De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1913 16 maart pagina 5

16 maart 1913 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

16 Maart'13. No. 1864 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND ;1fÈiCENlNQ,/V-AN C.-SPOOR, VOORKOMEND OP DE CIRCULAIRE, DIE GELD VRAAGT j -;- VOOR EENE INSTELLING TOT VERPLEGING VAN ZIEKE ZUIGELINGEN ; :'' ?,' '. . TE AMSTERDAM |Ontarlgs.schreef in dit Weekblad mej. S. Leïbure over de kliniek voor gezonde 'zuigelingen op de Keizersgracht te Amsterdam. Eene groote commissie is thans ?doende geld te verzamelen tot het stichten van een zuigelingen-z/eArenhuis, dat idev-Hoofdstad reeds veel' te lang ontbeert. Een circulaire, geteekend o. a. door prof. Hector Treub als voorzitter, door de heeren S. Alsberg (Heerengracht 450) als penningmeester en notaris C. F. J. Brands als secretaris, deelt mede, dat een persbon, die onbekend wenscht te blijven, reeds ? 65.000 ter beschikking stelde voor de bouwkosten, en vraagt, hopende op kosteloozen afstand van grond door ? de gemeente, aan particulieren twee ton als noodzakelijk fonds. De commissie .hoopt, dat jaarlijks een ISOtal zuigelingen door de kliniek zullen gebaat zijn: en niet hen de moeders, die ze gezond zullen zien irr plaats dood of sukkelig. VROÜWENRUBRIEK HIHMItlitlllllHIIIIUMIIIIIIIIJIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIMIIIIHIIMIIIIIItllMIIII Tutti Frutti ?\..;In.Hongarije, waar de politieke hemel nog steeds even duister blijft, gaan de vrouwen krachtig voort, om het aanstaande Congres te doen slagen. .Zij richtten een oproep aan allen, die het met de vrijmaking en ontvoogdrjig der vrouw wél meenen,om naar Budapest te- komen, opdat een zoo groot mogelijk aantal'deelnemers en deelneemsters uit alle oorden :der wereld bewijzen zal, hoe groot de symphatie voor onze zaak is. ?Het, hospitality committee" biedt alle hulp aan, om het den bezoekers zoo aan genaam mogelijk te maken en de reductie op treinen en booten en meerdere facili teiten 'zullen het ook voor kleine beurzen mbgfelijk maken, naar Budapest te gaan. "Kunstenaars schonken een aantal schilde rijen, die in het openbaar, verkocht werden en 2QOO Kronen in het Congres-fonds brachten. En om te bewijzen dat vele kleintjes n groote maken, hebben de schoolmeisjes een spaarpotje aangelegd, waardoor zij den bij naam van de drei Heller-Madel" gekregen hebben, daar zij oud en jong om zoo'n geldstukje j,anpumpen"v ",:? ' Uit Weenen wordt ons bericht, dat men alle moeite zal doen, om niet achter te blijven bij de Hongaren en hoopt, dat alle deelnemers en deelneemsters in Weenen zullen halt houden, alvorens naar Budapest te gaan, om daar aan de betooging en Propagandamteetings mede te helpen, opdat ook de Oostenrijkers zullen zien, hoe groot de Internationale belangstelling is. ?De Zweedsche Vereeniging voor V. K. benoemde voor het eerst een vrouw tot eerelid en wel mevrouw Martina Bergman Vesferbèrg. 'Deze Zweedsche vrouw, die te Londen woont, heeft twee jaar geleden een som van 5000 Kronen jaarlijks geschonken en zal dat 10 jaar lang volhouden, op voorwaarde.dat van dat geld cursussen in Staathuishoud kunde aan de Zweedsche vrouwen zullen worden gegeven. Deze cursussen worden zeer druk bezocht. UIT DE NATUUR lllllllHliniHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillllMlllllllllllllllMMIIIIIIIIIIIIIIIIIII DXVII Maart Minstens tienmaal heb ik al in dit weekblad over de natuur in Maart geschreven en tienmaal is het wat anders geweest. Dat ligt niet aan mijn veelzijdigheid; maar aan die van de natuur. Met nat weer, storm en feilen wind ben ik gisteren op reis gegaan, de Graafschap in; waar ik 'svonds spreken" moest; en ik had de hoop al opgegeven, om daar een mprgenwandeling te doen, die voor mij een bijzondere bekoring zou hebben. Van morgen vroeg tegen zevenen evenwel Op verzoek van de Federatie der Engelsche Vereenigingen voor V. K. hebben verschil lende Staatslieden in Noorwegen hun oor deel gegeven, omtrent de werking van het V. K. daar te lande. Mannen van alle partijen hebben aan dat verzoek voldaan. De eerste Minister Gunnar Knudsen, de conservatieve President van het Hoogge rechtshof Hagerup Buil, de Parlementsleden: Chr. Knudsen, Castberg, Stang en veel andere -mannen van naam hebben om strijd verklaard,- dat zij het kiesrecht der vrouw een zegen voor het land achten. Hoewel bij de laatste verkiezingen geen enkele vrouw als lid van het Storting ge kozen is en de 123 manlijke leden van dit college nu over het.wel en wee van alle vrouwen te beschikken hebben, zijn de vrouwen in Noorwegen daardoor niet ont moedigd. Een geestverwante schrijft mij, dat, nu de Regeering door de radicale partij gevormd is, de vrouwen stellig hopen' dat spoedig algemeen V. K. ingevoerd zal worden. Dat er ditmaal geen vrouw in het Storting gekozen is, verklaart zij als volgt: Ten eerste, omdat de vrouwen zér hooge eischen aan een vertegenwoordigster stellen,en dus alleen zér superieure vrouwen candideeren en 2e, dat door de indeeling in districten het toeval wilde, dat juist in de districten waar zulk een uitverkorene candidaat was gesteld, te weinig stemgerechtigde vrouwen waren. Zij verwachten alle heil van evenredige vertegen woordiging, zooals die in Zweden bij de Gemeenteraadsverkiezingen voorde vrouwen zoo gunstig, heeft gewerkt, waardoor weer 20 vrouwen meer als Gemeenteraadslid zijn gekozen. N. MANSFELDT DE WlTT HUBERTS * * * De vrouw als stakingleidster Bij de groote activiteit van de vrouw op ieder gebied mag het ons niet verbazen, dat er zijn, die, behalve in den strijd voor politieke rechten, aandeel gaan krijgen in scheen de zon al in mijn hotelbed, en om acht was ik al weer op het pad. De tocht ging van Doetinchem over den Kruisberg, de Witte Brink en Enghuizen naar Hummeloo. De bijzonderheid van deze wandeling lag, voor mij, in het feit, dat ik van daag juist 25 jaar geleden denzelfden tocht heb gedaan. Ik was toen bezig met het schrijven van mijn jongensboek Willem Roda, waarin de hoofdpersoon een gedwongen logévan de Kruisberg zou zijn. Al dadelijk buiten het stadje kreeg ik de volle herinnering terug aan alles, wat ik indertijd opmerkte. Evenals toen zaten er weer gymnasiasten voor de ruiten van het pensionnaat Ruimzicht, jongelui die mij inder tijd op de gedachte brachten, hen te hulp Bosch-anemone. Illustratie: In het Bosch, van Heimans & Thijsse. Miss Elizabeth Gurley Flynn de vakbeweging. Toch zal het nog wel eenigen tijd duren eer in ons land een vrouw optreedt als... staking leidster. Het. zou de nog al eens ruw op tredende politie vrij wat moeilijkheden kun nen baren, wanneer zij de vrouw in deze mannelijke gedaante kreeg te bestrijden. In de Vereenigde Staten kan men over de moeilijkheden van een dergelijke situatie eenigszins oordeelen, omdat de kellnersstaking gevoerd werd onder leiding van een vrouw: miss Elizabeth Gurley Flynn, die be halve over de noodige organisatorische capaciteiten ook be schikte over een voldoende dosis optimisme. Ook' de stakende kleermakers en kleermaaksters mochten zich in de steun van een vrouw ver heugen ; mrs. Rose Pastor Stoke, een milliorinairsvrouw,' vroe ger kleermaakster, liet haar huiselijken haard in den steek om voor de stakenden een rede voering te houden. We zullen maar denken, dat de rijke dame zich niet alleen van het klinkende woord be diend heeft, maar nog van iets anders klinkends, want sprak ze alleen royaal zoo zullen haar oud-collega's er niet veel beter op geworden zijn. M. C. ?& * * Mrs. Rose Pastor Stoke Allerlei Toilet Een geheim van het toilet- is la dernière touche", en dat is de groote gave der vrouw van de wereld, dat ze er die laatste kleine bizonderheden, die strikjes en kwikjes en knoopjes en greepjes aan weet toe te voegen, die de ongelijke deelen tot een schoon ge heel samenvoegen. Wie van 't toilet de kleinigheden verwaar loost, het niet erg vindt of een kanten manchet naar binnen overslaat, terwijl ze naar buiten moest hangen, zich er niet over opwindt, dat van een reeks knoopjes de af standen niet gelijk zijn, al is 't verschil ook een halve millimeter, zich niet diep onge lukkig voelt, dat het lijf aan den schouder een valsche plooi trekt, of dat' de rok aan den linkerkant een kwart vinger-dikte lager bij den grond hangt dan aan de rechterzijde... begrijpt niets van de kunst van 't toilet, en is niet waard ooit in baltoilet aan de arm van een beau^cavalier, langs den dansvloer te zweven. Al die duizenden kleinigheden, die alleen een gekuischte smaak weet en kent: een broche op de juiste plek, een sierspeld niet te hoog of te laag, een collier in de juiste verdeeling der snoeren, een horlogeketting op 't sierlijkst geslingerd, een bloem van de eenig gangbare kleur op de eenig mogelijke plaats... dat doet 't 'm ten slotte, dat geeft aan het geheel de groote fijnheid en distinctie; en wie dit alles niet weet aan te brengen, is zelfs met het duurste en fraaiste toilet hopeloos verloren... Minder dan eenige andere kunst, is de kunst van het toilet impressionistisch". Uiterste verzorging van kleinigheden en zeer minitieuse afwer king zijn onontbeerlijk! * * * Football-crowd Om een talrijke menigte te kenschetsen, spreekt men in Engeland van een footballcrowd", want niets ter wereld trekt zulk een groot aantal bezoekers als de voetbal-wedstrijden. 't Record op dit gebied houdt nog altijd de 20ste April 1901, toen bij het Crystal Palace te Sydenham 110,820 perso nen het eindspel in een beker-wedstrijd bij nemen, om mijn held het ontvluchten uit de gevangenis mogelijk te maken. Evenals toen speelden de koolmeezen en pimpels in de sparren, floten de merels, sloegen de vinken; en of ik 25 jaar jonger was ge worden deed het mij aan, toen een heggemuschje, dat ik later basterd-nachtegaal zou leeren noemen, op een hazelaarstakje vlak voor mij ging zitten zingen; ook een geelgors liet zijn strophe galmen in de heerlijk blauwe zonnelucht, waarin alleen een paar echte zomerwolkjes dreven; een moment was ik totaal terug in het verleden: het leek mij, of deze geelgors dezelfde vogel was, die mij toezong op dien anderen vroegen lentemorgen; de vogel liet mij zoo dicht naderen dat ik hem bijna kon aanraken. Ik ging in mijn handen klappen om hem aan het vliegen te krijgen en met een mijn eigen visioen te verdrijven; maar het hielp niet; hij bleef ineengedoken zit ten zingen, of hij droomde als ik, en hij zong door. Eerst toen ik mijn hoed naar hem zwaaide, vloog hij op en liet zijn kanariegelen kop en het roestrood stuit-stuk boven zijn staart zien. Daarmee was ik ook weer terug uit het verleden en ik zag de verandering in de omgeving van de Kruisberg. Het gesticht had een extra-vleugel gekre gen, nieuwe bijgebouwtjes voorde opzichters of bewakers, een nieuwe woning voor den directeur was er opgetrokken. Overigens was alles bij het oude gebleven; de bewaker voor het hek, in zijn witte pak, had dezelfde kunnen zijn als voorheen. Evenals vroeger kwam mij ook nu de Directeur tegemoet;,dat was niet de zelfde oude heer Berkhout. De nieuwe Directeur is een oud-collega en goede bekende. De natuur rondom het gesticht evenwel was zoo goed als niet veranderd, nog dezelfde prachtige parkboomen, de ontzaglijke beuken en eiken; n boom even wel ontbrak, de reus achtige alleenstaande denj waarin ik mijn held heb laten schuilen, terwijl de bewakers hem overal zochten. Die boom is waarschijnlijk door den storm omgeworpen; hij was al oud. Wat mij opnieuw trof was de groote rust in deze mooie omgeving; dat het stil zonnig weer en Zondag was, zal er wel toe meewoonden. Men heeft uitgerekend, dat een dergelijke menigte, mannetje aan mannetje geplaatst, een dubbele slinger kan vormen rondom de geheele stad Londen. Maatregel Tijdens de talrijke processen der suffra gettes is aan de Engelsche gerechtshoven een grappige maatregel noodig gebleken. De getuigen namelijk, die voor de recht bank den eed moeten afleggen, zijn ver plicht dit te doen met de ontblootte rech terhand. De dames, die tot deze plechtigheid geroepen werden echter, hadden de gewoonte steeds deftig geganteerd de zaal binnen te komen, correct en keurig in haar toilet, gelijk dat bij de voprstandsters der Engel sche kiesrechtbeweging het parool is. 'Wan neer ze dan echter in de getuigenbank werden geroepen, en het enerveerende oogenblik der eedsaflegging was gekomen, ging er steeds een nerveus geworstel vooraf, om zich van de zes- of achtknoops pailleglacé-handschoen te ontdoen, waarmee een aantal seconden verloren gingen. De vele vrouwelijke getuigen maakten te zamen dit tijdverlies belangrijk. Daarom hebben thans de suppoosten in de wachtzaal de strenge order gekregen, er voor te zorgen dat de dames-getuigen vór het binnengaan van de rechtszaal haar handschoenen hebben uitgetrokken. Niet zelden verzet men zich daartegen... maar er wordt streng de hand aan gehouden. * *.* Waarschuwing Amsterdamsche straatjongens hangen bizonder graag achter aan rijtuigen, en zelfs automobielen zijn voor deze extra-vrachtjes niet veilig. Een kersversche Amerikaansche uitvinding, die dit belet, zal dus ook hier wel spoedig toepassing vinden. Deze prak tische en grappige inventie maakt het mogelijk het achter-gedeelte der auto voor eenige oogenblikken in een electriseer-machine te veranderen, zoodat de knaapjes, die er zich aan vast klemmen, geduchte electrische schokken krijgen, 't Middel is radicaal en absoluut gevaarloos. Wat zullen ooze Am sterdamsche bengels schreeuwen als ze er kennis mee maken! Influenza Een Franscli spreekwoord zegt: 11 y a deux sortes de cadeaux, les utiles et ceux qui font plaisir." Wie een artistieke vriendin heeft, die aan influenza lijdt, kan ik echter thans een gelegenheid aanbevelen, om in n geschenk Jiet nuttige met het aangename te vereenigen. De prachtige Eucalyptustwijgen met haar fraaie, natuurlijk-gestileerde bloesems, die in een mooie vaas een buiten gewoon fijne kamerversiering vormen, heeten de eigenschap te bezitten, dat ze koortswerend zijn, en men zegt, dat haar frissche, sterke terpentijngeur een uitmuntend middel is tegen de influenza. Door Parijsche doctoren wordt den raad Inter-Ocean en Saterday-Globe In Amerika... en in Engeland. IMIIIMIimMIMIIIIIIHIllllltllllllimilMtllllllimilllHIIIIIHIIIIIIIIIIIHIimi gegeven, ze in de slaapkamers te plaatsen, waar ze de lucht zuiveren en desinfecteeren. Er is thans in de Ville-lumière een ware Eucalyptus-manie, en men treft er de sierlijke, vreemd gekleurde takken met de grillige spitse bladeren aan in alle salons.... Of 't probatum is, weet ik niet, maar in elk geval.... ils font plaisir!... En dat is toch ook wat. ALLEGRA Ingezonden Hoedenspelden. M. de Red. Allegra heeft onlangs uitgeroepen: Van Hengelo begint de victorie. Dit- is niet juist. Enschedéging voor. Ziehier de bepalingen in de Gemeente-verordening welke binnen kort in werking treden: Het is verboden zich te voet op den weg bevindende een hoedenpen te bezigen, tenzij de punt zoodanig bedekt is, dat zij onschadelijk is." en voorts: Het is verboden op den weg op een motorrijtuig op twee wielen of op een rijwiel rijdende een hoedenpen te bezigen, tenzij de punt zoodanig bedekt is, dat zij onschadelijk is." Kan in een stad als Amsterdam de direc tie van de Gemeentetram geen orders geven, die sommige dames erop attent maken, dat er nog andere menschen zijn dan zijzelf ? De actie tegen de hoedenpen is nu in vollen gang. De opwekking van Allegra schijnt te Amsterdam in te slaan, dat is een succes. D. M. MMIIIMMIIIMMimilimiHMHIimi Judge In 't jaar O In 512 vór In 1730 na Chr. be- In 1913 na En wanneer was zoo de Chr. kleed- reikte de vrouw haar Chr. kleed mode, den zich zoo hoogtepunt van mo- den zich zoo de Grieksche dieusheid door den om- onze monvrouwen. vang van haar hoepel- daines, rokken. nu weer dit...? gewerkt hebben, en tevens het gezang van allerlei vogels. Dit schijnt een tegenstrijdigheid te zijn; maar juist door de rust beneden zijn de vogels in de toppen der boomen zoo goed te hooren; tot de piepgeluidjes van de goudhaantjes en het gekwitser van de spreeuwen toe. Wanneer het waait, of er druk gerij van wagens of gedoe van menschen op straat of grintweg is, bemerkt men de vogels juist niet. Al is het pas 9 Maart, het is aan alles te merken dat het voorjaar komt. Bladeren aan de boomen zijn er nog niet, maar de struiken botten al, vlier en kamperfoelie vooral; de peren hebben witte knoppen, een pruim staat al heelemaal in bloei. Boven het zwarte water van de veenplassen komen de grijsgroene toppen van het riet al uitkijken; heidergroene rozetten van de waterviolen drijven aan de oppervlakte, en maken al bloemknop, al zit er aan den schaduwkant nog een ijsvliesje tusschen. Maar sterker nog, veel sterker worden de lente-indrukken, als wij het mooie bosch van Enghuizen bij Hummeloo naderen. Het is meer een park. Wild of nagebootst wild is het hout heelemaal niet; overal is de aanleg duidelijk; maar van stijfheid of op rijtjes pooten van beuken en eiken is geen sprake. Er zijn lanen, en groote heel statige, maar er is gezorgd voor afwisseling. Aan alle zijden springen boomgroepen vooruit, de weiden, korenlanden in. Laag hout omzoomt de vijvers en vormt aparte boschgroepen. Wintergroene heesters, zijn er niet veel; wel een massa naaldhout, prachtige sparren en dennen van allerlei soort en grootte. Dat geeft ook nu in het vroege voorjaar aan het geheel een massieven indruk. Tegen het donkere sparregroen staan de machtige beuken en eiken als reus achtige pilaren, en boven de naaldenmassa uit steken de bladerlooze kronen op en teekenen het fijne kantwerk van hun knoppen en twijgen op de lichtblauwe lucht. Dat is allemaal nog echt wintersch, als men er op let; de lente schuilt in het bosch op den bodem. Hetzelfde verborgen paadje, waar ik vroeger eens doolde, vond ik terug, en daar stonden ze weer, in heele bossen bijeen, de groote driehoekige bladeren van de aronskelken; de meeste ongevlekt, alleen een enkele met de kenmerkende bruine vlekken, die de plant den naam van maculata hebben doen geven. Overal, tusschen de dorre bladeren uit, komen de mooie bladeren van het breukkruid te voorschijn, en de wollige driehoekige torentjes van de gele doove-netel. Het fijne muskuskruid staat al in knop; de teere blaadjes vertellen eerst recht hoe warm het in het bosch kan zijn, wanneer de zon schijnt. Ze ontplooien zich geheel en al; in vergelijking met het zand en de heigronden rondom, is de boschbodem als een verwarmd vertrek. Dat komt niet alleen door de bedekking met het dorre blad, dat vergaat en daarbij een warmte ontwikkelt als in een broeikas; ook de beschutting tegen den wind door het naaldhput en het ander geboomte draagt er toe bij. Want, al heeft dit nog geen loof, als windschut werkt het toch ; dat bemerkt ge dadelijk als ge aan de leizij van het bosch komt. Daar in de luwte is het niet alleen wind stil, maar ook de temperatuur is er stellig eenige graden hooger dan aan de loefzijde. Een enkel speenkruidbloempje deed uitzien naar meer vroege bloeiers, en de hoop op een anemoontje werd opgewekt; al was pas de eerste week van Maart om. Zoo'n speenkruidplantje evenwel kan een indivi dueel vroegertje zijn, dat heb je meer. Toch even van het pad af wandelen, en dwars door het kreupelhout. Je kunt nooit weten. En ja, hoor, het was goed geraden, daar stond mijn eerste bosch-anemone van het jaar. En nog n, hier weer n, volop bloeien ze daar al op Enghuizen onder de hazelaars, die innig mooie bosch-anemonnen; een van de meesterstukken van de artistieke natuur. Vlak er boven staan stil de zilveren wil genkatjes'te glinsteren in de nog ongetemperde zonneschijn; de groote bijna barstende elzenknoppen mengen er hun pruim-paarsen tint mee, en, om dit lente-tafereel te vol maken, begint een roodborstje uit volle borst zijn liedje te zingen in een sleedoorn met witte knoppen, aan de overzijde van het pad, net tegenover de bloeiende anemonen. E. HEIMANS

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl