10 D EAMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOORNEDERLAND 19 Oct. '13. No. 1895 doeleinden zou kunnen gebruiken dan bij de leenings-voorwaarden zouden worden be dongen. De eischen nu, welke reeds door Europeesche staten aan de geldmarkt zijn gesteld en nog zullen worden gesteld, zijn mede aanleiding geweest, dat o.a. sommige ZuidAmerikaansche republieken zich momentaan in een vrij hachelijken toestand bevinden. Brazilië vooraan. Het spreekt van zelf, dat nog andere oor zaken hebben medegewerkt om de huidige finantieele positie van deze republiek te verergeren. Sedert de Braziliaansche koffievalorisatie in 1908 met een schitterend suc ces werd bekroond, heeft de regeering dezer republiek in den waan geleefd, dat de millioenen van Europa steeds zouden blijven vloeien. Gedurende de laatste zes jaren zijn meer dan anderhalf milliard gulden naar dit land verhuisd en zelfs in dit loopende jaar moeten nog ongeveer f 180 a f 200 millioen gulden van Londen naar dien staat zijn af gevloeid. En wijl deze gelden volstrekt niet uitsluitend voor bedrijfs-doeleinden werden aangewend, doch ten deele door staten en gemeenten voor improductieve werken wer den benut, moest de schuldenlast steeds sterker op dit land drukken. En toen nu de hoofdproducten van Bra zilië, koffie en rubber, een gevoelige prijs verlaging ondervonden, ontstond een, voor een Eind met groote schuldenlast, hoogst onaangename en abnormale toestand: eene passieve handelsbalans. In het eerste halfjaar van 1913 heeft Bra zilië ongeveer f 80 millioen meer in- dan uitgevoerd, tegenover een export-overschot van f 12 millioen in het overeenkomstige semester des vorigen jaars. Wel kan door de koffie-verschepingen, die in het tweede halfjaar plaats hebben, veel worden ingewonnen, doch middelerwij l is als gevolg van dit handels-deficit een bedrag van circa f 100 millioen aan goud uit het land gevloeid, daar geene nieuwe leeningen konden worden opgenomen. Wij schreven reeds eerder, dat men thans in Brazilië zelve het ernstige van den toestand inziet en alle pogingen in 't werk stelt om eene crisis te voorkomen, door een ander richtsnoer bij de staathuishouding te volgen. Dat Brazilië echter een tijdperk van min dere welvaart tegemoet gaat, mag haast wei worden aangenomen, vooral ook wanneer men bedenkt, dat de para-rubber op den duur het veld zal moeten ruime»voor het plantage-product. Ook Argentinië ondervindt financieele moeilijkheden, nu de Europeesche geld schieters zich tegenover deze republiek niet minder terughoudend betoonen. En in Mexico wordt de politieke toestand bij den dag ernstiger. Waar de coup d'état van Huerta op moet uitloopen is niet te voorzien, doch de jongste overwinning der rebellen heeft ongetwijfeld de positie van dezen president aanmerkelijk verzwakt en het staat te bezien of de binnenlandsche dwangleening, welke hij heeft voor genomen, bij de volslagen anarchie, die in een groot aantal provinciën heerscht, kans van slagen zal hebben. Als verder redmiddel zal eene dwangvaluta worden ingesteld, waarbij vermoede lijk ongedekt papiergeld met den zilverpeso gelijkberechtigd zal worden gemaakt, ten einde zoodoende de volkomen geruïneerde staatskassen wat te vullen. Hoe deerlijk de National Railways of Mexico door dezen staag voortdurenden toestand van wanorde wordt getroffen, heb ben wij reeds meermalen aangetoond; bij het vorige jaar zijn de bruto-ontvangsten tot ongeveer de helft geslonken, terwijl de netto's tot een minimum zijn ineengekrompen. Dat de bezitters van Mexiaansche waarden door een en ander groute verliezen lijden, toonen de koersen van de volgende leenin gen: 2 Jan. 16 Oct. 1913 1913 5 pCt. Binnenl. Mexicanen 5 . Buitenl. 4 Mexico 1904 5 Vera Cruz 4ty pCt. Vera Cruz Pacific 45% 38% 100%, 96 86V* 82 4954 435Ï6 91% 80y 4Vs'B Brazil Railway Cy. 91% 77*/« Zoo ondervondt ook de Brazil Railway Cy., een Amerikaansch concern, waarvan de be kende groot-ondernemer Farquhar de ziel is, den terugslag van den economischen toestand in Brazilië, zoodat men zelfs heeft meenen te mogen beweren, dat slechts in dien deze maatschappij zich van de noodige bedrijfsmiddelen kon voorzien, zij eene re organisatie zou kunnen voorkomen. Onlangs nu zijn te Parijs frs. 100 millioen obligaties dezer onderneming ter inschrij ving gekomen; of deze inschrijving echter een succes is geweest, is aan gerechten twijfel onderhevig. Intusschen is de koers der 4V? pCt. obli gaties, welke hier indertijd zijn geplaatst, tot 78 pCt. gereageerd. Moge in Europa de lust om de ZuidAmerikaansche staten in hunnen financieelen nood bij te springen, gering zijn, in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika heeft men genoeg aan eigen leed om zich nog bovendien met de zuidelijke broeders te occupeeren. De opnieuw ontwaakte regeerings-actie, thans o. a. tegen de Southern Pacific Cy., welker belang bij de Central Pacific als on wettig wordt beschouwd, is weer eene be lemmering voor de spoorweg-maatschappijen in 't algemeen om hunne financieele op_eraties door te zetten, althans op die wijze, als de eischen feitelijk zouden vorderen. En met de tariefwet moet men nog in 't reine" komen. Wij twijfelen niet, of over eenige maanden zal men de tariefwijziging op een geheel andere wijze beoordeelen als thans, doch intusschen is door de in deze weken heerschende stemming de fondsenmarkt op een peil aangeland, dat niet zoo heel veel boven dat van Juni jl. uitsteekt. Wij laten hier de noteeringen der voor naamste soorten volgen; 9 Oct. 16 Oct. Atchison Topeka Denver & Rio Erie Kansas City & Southern Missouri K. Texas Rock Island Southern Pacific Rails Union Pacific Mexica,n Nat, 2de pref. 949/16 93V8 19 19% 28V4 26% 23% 23% - 201/4 14^ 14 90V8 86J4 22% 21% 157 151 . 13V»12 72% 32»/4 31X 23H 22% 44V9 42% 20% 20& 65 63% 43 «4 43% 56 Amalgamated Copper Amer. Can Cy. Beet Sugar Car & Foundry Hide & Leather Smelting & Ref. United Cigar's States Steel Lokken de koersschommelingen in de Amerikaansche shares wel eenigen meer deren handel uit, de belangstelling voor som mige locale waarden was er niet minder om. Vooral de Cultuur-aandeelen trokken de aandacht. Zoo verbeterden aand. Handelsvereeniging Amsterdam van 232 pCt. tot 238 pCt. op grond der voorgestelde statuten-wijziging, waarbij voortaan den aandeelhouders een grooter gedeelte van de winst zal toekomen. Wel wordt de beteekenis dezer wijziging eenigszins getemperd door de bepaling, dat directie en commissarissen nog gedurende de- eerstvolgende vijf jaren onder de oude bedeeling" zullen blijven, met die beperking echter weer, dat als basis wordt aangenomen een dividend-maximum van lOpCt. Tevens zal machtiging worden gevraagd om het kapitaal van ? 10 millioen op ? 15 millioen te brengen, wat echter niet beteekent, dat men aldra tot verdere kapitaals uitgifte zal overgaan. Eene uiteenzetting der bedoelde statuten wijziging is in dit bestek niet mogelijk, doch het is zeer waarschijnlijk, dat de aandeel houders reeds over boekjaar 1914 zullen profiteeren van de consequenties dezer voor gestelde nieuwe winstverdeeling. Niet minder vast gestemd dan de aand. Handelsvereeniging Amsterdam waren die der Ned. Ind. Handelsbank, waarbij allerlei on-dits", zooals reeds weken lang, de ronde deden. Naar verluidt moet er wel degelijk eene belangen-gemeenschap tusschen de Rotterdamsche Bankvereeniging en de voornoemde bank tot stand komen of zijn gekomen, tengevolge van het feit, dat eerstgenoemde instelling op dezelfde wijze als van de aand. Labouchère Oyen's & Co. Bank, in het bezit moet zijn gekomen van een aanzienlijken post aand. der Ned. Ind. Handelsbank, zoodat zij thans op deze bank een controleerend be lang uitoefent. Het voornemen zou dan zijn om de bank zaken der N. I. Bk. van hare cultuurzaken te scheiden; eerstgenoemde zouden dan door de R. Bkvg., zoo in Indië als hier worden waargenomen, terwijl het voorts in 't voor nemen zou liggen om de Ned. Ind. Land bouw Mij., welker aandeelen-kapitaal geheel in handen van de N. I. Hbk. is, om zoo te zeggen weer een afzonderlijk bestaan te geven door die aandeelen aan de markt te brengen. Intusschen wordt van andere zijde verno men, dat de aandeelen der laatstgenoemde bank eerlang aan de Berlijnsche beurs zullen worden geïntroduceerd en zou men uit het desbetreffende bericht moeten opmaken, dat de bevestiging daarvan van werkelijk be voegde zijde is gekomen; twee volkomen tegenstrijdige berichten dus. Naar men verder verneemt, moet dezelfde groep, welke hare operaties in aand. Labou chère en Ned. Ind. Hdbk. volvoerde, en welke hare clientèle in aanzienlijke duitsche kringen heeft, sedert geruimen tijd de aan deelen en winstbewijzen Vorstenlanden opkoopen, waardoor de voortdurende rijzing in deze waarden zou moeten worden verklaard. Wij laten hier eenige koersen van de des betreffende soorten volgen: 9 en 16 Oct. Vorstenlanden aand. 173 Vt 177V, actions f 151.?f 155. Handelsverg. A'dam aand. 234 238 Ned. Ind. Handelsbank 200 208 De overige speculatieve soorten werden door de koersbeweging in de cultuurwaarden op den achtergrond gedrongen. Petroleum-aandeelen waren iets zwakker gestemd tengevolge van de daling in de petroleumpriizen in Rusland nu de stakingen geëindigd zijn; eene uitzondering maakten de Orion's, die nog ca. 5 pCt. verder in koers verbeterden. Tabaks-waarden werden eveneens lager afgedaan, zoomede Rubberaandeelen. In mijn- en scheepvaartwaarden ging na genoeg niets om. Donderdag was de inschrijving openge steld op M. 150.000.000 4'/9 pCt. Hongaarsche schatkistbilletten, tegen een koers van 94V4 pCt. Deze stukken worden t April 1916 a pari afgelost, zoodat het netto rendement op ca. 6V4 pCt. uitkomt. De geldmarkt neigt tot eenige verruiming; prolongatie-rente bleef op 4'A pCt. 17 Oct. v. D. M. De Steel Corporation en de nieuwe Amerikaansche Tariefwet De terugwerking van de nieuwe Ameri kaansche tariefwet wordt blijkbaar vooral gevreesd voor de Steel Corporation, ook in verband met de voornemens der democra tische regeering om de anti-trustwet te verscherpen, hetgeen voornamelijk tegen de groote ondernemingen, werkelijke of ver kapte trusts, is gericht. De gestadige koersinzakking van de Steel shares maakt den houders ongerust en hun aantal is niet gering. Want sedert de Cor poration weer geregeld 5 pCt. dividend op hare gewone aandeelen is gaan uitkeeren, werden deze in niet mindere mate door kleine beleggers gekocht als door de speculatie, die alleen op de voortdurende koerschom melingen het oog heeft gericht. Tot dusver is 1913 voor de Corporation een goed jaar geweest. Wel zijn de groote cijfers der onuitgevoerde bestellingen, die in het laatst van 1912 maandelijks de 7l/s mil lioen ton overtroffen, in het tweede kwartaal van het loopend jaar en verder geleidelijk teruggegaan, man r tot op heden zijn de resultaten, vergeleken met het jaar te voren en in aanmerking nemend een aantal minder gunstige omstandigheden in en buiten Amerika, voorzeker nog steeds ruim bevre digend te noemen. De aan het eind van iedere maand nog voorradige opdrachten waren in: 1912 5.380.000 ton 5.454.000 5.305.000 5.655.000 5.751.000 5,807.000 maand Januari Februari Maart April Mei Juni 1913 7.827.000 ton 7.657.000 7.469.000 6.979.000 6.324.000 5.807.000 5.957.000 6.163.000 6.552.000 7.595.000 7.853.000 7.932.000 Juli Augustus September October November December 5.399.000 ton 5.223.000 5.004.000 , In dit jaar vindt dus juist het omgekeerde pl»ats van hetgeen ten vorige jare geschiedde, zoodat voor de verschenen 3 kwartalen van 1913 het totaal 57.689.000 ton bedraagt, tegen 52.024.000 ton in hetzelfde tijdvak van 1912. En hoewel voor het laatste trimester van dit jaar een totaal van ruim 23 H millioen ton zeker niet is te verwachten, zou wanneer de teruggang aanhoudt, wat meer dan waarschijnlijk is, en het cijfer der onuitgevoerde bestellingen tot ongeveer de helft, dus circa 12 millioen ton haalde, het totaal van 1913 ad 70 millioen circa toch nog een goede figuur maken. De nettowinst van het op ultimo Sep tember 11. geëindigd kwartaal wordt op on geveer 40 millioen dollar geschat, hetgeen voor de 3 verschenen timesters de netto winst op 115 millioen dollar zou brengen. Het laatste kwartaal zal minder winst laten, zoowel in verband met de ingekrompen be stellingen, als wegens de teruggaande prijzen. Een gunstige omstandigheid is, dat de nog onuitgevoerde bestellingen, meerendeels af gesloten op een hooger prijs-niveau dan thans, nog gedurende verscheidene maanden genoeg werk opleveren en bevredigend voor deel laten, zoodat de totale winst van 1913 op niet veel minder dan 150 millioen dollar wordt geschat. Wanneer men in aanmerking neemt, dat in 1906 en 1907, de beste jaren der hoogconjunctuur, 160 millioen dollar netto-winst werd gemaakt, dan zou als de raming juist blijkt het resultaat van 1913 gunstig zijn en ongeveer 13 pCt. be dragen op het aandeelen-kapitaal, zoodat dan 65 millioen dollar voor de | 508.000.000 ge wone aandeelen beschikbaar zoude zijn. En zelfs indien slechts 11 pCt. over het aandeelen-kapitaal zou worden verdiend, waarop men in elk geval meent te mogen rekenen, zou in normale tijden de tegen woordige koers der common shares niet in overeenstemming met de bedrijfsresultate'n zijn. Maar het zijn abnormale tijden, die de Corporation vermoedelijk te gemoet gaat. Wél hebben de voorstanders van de tarief herziening tijdens den toestand van onzeker heid, die een verlammenden invloed op den gang der zaken uitoefende, voortdurend verklaard, dat, als de tariefwet eenmaal was aangenomen, de afwachtende houding voor een krachtige herleving zou plaats maken; maar ofschoon dit lang verbeide tijdstip nu reeds sedert meerdere dagen is aangebroken, blijft de ondernemingslust nog sluimeren. Want Iedereen wil nu eerst afwachten, wat de uitwerking van de ver laagde tarieven zal zijn. Door de democraten is het invoerrecht op ruwijzer, half-fabrikaten enz. totaal opge heven en dat op dB afgewerkte fabrikaten belangrijk verminderd. Is dit geschied om de staal-trust en haar nadeslag te geven, meer kleine con moeten delven, want niet lang kunnen * kusten gevestigde begonnen met de d sterk te verlagen, de mededinging peesche producenten, beweerd mqno dan zullen currenten het dezen zullen volhouden. , Reeds zijn d kleinere ondernemi prijzen in den l maar spoedig bespeuren van de waaronder sommigen, mét name de Duitsche, niet tegen verkoop beneden den kostenden prijs opzien, als het erop aan komt om terrein te winnenV De Duitsche stial-industrie heeft allengs een zoo enorme expansie verkregen, dat zij thans het export forceert op een wijze, die aan de ernstige vroegere crisis-tijden doet denken. De binnenlandsche consumptie is, met uitzondering .van rails en spoorwegmaterieel, meer dan verzadigd, en ook de uitvoer-markten, die tot dusver haar afne mingsvermogen vrij goed behielden, begin nen teekenen van verminderende kracht te vertoonen. Onder deze omstandigheden zal de Duit sche staal-concurrentie zich met alle haar ten dienste staande middelen op het nieuwe afzet-gebied in de Ver. Staten werpen en zij op haar beurt in verschillende branches feitelijk monopoliste zal trachten te pro fiteeren van de vervolgingswoede tegen het Amerikaansche monopolie. Er is nog slechts n belemmering te overwinnen, die echter niet onoverkomelijk is, de bepaling n.l. dat van import-goederen, niet op Amerikaansche schepen ingevoerd, een toeslag van 5 pCt. moet worden voldaan. Krachtens de handelsverdragen van het begin der vorige eeuw, zou dit voor Pruissen en de Hanse-steden niet van toepassing zijn, wel echter voor uitvoer uit andere deelen van het Duitsche rijk en ook uit Franrijk. Maar op 't oogenblik is deze maatregel nog geen voldongen feit en is men in Amerika nog bezig de uitvoerbaarheid ervan te bestudeeren. Wanneer men nagaat, dat de Amerikaansche koopvaardij-vloot betrekkelijk klein is en in het handelsverkeer met het buitenland voor ongeveer 90 pCt. door vreemde schepen moet worden voorzien, dan is het begrijpelijk dat de democratische regeering op deze wijze, tegenover het nadeel der tariefverlaging voor de groot-industrie, een voordeel traeht te bedingen voor de eigen handelsvloot. Maar voor een grooten Staat wordt zulk een maatregel als klein veroordeeld en het zou de aanleiding kunnen worden van represailles van de zijde der ontstemde Europeesche Staten. Voor de Europeesche scheepvaart en industrie zal de tariefverlaging overigens een welkome uitbreiding van haar arbeids veld kunnen worden. 17/10 '13 v. D. S. Een Chineesche Salomo Een Vlaamsch blad vertelt, zegt de Maas bode, die haar bron niet nader aanduidt, het volgende geval uit de Chineesche i echt spraak. Een Chineesche rechter wees onlangs een vonnis, dat aan Salomo herinnert. Vier handelaars hadden besloten gezamen lijk katoen te koopen. Daar zij vreesden, dat de koopwaar door ratten zou beschadigd worden, tje.slpten zij weer gezamenlijk zich een kat aan te schaffen; elk hunner zou de eigenaar zijn van een poot van het dier. Doch korten tijd^iadien werd de kat aan een poot gekwetsffdadelijk werd het zieke lichaamsdeel door zijn eigenaar verpleegd en met veel zorg in katoen gewikkeld. De ongelukkige kat beging nu de onvoorzichtig heid het vuur te dicht te naderen, zoodat het katoen vuur vatte. Verschrikt begon het dier toen overal rond te loopen, zoodat de katoenstapel weldra ook vuur vatte en de gansene boel afbrandde. De eigenaars der drie gezonde pooten der kat begonnen nu een proces tegen den ei genaar van den vierden poot, die door hem in katoen gewikkeld werd en alzoo de oor zaak van den brand geweest was. Doch de rechter, die het vonnis moest uitspreken, hield de volgende redeneering: Ware de kranke poot opgebrand, niemand hadde er over geklaagd, maar nu de katoen stapel ook vuur gevat heeft, worden er klachten ingediend. Evenwel, de oorzaak van den brand zijn alleen de drie gezonde pooten, die de kat gebruikt heeft om van het vuur tot aan den stapel te springen. De rechter heeft dus de drie aanklagers veroordeeld schadevergoeding te betalen aan den eigenaar van den kranken poot. * * * Een tegen-rekening Nog eens Hoe lang de onderwijzers werken." Een werkman heeft gemiddeld een werk dag van 10 uur. Een onderwijzer heeft 6 uur les per dag; maar voor nazien van schriften en voor voorbereiding zijner lessen heeft hij 2 uur daags noodig. Bovendien moet hij, om op de hoogte van zijn vak te blijven, 2 uur per dag werken. Maar zijn karig loon is niet voldoende voor de behoeften van zijn gezin ; hij meet thuis lessen geven, 2 uur per dag. Toch is zelfs op die manier zijn toekomst niet verzekerd; wil hij vooruitgaan, dan moet hij voor hooldacte of andere examens werken, 3 uur per dag, en Zondags gere geld 6 uur. Volgens A. P. Jr. is 't aantal zijner volle werkdagen 256. Hiervan gaan 63 vakantie dagen af: blijft 193. Nu is 193 X (6 + 2 + 24-24-3) = 2895 uren, of volgens ons begin, 289 werkdagen. Daarbij 52 Zon dagen van 6 uur studie, maakt 312 uren of 31 werkdagen. Samen 320 werkdagen. Maar wat doet hij in de vakantie? Het werken zit hem zoo in het bloed, dat hij dan, voor zijn pleizier, een 8 uur per dag voor zichzelf" zou willen werken, dus 63 x 8 = 504 uren of 50 werk dagen. Totaal aantal werkdagen per jaar 3701 Het zonnejaar is te klein voor zijn werk. Maar wat praat ik? Laat hij niets uitvoe ren in zijn vakantie, hij heeft toch recht op 63 dagen vakantie, volgens 't bovenstaande? En ik rekende u voor, dat hij 320 volle 10-uurs werkdagen moest hebben? Achttien vakantiedagen worden hem door den neus geboord, t Is schande! (Het Volk) J. H. G. Inhoud van Tijdschriften ?$ Onze Kunst, No. 10: Frans Vermeulen,. Nationale Tentoonstelling van oude ker. kelijke kunst te 's Hertogenbosch. Jac. v. d. Bosch, Aanteekeningen op de BouwvakTentoonstelling te Leipzig en Berlage's in zending. De Nieuwe Tijd, No. 10 : W. Wolda, De ontwikkeling van het Socialisme in Enge land. P. J. de Bruïne Ploos van Amstel, De Engelschen en Russen in Noord-Holland, II (slot). Dr. Th. v. d. Waerden, TechniesEkonomies Overzicht. Dr. W. van Ravesteijn Jr., Internationale Verhoudingen (Na de derde Balkanworsteling). S. J. Pothuis, Reorganisatie, der Bestuurdersbonden. D. J. Wijnkoop, De krisis en haar afwikke ling. Dr. W. van Ravesteijn Jr., De derde Partijdag te Jena. Levenskracht, No. 10 : Lod. van Mierop, Vegetarisme en Rein-Leven. Jacoba F. D. Mossel, Nog meer dan daden. L. v. Mierop, Een vergeten factor, enz. Moleschott, No. 15: Bles, Vrije uitoefening der Geneeskunst. B. A.,- Volksvoeding. De Vegetarische Bode, No. 10 : De Jaar vergadering. J. W. Sevenhuijsen, Kanto de la Vegetaranoj. Overzicht van Tijd schriften, enz. Damspel llflIIIIIMIIIIIIIIIIIIflMIIIIIIIHIIIHIHMIIIIIIIIIMIIIIII'IIIIIIIIIIIIMIII 10e Jaargang 19 October 1913 Redacteur: J. DE HAAS Graaf Florisstraat 152, Amsterdam Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. ONZE CURSUS Wederom volgen twee typeslagen. Onze lezers zullen zoo langzamerhand wel gaan inzien, dat in de opening der partij het aantal slagen dat mogelijk is, zeer groot is. Dit alleen reeds geeft u een denkbeeld van hetgeen in het damspel al zoo mogelijk is en hoe vaak het verschil van n zet een anderen spelgang tengevolge heeft. Het aantal variaties in dit spel is inderdaad legio. Wanneer men nu nog weet, dat deze type slag weer zijn aangevuld met een aantal slagen van den nieuweren tijd, dan zal men kunnen begrijpen hoeveel kennis in de spelopening reeds mogelijk is. Na behandeling van al deze typeslagen zult gij in het bezit zijn van een collectie dezer slagen op dia gram, zoo volledig als zij nooit in ons land verschenen. Thans maar weer de schijven op het bord en gespeeld als volgt: ZWART WIT 18:27 27:36 21:32 12. 27-22 13. 36-31 14. 32-27 15. 37:10 Zwart is nu tot 9-14 verplicht, om wit van dam te houden. Dit kost zwart een schijf. Wit krijgt dan een eenigszins vooruitgedrongen schijf op 19, doch bij goed spel is deze schijf heel goed te verdedigen. De volgende slag is ingewikkeld en brengt de winst van een schijf. Wit 1. 31-27 2. 36-31 34-30 40:20 41-36 33-28 31-26 46-41 Zwart 20-25 19-24 25:34 15:24 14-19 18-23 10-15 5-10? ZWART WIT Wit maakt nu de volgende fraaien dam. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 28-22 35-30 44-40 38:18 32:5 36:27 5:12 17:28 24:35 35:33 13:31 12-18 9-14 7:18 Wit heeft een schijf gewonnen. Bij deze verwikkeling zijn 15 schijven van het bord gegaan. DE NOTATIE (Voortzetting) Van den heer W. A. T. Schetthout, Hoofd redacteur van het tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, ontvingen wij het volgende antwoord: Amsterdam, 6 Juli 1913 Geachte heer de Haas Tot mijn leedwezen is het mij niet mo gelijk diep op de kwestie in te gaan. Ik dam nog slechts zeer zelden, ben door de schakerij volkomen in beslag genomen, wat mijn vrijen tijd betreft. Niettemin kan ik U wel zeggen wat mij reeds 8 jaar geleden bewoog naar een middel te zoeken, waardoor men een gemakkelijker overzicht kreeg over het 100-veldig bord. Manpury's systeem en elk systeem, dat nummert in horizontale richting, is volgens mij minder gewenscht om reden het geen rekening houdt met den gang van schijf en dam en het cijfer geen enkel ver band houdt met den afstand, dien de schijf doorloopt. Het spreekt van zelf, dat het meest gecom pliceerde en onlogische systeem ten slotte voldoet, zoodra men het in de perfectie verstaat. En dat men dan er voor geen geld af wil, is duidelijk»Maar voor de jongere dammers is een verandering zeer gewenscht. Ingesloten vindt SU een systeem, dat ik reeds 8 jaar geleden uitgedacht heb en dat mij wonder wel voldoet. Of het dat een ander zal doen, weet ik niet. Leuk is het dat uw match met Benima (1905) er de aan leiding toe was. Ik noteer met mijn systeem niet korter: een bezwaar misschien. Bijv. 1. e4?e5 a7?a6 2. b4-b5 a6Xb4 3. c3Xb5 enz. Vermoedelijk vindt ik het zoo gemakkelijk omdat het met de schaaknotatie veel over eenkomst vertoont. Hopende U met deze enkele regels van dienst te zijn geweest. Hoogachtend W. A. T. SCHELFHOUT SYSTEEM SCHELFHOUT 1905 a b c d e Wit 1. 33-28 2. 28:19 3. 39-33 4. 33-28 5. 28:19 6. 44-39 7. 39-33 8. 31-27 9. 49-44 10. 34-30 Zwart 19-23 14:23 10-14 5-10 14:23 17-21 21-26 11-17 17-21 5-10? H n n n II! Merkwaardig, dat -de heer S. zich in 1905 zoo voor de notatie interesseerde, dat deze toen reeds een systeem ontwierp. (Wordt vervolgd)