De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1913 31 augustus pagina 5

31 augustus 1913 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

31 Aag. '13. No. 1888 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND WOUWENRUBRIEK IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIl'lllUIIMIIIIIUIIMMIIIIIIIIIII Tutti Frutti De Regeering van Groot-Brittannië zorgt er voor, dat de V. K.-voorstanders steeds nieuw propaganda-materiaal verkrijgen. Zooaïs bekend, werd door den gemeente raad van 180 groote steden in Engeland, Schotland en Ierland een resolutie aanvaard, ten gunste van het parlementair V. K. en deze aan de Regeering toegezonden. Een groep van 30 gemeenteraadsleden begaf zich naar Londen om bij den eersten minister Asquith op audiëntie te gaan, ten einde hem de vraag voor te leggen, waarom zij op deze resolutie nooit eenig antwoord van de Regeering ontvangen hadden. Schriftelijk hadden zij deze audiëntie reeds driemaal aangevraagd, maar ook driemaal een weigering ontvangen. Daarom begaven zij zich nu persoonlijk naar Londen, omdat zij het constitutioneel recht, door den premier in gehoor te worden ontvangen, zich niet lieten ontnemen. Zij kondigden hun bezoek aan, maar vonden mr. Asquith .niet thuis,-alleen zijn secretaris. Toen werd een straat-meeting voor de deur van den minister gehouden, om het publiek kond te doeri, op welke wijze zij, gemeenteraadsleden van Glasgow, Edinburg enz., door den minister behandeld werden! Hoewel zij de speciale gasten waren van den Mannenbond en de Tooneelspeelstersbond voor V. K., lieten alle andere V. K.vereenigingen zich dit buitengewone geval niet ontgaan, zoodat die gemeenteraadsleden op ontelbare tea's en lunches het doel hunner komst konden uiteenzetten, terwijl de speech die mr. Asquith niet heeft willen aanhooren, als propaganda-papier bij duizenden op de straat verkocht werd. Een Deensch echtpaar, graaf en gravin Tramp, dat zich zeer voor het emigratie probleem interesseert, heeft in Alberta, een territorium in West-Canada, een boerderij gekocht van de Canadian-Pacific-Railway, om daar met eigen oogen te zien, hoe de verschillende nationaliteiten zich daar aan passen bij dat soort van werk, om te weten of het voor hunne landgenooten raadzaam is, daarheen te trekken. N. MANSFELDT?DE WITT HABETS. * * * De Man" Prof. Heymans, die een heel boek over de psychologie der vrouw geschreven heeft, zegt, dat zij niet houdt van de analyse. Benige inzenders hebben mij hierop gewezen en gevraagd wat ik wel van de vrouw voor antwoord verwachtte. Een vrouw analyseert haar liefde niet. Sommigen, zou ik denken, niet meer. Een van de aardigste inzendingen dezer vrouwen was wel deze: As I am past thirty, anything will do. D.w.z. Daar ik de dertig gepasseerd ben, is alles wel geëigend. UI T DE NA TUUR DXLIII Champignon-kweekende mieren Het spreekt van zelf, dat niemand het wilde gelooven; ook nog niet grif, toen het bevestigd werd door geloof waardige natuur onderzoekers, die opzettelijk, met het doel de zaak ter plaatse grondig te bestudeeren, naar het vaderland der bladsnijders waren getrokken. Want er was al zooveel over de wonder lijke daden der mieren verteld, dat later weer werd ingetrokken; de proeven van de onder zoekers hadden immers zonneklaar aange toond, dat een mier heelemaal geen verstand heeft en niets anders kan doen, dan dat waartoe zijn instinct, zijn aangeboren kunst hem dwingt; een mier is een reflex-machine, heette het, even als elk ander dier; elk spoor van overleg, van handelen naar omstandig heden is den dieren vreemd. Hoe zou dan een dier opzettelijk en met succes planten kunnen kweeken? Wie er nog iets van beliefde te gelooven, haalde de ouden aan, die immers ook al wisten te verhalen van mieren, welke koren verzamelden. De heele geschiedenis van die landbouwkundige mieren zou wel weer uit draaien op het eenvoudig feit, dat de zaden gewoon kiemen, waar de mieren ze verstopt hebben, om als voorraad in slechte tijden te dienen. En dat is toch niets nieuws in de dierenbiologie! Het heele dierenleven draait om twee polen, de zorg voor de voeding en de voortplantingsdrift. Van iets menschelijks, zooals opzettelijk kweeken toch wel zijn zal, kon geen sprake zijn. Stellig is het waar en nooit tegengespro ken, dat alles wat ons zoo wonderlijk schijnt in het dierenleven, neerkomt op het voedingsen voortplantingsinstinct. En wat die landbouwende dieren betreft, ongetwij feld valt het geval in kwestie groo tendeels onder het eerste. Toch is er iets aparts bij, het is niet alleen maar het ontkiemen van als voorraad in den grond ver borgen zaden. In de eerste plaats is opgemejkt en ontwijfelbaar aan getoond, dat sommige mieren, die aan tuinbouw doen, (dat zijn weer andere soorten dan de paddestoelenkweekers) een groot deel der zaden van de kiem ontdoen, laten gisten en ze voor voedsel gebruiken, maar dat ze de rest kiembaar laten; dat zij den groei regelen, door uit te roeien, wat niet precies op de plaats opkomt, waar zij het hebben willen, is evenzeer volkomen waar gebleken; al is de eene soort hier bekwamer of vlijtiger bij dan de andere. Wat die zwammenkweekerij be treft, het is duidelijk dat die, als het gebeurt, onder den grond moet geschieden. Ieder weet wel, dat de menschelijke champignonkweekers dit ook doen; het ligt in den aard van het gewas, dat lichtschuw is. De menschen brengen sporen, hyphen of zwamvlokken dat zijn zooveel als worteldraden in een vooraf geprepareerd mestbed over. De zesvoetige Atta's doen niet Een andere zond, en bedoelde blijkbaar hetzelfde: Ongetrouwd. v. E. Vele vrouwen wenschen den man kracht en zachtheid", ook wordt er gevraagd om goede manieren", die dus blijkbaar nog al eens ontbreken. Een schrijft: Op uw vraag antwoord ik: Een gentleman!" Een veel ver spreide gedachte geeft L. C. S. te Haarlem in verzen: Gij vraagt mij thans hoe ik Den man mij begeer: In 't kleine mijn dienaar, In 't groote mijn Heer. Bindt hij mij den schoenriem, Die houding zij schijn, Want knielende moet hij Mijn meester nog zijn. Op deze gevoelvolle rijmt slecht E. G. O. Zij zegt: als een mooi,'mak trekpaard. En de lichtzinnige: Een Don Juan, die ten slotte mij kiest. Nog zoo eene, Nelly geheeten: Leider van mannen, Verleider van vrouwen. Of een ... man?: De man, die de vrouw het meest behaagt is de amant, de verboden vrucht en het vruchteloos verbod. Dan komen we aan de meer algemeene: L'homme qui me plait! D'une fantaisie, plus léger qu'une paille; Jeune, plein d'esprit, toujours galant. Il faut tre de haute taille, Clean shaved, aimable et vaillant. Un vrai et bon fils de spn père; Et... quand il aime vraiment sa mère, Je l'aimerai au moins autant. ARDATH. Een ander: Mari, amant, Ami, enfant. Een vrouwelijke wensch, niet zonder be slistheid geformuleerd : Een krachtstation, waarvan ik de bedrij]'sdirectrice ben. FEMINA RELAIS. En het antwoord, waaraan ik den prijs geef, zoodra de inzendster mij haar naam opgeeft: De moderne man moet zijn als de toren van de Amsterdamsche beurs: vierkant de scherpe hoeken gebeeldhouwd. SONJA MANUS. Dank aan allen. ALLEGRA: DE MAN",* p. a. Amst. Wbl. v. Ned. Keizersgracht 333, Amsterdam. Allerlei Voorzichtig Iedereen heeft zoo z'n eigen zwakheden en vreezen, en de Koning van Engeland maakt op dezen regel geen uitzondering. iMiiiimiimiiiiiiiiiiiin miiimimmiiiimi imm minder dan dat, wel meer. Zij hebben het zoover gebracht, dat zij een tusschenvorm, een overgang tusschen den zwamvlok en den bekenden zwamhoed met sporen doen op treden, een vorm die voor zoover bekend is, in de vrije natuur niet voorkomt. Dit zijn de .merkwaardige zwam-knolletjes of kohlrabi's; daarover straks meer. (Zie het figuur.) Aan ieder die wat van zwammenkweeken weet, is het ook bekend, dat de groote moei lijkheid hierbij bestaat, in het zuiver houden van het broed" en het bed. Onder alle mogelijke voorzorgen wordt het broed tot een reincultuur" gemaakt, geen andere zwammen mogen er in opkomen. En dit nu doen de mieren ook en nog wel in een tropenland, waar het aantal parasitische zwammen nog heel wat grooter is dan bij ons. Toch spelen die stomme" dieren het klaar. Zij zorgen dan ook zelf voor het materiaal van het kiembed voor hun zwammencultuur. In lange rijen trekken zij er, als gevaar dreigt, 's nachts, waar zij weinig te vreezen hebben ook bij dag er op uit. De colonne kiest een boom, een boschje of een cultuurtuin tot maaiveld. Soldaten mieren uit het zelfde nest als de snijders, maar met oneven redig groote koppen en daarnaar afgemeten kaken gaan mee ter verdediging bij een eventueelen aanval door andere mieren; zij houden de wacht, maar werken, als hun dienst niet voor iets anders gevergd wordt, mee in de campagne. Een flinke boom kan in n nacht kaal gesneden worden. De bladeren worden geknipt in schijfjes van ongeveer een halve cent grootte. De stukken vallen onder den boom; daar laten de dieren hun oogst een dag of een nacht liggen, zoodat de bladeren afsterven of althans iets indrogen. Slechts een klein deel wordt dadelijk meegenomen. Bij het terugtrekken van de colonne draagt Mieren bij het zwammenkweeken. De bovenste legt een gebouwd bladstukje bij de overige; de onderste brengt bij de geprepareerde bladeren een brokje zwamvlok, dat op het kiembed verder zal groeien. (Oeteekend naar een foto Goeldi: Der Mierenstaat). Stond er wellicht aan zijn wiegje een booze fee, dievoorspelde dat hij sterven zou door het breken van een electrische leidingsdraad?... Ik weet het niet; maar het is bekend in geheel Londen, dat van een straat met bovengrondsche tramleiding, waardoor de Koning passeeren moet, steeds even voor zijn komst, de stroom wordt uitgeschakeld. Misschien ook ducht Z. M. wel de een of andere ge heimzinnige aanslag van anarchisten per electrische kabel * * * China Men heeft altijd voorspeld, dat China, in dien 't zich nmaal ging hervormen volgens Europeesch model, dit niet ten halve zou doen, en deze voorspelling begint nu al aardig uit te komen, want 't ministerie van oorlog der jongste republiek is meteen zijn vernieuwings-campagne maar met 't aller nieuwste begonnen en heeft besloten een luchtvloot van 1000 vliegmachines te laten bouwen. Het Hemelsche rijk" zoekt blijk baar zijn weerkracht zoo dicht mogelijk bij den hemel. We kunnen nu verwachten, dat op den een of anderen Zondag-achtermiddag in Europa plotseling het gele gevaar" uit de lucht zal komen vallen. Ik verneem, dat een aantal Chineesche new-women," wier veel te kleine, in lood geschoeide voetjes niet geschikt zijn, om er op te loopen, zich thans op vliegen toeleggen, en misschien ook deel zullen uitmaken van het aviateurscorps. De Chineesche luchtvloot zal in Frankrijk gebouwd worden, en geestig bab belende, gracieus buigende Fransche instruc teurs zullen de mesdames Chrysanthème en de ladies Butterfly tot de geheimen der vliegkunst inwijden. * * * Huwelijk Is men in Amerika niet wat al te nuchter en wat al te praktisch... In den staat Pennsylvanië is een nieuwe huwelijkswet op stapel gezet, waarin o. a. de bepaling voorkomt, dat bruid- en bruidegom, voor ze van den staat permissie krijgen om samen in het huwelijksschuitje te gaan spelevaren, een lijst van 48 vragen zal worden voorgelegd betreffende den gezondheidstoestand van hun geestver mogens en hun lichaam. Alleen indien ze, naar de meening van een zeker geneeskundig college, deze voldoende beantwoorden, mogen ze... elkander liefhebben. Sluit niet alles als een bus,... dan pakken de geleerde heeren den lachenden guit Amor bij zijn vlerken en gooien hen als een vlieg of een spin de deur uit... 't Mocht wat!.., Ik wed om een blank vijfje, dat Cupido zich op zijn geleerde belagers zal weten te wreken. Kommt Liebe, sie wird siegen, Und finden den weg! * * * Dans Een nieuw badplaats-vermaak heeft men dezer dagen uitgedacht in de Engelsche badplaats Brighton, en dat is nu wel de schitterendste uitvinding van het sportjaar. Op een der wandelpieren, die zich in de onmiddellijke nabijheid van de?bainsmixtes" bevindt, heeft men namelijk een muziek tempel opgericht en bij goed weer zitten daar de muzikanten eiken morgen, in het baderssuur, van half tien tot twaalven, de Illllllllltlllllllllllll Illllllllllltllllllllllllllllll IIIIIIM1IIIIIIIIIIIIMII elke snijder een bladstukje in den bek mee. Doordat dit omhoog steekt, dacht men vroeger aan een soort parasol, die tegen de zon moest beschermen; maar ook 's nachts wandelden de atta's er mee nestwaarts; dus moest het iets anders zijn. Ook het opgraven van de nesten gaf nog geen duidelijke verklaring. Vermoed werd natuurlijk in de eerste plaats, dat de bladeren tot voedsel moesten dienen. Eerst door de gelijktijdige studie in de natuur en het labora torium ging er een licht op. Al in 1874 heeft een Engelsch onderzoeker, Thomas Belt, de mee ning uitgesproken, dat de parasol-mieren de bladstukjes tot een mestbed voor padde stoelen zouden verwerken. In 1893 heeft Möller, een Duitsch mycoloog, door experi menten de gissing van Belt tot een feit verklaard. Möller kon aantoonen, dat steeds den zelfden paddestoel gekweekt werd door een bepaalde parosolmier; en dat de Zuid-Braziliaansche bladsnijder Atta discigera.de schijf jesdragende Atta, ook altijd een bepaalde amanita-soort, Rhozites gongylophora kweekt. Dat is dus wél een rein-cultuur, zooals de mycologen en bacteriologen het noemen. Wie nu meent, dat dit weer iets van-zelfsprekends is, dat namelijk de mieren met de bepaalde soort bladstukjes ook de bepaalde, geen andere zwamsporen meebrengen, heeft het mis.De dieren brengen niet n en dezelfde soort naar huis: de fourage-troep neemt op den tocht, wat ze krijgen kan ; soms boomblaren en aardbei-blad tegelijk. Daarin schuilt dus niet de oorzaak van de zuiverheid der cultuur. Vele bijzonderheden van deze merkwaar dige kweekerij door dieren zijn in de laatste jaren successievelijk bekend geworden, al ging het niet gemakkelijk. Het landbouwdepartement bemoeide er zich mee, loofde prijzen uit en stelde subsidies voor expedities beschikbaar; want het gold een nationaal belang. Al is nog lang niet ajles in onderling verband duidelijk geworden, wat men te weten is gekomen, is al heel veel voor zoo'n verbazend moeilijke studie als deze mierenbiologie. Door het opgraven van de kolonies van Atta, bleek het, dat de zwambedden in halfbolvormige holten werden aangelegd, die met elkaar in verband staan en door een pijp of mijngang van een centimeter dikte ook met de buitenlucht. Door die pijp wordt het zand naar boven gebracht en als een kraterwand rondom den ingang gelegd. In elk holletje bevindt zich een poreuze, sponsachtig massa van de gekauwde en gekneede bladstukjes; daarop en daarin groeien de zwammen. De mieren laten even wel de zwamdraden niet alles overwoekeren, ze houden ze kort, of het een geschoren grasperk moest worden. Hierdoor wordt het vormen van den sporenhoed belet; maar nu ontwikkelen zich op de draden veel eiwithoudende knoppen. Dit zijn de voedzame zwamknolletjes, waarom het den dieren blijk baar te doen is. Zij schijnen daar zeer veel van te houden, zoodat het hun hoofdvoedsel is geworden. Wanneer een bladsnijder thuis is gekomen met zijn bladschijfje, treft hij in de kweekkelder een paar veel kleinere mieren aan, die dadelijk beginnen met het stukje blad in veel kleinere stukjes te bijten; daarbij Illustration Een vrouwelijke kiezer in Finland, haar stembriefje afgevend heerlijkste walsen en polkas en een keur van de allernieuwste danswijzen te spelen. En dan is er natuurlijk bal in zee, en terwijl het schuim der branding om hen heen spat, dansen de heeren en dames in hun luchtige tricot-badbakjes de One-step en de Turkey-trot, dat najaden en tritonen er jaloersch op worden. De dansmeesters zijn inmiddels bezig nieuwe dansen te arrangeeren, die zich nog beter bij het terrein aanpassen. Er wordt ver teld, dat weidrade Aalsprong" en de Haaizwaai" furore zullen maken. * * * Geverfd De nieuwste Parijsche mode is het verven van het haar in allerlei phantastische lichte kleuren als vergeet-mij-niet blauw, saumon, kanariegeel, paille enz. Vooral in 't winter-seisoen, zegt men, zal dit snufje opgang maken, want meer dan ooit te voren zal men bergen van bont dragen en de lokken worden gekleurd, op dat ze tegen de kleur der hoog-opstaande pelskragen en boa's zullen contrasteeren. Brilletje Een jonge lezeres beklaagt zich tegen mij, dat ze sterk bijziende is, een gebrek, dat haar nog niet zoo erg zou hinderen, indien het haar niet verplichtte op straat een bril te dragen. Ze heeft zich daar zoo lang mogelijk tegen verzet, want ze vindt het afschu welijk", maar ze werd met verschillende menschen kwade vrinden, omdat ze hen op straat niet groette. Ze begonnen haar een trotsch nest" te vinden, en nu heeft ze moeten kiezen of deelen en draagt een... bril. Ik zou mijn lezeresje raden, zich niet zoo veel moeite te maken over dat brilletje, want er zijn heel wat dames, die een lorgnet uit muntend kleedt. Het staat koket en piquant zoo'n nuffig, klein fokje (natuurlijk een so-easy" met - verguld montuur) op een pienter wipneusje, en geeft vaak aan een overigens gewoon gezicht een toetsje van schranderheid en intelligentie. Ik ken wél dames, die er wat voor zouden geven, om een heel klein tikje bijziende te zijn, net zóveel, om verplicht te zijn, haar gelaat door een sierlijke lorgnet interes sant te maken, ALLEGRA iilliliilmiiiiiiiiillilliuiiiiiiliiiiiiiiN Een paar ondergrondsche kweekkeldertjes van de mieren; bij het bovenste groeit de zwamhoed boven den grond uit, de middelste is pas aangelegd, de onderste laat de zwamknolletjes zien, waar het den mieren om te doen is. (Geteekend naar een foto Goeldi: Der Mierenstaat). houdt de aanbrenger van dit blad, dit steeds in zijn kaken. Door vermengen met speeksel of een an der vocht en het dooreenkneden, wordt de kweekbrei voor de zwammen gevormd en zoodoende wellicht gesteriliseerd. Is het mestbedje gereed, dan gaat weer een andere mier een stukje zwamvlok halen uit een kelder, die al in vollen groei staat en plant dit stukje broed" op de gekauwde en ver werkte massa. Steeds blijven eenige kleine kweekers bij zoo'n bedje bezig; ze verschik ken en veranderen, hoopen op, platten af, verbreiden de groeiende hyphen, beperken den lengtegroei door snoeien. Ze doen in n woord veel secuurder en doeltreffender werk dan hun menschelijke collga's, die nog wel eens door nalatigheid of onwetendheid hun zwammen-cultuur zien mislukken. Als de zaak bloeit, worden er door een wijfje eenige eitjes op gelegd. Het ligt voor de hand, te zoeken naar het begin van de zwammenmassa. Daartoe heeft men wijfjes geïsoleerd die pas van de brui loft kwamen, en deze in vernuftige bedachte kunstnesten overgebracht. Blaadjes in over vloed, gesteriliseerde natuurlijk. Toch ver scheen na eenige dagen de speciale zwam. Door een microscopisch onderzoek van jonge koninginnen of wijfjes is het raadsel opge lost: vór het jonge wijfje uit het nest gaat, om ter bruiloft te vliegen, neemt zij een bolletje zwamdraden van Rhozites mee in den bek. Dat is het broed waarmee het eerste teelbedje wordt geënt. Uit Amerika zijn Atta's overgebracht. Zij hebben in de warme kassen van Europa hun kunsten vertoond. Er is geen twijfel aan, of het is een opzettelijke en kunstige kweekerij. Dat in tegenstelling met menschelijke champignonkweekers, die Atta's hun vak niet eens behoeven te leeren, maar met de kennis geboren worden, lijkt een kapitaal verschil. Deze Atta-mieren echter kennen of kunnen niets anders dan dit kweeken; het is hun eenige levenstaak en het is bij hun erfelijk geworden, het is hun om zoo te zeggen in het bloed overgegaan. De veelzijdige mensch, die zoo veel en velerlei moet uitvoeren, mist voor bijna al zijn werk zaamheden de erfelijkheid van zulk kennen en kunnen. Daarvoor in ruil heeft hij, de veelzijdigheid, hij kan allerlei kweekerijen en zoo veel meer leeren uitvoeren en zijn arbeid wijzigen naar omstandigheden; als hij er ten minste niet te dom voor is. Of er nu ook nooit eens domme Atta-mier geboren wordt, die teniet gaat, doordat hij zijn vak slecht verstaat? En of er van tijd tot tijd geen onderdoor loopen, die geniaal genoeg zijn, om een nuttige wijziging een verbetering in het handwerk aan te brengen of de methode eenigszins te wijzigen, als de nood dringt? Of ook maar, om van een door omstandigheden ontstane verandering te profiteeren en die in het vervolg weer toe te passen? Men kan het ontkennen; maar op welken grond eigenlijk? E. HEIMANS CORRESPONDENTIE N. N. Uw motje is de larve van een spektorretje ; er is heel weinig tegen te doen, als zein meubelen huizen;voorkleine voorwerpen, opgezette dieren, kleederen e.d.z. helpt een verblijf in een kist met zwavelkoolstof af doende. Informeer maar eens bij uw apotheker.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl