* Maart 13, .No. 1862: DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Een slachtoffer van de aigrette-mode Ach, dat het beeld mocht rijzen voor uw oog Van teed're moedervogel, badend in heu'r bloed, Als gij met veerenpracht versiert uw hoed En dan u zelf behaagt in Ijdelheid. Ach, dat de kreet mocht dringen in uw oor Van 't hongrig broed, dat om de moeders krijt, Als gij, die schoon maar onnadenkend zijt, Het witte teeken draagt der Ijdelheid. (UU het Engelsch van H. Dawfrey in Vrij en Vroom" verschenen.) Ach, dat dit schouwspel en die kreet van pijn Zich mochten branden in uw hoofd en hart, Die zonder schaamteblos en zonder smart Mee schuldig staat aan moord uit Ijdelheid. Bedenk, dat God, die ieder gaf zijn tooi Tot eigen schoon, die God, tot wien gij schreit, Als van uw kindren n onschuldig lijdt, Der voog'len smartklacht hoort: ach, Ijdelheid. J. F. D. M. Tutti Frutti De Engelsche zoeklichten" die mr.Florence Vzenhoed Grevelink voor ons in de vrouwen rubriek doet schijnen, zullen zeker door vele lezers en lezeressen met belangstelling ge volgd worden. In haar laatste artikeltje, waardoor zij de ver gadering der Women-Labour-League belicht, trof mij echter een zin, die mij verwondering baarde. Zij schrijft: Daarom zijn deze vrouwen in haar op vattingen zoo veel gezonder dan de feministen, die zich keeren tegen alles wat man is ; zij strijden naast den man... en zij strijden niet in verbittering, maar in liefde." Waar zijn toch die feministen, die zich keeren tegen alles wat man is ? Mij zijn ze onbekend l Op de vergadering der Labour-Party in Engeland, is met 870.000 stemmen tegen 437.000 een motie aangenomen, waarbij aan de vertegenwoordigers der partij in het Parlement de verplichting wordt opgelegd, geen enkele verandering in de kieswet aan te nemen, wanneer het V. K. daarin niet wordt opgenomen. Hoewel tusschen de vele V.K.-vereenigingen in Engeland nog wel eens verdeeldheid UI T DE NA TUUR tmimiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiNiiiHHiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiii DXVI Over katjes Bij handkarren vol, zijn ze te Amsterdam binnen gekomen de Maart-boeketten, die in dit geval gerust met ruikers aangesproken mochten worden; want geurig zijn ze, al zit er geen bloem aan, in den gewonen zin van het woord ten minste. Toch zijn het allemaal bloe men, bloemen op het kale hout; geen groen blaadje komt er nog te voorschijn; maar de bloemen zijn nog in hun jeugdstadium, ze zijn nog niet rijp, het zijn pas knoppen. Maar ook dezen term kan ik niet over mijn botanisch geweten krijgen. Wat het dan wel zijn, die gagel- en die wilgenkatjes, daar voor mij in die vaas? Geen blad, geen bloem, geen knop, geen tak! Wat dan? Elke kweekeling, die straks voor de hulp acte gaat, zou het u dadelijk «eggen en zonder blozen; maar ik durf het niet goed; ik kan het ook wel, want ik geef ze les In natuurkennis, die stumperds die in dit prachtige voorjaar geen oog en geen oor mogen hebben voor de natuur. Anders vergeten door de natuur zelf, wat ze van nu tot aan den grooten dag in hun boeken van taal, rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis en ook van natuur kennis moeten leeren, om het straks op het onderwijzers-exa men te kunnen opspuiten. Och, neen! Toch ook benijdenswaar dige jeugd-menschen; al missen ze dezen keer het voorjaar, ze kunnen het nog meer dan dertig keer meer genieten, dan ik het nog zal doen. Om het dan in vredesnaam maar met een boekenterm te zeggen de mooie dingetjes hooren het toch niet die zilveren en goudbronzen wilgen en gagelkatjes zijn bloeiwijzen". Nu weet ge het. Een examinandus is natuurlijk lekker met zoo'n woord ; dan kun je ten minste iets antwoorden op de vraag: Wat is een katje?" Maar daarop volgt natuurlijk want het woord zelf zegt niets de^ vraag naar een nadere defi nitie; en dan moet je het precies weten: een katje is een bloei wijze, waarbij vele ongesteelde, eenslachtige bloemen aan een dunne, gemeenschappelijke bloeias zijn, geplaatst. heerschte, is men thans geheel eenstemmig omtrent de te volgen taktiek en de Regeering zal wel voelen, welk een macht zij thans tegenover zich heeft. Zooals ik reeds meermalen schreef, zijn de militanten bij die groote Federatie niet aangesloten en dit groepje werkt dus ge heel apart. Op 3 Maart, den dag vórdat de nieuwe President te Washington wordt beëedigd, zullen de Amerikaansche vrouwen in die stad een grootsche betooging houden. De dagbladen wijden meer aandacht aan deze feestelijkheid dan aan de ceremonieele inhuldiging van den President, te meer daar de heer Wilson, wars van alle uiterlijkheden en uitgaven, deze tot een minimum beperkt heeft. Deze vrouwenbetooging zal elke andere, die tot dusver in Amerika gehouden is, in grootte en pracht overtteffen. Uit alle Staten komen de deelneemsters. Een van de groote pleinen voor het Kapitool is afgestaan om den stoet te formeeren, die denzelfden weg zal volgen als de Presidentieele des anderen daags en, gekomen aan het gebouw van de Bank, zullen daar, met toestemming van de Regeering, allegorische tableauxZie, dat is nu zuiver wetenschappelijke terminologie; het woord eenslachtige" stelt de voorwaarde, dat alle bloemen die uit zoo'n inflorescentie te voorschijn zullen komen, of alleen meeldraden, f alleen stampers zullen bevatten, dat zij dus maar van n geslacht f vrouwelijk f mannelijk mogen zijn. Is dat niet het geval, dan zou het een aar" kunnen wezen. Ook . ?Y l v ?i \& Vi -J' 'x' tr&*: */Aï\ " . > v't *~' a^ ? i Wilgen- en gagelkatjes. vivants georganiseerd worden, op de trappen van dat gebouw. Uit Montana, Zuid-Dakota en Nevada wordt bericht, dat de V. K.-wet reeds n gunstig stadium doorloopen heeft en in die Staten worden de campagnes voorbereid, om een gunstig Referendum te verkrijgen. Ook twijfelt men niet of Nebraska en Noord-Dakota zullen spoedig volgen. De stemming in Michigan is ongeldig verklaard, daar in Detroit, de eenige groote stad in dien Staat, bij de opening der stem bussen z.g. allerlei fraude is ontdekt. In April zal er opnieuw een Referendum gehouden worden, en de vrouwen in Michi gan moeten nu al die moeite en strijd op nieuw doormaken. Het lichtpunt voor haar is, dat de nieuwe Gouverneur geheel op haar hand is en beloofd heeft strenge maatregelen te zullen nemen, opdat er een eerlijke stem ming zal plaats hebben. N. MANSFELDT?DE WIT HUBERTS * * * Allerlei Energiek Het is wel bi/onder om te /.ien, hoe groote energie in den tegen woordigen tijd door mogen de bloemen er geen eigen steeltje op nahouden, want dan kan de bloeiwijze" een tros" genoemd worden; de spil mag niet dik of vleezig xijri, want dan wordt het weer een kolf". Uit zulke van buiten te leeren lessen be stond vroeger bijna de geheele plantenkennis, die op examens geëischt werd. Dat is gelukkig anders geworden. Wat heb je er ook eigenlijk aan of je zoo'n defenitie kunt op/eggen ? Een voorstelling van de zaak zelf krijgt niemand er door; want wie ziet nu in een wilgenkatje bloemen, die zus of zoo ge plaatst zijn, of uit dit of dat zijn samen gesteld ? Een definitie heeft alleen waarde voor iemand die de zaak, waar het omgaat door eigen waarneming goed kent; dan helpt het woord bij het veralgemeenen en bij het beperken, om te komen tot het juiste be grip ; dit krijgt er, philosophisch gesproken, een vastgestelden inhoud door, die niet te ruim of te eng genomen kan worden, want de grenzen zijn wetenschappelijk bepaald; het katje is gedefinieerd. En alleen met zulke scherp-gezette bepalingen, tot een berede neerde terminiologie uitgebreid, is het mo gelijk een systeem op te bouwen, en door beschrijvingen, in plaats van waarnemingen, betrekkelijk juiste voorstellingen te wekken. Menschen echter, die niet aan wetenschap pelijke botanie zullen doen, hebben er maar heel weinig aan; het zal zoo zelden voor komen, dat zij /ich uit een uitvoerige, tot in het uiterste gedetailleerde beschrijving een juiste voorstelling hebben te maken van een plant. Vroeger was dat, althans voor botanici, wél noodig ; tegenwoordig, mi ook de goedkoope boeken goede afbeeldingen kunnen geven, heeft de beschrijving en daardoor de scherpe definitie veel van haar waarde ver loten ; een plaatje met een kort bijschrift ter verduidelijking, doet het, voor belang stellende leekcn althans,voorloopig even goed. Voor de verdieping van de kennis staan wel andere middelen lun dienste h r zullen, denk ik, maar weinig menschen zijn, die van de wilgen-en gagelkatjes welke zij van de wetk voor 5 cent per bosje van den man met de schuifkar hebben gekocht, iets meer verlangen dan wat schoonheid. Bloemen eisenen zij er niet bij. Goed beschouwd zijn het toch ook eigenlijk geen bloemen, behalve dan in botanischen zin. De wilgenkatjes het allerminste. Het zijn dikke dotjes van glanzend wit, poes-mollig pluis. Precies de kleur van uw kuif," zei mij ecu leerling bij de les ; wat mij maar matig aan stond ; al meende zij het niet kwaad. Van wat een bloem in ieders oog tot een bloem maakt, is er dan ook nog niets te be speuren, ')ok niet met de lotipe. Eerst als ge zoo'n ovaal dingetje afbreekt, en tus schen de vingers fijn drukt, kunt ge met een pincet tusschen veel zilverwitte haren enkele korreltjes uithalen. Die korrel tjes zijn onrijpe helmknoppen; zij zullen straks de poederdoosjes vullen, die dan op den top van de helmdraden staan; met deze zullen ze de meeldraden vormen. sommige vrouwen ontwikkeld wordt.Een dame van 50 jaar (een leeftijd, waarop het leeren toch reeds niet zoo heel gemakkelijk meer vlot) heeft dezer dagen het eindexamen vol bracht aan het gymnasium te Grand Rapids (Michigan), en heeft zich thans doen inschrij ven als studente aan de Universiteit teGhicago. * , * Contract Een zonderling stukje huwelijks-wetgeving wordt thans in Amerika voorbereid, in ver band met het bekende delict van verbreken van huwelijksbelofte", dat zooveel onver kwikkelijke en onontwarbare processen ten gevolge had. Dickens hing daarvan een grappig tooneel op in zijn Pickwickpapers . Hij laat de huisjuffrouw van Pickwick in 's mans armen flauw vallen en haar dan later tegen den goeden ouden heer een klacht indienen wegens breuk van trouwbelofte, met een hoogen eisen tot schadevergoeding. In Amerika wil men thans aan deze wet de bepaling toevoegen, dat mondelinge trouwbeloften voor het gerecht geen waarde hebben, en dat alleen een schriftelijke liefdes verklaring grondslag kan zijn voor een klacht. Een causeur in zeker New-Yorksch blad maakt de opmerking, dat 't dan voor dames in badplaatsen en kurorten noodig zal wor den met blanco verlovings-formuliertjes (b.v. in den vorm van balboekjes) in den zak te loopen,om ze direct na het poëtische moment (o, fatale ontnuchtering)...;. ter onderteekening aan te bieden. e> * Zelfbedrog Hebt ge wel eens opgemerkt dat menschen uit het volk, die tegen een blinde of tegen een anderen gebrekkige praten, daarbij steeds hun stem uitzetten, of ze het tegen een doove hadden. Dit zonderlinge gedoe ge schiedt natuurlijk geheel instinctief en men treft het in den zelfden vorm aan, wanneer een man uit het volk spreekt met een vreem deling, wiens taal hij niet verstaat. Iemand, die in Duitschland geweest was, verraste mij met de mededeeling: Wat is dat daar in Duitschland een rare boel, ze verstaan niks van je, al schreeuw je nog zoo hard"! * * Titels Een lezeresje schrijft me, dat ze 't niet met mij eens is, dat de afschaffing der titels nuttig en noodig is. Ze vindt het jammer, dat iii een tijd nu de vrouwen ook recht op titels krijgen, deze plotseling zouden moeten verdwijnen. Ze meent intusschen, dat de tegenwoordige titels voor een vrouwennaam wel lastig te gebruiken zijn en een Weledele Zeergeleerde Mejuflrouw" acht ze onvorme lijk en onwelluidend. Ik kan haar intusschen troosten met de mededeeling, dat deze on welluidende vorm ook volstrekt niet de juiste is: men schrijft: Weledele Zeergeleerde Vrouwe, Mejuflrouw Dr. Dit-en-dat... en dat ziet er deftig en vormelijk genoeg uit. Overigens hoop ik, dat ze zich nog nmaal tot mijn meening bekeeren zal... Is het niet mooi genoeg, indien men schrijft Dr. Henriette van Zus-en-zoo, HEd." De post brengt het briefje evengoed terecht als een ander met het deftige adres ... daar sta ik voor in. En is dat niet 't voornaamste. Dat de mannen nu de afschaffing der titels wel willen, omdat ze de vrouwen deze glorie niet gunnen"... welke boozc demon heeft haar dit inge fluisterd ... Dat in n enkelen man zulk een gedachte opkomt... mogelijk is het; maar in 't geheele mannendom te gelijk !!!!... Is De gagelkatjes gelijken in niets op de wilgenkatjes, dan dat zij zoowat even lang zijn, en bij stukdrukken ook zulke korreltjes laten zien. Maar zij geven daarbij ook nog wat te ruiken : een sterken specerijgeur of een tropisch odeurtje; dat heeft veel van kajapoet, zei mij iemand, die het weten kan. De heiboeren gebruikten vroeger deze plant, de gagel, wel als insecten-verjager in hun slaapstee ; vandaar de bij ons populaire naam : vlooienkruid. Het mooie van deze katjes ligt in hun kleur; die is koperbions, naar het roode toe ; zilveren haren zijn er niet te zien; de langweipige griffeldunne rolletjes staan in groot aantal rondom de glanzig gladde, roodbruine takken. En het is juist door die combinatie van het koperbrons van de gagel met het glanzig zilverwit van de waterwilg, dat het buiten gewoon mooie eftect bereikt wordt. Dat gevoelt dadelijk iedereen, die maareen beetje oog voor kleur en vorm heeft. Vooral wan neer, zooals op dit oogenblik, de zon op de vaar schijnt, is het een volmaakte schoonheid. En dat er niet zoo heel weinig menschen daarvoor vatbaar zijn, bleek mij wel even tot mijn verwondering in deze week. De man met zijn kar werd bij de Muiderpoort haast bestormd door voorbijgangers; ik heb een jongen uit de tram zien springen, om er nog gauw bij te zijn. De menschen zien toch wel gauw wat werkelijk mooi is. De koopman was de Plantage nog niet | uit of zijn kar was uitveikocht, en hij maakte meteen rechtsomkeert. Ik vroeg hem of hij mij nog wat bosjes kon bezorgen. Al wou ik er duizend hebben ; hij zou ze wel thuis of aan school bezorgen. Maar van de kar verkocht hij ze niet meer, hij werkte" voor een bloemenzaak en mocht ze eigenlijk niet aan particulieren van de hand doen." Of hij ze van ver weg haalde, die bruine takken vootal 'S" De man keek wat wantrou wend. Ik zei : Bij Loosdrecht en Ankeveen heb je ze zat." ja, uit die buurt haalde hij ze ook. Dat was dus nog al een reis, met een volle j handkar; een uur of vier loopens op zijn j minst. De wateilaarzen van den man be- j wezen ook, dat hij ze niet allemaal van i j de kant af had geplukt. Het dagloon was < | dus niet al te gemakkelijk verdiend; al j i kostte de waar" waarschijnlijk niet veel j van inkoop, een stuiver voor een bosje is eigenlijk te goedkoop. Want met die wilgenkatjes, al of niet ge combineerd met gagel. die ge op uw tafel : hebt staan, kunt ge u weken lang aangenaam bezig houden. Het meeste genoegen beleeft ge er mee, indien ge de takken eerst even afsnijdt, liefst onder de pomp of de kraan van de waterleiding; in elk geval onder water, en vór ge ze in uw vaas of kan zet. Dan dringt er water binnen op de snede; geen lucht, w^at schadelijk kan zijn. Gooi ze ook niet terstond weg, wanneer het zilver doïof het brons vaal begint te worden. Want dan begint eigenlijk eerst het mooie WINTERMODES (Punch) Z ij: Ik weet niet hoe het komt; ik heb het zoo koud." 't niet een beetje te mal om los te loopen!.. Ik hoop intusschen, dat nog andere vrouwen eens haar meening over de titelquaestie willen zeggen: du choc des opinionsjaillit la vërité"! Ik blijf vór de afschaffing van al die lange dwaze titels, ik haat ze... als de hoedenspelden!... En ik stel nogmaals voor naar Engelsch model, alleen HEd." of ZEd. achter den naam te schrijven op alle adressen. Adellijke titels als Jonkvrouwe, Baronesse, Gravin en geleerde titels als Mr., Dr., Prof. worden natuurlijk tot den naam gerekend. * * * Namen Ik lees in een Engelsch blad, dat in Man chester een zekere meneer Foot dezer dagen gehuwd is met Miss Stockingen dit is zeker een hoogst merkwaardige naamscombinatie, maar we behoeven niet naar Engeland te gaan voor dergelijke curiositeiten. Een paar jaar geleden zag ik een advertentie van het huwelijk van den heer Paling met mejuffrouw Reiger ... Een Reiger" die veel van Paling" houdt is in de natuur volstrekt geen op zichzelf staand geval; maar een bond van liefde en vrede tusschen deze twee is een gebeurtenis, die aan den paradijstoestand herinnert, toen, volgens het oude verhaal, de leeuw naast het lam sliep. * * * Hoedenspelden Uit Hengelo begint de victorie. In De Telegraaf van Dinsdag j.l. lees ik. Men meldt ons uit Hengelo : Door den heer de Monchy zal in een volgende vergadering van den gemeen teraad een voorstel worden gedaan om het dragen van uitstekende hoedenpennen voor dames te verbieden. Ik ben er zeker van, dat de verstandige Hengelosche raad dit voorstel zal aannemen. En wanneer volgt nu het groote en niet minder verstandige Amsterdam? ALLEGRA of liever het belangwekkende en instructieve te komen. De wilgenkatjes worden dan eerst grijs met een waas van purperrood en eindelijk staan ze helder zwavelgeel; dan is uit elk schubje, dat eerst heel klein was en de lange zilverharen droeg, het al genoemde stel van twee meeldraden gegroeid, die nu beginnen hun poeder naar buiten te werken. Tegelijk geurt het katje sterk naar honing. Die zit er werkelijk in, en niet zoo'n klein beetje. Blijft het zacht zonnig weer, dan komen er spoedig wilde, misschien tamme bijen snoepen op de vaas voor uw open venster; dikwijls midden in de kamer ook. Als het venster maar open is. Hebt ge een goede loupe, dan kost het nu heelemaal geen moeite meer, de groote oranjegele honinguiachine te onderscheiden, onder in de bloem". Die blijkt te bestaan uit n enkel schubachtig blaadje, groen met rooden rand, de twee meeldraden en een honingknop. Het is ook mogelijk dat uw wilgenkatjes of een gedeelte ervan, niet geel maar groen worden; elk bloempje vertoont dan een miniem blaadje met een betrekkelijk groot fleschvormig dingetje er in. Dat is de stamper; de hals ervan is de stijl; de beide slipjes cp den hals, de gespleten stempel; die moet het stuifmeel van den mannelijke bloemen opvangen. Heeft nu de koopman of hebt ge zelf uw takjes van n en denzelfden boom gesneden, dan bezit ge, of alleen meeldraadsteeltjes of alleen stamperfleschjes.Het is bij de wilgen een groote zeldzaamheid, dat beide geslachten op n boom of struik voorkomen : er zijn twee planten noodig om beide te krijgen; in de botanie heet dat twee-huizig. Dezelfde ervaringen kunt ge met de gagel katjes opdoen ; het bloeien is evenwel niet zoo duidelijk, maar daarvan heb ik u lang geleden al iets verteld. Groeien uw wilgentakjes zoo goed, dat ze wortelen in de flesch, bewaar dan een paar takken met stamperkatjes; dan hebt ge eenige kans tenminste wanneer ge ze zelf be stoven hebt, of insecten het voor u hebben gedaan dat na een poosje deze katjes op nieuw een zilverigen zijdeglans gaan vertoonen; dat is het geval als de groene vruchtjes rijp zijn en zich openen ; ook het wilgenzaad heeft een kuif van zacht wit haarpluis; dit komt uit het gespleten vruchtfleschje te voorschijn. E. HEIMANS