Reeds sedert geruimen tijd heeft voor Italië
het schrikbeeld van een telkenjare
terugkeerend deficit op zijn budget plaats gemaakt
voor een meestal belangrijk overschot, waar
van het kleinste nog altijd 15 a 16 millioen
lire heeft bedragen, doch dat gewoonlijk de
30 millioen lire heeft overschreden.
Onder deze omstandigheden heeft de
Italiaansclic regeering dan ook in de laatste 25
jaren haar toevlucht niet tot eennieuwe uit
gifte van staatsrente behoeven te nemen en
zelfs voor den jongsten oorlog, dien het met
het ongelukkig Turkije voerde, waren geen
buitengewone financieele offers noodig, die
het niet uit eigene middelen kon bestrijden.
Slechts een bescheiden emissie van schat
kistbiljetten met korten looptijd was noodig,
om het belangrijk bedrag, als reserve van
de laatste goede jaren beschikbaar gehouden,
aan te vullen.
In de eerste helft van de vorige maand
heeft de minister der Italiaansche schatkist
zijn ontwerp-begrooting voor het dienstjaar
1913 1914 aan de Kamer van Afgevaardigden
aangeboden en zijn mededeeling, dat de dienst
1911,1912 een voordeelig saldo van ruim 100
millioen lire heeft opgeleverd, zal voorzeker
M, PIMENTEL, Accountant.
Leeraar Boekhouden M. O.
Hondecoeterstraat 7, Amsterdam. Telefoon Znid 2422.
HEM REXGRACttLT M9G.
Neemt Gelden a Deposito.
3det n dag vooraf opvragena tegen een rentevergoeding van 21/3 pCt.
Mits het geteekend opvragingsbiljet wordt overgelegd, zjjn bedragen tot
? O,OOO op vertoon betaalbaar.
Met tien dagen vooraf opvragens tegen een rentevergoeding van ... . . 3
Andore termijnen op nader overeen te komen voorwaarden.
Plaatst voor rekening van hare lastgevers gelden op Prolongatie, onder
aare verantwoordelijkheid.
Belast zich met de Bewaring van Onderpanden van Prolongatiën en
in het algemeen met Open en Gesloten liewaarneming.
Vort3.Tj.uirt JSetJfe-I_iOl
van ?8 per jaar (? 2.?per maand) en hooger.
Tarioven en Voorwaarden zjjn te haren kantore verkrijgbaar.
Amsterdam, l Januari 1913.
De ÏNCANSO-BANK verhuurt aan bjj haar geïntroduceerde persenen
"iafe-Ijobett«ii in de Brand- en Inbraak vr^ e Kelder»van haar
Hoofdkantoor Heerengracht 533 537 en van haar Bjjkantoor 9Beurs voor
den Diamanthandel'", Weesperplein.
Reglementen zgn te haren kantoren verkrijgbaar.
STICHTSCHE HYPOTHEEKBANK.
UlrrcM, ttoot/i*traat iS. Tel,. i9t&.
Oe Bank geeft uit : 4>i pCt. Pandbrleveo tegen 1ÜO pCt. in stokken van
1O&O. - ~t 5OO.?en ? 1OO
A. DIK8 Bzn., G. J. ELLKEMAS
De Nederlandsche Voorschotbank
met winstdeeling,
Kortenaeirkade fc, te 's-Grawenhage,
verleent voorschotten op langen termyn van af ? 1OOO.?met verplichting tot bet
sluiten eener gemengde polis van levensverzekering en het stellen van twee solide borgen
of van zakelijke zekerheid.
NILLMIJ
OPGERICHT IN
1859.
Het KANTOOR te 'sGRAVENHAGE geeft
definitieve polissen af tegn Europeesche vooprr;Tarëdnen.
u VAM
H. VAN
en
Veenestr. l, hoek Groenmarkt,
)g Gravenhagej
Inlichtingen bij: j CHR THOMAN, Weteringschans 229, Amsterdam.
J. DINANDT, Minrebroederstraat 22, Utrecht.
: N ederlandsch- Indische i^erensverzekering- en Ltijfrente-nLaatschappU