Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER/WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
9 Nov. '13. No.
slechts namen" zich aanschaffen. (Het is
de algemeene fout: in Parijs worden nu
Renoirs verkocht, die met droefheid het
werk doen herinneren dat hij ± 1870 maakte,
en pijn-vol doen beseffen hoe ver hij daar
van geweken is).
Er is een Swan (uit 1899) te noemen,
een Poema; en, tegenstelling, een M.
Vos: drie' vruchten. Een Troyon staat
bij een zeer te prijzen Stal-intérieur van
W. Maris(32); de wat leege teekenfngen van
Toorop Extase, en de Zee ver, (No. 50
en 51) hangen bij een goede
waterverfteekening van Tholen (gezicht van uit
Hotel Bejlevue, of achter-uit de Hugo de
Grootstraat?); een Bakker Korff vindt ge
bij een rumoervolle Ludgate Hul van Isaac
Israëls; een eigenaardige aquarel van J.
Maris vertegenwoordigt hem met het goede
werk Stadshoek. Breitner's Bom op het
Strand, een schets, doet beter, uit de
zelfde periode opdagen. Van der Maarei's
.Spelend kind" en Willem Roelofs Bij
Abcoude" zijn in hun verscheidenheid goede
voorbeelden van een frisch geobserveerd
landschap n van een werk met toeleg.
.Aren lezen" van Kever; een teekening vol
licht van dezen, ëh Bij Leidschendam van
Ed van der Meer noem ik naast Bosboom
en Gabriël, Weissenbruch (No. 58), naast
Wigger's Leerdam.om met ongelijke talenten
vol verschillenden wensen deze opsomming,
die niets dan een notitie wil zijn, te eindigen.
Maks (Oldenzeel, Rotterdam), ttóstrijd
van Maks gaat van het ondoorschijnende
naar het "moderne gamma; hij gaat daar-om
nog niet van het donkere naar het blanke.
De overwinning is ver-af. Verschillende zijn
daar-voor de redenen. De krachtigste is, dat
hij, van huis uit, van een haast
onoverkoombare glansloosheid is in de kleur. De verf
wordt daarbij onder zijn bewerking niet bru
taal (hieronder wordt noodeloosheid van een
te groot «ccent verstaan), maar zwaar en
bewegingloos; en evenzeer als bij sommige
schilders, die bruin" schilderen, zijn bij hem
een aantal plekken en plaatsen te vinden,
die geen kleur" meer bleven maar ont
kenning van kleur zijn: doode, spraaklooze,
leeflooze, dingen. En deze plaatsen kunnen
in zoo'n overdadigheid aan te treffen zijn,
dat de vraag natuurlijk wordt (en is), of Maks
niet beter deed en beter gedaan had; of hij
niet zuiverder handelde en meer overeen
komstig den eigen aard, zoo hij de moderne
lichtbatailles overgelaten had aan hen, die
van uit schriller opgezweept karakter of van
uit nature blanker zijnde visie deze be
proeven, en zelf gezocht had naar trilling,
doorschijnendheid van de zwaarder
kleurgamma's. Ik geloof, dat hij, op deze wijze
zichzelf zoekend, een gevecht was begonnen,
waar de kans van winnen grooter was. Nu
is de kans haast geen kans...
Van de schilderijen op deze tentoonstelling
zijn er, met nog het noodig voorbehoud, de
volgende te vermelden: een portret; de
twee meisjes langs de gracht gaande; de
balletteuse? in haar kleedkamer, een stilleven,
en het laatste van de figuurstukken buiten.
De andere groote schilderijen zijn, niettegen
staande hun pogingen tot lichtsprankeling
en zon-weergave glansloos en trillingloos.
Anna Abrahams (bij Neuhuijs, den Haag).
Deze tentoonstelling is niet geheel en al in
de juiste richting gekozen. Het werk van
Anna Abrahams is het bekorendst door de
vrouwelijke eigenschappen; niet door die der
gedegen handvaardigheid, en kunstvaardig
heid. Haar Hchtspel is beter dan haar stof
uitdrukking; haar zwaartelooze voorstellin
gen beter dan die welke juist de zwaarte der
stoffen willen weer-geven. Deze
zwaarteiliiiiiiiiwiiiitiiiiiiiiiiiiiiim
NKTHAPPFI UKF VARI
Werkelijke afstanden op aarde
De vraag om het aardoppervlak op een
zoodanige wijze in kaart te brengen dat het
verkregen resultaat een betrouwbare afbeel
ding is, die tegelijkertijd aan practische
eischen (vooral van de scheepvaart) vol
doet, is een vraag, die geweldige moeilijk
heden oplevert, omdat men een boloppervlak
af moet beelden in een plat vlak. Was de
aarde een cylinder, dan ging het heel gemak
kelijk; het in gedachten opensnijden vanden
cylinder en het uitrollen ervan tot een plat
vlak zou even gemakkelijk zijn als het in
werkelijkheid opensnijden en plairollen van
een Verkade's beschuitbus, die als pantser
plaat tegen muizentanden een wijd verbreide
toepassing in onze huishoudens heeft ge
vonden (of behoort te vinden). Maar de
aarde is helaas geen cylinder, doch een
volmaakter lichaam, n.l. een bol, en deze kan
wel opengesneden worden maar niet plat
gelegd, zooals iedereen met een holle gummi
speelbal probeeren kan. Van de vele en
velerlei oplossingen die in den loop der
eeuwen voor deze moeilijkheid gevonden
zijn is de beroemdste, en tot nu toe ook
de meest gebruikte, de projectie-methode
van Gerhard Kremer, of Mercator, den grooten
Zuid-Nederlandschen cartograaf, die in 1512
geboren, een methode uitvond,,, die als de
Mercator-projectie nog steeds onze atlassen
beheerscht. Hij veranderde het aardsche bol
oppervlak in een cylinder, sneed deze open
en rolde hem uit tot een platte kaart. Voor
een wereldkaart wordt de equator een lange
horizontale rechte lijn, waarop de
meridiaancirkels als loodrechte lijnen staan. Deze
rneridiaanlijnen zijn rechte lijnen, die evenwijdig
aan elkaar loopen, dus elkaar nooit
snijden.terwijl zij toch bij den echten aardbol bij elkaar
komen bij de noord- en zuidpool. De landen
die op hooge breedte liggen worden op de
Mercator-kaart dus eigenlijk te breed, want
looze" voorstellingen zijn hier in te kleinen
getale te vinden. Op een tentoonstelling
nu in Pulchri is er eene; daar ziet ge
een fijn-grijze lichtvlaag, waaruit, ijl nog,
een aantal vormen niet te veel zich
model.leeren. Dat is het werklijke van hare uiting;
dit moet ge kiezen. Hierin vindt ge de snelle
ontroerbaarheid uitgedrukt, die zich in
moderne, fijna gamma's openbaart.
Waterverfteekening en pastei zijn hier voor de
meest geschikte materialen.
Toch zijn er op deze tentoonstellingen
schilderijen, etc., die haar kleurengeheel
op aangename, levende, wijze voor de oogen
brengen. Hiertoe behooren het allerminst de
No. l en No. 3, een soort paradeschilderijen
zonder de Anna Abrahams juist onderschei
dende eigenschappen; hiertoe behooren zeker
No. 31, met de meloenen; No. 12, met de
witte vaas; het glas met roode bloemen;
No. 15, het mandje met appelen ; No. 23, de
gemberpot en de appelen, n No. 21, de schaal
met de appelen en de flesch. Verder blijken
nog hierbij te voegen No. 2; No. 7, rozen en
een gemberpot; No. 22, rozen met een schaal;
en No. 32, de sinaasappelen met de twee potten.
'k Hoop binnen niet te lang nog eens eene
tentoonstelling van dit werk te zien, waarin
het vrouwelijke, dat als een geur van kleuren
is, meer openbaar wordt.
? PLASSCHAERT
* * *
Muziek in de Hoofdstad
Mengelberg heeft een rondreis gemaakt
met Berlioz' Fantastique, het orchest
speelde het werk een keer of negen achter
elkaar, 't ensemble was dus even door
trokken met deze gloeiende muziek als de
dirigent en wij hoorden eene goede uitvoe
ring. Niet in dien zin van: voortreffelijk
samenspel, mooien klank, juiste tempi, neen!
de geest der romantiek herleefde in de
laatste reproducties, of, zoo ge wilt,
Mengeloerg raakte een weinig bezeten van de fan
tastische symphonie. Rondreizen heeft daarom
ook gunstige zijden; we zagen het orchest
na eene tournee met werken van Schumann
of Brahms behaaglijk-anodien en verwelkt
terugkeeren, met eene onverschilligheid voor
de levende muziek, welke me bijna held
haftig toescheen; maar nu had men den heer
Dopper (die met de manie der langzame
tijdmaat sukkelt...) aan 't hoofd kunnen
plaatsen en deze dirigent van den tragen
metronoom ware meegesleept.
Het orchest wende aan de Fantastique,
§elijk 't wende aan Beethoven, Schubert,
trauss en de andere gangbare componisten.
De romantiek, zooals Berlioz ze gaf, en zijne
opvattingen doen denken aan de befaamde
convulsionnairen, bij intuïtie te doorvoelen
is voor de menigte spelers eene onmogelijk
heid geworden, vooral in verband met ons
nationaal temperament en onze verdrietige
afkeer van het lachende natuurleven en
de tooverachtige wereld der zinnen. Er
kwamen ook te veel nieuwe onheilzame
stroomingen, waarvan het allerzoetelijkst en
tegelijkertijd meest-grijnzend cerebralisme
van Brahms, uitwasemingen van den
verweekelijkten Schumann-stijl, een der
verkeerdste was. Wat hebben we
inderdaadaan eene sporadische uitvoering der Fan
tastique, zoolang de cultuur dezer groote
kunst niet opweegt tegen de overheerschende
cultuur van de antipyrinische tegenstanders?
Te Frankfort liet Mengelberg de Fantas
tique volgen door Lelio ou Ie Retour & la
Vie" en de N. R. Ct., waarin ik dit bericht
las, het blad, dat herhaalde malen zeer
domme dingen schreef over Berlioz, wenscht
iiiliiiiiiiiiiiiiiiiliMlliiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiluiiliiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiii
in werkelijkheid zullen twee punten, die op
de kaart ver uiteen liggen op twee opeen
volgende meridiaancirkels, op de aarde zelf
veel dichter bij elkaar liggen. Het is net"of
de aarde bekeken wordt in een lachspie
gel" die alles verbreed. Hoe verder een land
naar het Noorden ligt des te grooter wordt
deze fout. Hier komt echter nog bij dat het
typische der Mecrator-projectie eigenlijk niet
bestaat in die cylindermantel, maar in het
feit dat hij de breedte-cirkels 'hoe langer
hoe verder uit elkaar laat liggen, des te
hooger breedte bereikt is (zie fig. 1.) Het
doel van deze methode, die op het eerste
gezicht erg vreemd lijkt voor een eerlijke
landenteekenaar, is om de richting waarin
een plaats ligt ten opzichte van een andere,
zuiver en juist te kunnen aangeven, wat
vooral voor zeekaarten iets onmisbaar is,
terwijl bovendien de landen hun juisten vorm
behouden, al wordt hun oppervlak vergroot.
Het moge nu waar zijn dat de
Mercatorprojectie een onschatbaar hulpmiddel is ge
worden voor de scheepvaart, maar voor de
meeste menschen is deze methode tegelijk
een middel om alleronjuiste denkbeelden te
krijgen over de onderlinge verhoudingen der
landen-grootte, en vooral over den kortsten
afstand tusschen twee plaatsen. Onze atlas
sen geven daar gewoonlijk zeer onzuivere
meeningen over; dit ligt niet heelemaal
aan de atlassen, maar natuurlijk vooral
aan de gebruikers er van, maar de alias
geeft toch gelegenheid om de menschen
zich te laten vergissen. Men kan dit
repareeren door een aard-globe te gebruiken
die alles in de juiste verhoudingen weer
geeft, maar een mensch krijgt eerder een
atlas onder de oogen dan een aardglobe,
en het resultaat is en blijft dat de ver
kregen indrukken onjuist zijn. Men
krijgt bijv. den indruk dat het Scandina
visch schiereiland een enorme lap is van
Europa, terwijl het op de kaart toch erg in
de breedte en in de lengte is uitgerekt als
ware het gomelastiek. Het lijkt veel meer
dan tweemaal grooter dan Frankrijk, terwijl
het in werkelijkheid slechts anderhalf maal
grooter is. Groenland lijkt wel zoo groot als
Afrika terwijl het in werkelijkheid er de
meest wilde rondedansen in zou kunnen
uitvoeren, er zelfs in de verste verte niet
mee vergeleken kan worden. Zoo zouden
zelfs dat eene dergelijke mise en scène ook
hier zal plaats vinden. Ik zie daar geen heil in.
Ten eerste is de Fantastique voor den
tegenwoordigen hoorder een afgesloten ge
heel, waar men geene melodramatische ver
rijzenis noch opstanding behoeft. Het letter
lijke programma week voor het inferieure.
Vervolgens is de meloloog" Lelio door en
doorlocaal, persoonlijk, biographisch
integenstelling tot de Fantastique. Ten laatste werd
Lelio wegens vele omstandigheden eene
mislukte compositie, samenraapsel van allerlei
geniale en minderwaardige brokken, we'lke
de beste bewonderaars van Berlioz als on
houdbaar beschouwen.
Boschot zegt zeer juist: Oeuvre rév
latrice, mais sans survie : sitót faite, elle
commencera a mourir. Trop fidèlément con
forme au gout de 1830, elle ne pourra tre
acceptée par les goüts successits qui
croiront tre, chacun, Ie bon gout." Zoolang
de, schoonste werken van Berlioz hier onbe
kend blijven, behoeft men de minder geluk
kige, door den tijd gemummifleerde, niet
voor den dag te halen. Aan de talrijke
philisters, de vijanden van Berlioz' kunst, zou
Lelio slechts reden geven om hem een beetje
dieper te verdoemen. Het verwondert me
trouwens dat men b,v. voor Beethoven die
beleefdheden niet opvergt. Wie zou niet
gaarne eens Die Schlacht von Vittoria",
de bazuinen-quartetten en dergelijke vergeten
inspiraties van Beethoven hooren ? Beet
hoven kan er tegen, doch ten opzichte van
Berlioz zijn we hier nog niet zoo ver als
in Frankfort.
Er valt in ons land bovendien genoeg te
doen voor de hedendaagsche kunst. Alle
symphonische werken van Strauss behooren
sinds lang tot het repertoire waar blijven
de tweede, vijfde, zesde, zevende, (negende)
symphonieën van Gustav Mahler? Zeg niet,
dat ze te veel tijd, te veel geld (solisten,
koor) kosten! Met hoeveel honderden guldens
zou Aïno Acktégehonoreerd moeten wor
den om een overbodig kwartiertje te zingen ?
Hoeveel kost het materiaal van Strauss'
Praeludium? Waarom al die moeite voor
een korte compositie, welke zeker zal opge
borgen worden in het archief, want de uit
voeringen vielen niet mee!
Ik sprak boven natuurlijk niet van de ver
tolking der Fantastique in den Stadsschouw
burg. Deze aardige rococo-ruimte, waar eene
clarinet, viool, fluit, hobo prachtig klinken,
blijft nog altijd occultistisch protesteeren
tegen de instrumenten van zware sonoriteit.
Waar men de psfliken, trompetten, of bazui
nen ook plaatst, zij klinken-'er onuitstaanbaar.
Het eenige pleizier dat me dit
Caeciliaconcert" deed, was Krügers ho'bo-solo in
het stuk van Handel. Het strrjk-orchest was
nu en dan wel overdadig-vol en dan leek
de hobo een -armzalig instrumentje, eene
Sint-Jans-vlieg in een eikenbosch, maar soms
klonk er ook eene- geestige, zachte/en me
lancholische .'musette, op melodieifn, welke
me oud-Fransche volksliederen herinnerden.
Een ander solist van deze-.week, aan wien
ik met genoegen terugdenk in Joan Manen. ?
Deze viool-kunstenaar is Spanjaard, zegt
men, en speelde ? de Symphonie espagnole
van Lalo. Eene schitterende techniek, alles
parelend, fijn, ontzaglijk fijn en tintelend;
de toon ging naar 't Guarnerius-timbre,
de alt-kleur, bronzig, maar licht, gracieus,
sereen en hemelsch! Het spel dit was
de zwakke ;kg,flt van Manen wat aj te
cosmopolitisch ;* het speet me dat hij zijne
voorname aristocratie niet vereenigbaar achtte
met gloed of hartstocht. Hij streek gran
dioos langs het werk heen.
MATTHIJS VERMEULEN
er nog massa voorbeelden bij te halen zijn.
Men heeft op allerlei manieren geprobeerd
in dezen toestand verbetering te brengen en
in elke atlas vindt men voorbeelden van
andere projectie-wijzen. Ieder kent de afbeel
ding der aardoppervlakte in twee half-bollen,
terwijl men ook wel de wereldkaart vindt
afgebeeld als een ovaal, waarin de langste
as (de equator-lijn) tweemaal langer is dan
de lijn van Noord- tot Zuidpool. Maar geen
van deze methoden neemt het bezwaar weg
dat de welving van de aarde niet in kaart
te brengen is zonder vervormingen def lan
den in sterker of minder sterke, maar steeds
hinderlijke mate. Een methode die een op
lossing kan geven is dat men de aardop
pervlakte evenals een sinaasappelschil.door
een twaaftal sneden doorsnijdt van pool tot
pool en dan deze aard- (sinaasappel-) schil
losmaakt van de onderlaag, maar zoo voor
zichtig dat de twaalf stukken bij den equator
blijven samenhangen. Men kan de geheele
schil dan plat uitleggen en het resultaat ziet
er uit als fig. 2. Op deze stukjes is de ver
vorming der landen zeer onbelangrijk maar
men heeft nu te worstelen met het groote
bezwaar dat de heele boel zoo erg onsamen
hangend is en de vastelanden overal op
onbarmhartige manier doorgesneden en van
elkaar gehaald zijn waardoor het overzicht
niet bepaald gemakkelijk wordt gemaakt.
In de buurt van den aequator ziet men de
landen nog eenigszins in de buurt van elkaar,
maar vooral voor hooger breedte komen de
stukken erg ver van elkaar te liggen.
Een veel aardiger oplossing is gegeven
door Cahill, een Amerikaan, die een methode
bedacht heeft, die misschien niet weten
schappelijk gevonden wordt maar die toch
erg praktisch is om een juiste indruk der
landen-grootte-verhouding te geven en ook
om een beter inzicht te geven in de aardsche
kortste afstanden tusschen twee plaatsen.
Hij gaat als volgt te werk, en iedereen die
een gummibal ervoor opofferen wil, kan met
een beetje geduld en netheid hetzelfde re
sultaat bereiken. Het grondidee is wel
iets dergelijks als bij den bovenbeschreven
sinaasappei-aardkaart, maar de zaak is nog
veel vereenvoudigd, de vastelanden worden
Hare, Zij, Zich, Hoogstdezelve,
Zijne, Hunne, Het.
(?Het Koninklijke Paar schreed langs den
rooden looper naar de wachtkamer, waar
Het Zich minzaam met de aanwezigen
onderhield." Het Prinsesje nam eenige
ververschingen tot Zich, waarna Het Zich
ter ruste begaf." Berichten type-N. R. Ct.)
Groote letter, letterzetter!
Niet cursiever en niet vetter,
Enkel maar een grooter letter,
' , Voor een hofbericht!
Laat die letter nooit ontbreken,
Laat uw eerbied duid'lijk spreken
Uit het groote letterteeken
Vorstelijk gezicht! *
Zie, hoe majesteitelijk die H staat en die Z:
Hare, Zij, Zich, Hoogstdezelve, Zijne,
Hunne, Het.
Bij de Nieuwe Rotterdammer
Was een zetter, maar die kwam er
(Voor de kerel von'k 't jammer)
Ongenadig af;
De vermeetle werd ontslagen,
Want hij had het durven wagen,
(Hoe is 't mooglijk, moet je vragen,
Wie het hoort staat paf!)
Om te zetten zonder twyfel zwaar met
rood besmet :
hare, zij, zich, hoogstdezelve, zijne,
hunne, het!!
Daarna kwam een letterzetter,
Veel gedweeër en veel netter,
Wars van al dat rood geschetter,
En bekwaam in 't vak.
Maar dat onbesuisde baasje
Keek eens iets te diep in 't glaasje...
Voor zijn oogen kwam een waasje,
En zijn blik stond strak,
Als hij staard' op 't schrift maar 't stond
er, duidelijk en net:
Hare, Zij, Zich, Hoogstdezelve, Zijne,
Hunne, Het...
't Is m' of 'k voor mijn neus geen knip
zie..."
Sprak hij. Dat komt van de whipsky,
Ik beken het: ik ben tipsy...
'k Wou wel graag naar bed...
'k Kan er niet meer goed op letten..."
Maar 't verdriet komt na de pret, en
' Dus de stumpert moest wel zetten
Nu, hij heeft gezet!...
En de vollegende morgen
't Zonnetje was nog verborgen
Grijpt de Redacteur, vol zorgen,
Daad l ij k naar zijn krant;
Hij doorloopt zijn blad, om gauw, te
Zien of er misschien nog foute*
Soms... een rauwe gil!!... een flauwte
't Blad ontvalt zijn hand.
Want wat had de suffe zetter in zijn soes
gezet?...
haRe, zY, ziCh, hoogStdezeLve, ZijNe,
hUnne, heTÜ!
Daarom, vaderlandsche bladen,
Weest voorzichtig, laat u raden,
Onbedachtzaamheid kan schaden
Leert uit dit verhaal;
Moet gij hofberichten geven,
Of wat schrijven van het leven
Van Vorstin, Prinses om 't even
Of van Prins-gemaal,
Zet de voornaamwoorden heelemaal zó,
grootten vet:
HARE, ZIJ, ZICH, HOOGSTDEZELVE,
ZIJNE, HUNNE, HET!
CHARIVARIUS
llllllltlllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMMIIIIIMIIIIMI*
bijna nergens doorgehakt en de vergelijking
der landen is daardoor beter mogelijk ge
worden. Men neme een gummibal, die
natuurlijk makkelijker te bewerken is als
hij niet al te klein is; hoe grooter hoe beter.
Op deze bal moeten de vastelanden geteekend
worden. Het beste is eerst de voornaamste
cirkels aan te brengen en dan daarna de
vastelanden erin te teekenen, naar een globe.
Met een beetje geduld kan men een globe
ontberen en een plattekaart gebruiken.maarhet
is gemakkelijker naar een globe te copieeren.
De aan te brengen cirkels zijn: de aequator,
en verder alle meridiaancirkels, telkens 22,5"
opschuivend (men krijgt dus zestien meri
diaancirkels), en de breedtecirkels, ook met
22,5" opschuivend naar Noord en Zuid.
Men teekent dan de vastelanden op de bal.
Om nu zich niet te vergissen is het vei
ligst de volgende cirkels rood te maken: den
aequator, de meridiaancirkel die 22.5°wester
lengte van Green wich ligt,endemeridiaan,-die
90°verder naar het westen ligt (dus 112.5
westerlengte van Greenwich). In fig. 3 zijn
deze roode lijnen aangegeven door de
cirkelkelbogen B C D E (aequator), A D F B en A E
F C. Nu neemt men een scherp mesje en snijdt
gleuven in ,den bal op de plaatsen waar de
roode cirkels elkaar snijden dus bij A, B, C,
D, E. Bij elk punt snijdt men met het mes
langs de roode cirkels (dus overal naar vier
richtingen!) over een afstand va"n 22.5°, dus
tot de eerstvolgende breedte- of lengte
cirkels. Vervolgens verlengt men uit B,
E, D en C de begonnen snede naar omlaag,
(dus door het Zuidelijk halfrond) tot en met
de Zuidpool, zoodat het Zuidelijk halfrond
in vier lappen uiteen hangt. Dan wordt van
E uit langs de roode lijn E A gesneden tot
de poolsnede toe zoodat de geheele bal uit
elkaar gespreid kan worden en plat gelegd
zooals fig. 4 aangeeft. Dit gaat zoo ge
makkelijk en kost zoo weinig kracht dat
bij de eerste proef van Cahill de verf op
de bal zelfs niet barstte. Men kan de
bal zoo uitgespreid houden b.v. door hem
tusschen twee stukken glas te klemmen.
Laat men hem los dan springt hij weer
terug in den bal-vorm. Een tikje wordt
de gummi vervormd maar 't is niet
noelis' rsa' its't..w rwir. 110' ras' w tos' no' 's'
Fig. 1. KAART IN MERCATOR-PROJECTIE. De stippellijn geeft
den schijnbaar-kortsten weg aan van Japan naar Panama;
de getrokken, gebogen lijn is de werkelijk kortste weg
Fig. 2. AARDOPPERVLAK IN TWAALF
REPEN GESNEDEN EN PLAT NEERGE
LEGD. AB is de aequator
Fig. 4. VLINDERKAART VAN DEN AARDBOL. Resultaat
van fig. 3. Déstippellijn is de weg, die in flg. l als
een gebogen, getrokken lijn geteekend is
Charivari
pettfscQfcttb fifer JUte»!
De studenten zijn de academie binnen
getreden en hebben zich er een poos
nedergelaten." (N. v. d. D.)
De kerk was stemmingsvol ver
sierd." (Tijd) ? .'?
Van onzen Weener correspondent"
(N.R.CtJ
Nu wilden zij zich omkleeden."
(U. D.)
Deze muziek is beduidend
onbeteekënender." (H. D.)
*
Verleden week mochten wij een bondig
artikel uit het ontwerp-Z.yceamu'e/ afdrukken.
Ziehier nog een poging tot duidelijkheid:
Art. 71, 2.
Aan hen, die in het bezit zijn van
. eene akte voor een der vakken vermdd
onder e, f en g van artikel 65, eerste
lid, of van eene daarmede in artikel 2|2r
eerste lid, onder c, d en e gelijkgestelde
bevoegdheid, geeft het bezit van het
getuigschrift van met goed gevolg
af, gelegd examen A voor een der andere
vakken vermeld onder e, f en g v^n
artikel 65, eerste lid, of het bezit v^n
eene akte voor een der vakken, .ver
meld onder e en f van artikel 57 der
Middelbaaronderwijswet, ook voor dat
vak gelijke bevoegdheid als die, welke
aan de akte voor voorbereidend hooger
onderwijs is toegekend."
*
Een abonnévraagt ons of dit wel in den
haak is:
De talrijke zwervers in ons land
worden niet geholpen en laat men
zwerven." (HbL).
Och, zoo iets wordtL dikwijls genoeg ge
schreven, en merken wij nauwelijks op.
*
Ik wou dat ik Weener was!"
barossa).
Koor van Nederlandsche acteurs: Wij
ook! Zat-ie d'r maar!"
*
Een bij uitstek vrouwelijk vak is ook
altijd dat van vroedvrouw geweest."
(O. Eeuw).
Toch niet meer dan dat van concertzan
geres, actrice, waschvrouw en tweede meisje.
*
De werkman, die van boven naar
beneden viel, kwam er ongedeerd af,
maar de ander werd inwendig gekneusd."
(Volk)
Was ik nu k maar van boven naar
beneden gevallen! zuchtte de ander, toen
hij boven was aangekomen.
* ... .
In dit pakhuis kan niet minder dan
20 millioen kilo graan worden opge
slagen." (U. D.)
Ze hebben 't waarschijnlijk nooit
geprpbeerd. 't Kan best.
*
Van andere zijde werd hiertegenover
opgemerkt, dat de diverse organisaties
het plakken niet kunnen missen en
men meende in overweging te moeten
geven het plakken onder bepaalde
voorwaarden geheel vrij te laten."
(Qem. Begr. Versl. Rott.)
Hier wordt gedoeld op aanplakbiljetten
bij verkiezingen. Niet op nachtboeten fri
sociëteiten.
* * «i
HiiiiiiimiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiimifc
A
Fig. 3. METHODE OM EEN VLINDERKAART
TE MAKEN UIT EEN BAL, Zie bijgaand
artikel. De dubbele lijnen geven aan
waar de bal opengesneden moet'worden
menswaard dus de vastelanden behouden hun
natuurlijken vorm. Vergelijk nu eens Groen
land en Afrika!
Om het verschil tusschen deze kaart en
een Mercatorkaart aan.te geven nemen we
eens den weg van Japan naar het Panama
kanaal. Op de Mercatorkaart (fig.'1) kijkend
zou men als leek geneigd zijn een rechte
lijn te trekken van Japan naar Panama en
deze lijn (gestippeld in flg. 1) zou over de
Hawai-eilanden loopen. Kijkt men op de
kaart in fig. 4 dan loopt deze lijn echter
heel anders (ook door een stippellijn aan
gegeven). Deze laatste lijn geeft aan dat
de kortste weg loopt over de Aleutische
eilanden, Amerika bereikt bij Portland, over
land loopt naar Galveston, om uit te komen
aan het Atlantische Oceaan-uiteinde van het
Panamakanaal. Op de Mercatorkaart (fig. 1)
is deze werkelijk kortste weg als een ge
bogen lijn aangebracht en niemand zou
toch op het eerste gezicht gezegd hebben
dat deze gebogen lijn korter is dan de ge
stippelde rechte lijn. Op een globe is de
zaak te verifiëeren.
Door de acht stukken van de bal geheel
los te maken kan men ben zelf
aaneenvoegen, om van andere oceanische afstanden
beter indruk te krijgen. Zoo zou men de
stukken van het zuidelijk halfrond aaneen
kunnen leggen, waardoor natuurlijk het
Noordelijk halfrond uiteengehaald werd, enz.
Het lijkt mij dat naast Mercatorkaarten e.a.,
een dergelijke Vlinderkaart, zooals zij ge
noemd wordt, een niet te versmaden bezit
is. Na eenige projectie-wijzigingen, die geen
groote afwijkingen tengevolge zullen hebben,
zal men een kaart krijgen, die best in druk
kan uitgegeven worden.
P. VAN OLST
* * *