Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
W Maart '13. Nó: 1864
van Anatolië uit zijn verbond met een ge
schaakte Londensche typewrite-juffrouw,
en hoe gemelde Nina, door den broeder van
Jësson naar de Canarische eilanden ontvoerd
en daar diplomatiek bemind, toen in een
tragischen maannacht verlaten, op de zesde
tage van het hotel De Tuin der Duizend
Arabesken" zes vorsten met ieder (gemiddeld)
zes millioen reis in hun beurs (/ 15.000 per
vorst) uit onzegbare melancholie de deur wees,
, om met Derck, haar pleegkind, in een stulp
op de rotsen bij goede Arabische koffie in
het zwart gekleed te droomen van het verre
Engeland ... (Wat dunkt Jhr. van Riemsdijk
hiervan ?)
Een Fransch auteur zou hebben gemaakt,
dat na moeilijke, ingewikkelde scrupulen
ridderlijk te hebben overwonnen en na ge
duelleerd te hebben met een nieuwsgierig
journalist, die in zijn plotselinge afreis een
clericale manoeuvre zag Jesson's broe
der de lieve wilde Nina-temde in een
klein, klein derderangs hotelletje,
kamperfoelie-omrankt, aan de Fransche kust, waar
de gelieven van liefde verteerden, gedurende
twee volle weken.
Een Hollandsen auteur zou, als hij eerst
den heer Roelvink geraadpleegd had, Nina
steken in een costuum van den crinoline
tijd, haar, als hij daarna Heyermans
geraadpleegd had, doen uitschelden door
een zeer burgerlijk-denkenden fami|ie-raad,
waarvan de vrouwen baard hebben op de
kin ' haar, als hij .vervolgens Emants in
den arm had genomen, een broederij hebben
doen opzetten van zenuwzieke kippen in een
gardencity, haar, als hij Brandt van Doorne
daarna gevraagd had den knoop door te
hakken, doen scheiden van Jësson en regel
matig huwen met den officier, die, als de
beminde van Jesson's eerste vrouw, den
kleinen Derck zijn zoon kon noemen, waarna
officier, Nina en Derck (3e klasse H. B. S.)
zeer gelukkig hadden kunnen leven te
Portsmouth b.v.
Maar de Engelsche auteur Pinero maakt
van het drama dit: Het parlementslid Jësson
(dor en bros als een pijpesteel) is met zijn
gansche aangetrouwde familie vol van plech
tigheid over de edele nagedachtenis van zijn
eerste echtgenoote (hun lieve dochter en zus
ter) die hem (buiten zijn weten een
officiers)zoon schonk, en die hij tijdens haar ziekte
buiten haar weten verwisselde met de wilde
en mooie gouvernante (?ik heb er spijt van"
zegt hij later, na die gouvernante zoo aan
genaam mogelijk te hebben getrouwd voor
de wet); en nu die, niet geheel brave maar
wel buitengewoon doode volksvertegen
woordiger zijn jonge tweede opbruisende
vrouw aan den rand van de wanhoop brengt,
waar ze zich uit wil redden door de open
baring, aan de afzichtelijk brave famielje, van
het geheim liefdeleven harer edele voor
gangster, nu komt de gentleman-broeder,
die duidelijk Pinero's sympathie heeft, zorgt^
dat er vooral niets uitlekt, scheurt met'
gentlemanlike koelheid den huisvriend
officier van Derck, zijn kind, af, brengt
zoethoutdrogen Jësson en levensvurige Nina
bij. elkaar met een speech op plicht en
trouw en een toespeling op het geloof,
vertrekt (zelf het hart vol liefde-verdriet?)
uit dit geordende huis" en laat de twee
niet-voor-elkaar-geschapenen met de ge
bakken peren zitten en ons met de voldoening,
dat aan de uiterlijke braafheid der Engelsche
society voldaan is. Voldaan is door het
droogste, dorste, passez moi Ie mot:
huichelachtigste, maar k correctste slot, dat te
vinden was in Engeland en nergens elders
en dat bovendien niet waar is, want ieder
weet, dat Pinero eer een slecht psycholoog
moet zijn, dan dat Nina en Jësson ooit konden
trouwen en a fortiori getrouwd blijven.
Zooals het aan 't Engelsche
schouwburgpubliek echter voornamelijk erom te'doen
is te komen kijken naar een of andere ge
vierde actrice (wegens verloving met een
belangrijken, achter zijn ooren nog niet
droogen earl in alle weekbladen afgebeeld)
en een smart Englishman als jeune premier
te bewonderen in een tooneelstuk, dat zooal
niet High Church, dan toch High Life en
behoorlijk eindigt, zoo is het de ijverige taak
van vele, aan hun society verkochte En
gelsche tooneelschrijvers voor die
mooikoude ladies van de planken en die
statigonbeteekenende jonge gentlemen, z.g. acteurs,
schitter-stukken te schrijven. Dit His house
in order" is er een van, en misschien nog
wel de Hemel weet het een van de
betere, al hangt het uiteen als een ingezakt
buffet. Niet 'n ontroering immers van schoone
inhouds-architectuur werd er mede gezocht,
maar slechts de kans aan de elegante, ijs
koude, grillige beauties der schouwburgen
zichzelf te kunnen vertoonen en, voor zoover
dat in haar microscopisch klein vermogen
is, zichzelf te kunnen uitspelen. Men kan
eigenlijk net zoo goed (of beter) naar een
tentoonstelling van fijne Russische
hazewinden gaan.
De rest van 't stuk is dan ook alles maar
bijwerk, bestaat immers om dat ne doel:
een paar bepaalde personen te laten kijken.
Een taai-philistreuzen schoonvader, hier zeer
goed getypeerd door den heer Van
Kerckhoven, en een gansche schoonfamielje van
bazige, plattelandsche carricaturen,
moppigonmogelijk in het verband, heeft Pinero, dan
ook enkel met dat ne doel voor oogen,
in zijn verbeelding-arme wereld doen ver
schijnen.
Mevrouw Enny Vrede is zeer bewonderd
als de bekoorlijke Nfna. Zij gaf inderdaad
de koud-grillige, opbruisende gratie van de
interessante" lady: iets van een sierlijk
sproeiende fontein van koel water. Haar
gestalte ging als die van een tastbaar ge
worden zilten rukwind over het tooneel. Zij
leek ook een golf aan het strand in October.
Hare hoekige armen waren de zwengels eener
dunne renaissance-statiepomp. Zij is genoemd
de interessantste actrice die wij hebben. Daar
mee is op overtuigende wijze gezegd, dat
ze dit zeker worden kan, als er maar eenige
andere actrices spoedig doodgaan. Vórdat
we in Nederland dien cataclysmus echter
beleven, achten wij haar in elk geval zeer
schoon, maar op de planken onzeker: en wij
betreuren, dat aan haar spel in Nina" niet
meer evenwicht werd bijgebracht en logische
overgangen, waaruit immers, als ieder spier
stelsel, ieder kunstwerk is opgebouwd. Het
spel van Nina was, bij al zijne bekoring,
toch wel opvallend het tegendeel van ge
spierd" ! Zegt ze niet midden in't stuk gis
teren was ik een deemoedig kind, maar nu
ben ik een volwassen vrouw", en had ge
er eigenlijk wel iets van gemerkt ?
Toch moet men voor de opvoering van
zulk een society"-play, ook al krijgt men
er de driedaagschékoorts van, dankbaar
zijn, als dergelijke opvoeringen tenminste
leerzame uitzonderingen blijven. Dankbaar,
want het is goed den Engelschen geest ook
van den anderen, den minderwaardigen dan
den Shawschen kant, te laten zien.
HONORÉDE LA BAIGNOIRE
* C *
Charivari
DEUTSCHLAND, DEUTSCHLAND, BER ALLES !
Lucie de Gérardue schrijft in de N. R.'Ct.:
De mode! Moffen! Veel moffen in tule
met bont, in tule met bloemen, in tule met
kant. Moffen op concerten, moffen in den
schouwburg, moffen op afternoon-teas."
*
Wat helpt het, of wij waarschuwen tegen
de gevaren der beeldspraak ?
De N. R. C. schrijft: Wij nemen daarom
de moeite niet meer de vesting te be
stormen ; zij zal ons vanzelf in den schoot
vallen, tegelijk met den vrede." En Mr. C. P.
van Rossem in de inleiding zijner Historische
Causeries-: Uit deze wonderrijke erfenis
van de achttiende en negentiende eeuw heb
ik eenige losse grepen gedaan, en met eenige
gezaghebbende historici in de hand (voor
de details) heb ik langzamerhand deze
schetsen opgebouwd."
In het Predikbeurtenblad vonden wij de
volgende advertentie:
.,Te koop aangeboden een Doopsgez.
Aanneemsluier."
Zou men misschien willen ruilen? Wij
bezitten eene nog in zeer ? goeden staat
zijnde, afgescheiden parapluie.
#
Onze Schokhoek.
Uit de N. R. Ct.:
Lord Knollys, de particuliere-secretaris
van den Koning van Engeland, zal eer
lang zijn functie neerleggen."
Gisternacht is te Ochten het huis van
de Gebr. Jövner, handelaars ih steenkolen
en klompen, afgebrand. Een 80 kippen
en 2 varkens zijn in de vlammen omge
komen. Verder is er voor een groote
waarde aan huisraad, steenkolen en
klompen verloren gegaan.
Het verbrande was slechts gedeeltelijk
verzekerd."
iiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiitiiiiiiffiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiigiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii
SLUITING l APRIL a.s.
uitverkoop.
Wegens het verlaten van het perceel Doelenstraat 8, Amsterdam, worden vanaf
Maandag tot sensationeele verminderde prijzen
den kostbaren en prachtvollen voorraad alleen echte Perzische- en Smyrnatapijten
(in diverse maten tot 8 Meter lang), waarbij: Tebriz-Af ghanistan. Bockhare
Shiraz Hamadan Belontsjisthan enz. Afgepaste Perzische loopers. Zijde- en
anti que Perzische kleedjes. Perzische kleeden voor tafels, vestibule'», serre's en?.
Curiositeiten in Perzische tapijtkunst.
Uren tot verkoop van 01/2 tot
.2.
Firma ISTRUEWN, Impoiters, Doelenstraat 8, Amsterdam.
VIJZELSTRAAT 18. - TEL. 4068.
j Oude en Moderne Schilderijen.
H.T. TECHNISCH BUREAU v/h HOEKS & BECK,
BLOEHLE1WAAL.
Importeurs van
Brandvrij materiaal voor plafonds, vrijstaande wanden,
trapbeschietingen, enz. in Kerken, Scholen, Kantoorgebouwen,
Fabrieken, Schouwburgen, Woonhuizen, Boerderijen, Stal
len, enz.
Monsters en nieuwe prospectus-prijscourant worden op
aanvraag gratis toegezonden.
HARRIJ HEIJER
BESTORER OF
* OLD PAIHTIHBS.
Bussuiu, Holland.
Antieke Kasten,
Antieke Schrpureanx
(MET GARANTIE)
zér voordeeligf bij
|. G. FONTEIN,
AMERSFOORT.
E. RE. JAARSOTAS
Ventileerende Haarden.
Men lette op dit fabrieksmerk.
IQOO DE EERSTE IQI3
INRICHTING TOT MET MEUBELEEREN
EN VERSIEREN DER WONING IS
;.T BINNENHUIS"
RAADHUISSTRAAT 48-50
L'JN 3 AMSTERDAM LUN 14
I EELLER & MACDONALD. I
l ELECTKO-TECHNISCH BtJKEAU E
l Over?en-Bloemendaul. Tel. Interc. 271.
ZMiiiiMMMiiiimiiiiiHtiiiiiMiimimiMiiiMMtiiiHimimmii 111111111111 =
D. OBERINK & Co., AMSTERDAM
KERKSTRAAT 88-104 TELEFOON No. 4472
TOEPiSSIHG DERELECTRICITEIT OP ELK GEBIED
N. V. DE WONING
Keizersgracht 478
MEUBELEN, KARPETTEN etc.
(Ontwerp W. PENAAT).
LAMPEN, KRONEN, etc.
(Ontwerp JAN EISENLOEFFEL).
AMSTERDAM.
fo^gfi
-^vzr
Luxe-Papier
RELIEFSTEMPEL - ATELIER
In vitatiekaarten
MENU'S, BALBOEKJES, enz.
Atelier B. vanMantgem
SINGEL 562 hoek Vijzelstr.
5IERKUri5T
KEIZERSGRACHT 592
XM.&IEGEL5TRAAT
KUNSTVOORWERPEN
SCHILDERIJEN
ANTIQUITEITEN
ntUBELEfl.AARDEWERK
R.ELIOIUC?
Verschenen:
Kunst-Haüdweven
Geïllustreerde Handleiding ten gebruike
van school en huis voor het aanleeren
der technieken van Kunst- en
Spoelweven op den handweefstoel,
DOOB
ELIS. M. ROGGE en
LOUISE H. WILDT.
Prijs, gecart. f 1.90.
Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDÓRF,
Amstor-lann.
Magazp Oud-Holland"
Directie P. C. PAERELS
Rokin 13O, Amsterdam
- TKLKU'OON 4541
Voorhanden een groote voor
raad origineel antique
meubelen, klokken en andere
voorwerpen, tegen zeer lage
prijzen (met garantie voor
echtheid). In imitatie-voor
werpen een groote kenze in
alle prgzeu.
\M3TUHQ1NRICHTINCEM
?k iJ^-A ilLJJLr «AJU l\AM^Ll y <2rm '
&TELEPHOON-3384.J
ROTTERDA/V\j
jrRAiscoLtaraeiNG1
IDOOR GEHEE5U!
NEDERLRND.
Moderne Schilderijen en Aquarellen
C. n. VAM GOGH
Rokin 115 =
Amsterdam.