Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
16 Maart '13. No. 1864
wegend zwak aanzien; de koersen brokkel
den dag aan dag af en hoewel deze reactie
een moment werd onderbroken door de van
Europa uitgaande verbetering in de stem
ming, keerde zij aldra weer tot haar toestand
van lusteloosheid terug, waarvan de navol
gende koersen de zichtbare kenteekenen zijn.
6 Maart 13 Maart
Amalgamated Copper
Amer. Can Cy.
Car & Foundry
Hide & Leatlier
Smelting & Ref.
Betlehem Steel Cy. Obl.
Dominion
pCt.
731/8
34 Vs
51%
26%
71 Vj
85'A
pCt.
ex div.
32%
pr. aand. 91;
Standard Milling gew. 36'/l
pref. 64Vs
United Cigar's 50 %s
States Steel 63h
Denver & Rio 21^4
Erie 28
Kansas City & Southern 25%
Missouri Kansas Texas 26Vg
Rock Island 23%
Southern Rails 26*4
Union Pacific I55h
Wabash pref. 13J4
25%
69 <%
85
92 '4
36%
63%
48Vs
20 V,
26%
24V4
25%
22%
151 ex ili\.
12 !4
Vooral Union's hadden eene flauwe hou
ding, terwijl ook Wabashwaarden haar her
stel weer móesten prijsgeven.
Er bestaat natuurlijk alle kans, dat wij
met het oog op de naderende feestdagen
nog stillere markten te wachten zijn. De
reeds lang te voorziene reorganisatie van de
Kaliredjo Suikerfabriek wordt thans voorbe
reid; het totale verlies bedraagt ca.
f 262,000.?, terwijl de oprichtingskosten nog
met f 123,000.?te boek staan en f 215,000.
zijn voorgeschoten door de Vorstenlanden.
Derhalve wordt voorgesteld f 600,000.
op het aandeelen-kapitaal af te schrijven
door 30 pCt. op de aandeelen af te stempelen,
terwijl f 1,000,000.?1V2 pCt. Cum. pref.
aandeelen zullen worden gecreëerd waarvan
voorloopig f 850,000.?zullen worden uit
gegeven.
De geldkoersen bleven zich hier nagenoeg
op het zelfde niveau bewegen.
De Rott. Droogdok Mij. geeft op 17 Maart
a.s. f 500,000.?aandeelen uit a 150 pCt.
met recht van voorkeur voor oude aandeel
houders in verhouding van 3:1.
Dit is een uitnemend rendeerende onder
neming, waarin deelname mag worden aan
bevolen; dividend 1911 10 pCt., 1912 12pCt.
14 Maart.
v. D. M.
P.S. De Amerikaansche afdeeling had
heden in navolging van New-York een
eenigszins vaster aanzien. De uitslag der
2de inschrijving van Sumatra-tabak was
wederom schitterend; partijen van de Deli
Mij werden voor ?2,50 tot ?4,25 afgedaan.
Gewapende Vrede!
Reeds gedurende een aantal jaren wordt,
zonder vooruitzicht op verbetering, geklaagd
over de zware lasten, die in de meeste
landen van Europa door de aanhoudende
uitbreiding der z. g. weenniddelen op de
schouders der belasting betalende bevolking
wordt gelegd.
Maar sprak men tot dusver van tot de
tanden gewapend", spoedig zal men moeten
gewagen van de bewaping tot over de oogen
en ooren, zoodat de belasting betalende
burgerij hooren en zien dreigt te vergaan.
Een vreemd schouwspel tegenover de tel
kenmale terugkeerende berichten van een
iederen dag te verwachten einde van den
Balkan-oorlog, is de koortsachtige haast,
waarmede de Europeesche grootmachten
zich gereed maken om hare
oorlogstoebereidselen nog geduchter, nog verwoestender
en meer verpletterend te maken.
Duitschland heeft het sein gegeven en is
daardoor oorzaak dat, terwijl gewoonlijk bij
de nadering van de lente de geldmarkt ruim
is en de zich steeds uitbreidende industrie
op gemakkelijke wijze in het benoodigd
kapitaal kan voorzien, thans door de meer
dan buitengewone vraag voor
krijgstoerustingen de geldkoers een voor dezen tijd des
jaars zeldzaam hoog niveau heeft bereikt.
In Duitschland zelf is de terugwerking
daarvan vooral te bespeuren. De bank
instellingen zijn op zelfbehoud bedacht en
diensvolgens minder toeschietelijk met het
verstrekken van credieten. De jongste leening
voor de meerdere leger-uitgaven bestemd,
heeft slechts een gedeeltelijk bevredigend
resultaat gehad: de ISOmillioen 4pCt. deels
Pruissische-, deels rijksschuld zijn geplaatst,
maar de tegelijkertijd aangeboden 400 millioen
Rijksmark 4-jarige schatkistbiljetten vond
slechts voor de helft liefhebbers, ondanks
den betrekkelijk lagen koers van 99 pCt.
Maar ook bij algeheele plaatsing van de
400 millioen schatkistbiljetten zou de Duitsche
oorlogsgod nog niet verzadigd zijn. Om in
hetgeen hij verlangt te voorzien, is nog
meer dan n milliard Rijksmark benoodigd,
behalve hetgeen als uitvloeisel van dezen
nieuwen aanval van oorlogswoede voor
de volgende jaren, als blijvende druk, voor
de uitgaven van leger en vloot meer dan
tot dusver zal moeten worden opgebracht.
Om in dit milliard te voorzien, heeft men
het oog gevestigd op het in de jaren na
den oorlog van 1870?71 gestadig toegenomen
nationaal vermogen van Duitschland, dat
thans op ongeveer 300 milliard Rijksmark
wordt geschat en een kleine aderlating in
den vorm van een oorlogbelasting zal moeten
ondergaan, waarvan de opbrengst op 800
millioen Rijksmark wordt berekend.
De bron waaruit dit zal worden geput in
aanmerking genomen, is zulk een belasting
voor n enkele maal nu niet bepaald een
onmogelijk offer; in de Ver. Staten van
NoordAmerika, niet een bevolking l H maal zoo
groot als die van Duitschland, werd het
vorig jaar door een betrekkelijk klein aantal
millionairs bijna 2 maal zooveel vrijwillig
?geschonken voor liefdadige, wetenschappe
lijke en kunst-doeleinden, t Is wel jammer,
dat aan een dergelijk offer in Duitschland
niet een even veredelende bestemming wordt
gegeven,.maar daar geldt leger en vloot nu
eenmaal als hoogste ideaal. En bij allerlei
soort belastingen, in den laatsten tijd reeds
ingevoerd, wist men klaarblijkelijk geen
beter middel te vinden dan een
vermogensof een successie-belasting. Hierover is men
't echter nog niet eens, want er is een be
paalde rubriek millionairs, die misschien het
best in staat is het leeuwendeel van deze
oorlogsbelasting op zich te nemen, doch bij
voorkeur van haren invloed gebruik maakt,
om die last op de schouders van anderen te
schuiven. De agrariërs nl. vinden 't zaliger
te ontvangen, dan te geven.
Op den koers der staatsfondsen oefent
het voortdurend leenen natuurlijk een
nadeeligen invloed uit. Zoo is de 3 pCt. Duitsche
rijksschuld, die einde 1912 nog op 77.8 pCt.
stond, thans reeds tot 76 pCt. gedaald.
Een meer ernstige terugwerking doet zich
gelden voor den algemeenen toestand.
Tegenover deze versterking van het Duit
sche leger, kan Frankrijk niet lijdelijk toe
schouwer blijven. Maar de republiek verkeert
in minder gunstige omstandigheden, niet
alleen omdat zij over een minder groote
menschen-reserve beschikt dan Duitschland,
maar omdat zij door vermoedelijk ontoe
reikende hulpmiddelen in het tekort aan
weerbare mannen tracht te voorzien. In de
laatste 35 jaren in Frankrijk's bevolking met
slechts 8, die van Duitschland daarentegen
met 52 pCt. toegenomen.
Frankrijk is rijk, maar ook dit is betrek
kelijk. Voor den nieuwen maatregel op militair
gebied zal naar men meldt een milliard
francs benoodigd zijn, maar al heeft Duitsch
land een aanzienlijke staatsschuld, toch
bedraagt deze slechts ongeveer 320 Rijksmark
per hoofd der bevolking tegen ruim 800 francs
per hoofd in Frankrijk, d. i. meer dan het
dubbele.
De staats-ontvangsten van het Duitsche
rijk met inbegrip van die der bond-staten
bedroegen in 1911 8534 millioen, die van
Frankrijk ongeveer 3556 millioen Rijksmark.
En zelfs de bekende spaarzaamheid der
Franschen blijft achter bij die der Duitschers,
volgens de cijfers der stalistiek, die voor
de eersten tot 114, voor de laatsten tot 258(4
Rijksmark per hoofd der bevolking komt,
voor zoover het de inlagen in de spaar
banken betreft.
Het voorbeeld werkt aanstekelijk: Rusland
wil in Europa twee nieuwe legerkorpsen
vormen en hoewel het door zijn geografische
ligging een aanval in Europa nauwelijks
heeft te duchten en in Azië door zijn
bondsgenootschap met Engeland voldoende is ge
dekt, kan de Tsar, waar allen krijgszuchtig
zijn, toch moeielijk alleen vredelievend blijven.
Italië heeft een stem in het kapittel ge
kregen en laat zich het zwijgen niet opleggen.
Ook dit land, dat den smaak van het oorlog
voeren beet heeft, zal niet achterblijven in
het uitbreiden van zijn weermiddelen te land,
te water en in de lucht.
En Oostenrijk?Hongarije, dat door zijn
ligging nabij de belangrijkste brandpunten
der Europeesche politiek op zijn hoede dient
te zijn, kan evenmin achterblijven.
Maar voor de monarchie is uitbreiding
der militaire lasten het meest bezwaarlijk
met 't oog op de schraal voorziene schatkist.
De enkele honderd millioenen kronen van
de laatste schatkist-biljetten-emissie zijn door
de jongste, nog steeds voortdurende mobi
lisatie reeds lang verslonden. Nieuwe leenin
gen kunnen niet uitblijven, maar Engeland,
Duitschland, Frankrijk, Italië en Rusland
houden onder de gegeven omstandigheden
de beurs gesloten.
En de koersstand der Oostenrijksche en
Hongaarsche staatsleeningen is in de laatste
15 jaren reeds zoo belangrijk gedaald, dat
'i-, van de effectieve waarde ver
zooals uit volgende opgave kan
ongeveer
loren is,
blijken :
Febr. 1898 Febr. 1913
Oostenr. Mei-rente 102.70 83.05
Kronen-rente 102.95 83.10
Goud-rente 126.35 107.
Hongar. Kronen-rente 100.10 82.70
Goud-rente 125.15 103.50
Een nieuwe vermeerdering van deze
staatsschuld zal voorzeker het koerspeil
niet doen rijzen.
En wat staat tegenover al deze enorme
meerdere lasten? Op den Balkan is niets
meer te halen ; met de Balkan-staten moet
voortaan wel degelijk rekening worden ge
houden en aan hun uitspraak de Balkan voor
de Balkan-landen" valt niet meer te tornen.
Al die meerdere en zware lasten, die de
grootmachten van Europa zich opleggen,
moeten dus dienen om op elkander te passen.
Die veiligheidsmaatregelen zullen heel wat
jaren lang nog worden gevoeld.
14,3 '13.
V. D. S.
* *
RECUUItTECHNIKER
UTRECHT TEL
Abonneert U op:
De Vrouw en haar Huis.
Prjjs per jaargang (12 NOS) ? 4.5O.
Proefex. gratifl bjj de uitgevers
Van Holkema & Warendorf, Amsterdam
DE NEDERLANDSCHE MAAGD: 't SPIJT MIJ HEtREN, DAT IK U MOET .TELEUR
STELLEN, nAAR, ZOOLANG BIJ MIJ FONGEPLS-RIJWIELEN GE =
MAAKT WORDEN, HEB IK UWE. RIJWIELEN NIET NOOD1G.
FONGERS PRIJZEN 1913.
De prijzen onzer rijwielen voor dit jaar zijn thans vast
gesteld en ondergingen geene verandering.
De nieuwe prijscourant is ter perse en zal binnenkort
verschijnen.
DE GRONINGER RIJWIELENFABRIEK A. FONGERS.
RIJWIELEN MET VRIJWIEL EN TWEE REMMEN,
VOOR DAMES :
81, 99, 122, 142, 170 Gld.
VOOR HEEREN :
76, 94, 117, 137, 162 Gld.
Alle modellen met Origineele Sturmey Archer viijwiel-drieversnellingsnaaf
f ±3.?hooger.
De rjjwielen worden door geheel Nederland franco huis geleverd, en waar niet
vertegenwoordigd geheel gereed gemonteerd in krat verpakt, toegezonden, zoodat ze
ia ontvangst terstond bereden kunnen worden.
Eigen filialen: Amsterdam (met rijschool), Nassaukade 500; Arnhem (met rijschool),
^akkerstraat 5; Den Haag (met rijschool), Spui 45 en Reinkenstraat 121; Groningen
met rijschool), Heereweg 85; Leiden, B'eestraat 86; Middelburg (met rijschool), Lange
Delft 19; Rotterdam imet rjjschool), West Nieuwland 16; Utrecht, Neude 12.
ELIASPIBOMMEL!
BOEKBINDER
KERKSTRA AT 53
AMSTERDAM
Verschenen de 10e druk van
Atlas van Nederland voor Wielrijders,
bevattende elf Kaarten, dus van elke provincie, met aanwijzing der afstan
den van plaats tot plaats in Kilometers en vermelding der soort van wegen.
Desa Atlas zenden w|] franco per post (na ontvangst van het bedrag; ir
postzegel»of per postwissel aan ons adres) voor slechts Vijf en Dertlf
Cent. Amsterdam, VAN HOLKEMA & WARENDORF.
Fijne Vleeschwaren en Vleesch-conserven
in den nitgebreidsten iln.
TER MARSCH & Co.
t Gunstig bekende merk de Pelikaan".
'
EXCELLENTAPUDDKJG,
bereid met Duryea ttaizena,
- is de allerbeste.
10 cent pakje :: 27 cent doos (3 pakjes).
voor
12 personen
.'Conslantyn Huycjensstraat 7,3. bij de overtoom
PRIJSCOURANT OP AA/WRAAC GRATIS.
SI/TJIS, ZAADHATTDEL
Vraagt onze gratis, geïllustreerde, brochure van 40 pagina's.
?ffffffffffffffff?fffffffVffffffff?fffffff??ffl
^ Alle soorten ^
Postpapier en Enveloppen met gedrukt hoofd, ^
^ Rekeningen, Nota's, Kwitantiën, enz. ^
^ Handelsdrukwerk en Kantoorboehen ^
^> worden ^
net, viuff en Mtiijh 3
^ geleverd door A»^
^ AMSTERDAMSCHE BOEK- en STEENDRUKKERIJ, ^
^ Wiraottstrut 147/151. v/h Ellerman, Karma & Co. iMterta»^
liÖFif
JEAISTEGES & Co,
Hooge Brugstraat - Wyck-Maestricht
Belast zich ook met alle voorkomende reparatiën.
C. S A V/R H ZN.
? REGI/L1ERSBREESTRAAT 11-13,
HOFUE VKRAJS CIKÏt.
Van af 1810-1851 H. E. W. SAUR, 1861?1886 H. SAUR Jr,
1886 C. SAUR Hzn.
OESTER- EN V1SCHREST/UJRANT.
Teleph. Intero. 240-9823 :-: Telegramadr.: SAUR Amsterdam.
GEBR BEEKMAN,
AUTOMOBIELEN
OEMENI
AA
AJSDB. L*. KROM,
l'iiiiiolii.mlfl. UTRECHT. Omlegrachl W.Z. 93. Telefoon 576.
Groote Magazijnen van
VLEUGELS en PIANINO'S,
nit de Fabrieken van
STEINWAÏ & SONS - BECHSTEIN - BLTJTHNEE
SCHEEL EAIM, THÜEMER enz. enz.
Piano's met ingebouwde Speelapparaten.
Angelus - Pianola - Rialto.