Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
3 Aug. '13. - No. 1884
Netto-ontvansten.
1912
1913
1910 1911
Ie kwartaal
$ 37,617,000 23,520,000 17,827,00034,427,000
2e kwartaal
40,171,000 28,108,000 25,102,00041,221,000
3e kwartaal
37,365,000 29,523,000 30,063,000
4e kwartaal
25,991,000 23,105,000 35,186,000
141,144,000104,256,000108,178,000
Men leert hieruit dat de maandelijksche
ontvangsten sedert l Jan. 1912 gestadig zijn
toegenomen zoodat zij einde Februari 1913
b.v. het dubbele bedroegen van de over
eenkomstige maand in 1912 en over het
eerste halfjaar 1913 weinig minder bedroe
gen dan op l Juli 1910.
In datzelfde jaar 1910 hebben Steels 92 pCt.
genoteerd en thans waardeert men ze nauwe
lijks op 60 pCt.
Wij willen daarmede niets betoogen, want
men weet bij ervaring, dat niet in de eerste
plaats de intrinsieke waarde den koers der
Amerikaansche shares bepaalt, doch wel de
marktstemming en dat die innerlijke waarde
slechts verhoudingsgewijs tot uitdrukking
komt.
Wij bedoelen hiermede dit: de Corporation
werd in 1901 opgericht met een zeer ver
waterde kapitalisatie, doch allengskens heeft
het monopolistisch karakter van de maat
schappij haar enorme winsten doen toe
vloeien, tengevolge waarvan de innerlijke
waarde der gewone aandeelen is verbeterd.
En dit nu spiegelt zich af in de grenzen
der koersschommelingen van de laatste tien
jaren; deze "grenzen verschuiven naar boven,
het laagste niveau wordt dus hooger, wat
uit de onderstaande noteeringen blijkt;
Laagste en hoogste koersen.
1904 9pCt. 33pCt. 1909 41 pCt. 94 pCt.
1905 25 42 1910 63 92
1906 33H?51 1911 53 82
' 1907 22 51 1912 59 81
1908 27 57
Hierbij dient opgemerkt, dat 1907 8 crisis
jaren waren en in 1911 de regeerings-actie
tegens de Trust is begonnen.
Moge het klimmen van het laagte-niveau
dus niet regelmatig zijn gegaan, de hoogere
appreciatie van het aandeel is toch in deze
schommelingen uitgedrukt.
Wij achten het met deze gunstige ont
vangstcijfers van de Steel-Corporation, die
dan toch moeten wijzen op een flinke be
drijvigheid bij de industrie en ergo een
bevredigenden economischen toestand, niet
onwaarschijnlijk, dat de New-Yorksche markt
in hare hausse-stemming blijft volharden,
vooral ook wijl de gevolgen van de
tariefwet niet meer te duchten zijn en men daar
ginds blijkbaar weinig verontrustends meer
ontwaart in de Balkan-crisis, welke met
Turkije's herneming van Andrianopel eene
nieuwe phase is ingetreden.
Terwijl trouwens ook Mexico den
noordelijken naburen nog zorg moet baren.
Het feit echter dat een koersval van 8 pCt.
in de Illinois Central aandeelen de overige
speculatieve waarden nauwelijks affecteerde,
pleit wel voor een stevig weerstands
vermogen.
Het is waar, deze koersval was van parti
culieren aard, wijl het dividend op genoemde
aandeelen van 7 op 6 pCt. is gebracht, doch
in onrustige tijden zou deze scherpe reactie
ook andere waarden hebben medegesleept.
Hadden de meeste industrieele soorten
eene vaste houding, van spoorweg aandeelen
blonken Eries boven alle andere uit in
verband met de buitengewoon gunstige
bedrijfsresultaten dezer maatschappij over
1912/13.
Van de Southern Pacific Cy kan het zelfde
worden geconstateerd ondanks de verliezen,
welke de maatschappij heeft geleden en nog
lijdt door de occupatie van haar lijnennet
in het noorden van Mexico door de op
standelingen of beter gezegd flibustiers en
georganiseerde stroopersbenden, welker on
zalig bedrijf de Mexicaansche spoorwegen
dan ook reeds zoo ernstige schade heeft
berokkend.
Wij laten hieronder de koersen der voor
naamste soorten volgen:
24 Juli 31 Juli
Amalgam. Copper Cy. 69^ 71%na73Vs
Amer. Beet Sugar 25";g 27
Car & Foundry 44V4 45}s
Hide & Leather 23 23
Central Leather 24'4 24
United Cigar's 44>8 47Vs
States Steel 57 60 na 61 >
Obligatien Int. Steam Pump Cy. verbeterden
4Vs pCt.
Atchison Topeka 98;s 100
Chesapeake Ohio 55V2 57 ;K
Denver & Rio 19 20
Erie 26VS 29
Kansas City & Southern 26^N 27!s
Missouri K. & Texas 22;i/t 23
Nat. Railroad 4 pCt. 53 59
Railways 2de pref 10 13V
4 X pCt.
prior lien 54 66'4
Rock Island 17 17>
St. Louis & Francisco
5 pCt. Gen. lien 52 52%
St. Louis & San Francisco
4 pCt. Ref. 67 Vz 69%
Hieruit blijkt, dat de Nat. Railways waar
den aanzienlijk in koers verbeterd zijn en
ook de Frisco-waarden iets vastere houding
hadden.
De locale markt bleef wederom op den
achtergrond.
De meeste Cultuurwaarden hadden een
onbeduidend verloop; aand. Kali Tello stegen
circa 15 pCt. om daarna weer 5pCt. prijs te
geven.
Van Mijnwaarden monteerden Guyana's
ruim 2 pCt., terwijl de verschillende
OostBorneo-Waarden bij levendigen handel aan
zienlijk in koers stegen:
24 Juli . 31 Juli
Oost-Borneo gew. aand. 56 62^ pCt.
. pref. . 89^ 95
cumul. bew. 47 51
Ook Great Cobar aandeelen hebben een
avans van circa 9 pCt. aan te wijzen.
Van Petroleum-Waarden verbeterden Kon.
circa 8 pCt. en de overige soorten in ver
houding; New-Schibaieffs waren wederom
belangrijk beter.
Rubber-Aandeelen kregen weereene zwakke
tendenz en van Tabakswaarden onderscheid
den zich de gewone en pref. aandeelen
Amsterdam Langkat opnieuw door eene
belangrijke koersverheffing resp. van 20 en
15 pCt. in verband met berichten uit Indië
omtrent eene bij uitstek mooie kwaliteit
van het ditjarig gewas.
De overige soorten varieerden weinig.
De geldkoersen werden in den loop der
week, vaster, zoodat prolongatie-rente tot
4l/s pCt. steeg.
l Aug. v. D. M.
P.S. De Amer. markt was heden flauwer
van houding. De daling in Southern
Pacificaandeelen, verband houdend met het
afscheidings-proces van de Union Pacific, bevestigt
wat wij onlangs schreven, n.l. dat deze
operatie de markt in de naaste toekomst
nog wel onaangenaam zou kunnen beroeren.
* * *
De economische en finantieele toestand
van Rumenië.
Rumeriië's optreden tegen Bulgarije in
dezen tweeden Balkan-oorlog wordt op ver
schillende wijzen beoordeeld.
Onder den eersten indruk was men geneigd
deze handelwijze te veroordeelen en wekte
het verbazing, dat de regeering van een
staat, die zich in de laatste tientallen van
jaren in een toestand van buitengewonen
voorspoed en bloei mag verheugen, er toe
kon overgaan vele duizenden zijner krach
tige jonge mannen noodeloos tijdelijk te
onttrekken aan zijne industrie en handel, die
voor de welvaart des lands van zoo groot
belang zijn gebleken.
Bij nadere beschouwing echter won de
meening veld, dat er voor Rumenië groote
belangen van staatkundigen aard op het spel
stonden en de uitbreiding van gebied van
het naburig Bulgarije op den duur een
gevaar zou kunnen worden, dat in tijds
moest worden voorkomen.
En nu ten slotte is gebleken, dat het op
treden van Rumenië voor het van alle zijden
besprongen Bulgarije de eenige kans is om
niet te gronde te gaan, en de Rumeensche
troepen zoo noodig den Turken zullen be
letten het verloren terrein te herwinnen, is
het oordeel omtrent Rumenië's houding heel
wat zachter geworden.
Bovendien is Rumenië met zijn bevolking
van bijna 7 millioen in zielental het grootste
der Balkan-Staten en in ontwikkeling het
meest beteekenend door den enormen voor
uitgang op economisch en finantieel gebied,
zoodat het verklaarbaar is, dat het, bij het
vaststellen van den nieuwen toestand in zijn
naaste omgeving, geen lijdelijk toeschouwer
wilde blijven.
Van 1878, toen het bij het verdrag van
Berlijn als vergoeding voor Bessarabië
aan Rusland afgestaan de Dobrudsja op
den rechter Donau-oever verkreeg, heeft de
ontwikkeling des lands belangrijke vorde
ringen gemaakt.
De handel van Rumenië is in hooge mate
vooruitgegaan. In 1866 bedroeg de invoer,
meerendeels bestaande uit gefabriceerde
artikelen en goederen, nog slechts 71.000.000
lei, de uitvoer, voornamelijk graan en petro
leum, 116 millioen lei.
Vergelijk men daarmede de volgende
cijfers van de jaren:
invoer: uitvoer:
1907 430.909.000 lei 533.927.000 lei
1908 414.058.000 379.431.000
1909 368.300.000 465.057.000
1910 409.715.000 616.505.000
dan blijkt duidelijk in welk een belangrijke
mate de handelsbeweging is toegenomen.
In de laatste 40 jaren heeft de uitvoer den
invoer steeds overtroffen, hetgeen voorzeker
het kenmerk van een gezonde handels
politiek is.
De uitgebreide landbouw, die ongeveer
75 pCt. van den bodem in beslag neemt en
wordt uitgeoefend met de meest moderne
gereedschappen en machines, vertegenwoor
digt door zijn opbrengst den grootsten
rijkdom des lands.
Tarwe, maïs, gerst, rogge en haver gedijen
in Rumenië alle even gunstig. De
tarwebouw, die totdusver de voornaamste plaats
innam, is in de laatste jaren wel eenigermate
verminderd, maar alleen om te worden ver
vangen door een uitbreidfng van het ver
bouwen van gerst en maïs, dat grootere
winsten oplevert.
In 1910 bedroeg de tarwe-oogst: 29.031.793
hectoliter, in 1912 31 millioen, terwijl de gerst
en maïs-productie, in 1900 nog weinig be
teekenend, thans reeds tot verscheidene
millioenen hectoliter is gestegen en een belang
rijke bron van inkomsten belooft te worden.
De totale graan-opbrengst bedroeg in 1912
niet minder dan 5.545.000 ton, waarvan een
groot gedeelte van uit de haven van Sulina,
die van jaar tot jaar in belangrijkheid toe
neemt, zijn weg naar het buitenland vond.
Ook de wijn-productie, die van 1.093.000
hectoliter in 1911 tot 1.589.000 hectpliter in
1912 is toegenomen, wettigt voor de toe
komst goede verwachtingen.
Van niet geringe beteekenis is de hout
rijkdom des lands, waarvan 2.800.000 hec
taren met dichte bosschen zijn bedekt. Eerst
in den lateren tijd is men begonnen met
het op groote schaal exploiteeren van den
rijken houtvoorraad voor bouw- en andere
doeleinden, zoodat de houthandel eveneens
een goede toekomst te gemoet gaat.
De voornaamste rijkdom van den bodem
isjechter de petroleum en de steenkool. De
exploitatie van de olie-bronnen zou men
gevoegelijk de nationale industrie van Ru
menië kunnen noemen, waarin direct of
indirect ongeveer 25 pCt. der bevolking een
bestaan vindt.
Even als in alle Balkan-Staten verkeert
ook in Rumenië het spoorweg-wezen nog
in het eerste stadium, voornamelijk een ge
volg van de omstandigheid dat gedurende
vele jaren het buitenlandsch kapitaal zich
hiervoor betrekkelijk weinig interesseerde.
Rumenië levert in dit opzicht het merk
waardig en zeldzaam voorbeeld, dat een
land ook zonder spoorwegen tot een
aanzienlijke trap van welvaart kan geraken.
Maar men vergete niet, dat het een uit
stekend net van straat- en andere verkeers
wegen bezit.
In 1912 omvatte het spoorwegnet slechts
3690 kilometer, ter waarde van ongeveer
850 millioen lei, waarvan 3475 kilometer het
eigendom is van den staat. De overige
215 kilometer zijn buurtspoorwegen, door
particuliere ondernemingen geëxploiteerd.
Met de uitvoering van een omvangrijk ont
werp, dat de aanleg van nog circa 1650
kilometer spoorweglijnen omvat, zal in 1914
een begin worden gemaakt.
De finantieele toestand des lands is be
paaldelijk gunstig te noemen en menige
groote staat in Europa zal het kleinere
Rumenië benijden wegens zijn soliede en
spaarzame staatshuishouding.
Terwijl het land in 1866 zijn leening niet
anders kon plaatsen dan tot een premie van
18 pCt., nam de internationale markt sedert
1890 de Rumeensche uitgiften over 't alge
meen op een basis van 4 pCt., een wel
sprekend bewijs van het in 25 jaren tijds
toegenomen staatscrediet.
De staatsschuld bedroeg in 1912 in rond
bedrag 1.603.000.000 lei, een bedrag dat,
met 't oog op de geregeld stijgende inkom
sten en jaarlijksche overschotten van het
budget voor de' draagkracht des lands niet
bezwarend kan worden genoemd.
Die overschotten zijn na 1900 aldus ge
weest :
1901?2 21.217.000 lei
1902?3 32.329.000
1903?4 28.668.000
1904?5 6.475.000
1905?6 45.446.000
1906?7 52.920.000
1907?8 62.336.000
1908?9 51.537.000
1909?10 40.920.000
1910?11 58.649.000
Een groot gedeelte daarvan is aangewend
tot het in goeden staat brengen van de
weermiddelen des lands. Van de schatkist
zal de militaire wandeling van het
Romeensche leger naar Bulgarije geen belangrijke
financieele offers eischen, maar niettemin is
het voor de welvaart des lands te hopen,
dat de vrede spoedig tot stand kome en
het leger de zonen des lands weder kan
afstaan ten dienste van de verdere ontwik
keling van handel en nijverheid.
1/8 '13 V. D. S.
Puzzle
ABRACADABRA
is een in de Middeleeuwen gevormd woord,
aan hetwelk het bijgeloof uit die dagen
mystieke beteekenis en zelfs geneeskracht
toeschreef, wanneer het op de juiste wijze
uitgesproken of geschreven werd. Volgens
de aanwijzing van den arts O. Serenus
Sammonicus moet dat woord geschreven
worden op deze wijze:
Abracadabra
Abracadabr
Abracadab
Abracada
A b racad
A b ra ca
A b rac
Abra
Abr
Ab
A
Hoe dikwijs kan men dit tooverwoord
Abracadabra bij een A beginnende lezen,
als men zoowel in horizontale richting als
ook rechts naar boven in schuine richting
mag voortgaan?
In het nr. van 17 Aug. volgt de oplossing.
M. J.
p. a. Red. Amst. Wol. v, Ncd.
Keizersgr. 333
* * *
Salarissen van trainers
Sport is in ons land in 't algemeen nog
een gemoedelijke, gezellige bezigheid, even
als kwaadspreken en ingezonden stukken
schrijven, maar de tijd schijnt in aantocht
te zijn, dat sportbeoefenaars van alle bran
ches hun gezonde uitspanning zien veran
derd in bitter-ernstige inspanning. Uit Enge
land komen hoe langer hoe meer trainers,
die met touwtje-springen, massage en het
doen drinken van ettelijke glazen karnemelk
voetballers opfokken tot toekomstige inter
nationals en wij zullen het zeker beleven,
dat deze heeren dan van de eene club naar
de andere verkocht" worden zooals thans
de Engelsche beroeps-voetballers. Het is
echter niet te verwachten, dat zij zooveel
geld zullen opbrengen als de managers van
de groote Amerikaansche Baseball-clubs.
Er was een heele beroering in de
NewYorksche sportwereld, toen Mc Graw, bij
genaamd little Napoleon", zijn dienst op
zegde als manager van The Giants". Hij
werd pas bewogen te blijven en als van
ouds de jeugdige Giants" op te voeden
tot Baseball-spelers bij uitnemendheid, toen
het bestuur der vereeniging flink in de bus
geblazen had. Mc Graw heeft nu een
jaarlijksch inkomen van ? 62.500! De meesten
van zijn voornaamste collega's verdienen
tusschen ? 25.000 en ? 60.000, terwijl ver
scheiden van deze trainers aandeelen in de
club hebben, in welker dienst zij zijn.
M. C.
* * *
Algemeene ontwapening... van bijen
Een Amerikaansch geleerde, Louis J.
Terrill, beweert dat hij langs kunstmatigen
weg bijen gekweekt heeft, die haar verde
digingswerktuig missen en dus voor den
argeloos naderenden mensch ongevaarlijk
zijn. In zijn woonplaats Lawrenceburg
(Indiana) had hij een bijenfokkerij ingericht, waar
hij met onverdroten ijver allerlei kruisingen
bewerkstelligde. Het nieuwe ontwapende
bijenras schijnt bovendien beter honing en
meer was te produceeren dan de andere,
weerbare soorten. Jammer, dat de bijen met
hun algemeene ontwapening de menschen
moesten voorgaan!
M. C.
IIMtlllMMHlIII
Damspel
10e Jaargang 3 Augustus 1913
Redacteur: J. DE HAAS
Graaf Florisstraat 152, Amsterdam
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
ONZE CURSUS
Van den stand, de vorige week behandeld,
zullen wij om de belangrijkheid nog een
voorbeeld geven.
Thans de toepassing voor zwart. In 't
bijzonder van onderstaanden stand neme
men goede nota. Leclercq ontleende dien
aan practisch spel, hij kan- althans vaak in
partijen voorkomen.
ZWART
WIT
Zwart 16 schijven op 2,4, 6, 8, 9, 11/16,
18, 19, 24, 25.
Wit 16 schijven op 27, 28, 31/36, 38/43,
45, 46, 48.
De spelgang is als volgt:
Wit
1.
2.
3.
4.
5.
33:24a
35:24
27:7
7:18
Zwart
24-29
19:30
18-22
8-12
2. 34:23 18:29
3. 33:24 19:30
4. 35:24 16-21
5. 27:18 13:35
Dezelfde toepassing dus als de vorige week.
Nu een zetje waarop vaak in de gewone
klassieke partij gespeeld wordt. Het is nog
niet zoo lang geleden dat wij een sterke
speler in dezen eenvoudigen doch listigen
slagzet zagen vliegen.
ZWART
WIT
In dezen stand speelde zwart als laatste
zet 12-18. Oppervlakkig ziet men niet'zoo
gauw, dat zwart een schijf moet verliezen
en toch is het zoo. Zie maar.
Wit Zwart
1. 22-17 21:12
Op 11:22, wit 28:26.
2. 28-22 18:27
3. 32:21 16:27
4. 33-29 24:33
5. 38:16
IIIIIIMIIMttMIIIIMMinillllMMtMIIIIHIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllUIIIIIIIII :|IIIIIIIIIIIII
Een afwikkeling, die hoe eenvoudig ook,
toch mooi is.
'C " "*
Tot slot een vraagstukje aan een partij
ontleend, gespeeld door den bekenden Haar
lemmer de heer Ten Brink, die in onder
staanden stand, met wit spelend, won.
ZWART
WIT
Zwart 3 schijven op 5, 16, 19 en een
dam op 29.
Wit 4 schijven op 18, 25, 45, 48 en een
dam op 36.
Wit speelt en wint onmiddellijk. Niet door
schijf 19 te winnen, doch problematiek.
DE WEDSTRIJD OM HET MEESTERSCHAP
(Vervolg)
De heer Haye, lid van het V. A. D., heeft
zeer mooi in dezen wedstrijd gespeeld. Hij
begon met succes. Het was de eerste be
langrijke strijd, waar hij aan deel nam. Zijn
speelwijze is origineel, een bepaald systeem
is hier niet aan te wijzen. Hij speelt zooals
't hem invalt, of beter gezegd: hij richt zijn
spel in naar dat van zijn tegenstander. Wij
kregen den indruk, dat Haye bij het begin
der partij geen plan heeft; van-de openingen
heeft hij eigenlijk geen studie gemaakt. Dat
hij, in weerwil hiervan, toch een groot succes
behaalde, dankt hij in hoofdzaak aan zijn
gezonde opvatting van het spel. Dat hij een
kerngezond begrip van het dammen heeft,
bewijst wel zijn verklaring van zijn eigen
spel; dan hooren we hem zeggen: waarom
hij naar links of rechts speelde; steeds zorg
dragend voor een goed evenwicht.
Daarbij speelt Haye verbluffend snel, breekt
de opening van zijn tegenpartij direct af, en
dan eerst begint hij een lastigen tegenstander
te worden, vooral voor de regelmatige spelers.
Een diepe slagzet is bovendien volkomen
onder zijn bereik.
Hij heeft soms geniale invallen. Wij zagen
hem met Ten Brink spelen, die overwicht
in den stand had, maar hiervan geen krachtig
voordeel trok.
Plotseling speelt Haye met veel durf een
schijf in de gesloten rijen van zijn tegen
stander; Ten Brink was door dezen
stoutmoedigen aanval zeer verrast, verloor een
schijf en later de partij.
Haye is, wat men noemt, een geestig
speler, die nog veel van zich zal doen
spreken, indien hij slechts studeert. Talent
allén geeft niet voldoende, een weten
schappelijke grond mag niet ontbreken, vooral
niet, als men tegen de eerste krachten moet
spelen.
Ook het vermogen van vlug spelen komt
niet te stade bij een eindspel, waar men
diepe varianten moet berekenen.
Dit ondervond Haye in zijn eindstelling
tegen Presburg. Over het algemeen speelt
hij het midden- en eindspel goed, al is hier
nog te verbeteren. Zonder veel inspanning
heeft hij het dammen geleerd, en, als hij
met ernst studeeren gaat, zal ook door hem
een meestertitel behaald kunnen worden.
Rozelaar, lid van Van Embden", eveneens
behoorende tot den groep van vier, is even
min een wetenschappelijk speler. Bij hem,
is routine de voornaamste kjacht. Hij heeft
echter op Presburg voor, dat hij veel
positiegevoel heeft.
Hij speelt altijd onregelmatig, maar zér
sterk. Hij beoordeelt zeer juist de strategische
waarde van een ruit, ten opzichte van de
stelling.
Hij speelt met ongeëvenaarden durf, plaatst
schijven in de lucht, die oogenschijnlijk
zwak zijn. Maar tracht niet hem daarmee
te verslaan, het zou u niet gemakkelijk
gelukken. Zijn spel heeft een vernietigende
kracht voor een zwakkeren tegenstander.
Staat hij slecht, dan is hij gevaarlijk, en
zal zich in duizend bochten wringen, om
het verlies te ontgaan. In zijn partij tegen
De Jong, waarin hij zeer slecht stond, deed
hij een vernuftige combinatie, die hem
remise bracht. Een speler van dezen aanleg
heeft op een rondtournooi altijd succes; op
een eerste plaats zal hij echter niet ge
makkelijk komen, daarvoor ? ontbreekt hem
de wetenschappelijke beoefening.
(Wordt voortgezet)
CORRESPONDENTIE
De oplossing van het vorige vraagstuk
volgt a.s. week.
IIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIlnltll
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND,
kost slechts ? 1.50 per kwartaal.
Franco per post / 1.65.
_J