De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1913 9 november pagina 8

9 november 1913 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER/WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 9 Nov. '13. No. slechts namen" zich aanschaffen. (Het is de algemeene fout: in Parijs worden nu Renoirs verkocht, die met droefheid het werk doen herinneren dat hij ± 1870 maakte, en pijn-vol doen beseffen hoe ver hij daar van geweken is). Er is een Swan (uit 1899) te noemen, een Poema; en, tegenstelling, een M. Vos: drie' vruchten. Een Troyon staat bij een zeer te prijzen Stal-intérieur van W. Maris(32); de wat leege teekenfngen van Toorop Extase, en de Zee ver, (No. 50 en 51) hangen bij een goede waterverfteekening van Tholen (gezicht van uit Hotel Bejlevue, of achter-uit de Hugo de Grootstraat?); een Bakker Korff vindt ge bij een rumoervolle Ludgate Hul van Isaac Israëls; een eigenaardige aquarel van J. Maris vertegenwoordigt hem met het goede werk Stadshoek. Breitner's Bom op het Strand, een schets, doet beter, uit de zelfde periode opdagen. Van der Maarei's .Spelend kind" en Willem Roelofs Bij Abcoude" zijn in hun verscheidenheid goede voorbeelden van een frisch geobserveerd landschap n van een werk met toeleg. .Aren lezen" van Kever; een teekening vol licht van dezen, ëh Bij Leidschendam van Ed van der Meer noem ik naast Bosboom en Gabriël, Weissenbruch (No. 58), naast Wigger's Leerdam.om met ongelijke talenten vol verschillenden wensen deze opsomming, die niets dan een notitie wil zijn, te eindigen. Maks (Oldenzeel, Rotterdam), ttóstrijd van Maks gaat van het ondoorschijnende naar het "moderne gamma; hij gaat daar-om nog niet van het donkere naar het blanke. De overwinning is ver-af. Verschillende zijn daar-voor de redenen. De krachtigste is, dat hij, van huis uit, van een haast onoverkoombare glansloosheid is in de kleur. De verf wordt daarbij onder zijn bewerking niet bru taal (hieronder wordt noodeloosheid van een te groot «ccent verstaan), maar zwaar en bewegingloos; en evenzeer als bij sommige schilders, die bruin" schilderen, zijn bij hem een aantal plekken en plaatsen te vinden, die geen kleur" meer bleven maar ont kenning van kleur zijn: doode, spraaklooze, leeflooze, dingen. En deze plaatsen kunnen in zoo'n overdadigheid aan te treffen zijn, dat de vraag natuurlijk wordt (en is), of Maks niet beter deed en beter gedaan had; of hij niet zuiverder handelde en meer overeen komstig den eigen aard, zoo hij de moderne lichtbatailles overgelaten had aan hen, die van uit schriller opgezweept karakter of van uit nature blanker zijnde visie deze be proeven, en zelf gezocht had naar trilling, doorschijnendheid van de zwaarder kleurgamma's. Ik geloof, dat hij, op deze wijze zichzelf zoekend, een gevecht was begonnen, waar de kans van winnen grooter was. Nu is de kans haast geen kans... Van de schilderijen op deze tentoonstelling zijn er, met nog het noodig voorbehoud, de volgende te vermelden: een portret; de twee meisjes langs de gracht gaande; de balletteuse? in haar kleedkamer, een stilleven, en het laatste van de figuurstukken buiten. De andere groote schilderijen zijn, niettegen staande hun pogingen tot lichtsprankeling en zon-weergave glansloos en trillingloos. Anna Abrahams (bij Neuhuijs, den Haag). Deze tentoonstelling is niet geheel en al in de juiste richting gekozen. Het werk van Anna Abrahams is het bekorendst door de vrouwelijke eigenschappen; niet door die der gedegen handvaardigheid, en kunstvaardig heid. Haar Hchtspel is beter dan haar stof uitdrukking; haar zwaartelooze voorstellin gen beter dan die welke juist de zwaarte der stoffen willen weer-geven. Deze zwaarteiliiiiiiiiwiiiitiiiiiiiiiiiiiiim NKTHAPPFI UKF VARI Werkelijke afstanden op aarde De vraag om het aardoppervlak op een zoodanige wijze in kaart te brengen dat het verkregen resultaat een betrouwbare afbeel ding is, die tegelijkertijd aan practische eischen (vooral van de scheepvaart) vol doet, is een vraag, die geweldige moeilijk heden oplevert, omdat men een boloppervlak af moet beelden in een plat vlak. Was de aarde een cylinder, dan ging het heel gemak kelijk; het in gedachten opensnijden vanden cylinder en het uitrollen ervan tot een plat vlak zou even gemakkelijk zijn als het in werkelijkheid opensnijden en plairollen van een Verkade's beschuitbus, die als pantser plaat tegen muizentanden een wijd verbreide toepassing in onze huishoudens heeft ge vonden (of behoort te vinden). Maar de aarde is helaas geen cylinder, doch een volmaakter lichaam, n.l. een bol, en deze kan wel opengesneden worden maar niet plat gelegd, zooals iedereen met een holle gummi speelbal probeeren kan. Van de vele en velerlei oplossingen die in den loop der eeuwen voor deze moeilijkheid gevonden zijn is de beroemdste, en tot nu toe ook de meest gebruikte, de projectie-methode van Gerhard Kremer, of Mercator, den grooten Zuid-Nederlandschen cartograaf, die in 1512 geboren, een methode uitvond,,, die als de Mercator-projectie nog steeds onze atlassen beheerscht. Hij veranderde het aardsche bol oppervlak in een cylinder, sneed deze open en rolde hem uit tot een platte kaart. Voor een wereldkaart wordt de equator een lange horizontale rechte lijn, waarop de meridiaancirkels als loodrechte lijnen staan. Deze rneridiaanlijnen zijn rechte lijnen, die evenwijdig aan elkaar loopen, dus elkaar nooit snijden.terwijl zij toch bij den echten aardbol bij elkaar komen bij de noord- en zuidpool. De landen die op hooge breedte liggen worden op de Mercator-kaart dus eigenlijk te breed, want looze" voorstellingen zijn hier in te kleinen getale te vinden. Op een tentoonstelling nu in Pulchri is er eene; daar ziet ge een fijn-grijze lichtvlaag, waaruit, ijl nog, een aantal vormen niet te veel zich model.leeren. Dat is het werklijke van hare uiting; dit moet ge kiezen. Hierin vindt ge de snelle ontroerbaarheid uitgedrukt, die zich in moderne, fijna gamma's openbaart. Waterverfteekening en pastei zijn hier voor de meest geschikte materialen. Toch zijn er op deze tentoonstellingen schilderijen, etc., die haar kleurengeheel op aangename, levende, wijze voor de oogen brengen. Hiertoe behooren het allerminst de No. l en No. 3, een soort paradeschilderijen zonder de Anna Abrahams juist onderschei dende eigenschappen; hiertoe behooren zeker No. 31, met de meloenen; No. 12, met de witte vaas; het glas met roode bloemen; No. 15, het mandje met appelen ; No. 23, de gemberpot en de appelen, n No. 21, de schaal met de appelen en de flesch. Verder blijken nog hierbij te voegen No. 2; No. 7, rozen en een gemberpot; No. 22, rozen met een schaal; en No. 32, de sinaasappelen met de twee potten. 'k Hoop binnen niet te lang nog eens eene tentoonstelling van dit werk te zien, waarin het vrouwelijke, dat als een geur van kleuren is, meer openbaar wordt. ? PLASSCHAERT * * * Muziek in de Hoofdstad Mengelberg heeft een rondreis gemaakt met Berlioz' Fantastique, het orchest speelde het werk een keer of negen achter elkaar, 't ensemble was dus even door trokken met deze gloeiende muziek als de dirigent en wij hoorden eene goede uitvoe ring. Niet in dien zin van: voortreffelijk samenspel, mooien klank, juiste tempi, neen! de geest der romantiek herleefde in de laatste reproducties, of, zoo ge wilt, Mengeloerg raakte een weinig bezeten van de fan tastische symphonie. Rondreizen heeft daarom ook gunstige zijden; we zagen het orchest na eene tournee met werken van Schumann of Brahms behaaglijk-anodien en verwelkt terugkeeren, met eene onverschilligheid voor de levende muziek, welke me bijna held haftig toescheen; maar nu had men den heer Dopper (die met de manie der langzame tijdmaat sukkelt...) aan 't hoofd kunnen plaatsen en deze dirigent van den tragen metronoom ware meegesleept. Het orchest wende aan de Fantastique, §elijk 't wende aan Beethoven, Schubert, trauss en de andere gangbare componisten. De romantiek, zooals Berlioz ze gaf, en zijne opvattingen doen denken aan de befaamde convulsionnairen, bij intuïtie te doorvoelen is voor de menigte spelers eene onmogelijk heid geworden, vooral in verband met ons nationaal temperament en onze verdrietige afkeer van het lachende natuurleven en de tooverachtige wereld der zinnen. Er kwamen ook te veel nieuwe onheilzame stroomingen, waarvan het allerzoetelijkst en tegelijkertijd meest-grijnzend cerebralisme van Brahms, uitwasemingen van den verweekelijkten Schumann-stijl, een der verkeerdste was. Wat hebben we inderdaadaan eene sporadische uitvoering der Fan tastique, zoolang de cultuur dezer groote kunst niet opweegt tegen de overheerschende cultuur van de antipyrinische tegenstanders? Te Frankfort liet Mengelberg de Fantas tique volgen door Lelio ou Ie Retour & la Vie" en de N. R. Ct., waarin ik dit bericht las, het blad, dat herhaalde malen zeer domme dingen schreef over Berlioz, wenscht iiiliiiiiiiiiiiiiiiiliMlliiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiluiiliiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiii in werkelijkheid zullen twee punten, die op de kaart ver uiteen liggen op twee opeen volgende meridiaancirkels, op de aarde zelf veel dichter bij elkaar liggen. Het is net"of de aarde bekeken wordt in een lachspie gel" die alles verbreed. Hoe verder een land naar het Noorden ligt des te grooter wordt deze fout. Hier komt echter nog bij dat het typische der Mecrator-projectie eigenlijk niet bestaat in die cylindermantel, maar in het feit dat hij de breedte-cirkels 'hoe langer hoe verder uit elkaar laat liggen, des te hooger breedte bereikt is (zie fig. 1.) Het doel van deze methode, die op het eerste gezicht erg vreemd lijkt voor een eerlijke landenteekenaar, is om de richting waarin een plaats ligt ten opzichte van een andere, zuiver en juist te kunnen aangeven, wat vooral voor zeekaarten iets onmisbaar is, terwijl bovendien de landen hun juisten vorm behouden, al wordt hun oppervlak vergroot. Het moge nu waar zijn dat de Mercatorprojectie een onschatbaar hulpmiddel is ge worden voor de scheepvaart, maar voor de meeste menschen is deze methode tegelijk een middel om alleronjuiste denkbeelden te krijgen over de onderlinge verhoudingen der landen-grootte, en vooral over den kortsten afstand tusschen twee plaatsen. Onze atlas sen geven daar gewoonlijk zeer onzuivere meeningen over; dit ligt niet heelemaal aan de atlassen, maar natuurlijk vooral aan de gebruikers er van, maar de alias geeft toch gelegenheid om de menschen zich te laten vergissen. Men kan dit repareeren door een aard-globe te gebruiken die alles in de juiste verhoudingen weer geeft, maar een mensch krijgt eerder een atlas onder de oogen dan een aardglobe, en het resultaat is en blijft dat de ver kregen indrukken onjuist zijn. Men krijgt bijv. den indruk dat het Scandina visch schiereiland een enorme lap is van Europa, terwijl het op de kaart toch erg in de breedte en in de lengte is uitgerekt als ware het gomelastiek. Het lijkt veel meer dan tweemaal grooter dan Frankrijk, terwijl het in werkelijkheid slechts anderhalf maal grooter is. Groenland lijkt wel zoo groot als Afrika terwijl het in werkelijkheid er de meest wilde rondedansen in zou kunnen uitvoeren, er zelfs in de verste verte niet mee vergeleken kan worden. Zoo zouden zelfs dat eene dergelijke mise en scène ook hier zal plaats vinden. Ik zie daar geen heil in. Ten eerste is de Fantastique voor den tegenwoordigen hoorder een afgesloten ge heel, waar men geene melodramatische ver rijzenis noch opstanding behoeft. Het letter lijke programma week voor het inferieure. Vervolgens is de meloloog" Lelio door en doorlocaal, persoonlijk, biographisch integenstelling tot de Fantastique. Ten laatste werd Lelio wegens vele omstandigheden eene mislukte compositie, samenraapsel van allerlei geniale en minderwaardige brokken, we'lke de beste bewonderaars van Berlioz als on houdbaar beschouwen. Boschot zegt zeer juist: Oeuvre rév latrice, mais sans survie : sitót faite, elle commencera a mourir. Trop fidèlément con forme au gout de 1830, elle ne pourra tre acceptée par les goüts successits qui croiront tre, chacun, Ie bon gout." Zoolang de, schoonste werken van Berlioz hier onbe kend blijven, behoeft men de minder geluk kige, door den tijd gemummifleerde, niet voor den dag te halen. Aan de talrijke philisters, de vijanden van Berlioz' kunst, zou Lelio slechts reden geven om hem een beetje dieper te verdoemen. Het verwondert me trouwens dat men b,v. voor Beethoven die beleefdheden niet opvergt. Wie zou niet gaarne eens Die Schlacht von Vittoria", de bazuinen-quartetten en dergelijke vergeten inspiraties van Beethoven hooren ? Beet hoven kan er tegen, doch ten opzichte van Berlioz zijn we hier nog niet zoo ver als in Frankfort. Er valt in ons land bovendien genoeg te doen voor de hedendaagsche kunst. Alle symphonische werken van Strauss behooren sinds lang tot het repertoire waar blijven de tweede, vijfde, zesde, zevende, (negende) symphonieën van Gustav Mahler? Zeg niet, dat ze te veel tijd, te veel geld (solisten, koor) kosten! Met hoeveel honderden guldens zou Aïno Acktégehonoreerd moeten wor den om een overbodig kwartiertje te zingen ? Hoeveel kost het materiaal van Strauss' Praeludium? Waarom al die moeite voor een korte compositie, welke zeker zal opge borgen worden in het archief, want de uit voeringen vielen niet mee! Ik sprak boven natuurlijk niet van de ver tolking der Fantastique in den Stadsschouw burg. Deze aardige rococo-ruimte, waar eene clarinet, viool, fluit, hobo prachtig klinken, blijft nog altijd occultistisch protesteeren tegen de instrumenten van zware sonoriteit. Waar men de psfliken, trompetten, of bazui nen ook plaatst, zij klinken-'er onuitstaanbaar. Het eenige pleizier dat me dit Caeciliaconcert" deed, was Krügers ho'bo-solo in het stuk van Handel. Het strrjk-orchest was nu en dan wel overdadig-vol en dan leek de hobo een -armzalig instrumentje, eene Sint-Jans-vlieg in een eikenbosch, maar soms klonk er ook eene- geestige, zachte/en me lancholische .'musette, op melodieifn, welke me oud-Fransche volksliederen herinnerden. Een ander solist van deze-.week, aan wien ik met genoegen terugdenk in Joan Manen. ? Deze viool-kunstenaar is Spanjaard, zegt men, en speelde ? de Symphonie espagnole van Lalo. Eene schitterende techniek, alles parelend, fijn, ontzaglijk fijn en tintelend; de toon ging naar 't Guarnerius-timbre, de alt-kleur, bronzig, maar licht, gracieus, sereen en hemelsch! Het spel dit was de zwakke ;kg,flt van Manen wat aj te cosmopolitisch ;* het speet me dat hij zijne voorname aristocratie niet vereenigbaar achtte met gloed of hartstocht. Hij streek gran dioos langs het werk heen. MATTHIJS VERMEULEN er nog massa voorbeelden bij te halen zijn. Men heeft op allerlei manieren geprobeerd in dezen toestand verbetering te brengen en in elke atlas vindt men voorbeelden van andere projectie-wijzen. Ieder kent de afbeel ding der aardoppervlakte in twee half-bollen, terwijl men ook wel de wereldkaart vindt afgebeeld als een ovaal, waarin de langste as (de equator-lijn) tweemaal langer is dan de lijn van Noord- tot Zuidpool. Maar geen van deze methoden neemt het bezwaar weg dat de welving van de aarde niet in kaart te brengen is zonder vervormingen def lan den in sterker of minder sterke, maar steeds hinderlijke mate. Een methode die een op lossing kan geven is dat men de aardop pervlakte evenals een sinaasappelschil.door een twaaftal sneden doorsnijdt van pool tot pool en dan deze aard- (sinaasappel-) schil losmaakt van de onderlaag, maar zoo voor zichtig dat de twaalf stukken bij den equator blijven samenhangen. Men kan de geheele schil dan plat uitleggen en het resultaat ziet er uit als fig. 2. Op deze stukjes is de ver vorming der landen zeer onbelangrijk maar men heeft nu te worstelen met het groote bezwaar dat de heele boel zoo erg onsamen hangend is en de vastelanden overal op onbarmhartige manier doorgesneden en van elkaar gehaald zijn waardoor het overzicht niet bepaald gemakkelijk wordt gemaakt. In de buurt van den aequator ziet men de landen nog eenigszins in de buurt van elkaar, maar vooral voor hooger breedte komen de stukken erg ver van elkaar te liggen. Een veel aardiger oplossing is gegeven door Cahill, een Amerikaan, die een methode bedacht heeft, die misschien niet weten schappelijk gevonden wordt maar die toch erg praktisch is om een juiste indruk der landen-grootte-verhouding te geven en ook om een beter inzicht te geven in de aardsche kortste afstanden tusschen twee plaatsen. Hij gaat als volgt te werk, en iedereen die een gummibal ervoor opofferen wil, kan met een beetje geduld en netheid hetzelfde re sultaat bereiken. Het grondidee is wel iets dergelijks als bij den bovenbeschreven sinaasappei-aardkaart, maar de zaak is nog veel vereenvoudigd, de vastelanden worden Hare, Zij, Zich, Hoogstdezelve, Zijne, Hunne, Het. (?Het Koninklijke Paar schreed langs den rooden looper naar de wachtkamer, waar Het Zich minzaam met de aanwezigen onderhield." Het Prinsesje nam eenige ververschingen tot Zich, waarna Het Zich ter ruste begaf." Berichten type-N. R. Ct.) Groote letter, letterzetter! Niet cursiever en niet vetter, Enkel maar een grooter letter, ' , Voor een hofbericht! Laat die letter nooit ontbreken, Laat uw eerbied duid'lijk spreken Uit het groote letterteeken Vorstelijk gezicht! * Zie, hoe majesteitelijk die H staat en die Z: Hare, Zij, Zich, Hoogstdezelve, Zijne, Hunne, Het. Bij de Nieuwe Rotterdammer Was een zetter, maar die kwam er (Voor de kerel von'k 't jammer) Ongenadig af; De vermeetle werd ontslagen, Want hij had het durven wagen, (Hoe is 't mooglijk, moet je vragen, Wie het hoort staat paf!) Om te zetten zonder twyfel zwaar met rood besmet : hare, zij, zich, hoogstdezelve, zijne, hunne, het!! Daarna kwam een letterzetter, Veel gedweeër en veel netter, Wars van al dat rood geschetter, En bekwaam in 't vak. Maar dat onbesuisde baasje Keek eens iets te diep in 't glaasje... Voor zijn oogen kwam een waasje, En zijn blik stond strak, Als hij staard' op 't schrift maar 't stond er, duidelijk en net: Hare, Zij, Zich, Hoogstdezelve, Zijne, Hunne, Het... 't Is m' of 'k voor mijn neus geen knip zie..." Sprak hij. Dat komt van de whipsky, Ik beken het: ik ben tipsy... 'k Wou wel graag naar bed... 'k Kan er niet meer goed op letten..." Maar 't verdriet komt na de pret, en ' Dus de stumpert moest wel zetten Nu, hij heeft gezet!... En de vollegende morgen 't Zonnetje was nog verborgen Grijpt de Redacteur, vol zorgen, Daad l ij k naar zijn krant; Hij doorloopt zijn blad, om gauw, te Zien of er misschien nog foute* Soms... een rauwe gil!!... een flauwte 't Blad ontvalt zijn hand. Want wat had de suffe zetter in zijn soes gezet?... haRe, zY, ziCh, hoogStdezeLve, ZijNe, hUnne, heTÜ! Daarom, vaderlandsche bladen, Weest voorzichtig, laat u raden, Onbedachtzaamheid kan schaden Leert uit dit verhaal; Moet gij hofberichten geven, Of wat schrijven van het leven Van Vorstin, Prinses om 't even Of van Prins-gemaal, Zet de voornaamwoorden heelemaal zó, grootten vet: HARE, ZIJ, ZICH, HOOGSTDEZELVE, ZIJNE, HUNNE, HET! CHARIVARIUS llllllltlllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMMIIIIIMIIIIMI* bijna nergens doorgehakt en de vergelijking der landen is daardoor beter mogelijk ge worden. Men neme een gummibal, die natuurlijk makkelijker te bewerken is als hij niet al te klein is; hoe grooter hoe beter. Op deze bal moeten de vastelanden geteekend worden. Het beste is eerst de voornaamste cirkels aan te brengen en dan daarna de vastelanden erin te teekenen, naar een globe. Met een beetje geduld kan men een globe ontberen en een plattekaart gebruiken.maarhet is gemakkelijker naar een globe te copieeren. De aan te brengen cirkels zijn: de aequator, en verder alle meridiaancirkels, telkens 22,5" opschuivend (men krijgt dus zestien meri diaancirkels), en de breedtecirkels, ook met 22,5" opschuivend naar Noord en Zuid. Men teekent dan de vastelanden op de bal. Om nu zich niet te vergissen is het vei ligst de volgende cirkels rood te maken: den aequator, de meridiaancirkel die 22.5°wester lengte van Green wich ligt,endemeridiaan,-die 90°verder naar het westen ligt (dus 112.5 westerlengte van Greenwich). In fig. 3 zijn deze roode lijnen aangegeven door de cirkelkelbogen B C D E (aequator), A D F B en A E F C. Nu neemt men een scherp mesje en snijdt gleuven in ,den bal op de plaatsen waar de roode cirkels elkaar snijden dus bij A, B, C, D, E. Bij elk punt snijdt men met het mes langs de roode cirkels (dus overal naar vier richtingen!) over een afstand va"n 22.5°, dus tot de eerstvolgende breedte- of lengte cirkels. Vervolgens verlengt men uit B, E, D en C de begonnen snede naar omlaag, (dus door het Zuidelijk halfrond) tot en met de Zuidpool, zoodat het Zuidelijk halfrond in vier lappen uiteen hangt. Dan wordt van E uit langs de roode lijn E A gesneden tot de poolsnede toe zoodat de geheele bal uit elkaar gespreid kan worden en plat gelegd zooals fig. 4 aangeeft. Dit gaat zoo ge makkelijk en kost zoo weinig kracht dat bij de eerste proef van Cahill de verf op de bal zelfs niet barstte. Men kan de bal zoo uitgespreid houden b.v. door hem tusschen twee stukken glas te klemmen. Laat men hem los dan springt hij weer terug in den bal-vorm. Een tikje wordt de gummi vervormd maar 't is niet noelis' rsa' its't..w rwir. 110' ras' w tos' no' 's' Fig. 1. KAART IN MERCATOR-PROJECTIE. De stippellijn geeft den schijnbaar-kortsten weg aan van Japan naar Panama; de getrokken, gebogen lijn is de werkelijk kortste weg Fig. 2. AARDOPPERVLAK IN TWAALF REPEN GESNEDEN EN PLAT NEERGE LEGD. AB is de aequator Fig. 4. VLINDERKAART VAN DEN AARDBOL. Resultaat van fig. 3. Déstippellijn is de weg, die in flg. l als een gebogen, getrokken lijn geteekend is Charivari pettfscQfcttb fifer JUte»! De studenten zijn de academie binnen getreden en hebben zich er een poos nedergelaten." (N. v. d. D.) De kerk was stemmingsvol ver sierd." (Tijd) ? .'? Van onzen Weener correspondent" (N.R.CtJ Nu wilden zij zich omkleeden." (U. D.) Deze muziek is beduidend onbeteekënender." (H. D.) * Verleden week mochten wij een bondig artikel uit het ontwerp-Z.yceamu'e/ afdrukken. Ziehier nog een poging tot duidelijkheid: Art. 71, 2. Aan hen, die in het bezit zijn van . eene akte voor een der vakken vermdd onder e, f en g van artikel 65, eerste lid, of van eene daarmede in artikel 2|2r eerste lid, onder c, d en e gelijkgestelde bevoegdheid, geeft het bezit van het getuigschrift van met goed gevolg af, gelegd examen A voor een der andere vakken vermeld onder e, f en g v^n artikel 65, eerste lid, of het bezit v^n eene akte voor een der vakken, .ver meld onder e en f van artikel 57 der Middelbaaronderwijswet, ook voor dat vak gelijke bevoegdheid als die, welke aan de akte voor voorbereidend hooger onderwijs is toegekend." * Een abonnévraagt ons of dit wel in den haak is: De talrijke zwervers in ons land worden niet geholpen en laat men zwerven." (HbL). Och, zoo iets wordtL dikwijls genoeg ge schreven, en merken wij nauwelijks op. * Ik wou dat ik Weener was!" barossa). Koor van Nederlandsche acteurs: Wij ook! Zat-ie d'r maar!" * Een bij uitstek vrouwelijk vak is ook altijd dat van vroedvrouw geweest." (O. Eeuw). Toch niet meer dan dat van concertzan geres, actrice, waschvrouw en tweede meisje. * De werkman, die van boven naar beneden viel, kwam er ongedeerd af, maar de ander werd inwendig gekneusd." (Volk) Was ik nu k maar van boven naar beneden gevallen! zuchtte de ander, toen hij boven was aangekomen. * ... . In dit pakhuis kan niet minder dan 20 millioen kilo graan worden opge slagen." (U. D.) Ze hebben 't waarschijnlijk nooit geprpbeerd. 't Kan best. * Van andere zijde werd hiertegenover opgemerkt, dat de diverse organisaties het plakken niet kunnen missen en men meende in overweging te moeten geven het plakken onder bepaalde voorwaarden geheel vrij te laten." (Qem. Begr. Versl. Rott.) Hier wordt gedoeld op aanplakbiljetten bij verkiezingen. Niet op nachtboeten fri sociëteiten. * * «i HiiiiiiimiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiimifc A Fig. 3. METHODE OM EEN VLINDERKAART TE MAKEN UIT EEN BAL, Zie bijgaand artikel. De dubbele lijnen geven aan waar de bal opengesneden moet'worden menswaard dus de vastelanden behouden hun natuurlijken vorm. Vergelijk nu eens Groen land en Afrika! Om het verschil tusschen deze kaart en een Mercatorkaart aan.te geven nemen we eens den weg van Japan naar het Panama kanaal. Op de Mercatorkaart (fig.'1) kijkend zou men als leek geneigd zijn een rechte lijn te trekken van Japan naar Panama en deze lijn (gestippeld in flg. 1) zou over de Hawai-eilanden loopen. Kijkt men op de kaart in fig. 4 dan loopt deze lijn echter heel anders (ook door een stippellijn aan gegeven). Deze laatste lijn geeft aan dat de kortste weg loopt over de Aleutische eilanden, Amerika bereikt bij Portland, over land loopt naar Galveston, om uit te komen aan het Atlantische Oceaan-uiteinde van het Panamakanaal. Op de Mercatorkaart (fig. 1) is deze werkelijk kortste weg als een ge bogen lijn aangebracht en niemand zou toch op het eerste gezicht gezegd hebben dat deze gebogen lijn korter is dan de ge stippelde rechte lijn. Op een globe is de zaak te verifiëeren. Door de acht stukken van de bal geheel los te maken kan men ben zelf aaneenvoegen, om van andere oceanische afstanden beter indruk te krijgen. Zoo zou men de stukken van het zuidelijk halfrond aaneen kunnen leggen, waardoor natuurlijk het Noordelijk halfrond uiteengehaald werd, enz. Het lijkt mij dat naast Mercatorkaarten e.a., een dergelijke Vlinderkaart, zooals zij ge noemd wordt, een niet te versmaden bezit is. Na eenige projectie-wijzigingen, die geen groote afwijkingen tengevolge zullen hebben, zal men een kaart krijgen, die best in druk kan uitgegeven worden. P. VAN OLST * * *

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl