10 DE AMStERDAMMER,- WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 26 Oct. '13. No. 1896 De plannen van Parclval Farquhar Terwijl het democratische bewind inde Ver. Staten van Noord-Amerika met alle middelen strijd voert tegen het daar heer schend trust-stelsel, schijnt een doortastend , Yankee met veel succes in Zuid-Amerika werkzaam te zijn voor het tot stand brengen van een reusachtige trust, waarvan men zelfs in het land der onbegrensde mogelijk heden de wederga niet kan aantoonen:' een trust nl. tot exploitatie van het spoorweg bedrijf van een half continent en van land streken, in uitgestrekheid gelijk aan ver scheidene koninkrijken. Het betreft nl. de vereeniging in n hand 'van de spoorwegen der voornaamste landen van Zuid-Amerika, waarbij reeds vele lijnen in Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Bolivia zouden zijn aangesloten en wel in zoodanige mate, dat de fusie reeds de helft van het spoorwegnet dezer staten omvat. Brazilië heeft een net van 23000 K.M., ?behalve eenige duizenden K.M. nog in aan bouw of in voorbereiding, Argentinië bezit 32000 K.M., Uruguay en Bolivia ieder 3000 K.M., Paraguay 400 K.M., te zamen ruim 60.000, waarvan reeds 25000 bij de trust zouden zijn aangesloten. En voort durend treden nieuwe maatschappijen toe, men beweert zelfs dat het geheele staats spoorwegen-net van Argentinië deel uit maakt van deze enorme combinatie. ' De ziel van dit alles is de Amerikaan ? Parcival Farquhar, die met een staf van ' secretarissen, ingenieurs en deskundigen op ; velerlei gebied nu eens te Rio de Janeiro, San Paulo of Montevideo vertoeft, dan weder : La. Plata, de andere zijde van de Cordilleras, 'de woestenijen van Bolivia of de uitgestrekte weide-velden van Paraguay bereist. Toen de Brazilianen na tientallen jaren van onderzoek de schijnbare onmoge lijkheid inzagen, den spoorweg om de stoomversnelling van de Madeira heen aan te leggen, riepen zij volgens von Hesse"\!/artegg, die zijn mededeelingen van den ' trust-vormer zelven ontving de hulp.in ' van Farquhar. En in de lente van dit jaar 'kon de lijn Madeira?Mamoréworden ge opend.. Wél heeft iedere K.M. belangrijk meer gekost dan de moeilijkste Alpenspoorweg en heeft de aanleg meer menschen: levens geëischt dan eenige andere spoorweg, maar hij is er. In dien tusschentijd was Farquhar erop uit, zooveel spoorwegen als mogelijk was onder zijn beheer te vereenigen en thans, na 6 maanden, kan hij reeds wijzen op een resultaat van niet minder dan 25000 K.M. spoorlengte. Van de 23000 K.M. in Brazilië zijn reeds 12000 K.M. bij Farquhar of, zooals de com binatie officieel heet, bij den Brazil Railway aangesloten, waarbij de grootste maatschap pijen des lands, als de Sorocabana met 1790, de Belgische Compagnie Auxiliaire in Rio Graude do Sul met 2169, de Paranaspoorweg en zij-lijnen met 1630 en de Mogyana met 926 K.M. Van Uruguay is - niet alleen de groote Central Railway, een Engelsche maatschappij, ter lengte van 1569 KM., tot de trust toege treden, maar ook de overige spoorwegen in deze republiek. In Argentinië sloten .zich het eerst de Oostelijke lijnen, ten deele met het Braziliaansch net verbonden, bij het Farquharsysteem aan, en verder de Engelsche Argentine Railway, ter lengte van 1175 KM., indeprovincièEntre Rios, de Argentine North Eastern in -dt provincie Corrientes, de Fransche Santa Fé-spoorweg met 1709 KM. en eenige maat schappijen in het noorden van Argentinië. De lijnen van Paraguay en in Bolivia en Chili de Autafogosta Railway (1238 KM.) werden in de combinatie opgenomen, deels met het doel om nieuwe trans-continentale lijnen aan te leggen in aansluiting met die van San Paulo en dwars door het territory Matto Gresso. Ook elders wil Farquhar den spoorweg-aanleg voortzetten, lijnen onderling verbinden en eindelijk door een goed aan eengesloten net de nog zelfstandige maat schappijen noodzaken zich bij zijn systeem aan te sluiten. Tot dit doel, alsook om niet afhankelijk te zijn van haven- en dpk-maatschappijen in verschillende landen en zich den toegang naar zee te verzekeren, heeft deze onderne mende en vooruitziende Amerikaan de controle over een reeks van zeehavens weten te verkrijgen, nl. Rio de Janeiro, de voor naamste van Brazilië, van de Staten Parana en Rio Grande do Sul, voorts La Paloma in het zuidoosten vap Uruguary en lbicuy.de haven van den Entre-Rio, aan de La Plata boven Buenos-Aires gelegen. Farguhar wil een einde maken aan den sleur, de werkwisting en de onveiligheid, die bij vele Zuid-Amerikaansche spoorweg ondernemingen bestaan, ze op meer produc tieve wijze exploiteere'n, net vervoer en de ontvangsten doen toenemen. Tot dit doel zal hij trachten de productie van de landen, door deze spoorwegen door sneden, te vermeerderen even als de thans in verhouding tot de uitgebreidheid schaarsche bevolking. Z. i. moeten de spoorwegen in Zuid-Ame rika nog iets meer zijn dan eenvoudige mid delen van verkeer en dient daarmede op dezelfde wijze te worden gehandeld als in Noord-Amerika is geschied door mannen als Harriman, Huntington, Hill en andere spoor weg-koningen. Hill bijv. heeft met zijn Great Northern niet slechts een transcontinentale verbinding gebouwd, maar de Staten Dakota, Mpntana en Washington feitelijk tot ont wikkeling gebracht. De spoorweg-maatschappijen moeten z.i. zorgen voor een meer dichte bevolking van het aan hare lijnen gelegen gebied, de ont wikkeling van den landoouw en de nijver heid, om daardoor het vervoer te doen toenemen en de ontvangsten te vermeerderen. Tot dusver is op dit alles in Zuid-Amerika te weinig.acht geslagen. Daarom wil Far quhar tevens krachtig in Europa optreden ter bevordering van de landverhuizing,'en landverhuizers door kosteloozen afstand van grond blijvend aan den bodem hechten, krediet-instellingen voor den landbouw op richten, graan-silo's bouwen en het transport van landbouw-producten naar de marktplaat sen en zee-havens vergemakkelijken. Dat het hem ernst is met zijn grootsche plannen, blijkt uit de enorme terreinen en landerijen, waarover hij reeds de beschikking heeft en die in oppervlakte een aanzienlijke uitgestrektheid beslaan. De Paraguay Landand Cattle Cy o.a. bezit 16.700 K.M., de San Paul &.Rio Grande 25.000 G K.M.; eenige 'reusachtige uitgestrektheden werden door aankoop verkregen, andere maken deel uit van vroegere landschenkingen aan de spoor weg-maatschappijen. Menig gebied, o.a. dat van Matto Grosso, is nog onbewoond en het zal misschien vele tientallen jaren duren, vór zich daar een zelfs schaarsche bevolking zal hebben ge vestigd. Maar daarop wordt minder gerekend, dan op de mogelijkheid van veeteelt in het groot, waarvoor deze uitgestrekte terreinen zeer geschikt worden geacht. Men vindt dan pok aan de oevers der Matto Grosso reeds talrijke kudden, de Brazil Railway zou aldaar reeds % millioen runderen bezitten. Parana is rijk aan bosschen, die het noodige leveren aan de stoom-zagerijen, die het Farquhar-Syndicaat reeds nabij het stroom gebied van den Iguassa .heeft inwerking gesteld, maar waarvan de bedrijfsresultaten, wegens de groote moeielijkheden aan het hout-transport verbonden, nog weinig bevre digend zijn. Het syndicaat wil in alle groote steden van Brazilië moderne hotels, pp Europeesche wijze ingericht, bouwen en exploiteeren en is begonnen met alle aandeelen der Compenha dos Grandes Hotels de Sao Paulo, voor 8 millioen francs, op te koopen. Ter uitvoering van dit alles zijn milliarden noodig, maar de uitvoerbaarheid wordt blijk, baar erkend door het groot-kapitaal in de oude en de nieuwe wereld, waarvan de kranige ondernemer krachtdadige financieele medewerking ondervindt. Puzzle OVERSPRING-PUZZLE De opgave luidde als volgt: 24/10 '13. v. D. S. tt * * Bovenstaande tien lucifershputjes moeten tot groepen van twee gelegd worden, echter op zoodanige wijze, dat men met n lucifer telkens over twee andere heenspringt. Het bleek, dat het maken van zorgvuldigafgepaste en nauwkeurig berekende sprongen nog niet ieders werk was, al vond blijk baar menigeen de opgegeven vraag te een voudig om eenigen tijd te besteden aan het zoeken naar een juist antwoord. Naar verhouding was het aantal foutieve oplos singen grooter dan bij een der vorige puzzles. Bij sommigen berustte de fout in het antwoord blijkbaar op verkeerd of haastig lezen, terwijl anderen werkelijk dolle sprongen maakten of aan het schuiven en manoeuveeren togen met de stapeltjes van twee. Er zijn twee, hoewel weinig verschillende, typen van oplossingen,' welke beide eenige variatie toelaten in de volgorde der sprongen. Dit is de eerste: 123456789 10 l ll l II l l l il l l l II l l! l l 4 6 8 2 10 over en 3 op l en 8 9 en 7 3 Men merkt op, dat het hier de met even getallen genummerde luciferhoutjes zijn, die den sprong doen, terwijl de tweetallen gevormd worden op de plaatsen der oneven cijfers. Men behoeft echter geen voorkeur voor even of oneven te betoonen. Door de oneven genummerde luciferhoutjes aan het overspringen te 'doen deelnemen, komt men ook tot het gewenschte resultaat, aldus: 1234 56 7 8 910 l M l l l l l l l l l l III III l l l II 2 3 Gelijk groepen over 3 en 4 op 2 8 en 9 10 4 en 6 8 5 4 8 6 men ziet, zijn in beide figuren de van twee ten opzichte van elkaar op g'elijkerf afstand geplaatst. Wij mochten vrij veel oplossingen ontvan gen, al onttrokken zich van onze geregelde medewerkers eenigen aan de mobilisatie. Goede oplossingen zonden in: V. d. B., Zutphen (na ongeveer 10 min.); J. Fokke, Coevorden (12 min.); J. Jaspers, Hattem (pl.m.* '/* min.); Van der Mey de Bie, Rotterdam; R. N., Rijswijk; L. Nieuwenhuijze, Oosterland (pl.m. 5. min.); H. Oosterling, Oenkerk (20 min.); J. H. Otto, Bennekom (l min.); J. W. Romeyn, Ouwerkerk (Zeel); F. K. Stephan, Haarlem (inden trein tusschen Utrecht en Haarlem); Theo, Raalte (5 min.); H. Verhaegen, Roermond (binnen 4 min.); Mevrouw W., Den Haag (30 min.) Damspel Illlllllllllllllllllllllltlllinnilllllllllllll l minimi 10e Jaargang 26 October 1913 Redacteur: J. DE HAAS Graaf Florisstraat 15J, Amsterdam Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. ONZE CURSUS Er is een spreekwoord Goed begonnen is half gewonnen". Met betrekking tot het damspel bevat dit spreekwoord maar ten deele waarheid. Al heeft men een tiental zetten (de opening) goed gespeeld, is er daarom van half gewonnen" geen sprake. Doet men in den aanvang eener partij echter een foutieven zet, tegen een speler die van dezen fout weet te profiteeren, dan kan de partij bij den aanvang reeds half verloren zijn. Tegen een zwakkeren tegen stander zal men zich van een openingsfout vaak kunnen herstellenrdoch bij een sterkeren partner zal dit bezwaarlijk gaan, waarom men deze typeslagen dan ook goed bestudeeren moet, eensdeels om ze te kunnen toepassen, aan den anderen kant ze te kunnen ontwijken, al zijn ze ook nog zoo eenvoudig. De schijven dus weer op het bord en gespeeld als volgt: Wit1. 33-28 39-33 31-26 26:17 44-39 36-31 31-27 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Zwart 18-23 20-24 17-21 12:21 15-20 10-15 21-26 41-36 24-29 Nog al avontuurlijk. 33:24 20:29 50-44 14-20? Loopt in een eenvoudig zetje. ZWART WIT 11. 37-31 26:37 12. 32:41 23:21 13. 34:25 Wit heeft nog al gemakkelijk een schijf gewonnem OPLOSSING VAN HET VRAAGSTUK Zwart 14 schijven op 4, 7/11, 16/18, 20, 21, 24/26. Wit 14 schijven op 27,31/37,40/42,44/46. Wit Zwart 1. 33-29 24-33 2. 42-38 33:42 3. 37:48 26:28 4. 35-30 21:32 5. 30-24 20-29 6. 34:5 Goede oplossingen ingezonden door: D. van Nieuwkerk, Frits Spoon te Rotterdam; H. R. O. Schlüter te Scheveningen; Lucas Smid te Amsterdam. CORRESPONDENTIE Beste Lucas. Nu maar de HoIIandsche Opening onder handen nemen. Als vraagstuk voor deze week een stand, die j.l. week in onze seance te Utrecht ge geven, voorkwam en waarin wijeendamzet deden. De vraag is, hoe maakt wit-dam? ZWART WIT Zwart 12 schijven op 3, 6, 8, 9, 12/16, 18, 20, 26. Wit 13 schijven op 24, 25, 27/29, 32, 33, 37, 38, 42, 45, 47, 48. WEDSTRIJD OM HET KAMPIOENSCHAP VAN NEDERLAND Deze wedstrijd, uitgeschreven door den Nederlandschen Dambond, zal morgen te Amsterdam in een der bovenzalen van café,, de Karseboom," Kalverstraat aanvan gen met de volgende deelnemers: H. Hoog land Jr., Utrecht, Wereldkampioen; A. C. van Wageningèn, Rotterdam; I. J. de Jong en J. de Haas te Amsterdam. Hoewel er slechts 4 deelnemers zijn. vergoedt de kwali teit minstens het gemis aan kwantiteit. Vooral het deelnemen van den jeugdigen Wereldkampioen maakt den strijd zeer be langwekkend. De deelnemers spelen ieder 3 partijen met de overigen. Er wordt gespeeld volgens het reglement van den Nederlandschen Dambond met 25 zetten per uur en 2 partijen per dag. De deelnemers kampen allen om den titel. De heer I. Meijer, Secretaris van het V. A. D., de bekende leider van den Internationalen Wedstrijd, te Rotterdam ge houden, is leider. Een waarborg voor de deelnemers dat de leiding in uitmuntende handen is. De wedstrijd vangt aan des morgens 10 uur; 2de ronde 6 uur. DE NOTATIE (Voortzetting) Waarde heer De Haas! Hiermede voldoe ik gaarne aan uw verzoek mijn bevinding te geven over de door u in uw laatste rubriek aangegeven vier notaties. Het systeem Manoury en het, om het eens zoo te noemen, verdubbelde systeem Manoury ontloopen elkaar weinig. Voordeelen van de verdubbeling zijn: men heeft slechts even cijfers en men vindt in de verticale lijnen achter elkaar volgend de getallen eindigend op 2, 4, 6, 8 en O, terwijl dit bij Manoury minder regelmatig is l, 6, 2, 7 enz. Nadeelen zijn: de getallen in dezelfde verticale lijn onder elkaar verspringen thans met 20 en men heeft twee lijnen naast elkaar van dezelfde cijfergroep. Ook is het gebied waarin de cijfers zich bevinden verdubbeld. Dat tusschen deze voor- en nadeelen een verschil zou bestaan ten gunste van de studie van het een of het andere systeem, geloof ik niet. De systemen van Felix Jean (Petit) en de letternotatie zijn eveneens nagenoeg dezelfde. Dat de vervanging van de 10-tallen door letters een vereenvoudiging zou zijn, waag ik zelfs te betwijfelen. Het wil mij voorkomen dat men de horizontale lijn gemakkelijker met het tiental dan met de letter terugvindt. Ook bij het schaken vergeleken is deze letternotatie een nadeel, aangezien het schaken niet de horizontale lijnen, maar de verticale lijnen lettert. Wil men dit bij dammen ook doen, dan wordt de notatie nog veel inge wikkelder. Wijkt men ter vereenvoudiging af en lettert men de horizontale lijnen, dan sticht men een ernstige verwarring met de schaaknotatie, hetgeen vooral spelers die tegelijk dammen en schaken, zullen moeten ondervinden. Na deze meer technische opmerkingen nog iets meer algemeen. Dat de oorzaak van slecht noteeren terug te voeren is op het systeem geloof ik niet. De hoofdzaak is wel daarin gelegen, dat de partij te zeer alle aandacht in beslag neemt, met als tweede factor zooals reeds door u aangegeven, dat men doorgaans de notatie oefent, voor de witte schijven gezeten. Tegen gebrek .aan aandacht bij het noleeren is wel geen systeem, zelfs niet het allereenvoudigste, bestand. Dat bij het schaakspel te dien opzichte gunstiger omstandigheden bestaan, leek mij vór het lezen van uw artikel niet waarschijnlijk. Waar dit, zooals u schrijft, wel het geval is, kunnen dan daartoe geen zeer bijzondere factoren meewerken ? Noteert men bij het schaken als regel niet slechts n vak, n.l. dat waarheen het stuk zich beweegt? Dat is n.l. een vereenvoudiging, die ongetwijfeld zich zal moeten doen gelden, maar bij het damspel is zulks practisch niet uitvoerbaar. Na deze verschillende overwegingen moet ik mij dus een voorstander blijven betoonen van het systeem Manoury. Hoogachtend, A.' C. v. WAGENINGÈN FERRIS BRENGT MODELLEN VOOR EL KEN LEEFTIJD, VOOR ELK FIGUUR. EISOHT BOVENSTAAND MERK 11-15 jaar. WEIGERT NAMAAK. #0,227. IN ALLE 18TE KLAS ZAKEN VERKRIJGBAAR. Importeurs: J. POLAK 6RÖDEL, Amsterdam. Zoo juist vorschein: Mr. B. D. H. TELLEGEN, DeWedergeboorte van Nederland. Tweede vermeerderde druk, bezorgd door Dr. H. T. COLENBRANDER. Prijs ? a.»O, g«b. ? 3.5O. Uitgave van P. NOORDHOFF te Groningen. Abonneert U op I>ie Woehe. Prijs per 3 mud. ?2.30. Losse NOS. 20 ot. Vertegenw. voor Ned. en Kol.: A WONING-BUREAU, Overtoom 459. Te HUUR of Ie KOOP: Heereo huizen Wlnkelhuizen diverse Burgerhuizen in verschillend»prijzen jBaara Soest Soe&tdifk nabij de Boswchen en Stations. Tl koop of to huur: ruime VILLA'S met grooten of kleinen tuin. Gunst'g gologon BüUWTtRREIH, BEMEUBELOt zomerverblijven. Betrouwbare PENSIONS. lul makelaar W. IIO P. Kantoor: Niouwstraat hoek Turf straat F141, Baarn. Tolof. Int. 217. BELANGRIJKE VEILING van Boden en Instrumenten. in het Verkooplokaal van H G BOM. Warmoesstpaat 35, Amsterdam. van Dinsdag 28 October lot Zaterdaar 8 November 1913, des a von d s te ha l f ze ven uren . Kjjkdagen: Zaterdag Maandag. 25 en 27 Oct. van 10 tot 3 uren. Catalogi Boehen, 2900 Nrs. 20 cent, en Instrumenten, 500 Nrs. 10 cent. K.H. Belangstellenden zeer aanbevolen. en Koldeweij & Corbière Donzen en Wollen Dekens Grootste Sorteering. Telephoon 1752. Prima Qualiteiten. 30 LeidscheBtraat. DE «OM i Drops en Caramelbonbons zijn met zuiver (loodvrij) citroenzuur en de fijnste vrucht-extracten bereid, derhalve gelarandfierd onschadelijk. A R N IIE Jü, schoonste gedeelte van Nederland. Restanrant SS fflnsis Sacrain, F. 8OION, Directeur-Pachter. Bruno Muller, Kleedermaker. ROK1N 6a, AMSTERDAM TELEFOON 3514, altijd de NIEUWSTE NTOFFEBT voorradig. ABONNEMENTEN vanaf ?140. 1ste klasse afwerking. GEOPLMD van 8?6 uur. DE AMSTdR JAMMER WEEKBLAD voor NEDERLAND kost slechts^.50 p. kwartaal franco per post ? 1.65.