Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR N'EDERLAND
6 juli '13. No. 1880
Doch al zou worden overeengekomen
officieel geen steun te verkenen, de tegen
strijdige belangen van Oostenrijk en Rusland
doen vreezen, dat toch in 't geheim van
deze overeenkomst zal worden afgeweken.
Dat onder dit alles ook de internationale
beurzen weinig opgewektheid ten toon
gespreiden, behoeft nauwelijks betoogd.
Reeds zoo lang drukt die. Balkan-crisis
op het zakenleven, dat eene verlenging daar
van onvermijdelijk nog dieper moet ingrijpen.
Uitteraard ontkomen wij met onze onbe
duidende relaties op het Balkan-Schiereiland
vrij wel aan die deprimeerende invloeden,
ofschoon zij dan toch merkbaar zijn in de
koersbewegingen der Rumeensche
petroleumwaarden.
Want wel staat Rumenië betrekkelijk buiten
die aangelegenheden, doch nu ook dit rijk
zich om de eene- of andere reden in den
strijd schijnt te zullen gaan mengen, wordt
het bedenkelijker.
Voorheen ondervonden onze
petroleumondernemingen de nadeelen van den Balkan
oorlog in de bemoeielijking van den export
van haai- product, terwijl ook dikwerf arbeids
krachten te kort kwamen doordat het leger
op oorlogssterkte werd gehouden; nu het
leger is gemobiliseerd, zal dit laatste euvel
zich des te sterker doen gevoelen, waarbij
dan nog de gevolgen der economische stoor
nissen komen.
fTe verwonderen is het derhalve niet, dat
b.v. de aandeelen der Geconsolideerde
Hollandsche en der Orion Petr. maatschappijen
n gevoelig koersverlies leden; ook de
Steaua's werden een paar punten lager af
gedaan..
Toch dient hierbij opgemerkt, dat de aand.
Geconsolideerde al maanden lang eene zwak
ke' tendenz hebben, wijl de bedrijfs-resultaten
nu niet bepaald schitterend kunnen worden
genoemd; een dividend van 10 pCt. is geens
zins in verhouding tot den, zelf zoo belang
rijk gedaalden koers der aandeelen.
En wat de Oripn betreft, de productie
dezer maatschappij toont eene belangrijke
vermindering aan, vergeleken bij die van een
jaar geleden; in Juli 1912 bedroeg zij 6750
tons en thans over de maand Juni 4010 tons.
...In totaal blijft zij 3200 tons ten achter
bij die van het vorige boekjaar, terwijl het
kapitaal intusschen weer aanmerkelijk is
vergroot.
Nu wordt wel tevens met de productie
opgaaf vermeld, dat de vermindering hare
oorzaak vindt in technische aangelegenheden,
die weer verband houden met het aanboren
van een rijke olielaag op grootere diepte
dan waarop tot heden de olie werd gewonnen,
doch afgescheiden van dit verblijdend nieuws
kan daartegenover worden gesteld, dat ook
Mei reeds een teruggang in de opbrengst
van ruim 900 tons te zien gaf.
Dan moet de raffinaderij der maatschappij
een veel grootere capaciteit hebben dan
voor de kwanturns, welke zij tot dato ter
verwerking heeft gekregen, zoodat de ex
ploitatie daarvan onbevredigend moet zijn.
Altemaal factoren, die de flauwe tendenz
voor Orions verklaarbaar maken.
Ook de overige Petroleum-aandeelen
moesten in sympathie met deze soorten een
of. meer procenten prijs geven.
Rübber-Aandeelen brokkelden eveneens
vferder"a,'f en ook Tabaks-aandeelen konden
zich têt nauwernopd handhaven; de taxaties
voor de inschrijving, welke heden wordt
gehouden wijzen over 't algemeen op min
dere kwaliteiten, wat natuurlijk niet te ver
wonderen valt, ofschoon toch nog enkele
partyen, bijv. van de Medan Tabak geschat
zijn voor een cijfer, dat een zeer mooien
verkoopsprijs doet vermoeden.
In de 1.1. Zaterdag te Rotterdam gehouden
inschrijving brachten circa 1800 pakken van
de Deli Cultuur Mij. 176 ets. op, zoodat
déze maatschappij wel op een prachtig succes
kan bogen.
Mijnwaarden hadden een ongeanimeerd
verloop; Redjangs kwamen opnieuw op een
laagte-niveau in verband met een bericht
omtrent tegenheden bij de ontginning.
Deze zijn wel van tijdelijken aard, doch
oefenen niettemin invloed uit, vooral waar
het een fonds geldt, dat in den laatsten tijd
toch al gevoelig van aard is.
WÜlaten hier eenige koersen ter verge
lijking volgen:
Geconsolideerde Petrol
Intern. Rum.
Koninklijke
Orion
Steaua Romana
Amst. Rubber
Deli Batavia Rubber
Nederl. Rubber
Oost Java Rubber
Sumatra
Bindjey Tabak
Deli Cultuur
Maatschappij
Medan Tabak
Rotterdam Deli
Senembah
United Lankat
Redjang Lebong
De New-Yorksche dobbert stuurloos heen
en weer. Dagelijks wisselen vaste en flauwe
beurzen elkander af, de omzetten zijn onbet
duidend en de groote hitte, welke daar
blijktte heerschen doet er het hare toe om het laat
ste greintje belangstelling te onderdrukken.
Het afscheidingsplan tusschen de
Unionen Southern Pacific zal dan eindelijk worden
goedgekeurd, tioch van eenigen invloed was
dit nauwelijks meer.
Men bekommert zich niet meer om deze
langademige geschiedenis, die daarmede zal
eindigen, dat de Pennsylvania ca. $ 38
milHoen Southern Pacific aandeelen pari passu
voor even zoovele in haar bezit zijnde
Baltimore & Ohio aandeelen van de Union
Pacific zal overnemen, terwijl de resteerende
$ SS.millioen onder beheer van een trustee
zullen komen, die ze geleidelijk aan de markt
zal brengen.
D£metaalprijzen, welke reeds geruimen
tijd een dalende tendenz hadden, blijken op
een niveau te zijn aangeland, waarop meer
dere aankoopen worden geëffectueerd; toch
laat de levendigheid op dit gebied te
wenschen over.
Ook de Balkan-verwikkelingen waren van
ongunstigen invloed op Wallstreet; all in
all verliest men volstrekt niets aan de twee
beursvacantiedagen, welke New-York heden
en morgen geniet.
Natuurlijk had de markt, met het oog
hierop, een nog stiller voorkomen dan waar
aan men in den laatsten' tijd gewoon is ge
raakt.
-Door *en-,eji--ander_was^de-handel aan
26 Juni
220
123
625
94
143
173
119
64 Vs
113
i2oya
107
152
587
234
340
542
543Vs
155
3 Juli
206
118
617
8654
140
171
114*
65%
112
115
106
149
577
236
328
532
547
145
onze beurs ook hoogst onbeteekenend.
De geldmarkt, aanvankelijk nog vrij ge
spannen, zoodat projongatie-rente tot over
5 pCt. opliep, gaf intusschen weer reeds
blijk van eenige ontspanning, waarbij de
noteering tot 4% pCt. daalde; vermoedelijk
zal deze verruiming de volgende week wel
verderen voortgang maken.
De wisselkoersen op het buitenland zijn,
vooral die op Berlijn, aanmerkelijk gedaald,
doch reeds vertoonen de overigen weer
eenige neiging om te stijgen, zoodat die
reactie allicht slechts van voorbij gaanden
aard zal zijn.
4 Juli.
* ?
*
V. D. M.
Duitschland's gouden kwart-eeuw
De 25-jarige regeering van Keizer Wil
helm, onlangs op schitterende wijze herdacht,
is voor Duitschland in menig opzicht, vooral
op economisch en handelsgebied, een tijd
perk van grooten bloei en buitengewonen
vooruitgang geweest.
In niet geringe mate is Duitschland's
krediet in die jaren toegenomen, hetgeen
als basis en waarborg van de economische
onafhankelijkheid eener natie tot de meest
beteekenende factoren liarer staatkundige
zelfstandigheid mag worden gerekend.
Met uitzondering van de Ver. Staten van
Noord-Amerika, zal men moeielijk een land
kunnen noemen, waarvan handel en nijver
heid zich in de laatste 25 jaren zóschitte
rend hebben ontwikkeld als die van Duitsch
land.
In 1880 bedroeg de wissel-omzet van de
Rijksbank ongeveer 3975 millioen Rijksmark,
welk cijfer in het afgeloopen jaar tot 13480
millioen is toegenomen. En in dezelfde mate
zijn de krediet-operatiën van de Duitsche
bank-instellingen op aandeelen, waarin zich
de finantieele kracht der gemeenschap weer
spiegelt, gestegen.
De particuliere firma's buiten beschouwing
latend, vindt men voor de wissel-omzetten
van de bedoelde bank-instellingen van 1888
tot einde 1911 een toename van 438 millioen
tot 3062 millioen Rm. vermeld. Behalve het
eigen maatschappelijk kapitaal, waren voor
deze enorme uitbreiding van krediet-ver
strekking belangrijke geldmiddelen noodig,
die verkregen werden uit de stortingen van
de particuliere clietièle en de deposito's van
het publiek, waaruit duidelijk de toeneming
van de algemeene welvaart kan blijken.
In deze 25 jaren zijn de deposito's nage
noeg vertienvoudigd en van 370 millioen in
1889 tot 3767 millioen Rm. in 1911 gestegen.
Dientengevolge vermeerderde ook de finan
tieele kracht dezer instellingen voor het geven
van kredieten en in welke mate daarvan
werd gebruik gemaakt, blijkt uit het cijfer
harer debiteuren, dat van 1138 millioen in
1888 tot 7404 millioen Rm. in 1911 is ver
meerderd.
De voornaamste bron van deze meerdere
welvaart is de buitengewoon gunstige ont
wikkelingvan Duitschland's handelsbeweging
geweest.
Uit de hooge in- en uitvoercijfers van
thans blijkt duidelijk, welke voorname'plaats
Duitschland tegenwoordig op handelsgebied
inneemt en evenzeer, dat het meer en meer
de geduchte mededinger van Engeland en
Amerika op de wereldmarkt is geworden.
Volgens de gegevens van het statistisch
bureau voor den buitenlandschen handel in
1912, bedroeg de invoer in dat jaar 11
milliard Rm., d. i. l milliard meer dan het jaar
tevoren, en de uitvoer 9 milliard, tegen 8.2
milliard in 1911.
Vergelijkt men het totaal van in- en uitvoer
met dat van andere groote handelsstaten,
dan vindt men voor 1911, in milliarden
Rijksmark:
Engeland. . . 25
Duitschland. . 19.2
Noord-Amerika 15.9
Frankrijk. . .11.5
Van 1889 tot 1912 is, naar den inhoud
berekend, de totale in- en uitvoer van
Duitschland van 51H milliarden tonnen tot
152% milliarden gestegen.
Zijn voornaamste handelsrelatie zetelt in
ons werelddeel: de Europeesche staten
leverden in 1912 aan Duitschland voor een
waarde van 6 milliard Rm. en betrokken
van daar voor 6.7 milliard, tegen 5.6, resp.
6 milliard het jaar te voren.
De grootste afnemer is Engeland, de voor
naamste leverancier (granen) Rusland.
Duitschland's handelsbeweging met de
overige werelddeelenis in millioenen Rm.
in de jaren 1911/12 als volgt becijferd:
invoer uitvoer
1911 1912 1911 1912
Amerika 2462'/s 28861/* 1362 14965;'*
Azië 856 10063/s 383V2 420'/5
Afrika 4163/* 478'/2 188 185'M
Australië 273 304'/5 915/8 100
Tot deze belangrijke toename heeft de
verbetering en uitbreididing der middelen
van verkeer, nl. spoorweg- en
scheepvaartverbindingen, in hooge mate bijgedragen.
Het spoorwegnet in Duitschland is in die
jaren van 39.000 tot 59.000 K.M. uitgebreid
en, wat de scheepvaart betreft, is het aantal
registertonnen der in- en uitgaande schepen
met handels-lading van 9.4 tot 27.5 millioen
tonnen toegenomen. Ook hier is, naar ver
houding, de toename met de Europeesche
staten het grootste geweest.
De productie van steenkolen nam van
1888 tot 1911 van 382 millioen waarde tot
1735 millioen Rm. toe, zoodat deze meer
en meer de kolen-productie van Engeland
nadert. De waarde der ijzer-productie is in
die jaren van 191 tot 803 milliard gestegen
en overtreft reeds die van Engeland.
Maar vooral de eiectrische en chemische
industrie van Duitschland hebben zich op
de wereldmarkt een toongevende positie ver
overd, evenals de machinefabricatie, waar
van de uitvoer, die in 1893 nog slechts een
waarde van 64Vs millioen Rm. vertegen
woordigde, in 1912 bijna het 10-voud daar
van bereikte nl. 630 millioen.
Deze krachtige ontwikkeling van handel
en nijverheid heeft natuurlijk een aantal werk
krachten aan andere bedrijven onttrokken
en wel in de eerste plaats aan het landbouw
bedrijf.
Maar niettegenstaande deze omstandigheid
is de landbouw in die jaren eveneens voor
uitgegaan, dank zij de gestadige ontwikke
ling op technisch en economischgebied, waar
door de landbouw-machines meer volmaakt
werden, de toepassing van de nieuwere vin
dingen der schei- en natuurkunde, het betere
landbouwonderwijs.hetcultiveerenvanwoeste
gronden enz.
. .. Van de voornaamste graansoorten, o. a.
rogge en tarwe, is de oogst-opbrengst in
dit tijdvak dan ook van 75 tot 100 pCt. ge
stegen. Minder is dit 't geval geweest wat
den veestapel betreft, vooral het aantal
schapen is verminderd.
Ondanks de belangrijk ruimere toepassing
van machines op elk gebied, is het aantal
arbeiders in de verschillende takken van
nijverheid gestadig toegenomen en hunne
economische positie, in verband met de
hoogere loonen, merkbaar beter, hunne koop
kracht dientengevolge grooter geworden.
Dit blijkt eveneens uit de groote toename
van het aantal kleine inleggers bij de spaar
banken. Voor de algemeene welvaart getuigt
de vermeerdering van het bezit der spaar
kassen' in Duitschland, dat in 10 jaren tijds,
nl. van 1901?1911, van 8.8 tot 17.9 milliard
Rm. is gestegen.
Het aantal naamlooze vennootschappen is
van 2143 tot 5421, haar maatschappelijk
kapitaal van bijna 5 tot ongeveer 18 mil
liard Rm. vermeerderd.
27/6 '13.
v. D. S.
Nu wordt het licht voor ons
Nunc Cantus Resonet
Het Christelijk"Ministerie is weggeslagen.
Ik geloof niet dat er n groep van menschen
in ons vaderland is, bij welke dit feit meer
en ongeveinsder gevoelens van bevrediging
en van vreugde heeft opgewekt, dan bij ons
ambtenaren en beambten der Posterijen en
Telegrafie. Na zoo langen tijd te hebben
geleefd onder den harden en me
doogenloozen druk van Minister Regout's
bezuinigingspolitiek, zal ook de meest rechts-gezinde
onder ons zijne verdwijning begroeten als
een verlossing. Met de op ons ongelukkigen
bezuinigde centen werden verhoogd de
tractementen van: Directeur-generaal, Contr
leurmagazijnmeester, inspecteurs, Commiezen...
Er zijn er gelukkig slechts weinigen, die
begrijpen kunnen, dat dit Christelijk"Ss.
Wij staren nu vol hoop en verwachting
uit naar het nieuwe Kabinet, dat ons zal
brengen een humaan en een democratisch
minister, die den postalen Augiasstal eens
en voor goed zal reinigen. Een minister, die
zal toonen hart te hebben voor het personeel
en die democraat genoeg zal zijn, om met het
verouderde en bureaucratische
personeelstelsel te breken.
Vooral de groep, waartoe ik behoor, ver
wacht bevrijding uit zijn hopeloos gedrukten
toestand". (Woorden van wijlen kolonel
Verhey).
EEN KLERK DER POSTERIJEN
EN TELEGRAFIE
Puzzle
LUCIFERSTOKJES-PUZZLE
Twee weken geleden vroeg ik:
Men legge met luciferstokjes deze figuur:
_i_
VII
Verleg n enkel luciferstokje zó, dat
gij een cijferfiguur krijgt, waarvan de waarde
n is."
Omdat ik schreef krijgt" en niet over
houdt" vermoedde eene Goesche, die zich
teekent Eugenie Fransen van de Putte, dat
ik weer zoo ondegelijk moest wezen 't op
een woord te laten aankomen. Zij schreef
dus: Wegnemend l willekeurige lucifer,
heeft men in deze ne een cijfer-figuur,
waarvan de waarde n is." "
Zoo heb ik het niet bedoeld! Ook verwerp
ik de oplossingen, die zich niet geheel naar
mijn opgave voegen. Hoewel ik sprak van
cijfer-figuur" zonden eenigen mij deze
(geestige) variatie
a /V/7
Het Fransche UN, dat hun hier toelachte,
verkregen anderen, minder precies maar
gemakkelijker, door met behulp van het
bovenste stokje een U te maken van de
twee eenheden in den deeler. Maar hoe
leelijk en zonder reden blijft dan de balk
boven dat UN staan !
Ook zonden mij de heeren J. H. Emck,
Gorkum, G. Fikkert, Loenen en Pas van ter
Goude als oplossing: de verplaatsing van
de balk achter de tweede eenheid van den
deeler. Men krijgt dan: l, en daaronder: uil.
Dit woord is echter in verband met de
bewoordingen van de opgave allén te ver
dedigen als onderteekening!!
Mij dunkt, dat de mooiste oplossing deze is:
V/s VT
= /
Zij werd gevonden door: H. v. d. B. 's Grav.;
N. H. van Doorninck, Delft ; C. van Erven
Dorens, Hilversum ; F., Naarden ; J. Goud
stikker, Amst. ; H., Hoogeveen ; M. F. van
Heffen, 's Grav. ; H. J. de Jamaer, Haarlem ;
Jans, Lutte; J. K., 's Grav.; T. K., te ? ; T.
K., Sassenheim; G. Koopman Jr., 's Grav.;
C. de Kruijff, Amst.; Luitenant De Liefde",
Amst.; F. de Mooij, Zierikzee;J. G. van
Niftrik (oud 13 jaar) te Haarlem ; P., Dord
recht; C. E. Peters Heerenveen; J. G. Roos
van den Berg, Amst. ; G. van Schaick, Rot
terdam ; G. M. Tamson, Enkhuizen ; A.
Vigeveno, Amst. ; J. J. L. van Zuijlen, Utrecht.
De tijd, die deze oplossers hebben noodig
gehad varieert van n uur tot een of twee
minuten. Het kortst deed er mej. A. Vigeveno
over, die mij schrijft: Reeds bij het neer
leggen der lucifers zag ik onmiddelijk deze
oplossing. Tijd heb ik er dus niet aan besteed."
De vorige wortelteeken-oplossing is velen
zeer nabij geweest. De hiervolgende variant
V/i
/
en nog allerlei hiermede overeenkomende
(de l, die nu vooraan staat, vlak vór het
wortelteeken te zetten, of er de balk mee
te verlengen) hebben aanhangers gevonden,
zij heeten: C. Ph. F. Abbing, Ruurlo; K. de
Beijl, Zaandam; P. A. v. Hoeve, Laren;
Dr. W. C. Kimmijser, Lunteren ; W. Louwaars
(zond nog verscheidene veel te fantastische
oplossingen), Breda ; N. N., 's Grav. ; S. Polak,
Rott.; D. Sandbrink, Veenendaal; A. C. van
Wageriingen, Rott.; J. Waterink, Kampen.
Het minst studeerde over deze oplossing
de laatstgenoemde inzender, die mij schrijft
De benoodigde tijd : zoo lang als ik noodig
had om de puzzle met aandacht te lezen".
Bizonder vermeldenswaard vind ik een
der oplossingen van den heer J. P. Allaart
te 's Grav. Hij zond deze m. i. vernuftige:
De oplossing, die naar mijne meening met
de eerste wortelteeken-oplossing wedijvert
om den voorrang, is deze:
Verscheidenen hebben deze gevonden:
niet altijd op de mooiste manier. Sommigen
legden het tweede been van de V over de
tweede eenheid van den deeler, en zelfs was
er iemand, die deze tweede eenheid legde
op het tweede been: (n.l. H. J. ter Beeke,
Woudenberg). Mooie oplossingen zonden:
mevr. A. C. Addick, Amst.; H. E. Bakhuis,
's-Grav.; W. Beyerinck, 's-Grav.; A. C.,
Gorinchem; Annie C. Cleyndert, Zaandam;
G. Fikkert, Loenen; J. W. 't Hart, Amst.;
A. W. Mercier, Breda; mej. M. Ovink,
's-Grav.; Pepernoot" te?; Thufrinck, Arn
hem; C. C. Vogel, oud-Gastel. Laatstge
noemde had er een halve minuut voor
noodig. De anderen gemiddeld 5 min.
Wat dunkt u van de hier volgende oplos
sing?
Ik kende die oplossing niet. Ik leerde haar
kennen door een briefje, dat luidde:
Men kan het maken. Dan neemt men
het liggende stokje en legt het over VII.
Daardoor wordt VII doorgekrast en blijft
er l over.
Zelf uitgevonden door:
Louise Ribbius Peletier
(10 jaar)
Het heeft 2 minuten geduurd.
Utrecht 21 Juni 1913.
Ik dacht: op die hél eenvoudige oplossing
zullen weinigen komen! Ik vergiste mij toch
(en dat het anders uitviel strekt ons land
tot eer). Die het mij zonden waren: J. Cohen,
Amst. (met deze opmerking: Een raadsel:
Weet u wat Groen lijkt en toch Rood is?...
de G... A !!); mevr. Cr., Schev.; Houtman,
Zeist; T. Horstema (met de opmerking:
prima vista); J. de Jong van Beek en Donk,
'sGrav.; N. N., te ?; mevr. dr. O., Utrecht;
mevr. G. Vierkant?Heeg, Rheenen.
Twee personen hadden er zich mede ver
genoegd een lucifer over de V te leggen
g
en kregen zoo 1:1 =1. Het waren : J. H. van
der Horst, Middelburg ; Antoon v. d. Mey
de Bie, Rotterdam.
Nog een oplossing :
Deze (ietwat gewrongene) vonden
Dr. N. P. Kapteyn, Hilversum, en mevr.
Zwart-Ketjen, Leeuwarden.
Nu zij, die meer dan n oplossing vonden :
2 OPLOSSINGEN VAN: P. J. Koppen Jr.,
Amst. (b, variant e); W. Kruyt, Zwolle
(e, h); H. Smit Addens, Rott. (f. g); mej.
A. C. van de Velde, Hoogezand (e, f);
G. E. Windemuller, Oene (b, e).
3 OPLOSSINGEN VAN : F. A. v. d. Breggen
(b, e, g); D. Brouwer, 's Grav. (b, e, h) ; M.
Lenstra, Zaandijk (b, f, g) ; H. W. van per Meij,
Amstelveen (b, c, e); Pas van ter Goude,
te...? (b, c, e); J. W. W. te Z. (e, f, h).
4 OPLOSSINGEN VAN: J. P. Allaart, 's Grav.
(e, b, d, h) ; R. de Haas, (Winsum (b, e, h, i) ;
M. P. Mazure, Rott. (b, e, g, h); mej.
E. Polak, Arr.hem (b, e, variant e, h);
J. Spaan, Wemeldinge (b, f, g, variant i);
J. v. E. Tengbergen, Montfoort b, e. f, h).
De oplossing van den heer de Haas is:
De ook aardige variant hierop van den
heer J. Spaan is deze: hij zet, in plaats van
een been van de V, een der eenheden om
laag, zoodat men krijgt 1:1".
Kent gij, vroeg mij iemand, de oplossing
hiervan :
Duys is een ^
De oplossing? Deze: Duys is een bij(zonder
spraakzame man).
Ik zeide gij bedrijft plagiaat. Gij hebt ooit
gehoord van deze Duitsche aardigheid;
Wat is \
Antwoord : Ein L(ohn' Kutscher) auf einem
R(ohne Gletscher).
Volgende week een nieuwe opgave !
M. J.
p. a. Red. Amst. Wbl. v. Ned.
* * *
Nieuwe Uitgaven
Schets van het Nederlandsen Burgerlijk
Recht, door mr. J. D. VEEGENS, voortgezet
door mr. A. S. OPPENHEIM, derde deel, afl.
II. (De bijzondere overeenkomsten). Haarlem,
H. D. Tjeenk Willink & Zn.
Van Rechts en Links," serie I, No. 9: H.
HEINEKEN-DAUM, Het Vrouwenkiesrecht in
1913, 30 pag., ? 0.40. Baarn,
Hollandiadrukkerij.
Pro en Contra," serie VIII, No. 7: De
Antithese op politiek terrein? Pro: Dr. P.
J. KROMSIGT, Contra: Dr. F. H. FISCHER,
30 pag., ?0.40. Baarn, Hollandia-drukkerij.
Generaal WÜPPERMANN, Nederland voor
honderd jaren 1795?1813, 540 pag. Am
sterdam, Scheltens & Giltay en Utrecht, J.
G. Broese.
C. STUMPHIUS, Herdenking van het Herstel
van Neerland's Onafhankelijkheid, 1813?1913,
23 pag. Zutfen, W. J. Thieme & Cie.
Onze Koloniale Landbouw", IV,
Caoufchouc, door dr. A. J. ULTÉE, 95 pag. Prijs
?1.50. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink &Zn.
. S. Z. oefeningen verzameld door HELENA
V. PRAAG, 40 pag., ?0.60. Rotterdam, Nijgh
& Van Ditmar's Uitg. Mij.
JAN VAN GILSE, Open Brief aan mr. H. J.
BIEDERLACK. Advocaat der Sociétédes
auteurs, compositeurs et editeurs de Musique
te Amsterdam, 20 pag. Uitgave van de Uitg.
Mij. Caecilia" te Amsterdam.
Poëzie voor onze kinderen, uit de werken
der Noord- en Zuid-Ned. dichters, verzameld
door W. L. BoLDiNGH-GoEMANS, eerste deel,
53 pag., ?0.25. Hoorn, Vermande Zonen.
RICHARD Voss, Als Goden liefhebben.
Verhaal uit den tijd van Tiberius, 255 pag.
Amsterdam, L. J. Veen.
H. P. BERLAGE, Amerikaansche Reisherin
neringen, 48 pag. text en 13 illustraties naar
foto's. Prijs ing. ? 1.40, geb. ? 2.40. Rotterdam,
W. L. & J. Brusse.
Old houses in Holland. Text and
illustrations by Sydney R. JONES, with some
additipnal plates in colour after otherartists
(Special Spring number of the Studio" 1913,
Edited by Charles Holme.)
Groote Mystieken," serie I, No. 3:
Bernard van Clairvaux, 48 pag., ?0.40. Baarn,
Hollandia-drukkerij.
De Vrouw, de Vrouwenbeweging en het
Vrouwenvraagstuk, afl. II. Amsterdam, Uitg.
Mij. Elsevier."
Het Huiselijk en Maatschappelijk Leven
onzer Voorouders, afl. I. Proeve van een
populaire Cultuurgeschiedenis van Nederland.
Uitgegeven onder leiding van prof. dr. H.
BRUGMANS. Geïllustreerd met 600 a 650
afbeeldingen van Schilderijen, Teekeningen,
Prenten en Photographieën, waaronder 2
platen in kleuren, afl. I. Compleet in 24 afl.
a ?0.45. Amsterdam, Uitg. Mij. Elsevier."
De Plant in Nijverheid en Handel, afl. V.
Amsterdam, Uitg. Mij. Elsevier."
Bibl. van de Levende Natuur.
Geologieboekje door E. HEIMANS, 184 pag. Am
sterdam. W. Versluys.
Ons Kinderblaadje. (Redactie: M.
WIBAUTBERDENIS VAN BERLEKOM en L.
EISENLOEFFEL-TILANUS.) 2e en 3e jaargang geb.
Amsterdam, Electr. drukkerij Vooruitgang",
Keizersgracht 378.
De Werktuigkundige School. Leerboek der
practische machine. Technisch voor zelf
studie en onderwijs, door C. F. G. METSGH,
afl. I. Compleet in ongeveer 35 afl. a 25 et.
Prijs ineens compleet ing. ?8.75, geb. ?9.50.
Amsterdam, Van Mantgem en de Does.
Naar Buiten 1913. Gids voor Amsterdam
mers bij het bepalen van daguitstapjes en
avondtochtjes, 2e jaargang, 32 pag., ?0.15.
Amsterdam, Uitg. Mij. Naar Buiten."
Catalogue de portraits et d'estamps, cartes
auciennes, vues topographiques, estampes
historiques, eaux-fortes modernes, dessins,
tableaux, antiquités et monnaies No. 697.
Vente publique Ie 19 et 20 Juin 1913.
Exposition Ie 14?18 Juin 1913 de 10 a 4 heures
a la salie de vente de Van Stockum's anti
quariaat. Prinsegracht 15, den Haag.
Ingezonden
De heer Speenhoff en de
onderwijzers
Geachte Redactie,
Vergun me, naar aanleiding van het stukje
Onderwijzers-zonden", van den heer Speen
hoff, in uw blad van 8 juni, een paar opmer
kingen.
Ten eerste. Berust de voorstelling van
den heer S., als zou de chr. onderwijzer
zijn doel trachten te bereiken (oneerbare
handelingen met leerlingen n.l.), door te
dreigen met de straf van het Opperwezen,
als zijn zwakheden niet geheim blijven,
op onderzoek ?
Uit het vervolg van het stukje zou ik
opmaken, dat het louter fantaisie is. Hij
wil slechts een derde der schuld op den
onderwijzer schuiven. Me dunkt, dat een
onderwijzer, ten minste als hij dit kwaad
doet met Gods naam op de lippen, gerust
een grootere portie van de schuld kan toe
gemeten worden.
Ten tweede. Wordt in den
niet-christelijken onderwijzer een andere verhouding
tegenover vrouwen geduld, dan in den
christelijken? Eene van mindere onthouding?
Nooit van gehoord.
En nu nog een paar opmerkingen over
de zaak zelve.
In welk opzicht kan de onderwijzer, die
zich tegenover vrouwelijke leerlingen ver
geet, een slachtoffer van zijn beroep genoemd
worden? Mij dunkt, alleen in zooverre, dat
zijn beroep hem dwingt dagelijks te blijven
omgaan met eene leerlinge, die hem door
haar gedragingen of haar aanblik zinnelijk
prikkelt. Hij kan haar niet ontwijken, tenzij
hij een andere betrekking tracht te krijgen.
Maar dan nog duurt zijn vertrek zólang,
dat er nog tijd in overvloed is om tot on
eerbare handelingen te komen.
Een der voornaamste oorzaken, nevens de
vatbaarheid voor zulke prikkeling, is naar
het mij voorkomt gebrek aan kennis. Ieder
onderwijzer dient te weten: Ie. dat de vrouw
in het algemeen minder of althans anders
sexueel is aangelegd dan de man. Weet hij
dat niet uit ervaring, dan moet hij het zich
door deskundigen (artsen bijv.) laten zeggen.
En 2e; dat het normale onvolwassen meisje
geen zoodanige begeerten kent. Het is een
feit, dat juist goede onderwijzers tot dien
misstap komen. Dat is niet zoo moeilijk te
verklaren. Een brombeer, die in zijn leer
lingen bijna zijn vijanden ziet, zal niet licht
tot genoemde handelingen komen; dat is
duidelijk. Maar wel hij, die genegenheid voor
zijn leerlingen heeft en dus het eerste element
van den waren opvoeder bezit. Het meisje
beloont hem met wederkeerige genegenheid.
Zij zal zelfs den onderwijzer dat doen blijken,
op hare manier natuurlijk. Zij is lief tegen
hem enz. Nu is de kans er, dat'de onderwijzer,
die verkeerde neigingen in zich ontdekt, op
een dwaalspoor komt. Hij dient nu zich
telkens te herinneren, wat ik onder 2 noemde.
Hij moet weten, dat een normaal kind
vol