DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 19 Jan. '13. No. 1856 VRÖUWENRUBRIEK niHiiiniiniiiininiMiiiiiiiiiHiiiHiiiiiiiiniiii iiiiiinii niiinii Om en bij de Tentoonstelling De Vrouw 1813-1913" i. ?) Wat eertijds was, is nu niet meer, En mode en tijd doen alles keeren; 't Geen eertijds hoofsch en prachtig was, Dient nu ter noods voor boerekleeren. En zoo draait alles in het rond; Het groent en dort in de eigen stond. Met dit rijmpje opent het oude Hollandsche modeblad, Het Kabinet van Mode en Smaak, zijnen derden jaargang, dien van het jaar 1793. Maar neen: Het dort en groent op de eigen stond, zegt, de volgorde dier laatste mismoedige woorden omkeerende, wie aandachtig kennis neemt van de plannen en schetsteekeningen der wordende Tentoonstelling De Vrouw 1813?1913". Want de tegenstelling van de vrduw -uit den Franschen Tijd met de vrouw van het heden, op welke tegenstelling die Tentoonstelling berust, toont ons een leven, dat friscli en jong groent en opbloeit uit *) Voor l, zie Amsterdammer 30Juni 1912. een verdord is en voorbij zonder rijke vrucht te verleden, dat gegaan; maar niet hebben gegeven. De Afdeeling 1813 wordt breed opgezet; de geheele buitenplaats Meerhuizen is feite lijk voor haar alleen gereserveerd; en de antieke huizinge, de ouderwetsche tuin wor den, zonder moeite, studie of zorg te sparen, gerestaureerd en gevuld met wat er nog overbleef van het werk onzer overgroot moeders. In periodieke tentoonstellingen, in winkeltjes, in schooltjes zal ons daar het leven dier vrouwen ook nog als in actie worden voorgesteld. Maar vele malen inte ressanter toch is de aaneenschakeling van galerijen en bijgebouwen ter weerszijden van eene hooge koepelzaal die, hoe uitge strekt, niet uitgestrekt genoeg zal blijken om den arbeid en het leven der vrouw van onzen tijd anders dan in hoofdtrekken weder te geven. Of moet niet nu.reeds de plaats ruimte, der koloniale afdeeling toegewezen, aanzienlijk worden vergroot door op de aan grenzende terreinen ook nog gelegenheid te geven tot den bouw en de inrichting van eene Europeesch-Indische woning? En ook, hoe blijkt, bij het verzamelen en indeelen van het van alle zijden toevloeiende mate riaal, tot ongedacht snelle ontwikkeling te zijn gekomen,- wat de Afdeeling 1813 als het ware in de kiem te zien zal geven; hoe moet hier, om de overrijke stof te kunnen beheerschen, worden gesplitst en onderver deeld, wat ginds nog in ne groep te ver eenigen viel. Zoo bijvoorbeeld de afdeeling Onderwijs, die zal worden ondergebracht in de groote achtkantige zaal onder den hoogen koepel, die het centrum vormt van het gebouwen complex, als zijnde het onde'rwijs de spil, waarom de ontwikkeling der vrouw in het heden en in de toekomst zich beweegt. Of wij daar nog iets zullen terug vinden van het huisonderwijs door eene gouvernante, zooals dat in den Franschen tijd voor meisjes uit den goeden stand regel was? Ik geloof, dat dit nu wel behoort tot de dingen, die verdord zijn en voorbij gegaan voor goed. Maar al was huisonderwijs voor het meisje regel, het schoolonderwijs was voor haar toch niet vreemd. Dat zal de afdeeling 1813 ons toonen in haar breischooltje, haar naaischooltje, haar maitressenschooltje; en hoe uitstekend zulk een maitressenschooltje kon zijn, weten wij uit de auto-biografische aanteekeningen van Mr. Jacob van Lennep, die van zijn vijfde tot zijn tiende jaar, (1807?'? 1812) de weduwe Schumacher bezocht en daar goede vorderingen maakte in de Fransche taal, de aardrijkskunde en de ge schiedenis." De coeducatie, nog altijd een onopgelost vraagstuk, waarover in de afdee ling Onderwijs 1913 zeker nog veel te hooren en op te merken zal zijn, was in den tijd bnzer overgrootmoeders bij het school onderwijs, voor zoover de meisjes t In deelden, iets natuurlijks, iets, waar niemand zich warm over maakte. De Nutsscholen zijn van den beginne gemengde scholen geweest, pat Coosje Busken in het einde der 18e eeuw te Vlissingen het gymnasium bezocht en daar zelfs met een deftige prijs werd geremunereerd en beschonken", was toen wel ongewoon, maar toch volstrekt niet opzienbarend of aanstoot gevend. Toch zijn wij allen getuigen geweest van den tegenstand en van het verzet, die het meisje ondervond, toen zij hare plaats wilde in nemen op onze hedendaagsche gymnasiën en hoogere burgerscholen. Anna Maria Moens, de zuster van de bekende dichteres Petronella Moens, had in het begin der vorige eeuw te Kernheim in Gelderland eene destijds hoog geroemde kostschool voor jongens en meisjes op coeducatieven grond slag. Wie durft zoo iets nu ondernemen? Kenmerkend in verband met de bestem ming, die men aan het meisje gaf en geeft, is de ruime plaats, welke de Onderwijsafdeeling 1913 moet inruimen aan het vak onderwijs, dat in den aanvang der 19de eeuw geheel onbekend was, voor de jongens zoo goed als voor de meisjes. De eersten werden voor het door hen te beoefenen ambacht 't best gevormd, naar men meende, in de practijk, onder leiding van den patroon, )5!an den baas; en de opleiding van het meisje tol den huisarbeid, (want aan anderen arbeid voor haar werd door onze grootouders nog nietjgedacht; die werd tenminste niet opgeno men in eenig stelselmatig opleidingsplan) ge schiedde immers best in het gezin, aLdoende, al afziende, naar het voorbeeld der moeder. Het is waar, reeds in 1808 verrees de eerste Vakschool voor meisjes, de Openbare Werk en Leerschool te Amsterdam, die juist eene eeuw later in 1904, tot nieuw leven is ge wekt als de eerste Gemeentelijke Opleidings school voor Dienstboden. Maar die school met haar beperkt leerplan, dat enkel nog het linnen- en wollennaaien omvatte, was toen geheel eenig in haar soort; en wat is zij het lang gebleven! Vakonderwijs voor meisjes als systematische opleiding tot vak, ambacht, beroep of bedrijf, op den grond slag van theorie en praktijk beide, is niet ouder dan de laatste helft der vorige eeuw, toen het ijverig werd gepropageerd door mevrouw Storm van der Chijs, op wier aan dringen de Maatschappij tot Nut van het Algemeen in het jaar 1865 het initiatief nam tot de oprichting te Amsterdam van de eerste Industrieschool voor Vrouwelijke Jeugd; en thans zal de Afdeeling Onderwijs NATYIHR l i^«i uu f\ WOLLEM OHDERGOEDEREn N.W.O. VoortlKJAARGETIJpEen ELK KLIM AATgeschikt. Geïll:prijscourant j francoopaanvraag j verkrijgbaar, l Verkoopersnamen f worden gaarne Ij opgegeven Echt Odol in reform flacons 8 O en AO cent p. flacon. Overal verkrijgbaar. LPool&ZoneiUmst, Abonneert U op Die Woche. Prijs per 3 mnd. ?2.30. Losse NOS. 20 et. Vertegen w. voor Ned. en Kol.: VAK HOLKBMA & WARKNDORP, Amgterd. Begrafenis-Onderneming J*. XX SI Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. ta\\ Ï.G.TOS1 Wl. 3ÏÏSKI& H&&R DEM E\SCH OE S 111D S, lOOWEV. VOOR l*\.E\f*E fc».^ &ROOTE OROtRS Pontresina (Engadin). Zomer- eirWintersport Gr. Hotel Kronenhof en Bellavista, 1« R. Half om Half - fcry Brandy en andere dubbel fijne Likeuren BIJ M. P. POLLEN A ZOOM, Rotterdam. KONINKLIJKE OLDENZAALSCHE STOOMWEVERIJ s=jjl$£?f voorheen ^E?V ^ J.H.MOLKENBOERJr. OLDENZAAL * Fabriek van katoenen, half linnen en geheel linnen goederen. Levering direct aan particulieren (zonder tusschenpensonen) ook bij de kleinste hoeveelheid. Men vrpg* Stalen en Prijscouranten welke grotb en franco worden toegezonden. Poit-Steur bekende merk. <§ebr. Maassluis. Proq». gratis Int. Verk., Budhnbntr. 16, A.'dam en bfl den Elft. LORENZ GREDIG Het NIEUWSTE Filkington Sol-Horometer. Prijscourant op aanvraag.Bi ' l^^g A. SCHROOT. 191 Westeinde. DEM HAAft. riipa ftntbraciet pin SPUI l- Tel-rw NAGANT Automobielen fiemrale Agentuur voor^Nederland>n Koloniën AUTO-GARAGE CENTRAL. Telefoon 498. Waasiricht. Verhuizingen Bewaring van Inboedels Verpakkingen Expeditie Verhuizingen Bewaring van Inboedels Verpakkingen Expeditie Verhuizingen Bewaring van Inboedels Verpakkingen Expeditie Tel. 2119 N. Internationale Transport Maatschappij voorheen AMSTERDAM. Tel. 2119 N. Na ontvangst van postwissel groot ?4. -, ?5.- of ?6.25 aan Siblesz' Theehandel, A B ir H c n, senden wfl a omgaand geurig», waterhondende THEE. K.6. M17 T A Pension MIRAMARE, ?**M*Mmi+m 89 Promenade des Anglais. Aan Zee. Zeer aanbevolen. Billijke prü'ien. Men spreekt Dnitsch, Eogelsch en P'acgch. ?55 is de gertape nrjJN mijner prachtig klinkende speciale Viool waarvan attesten der groot ste violisten ter in zage. Op licht zending gaarne. S. BLAZER Mzn., Solo-Contmbotiist Concertgeb.orkett, AMSTERDAM, Ceintuurbaan 141. Telefoon Zuid 1417. ERVEN KRAMER ? WIJDE KAPELSTEEG 4 D AMSTERDAM ? ? TELEPHOON N°266 ? ? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ? Muiden bi] Amsterdam. BOJfUS-WERFllOUURR. NATUURLIJK is dafalleeir echte Karisbader Voor Namaak en vervalsching wordt gewaar! MONKEY BRAND APENZEEP Potten ca pannen ztfn dadelijk schoon,, Ben worden zonder krassen scherp en blaakt en vlekken uit hout en marmer verwUtlenl. REEDERS' Hygiënische veilige Reuklooze PKTROLKLMKACHKLS zijn de beste, voorbanden in alle prijzen. Amsterdam, N. Z. Kolk 17 en Haarlem, Lange Veerstraat 26. Reeders' echte O L S O Spaar brander bespaart 70 % gas. Mevr. G. T. d. BRINK, Corsetière, Keizersgracht 717. A. A. PASSJEftS, Oudemanhuispoort 2?3 en Reguliersgracht 81, AMSTERDAM. TEL. 8393. Speciaal adres voor Corsetten naar Maat A'dam. Tol. 1751. Ateliwn v. reparatiën. ZUIVERWOLLEN: HALF WOLLEN KATQENEN-TRICDT RAMEH-EN NETDE BONT & LEIJTEN's ANIJS- en SLEMP-tabletten overtreffen elk ander merk. Verkrijgbaar bij alle Banketbakker». De drie Magazijnen voor Horlogerie van G eb r. BREEN, Amsterdam, RozenEraciit 53, NienwenflüK 112 Haarleiinerstraat 12 HORLOGES, PENDULES, KLOKKEN. GOUDEN EN ZILVER E N WERKEN. Verzekert Uw AUTOMOBIEL tegen GLASSCffAD bq: Maatschappelijk Kapitaal f 5O.OOO.?. Kantoor: 4b Boymansstraat, Rotterdam