Historisch Archief 1877-1940
7 Dec. '13. - No. 1902
*
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
3
MEW ZEEK HOOG
Efenigen tyd geleden plaatsten
wtj bet bericht, dat op bet Medisch
Wereldcongres te Londen bet be
kende vergterkingsmiddel voor
cennwen en lichaam, Sanatogen
met den eenigen Grand Prix in
js|}n sectie werd bekroond. Over
dit SanatQgen, dat, zooals men
xien kan, door meer dan J9.OOU
professoren en artsen van alle
landen schriftelijk is aanbevolen,
is in dit nummer van ons blad
een prospectus bijgelegd, nadere
bijzonderheden over het middel
bevattend.
LUXE-PAPIER
MONOGRAM STEMPELEN.
Gebr. SIMONS
KALVERSTBAAT 105.!
NIZZA
HOTEL SUISSE
Heerlijk beschut geleden. Lift. Centr. ver w.
Groote tuin. Prosp. Intern. Yerk.bnreau,
Anut, Raadh.str. 16; den Haag, Papeatr. 5.
PRUS Fl. t.- in apotheken en drogistflfijen.
Monms»Brochure: AfMttchapSarplutistr. 34. Amsterdam
fMliHiiiHiiiiiimiiiiimiitiiiiiiiMiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiMiiriiiiiiiiiii
stuit ge in 't laatst op drie leugentjes. Het
eerste leugentje: de molen mist de zweep,
de vang hangt blijvend op de as. Het derde
leugentje: aan friet n molen heeft de
zwikstelling deze constructie. De eerste maal,
dat men de kap ging draaien, viel de heele
zwikstelling naar beneden.
Nooit heeft de maan een molen beschenen,
gelijk Jacob Maris er hier een heeft ge
schilderd.
En toch de schilderij is prachtig. Maar
waarom die fouten? Ook de met recht veel
bewonderde, Steenen molen" van JacoB Maris
heeft ze. Waarom zeggen de kunst-critici
dit nooit? Ik geloof, dat Jacob Maris die
fouten met opzet geeft, en zouden de beoor
deelaars die ook doorzien en het daarom
verzwijgen ?
? JOH. BERGHUIS
Tentoonstellingen en Veilingen
IN DEN KUNSTHANDEL DE PROTECTOR",
ROTTERDAM, Zuidblaak 70a is gedurende
December een tentoonstelling geopend van
schilderijen van J. Zon.
IN DEN KUNSTHANDEL JAC. DE VRIES
GZN., ARNHEM, is gedurende December een
tentoonstelling geopend van schilderijen,
aquarellen en teekeningen door C. A. v. d.
Willigen.
IN VAN STOCKUMS ANTIQUARIAAT, DEN
HAAG, Prinsegracht 15, zal 9 December
geveild worden een verzameling Delftsch
aardewerk, Chineesch en Fransch porcelein.
Tentoonstelling 7 en 8 December.
iiMitiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiitiimiiuiiiiiitiiiiiiiiiiiiimlui
FEUILLETON
De student en de bezembinder
van GRAZIA DELEDDA
(Uit het Italiaansch, door MARY ROBBERS)
Het was in October.
Leunend, of beter gezegd, hangend op
den roodachtigen muur van den wijngaard,
staarde de student en journalist Lixia naar
het woeste, melancholieke landschap, dat
hem in zijn herinneringen somtijds schokken
van heimwee gegeven had.
Het was een stuk hoogvlakte, begroeid
met heideplanten, tusschen welker donker
groen zich een gelige, breede, maar slecht
begaanbare weg af teekende; en waartusschen
roode rotsen, hier en daar met plekken
rosetkleurig mos bedekt, uitstaken. De
aschblauwe hemel leek nog lichter van kleur
boven de donkere lijn der heidestruiken, die
zich uitbreidden tot aan den horizon. Alleen
een leeuwerik onderbrak met zijn
verwegklinkend gezang de stilte van het landschap,
en. alleen een klein, wit wolkje, donzig als
een veer, onderbrak de eentonigheid van
den horizon; en het scheen of de leeuwerik,
wat verlaten en treurig, zijn zang tot het
wolkje richtte, en of het wolkje zijn een
zamen, triesten loop gestaakt had, om naar
den leeuwerik te luisteren.
Lixia keek en ook hij verveelde zich. Hij
voelde een verraderlijke slaperigheid zijn
geest omfloersen: het scheen hem, dat de
schaduw van den onbeweeglijken vijgeboom
op den roodachtigen muur een zware,
doodende schaduw op zijn denken neer
streek.
Wat een melancholiek, ellendig land
is Sardinië! dacht hij. Zelfs de wolken
en de vogels vervelen er zich. Terwijl de
heele wereld in beweging is en vooruitgaat,
zwijgt alleen dit doode eiland. En wat nog
niet dood is, kwijnt toch, zooals de wijn
gaard van mijn vader, de eenige, die nog
bloeide op dezen woesten, dorren grond,
en die nu langzaam vergaat door druifluis.
Het volgend jaar zullen alleen de muren
en deze vijgeboom er nog staan; als ze
er nog staan. En ik zal niet in staat zijn
GRANDS VÏ'N'S DE/CHAMPAGNE
Perrier-Juet
Sauter^ Polis,
BOUWT TE NUNSPEET.
Mooie boschrijke terreinen.
Spoor, Tram, Electrisch licht, Telephoon.
Inlichtingen M.ij DE VBLUWE",NuBspeet.
DELAUNAY BELLEVILLE
AUTOMOBIELEN.
J. LEONABD LAIB,
Sokken welke zes maanden gedragen kunnen worden
ZIJN GOEDKOOPER
dan sokken welke na twee maanden versleten zijn.
Verlang daarom nog heden een half dozijn
AVIATA" GARANTIE-SOKKEN
van Uwen leverancier.
Til d'Ecosse Fl. 4.25 en PI. 5.40 nftlf doz«tt.
M 6t in. o n 6.00
Utrechtsche Tricotage Fabriek
WICHER JANSEN, Utrecht
Ongelukken
Aansprakelijkheid
O C E 7\ M
_ AMSTEEDAM
Ziekten
Automobiel
ff
N. r. mm mm. tam. m mmssmium
Martin
H".MABTINITPLATEN afin:
brand-, trek- en
krunpVTJJ.
Vraag^t prezen en monster».
ADRES:
ruqiu»weg 113, Amsterdam.
SOTC
AMSTERDAM. 3Ü& ARM HEM
VIJZELSTRAAJ-HE.ERENGRACHT.- ROGGESTRAAT.
COMBIMATIE
f25OO.
5AÜON -
HUISKAMERSLAAPKAMER-LOGEERKAMER
l M V!ER VOOR DIT DOEL SPECIAAL
INGERSCHTE KAMERS TENTOONGESTELD.
HHIMimilllMMIIIIIIIIIMI
SPIJKER AUTO'S
Spoedig leverbaar:
12 EN 14 P.K. TORPEDO'S
20 P.K, TORPEDO'S EN LAND. LIMOUSINES
EN ALLE TYPEN VAN CHASSIS
Industrieele Maatschappij TROMPENBURG", Amsteldijk 110a, Amsterdam.
iimiiiiiiiiiMiiiiiti
Nieuwe Uitgaven
Pension Betuwzicht, door ANNA SUTORIUS,
geïll. door WILLY SLUITER. Amsterdam,
Scheltens en Giltay.
Het vetgemeste varkentje, door Q. J.
VisSCHER, met teekeningen van ANDRÉVLAAN
DEREN. Amsterdam, Scheltens en Qiltay.
Prinses Evelientje, door A. C. KUIPER.
Amsterdam, Scheltens en Giltay.
Sprookje, door A. TRELKER, met teeke
ningen van Tj. BOTTEMA. Bussum, C. A. J.
van Dishoeck.
Dr. H. G. HAMAKER, Over willen en hande
len. Een boek voor opvoeders en voor
geneesonze wijngaard opnieuw te beplanten. Hoe
zou ik? Ik heb geen verstand van wijn
gaarden ... Wie is die man ?
O, vader Pascale. Nu is hel landschap pas
volmaakt, met zijn droevige, knokige figuur.
Die grijsaard ziet er uit als een man van
verroest ijzer. Als ik schilder van symboliek
was, zou ik die ouwe man schilderen, zoo,
tusschen een paar heistruiken, naast een
bloedroode rots, tegen een flets-blauwe lucht
en ik zou er Sardinië onder zetten.
De bezembinder kwam langzaam nader,
hier en daar de beste hei afsnijdend, en al
naar mate hij dichterbij kwam, hoorde de
student duidelijker een zuchten, een onder
drukt hoesten, dat nog meer in de borst van
den oude dan van zijn lippen klonk.
Vader Pascale had waarschijnlijk koorts en
ijlde, want toen hij tot vlak onderaan het
hoogtetje, waarop de muur van den wijn
gaard stond, genaderd was, hoorde Lixia
hem binnensmonds praten als een slaap
wandelaar.
Maria Annicca prevelde de oude
op zachtverwijtenden toon waarom heb
je dat gedaan? Wist je dan niet, dat hij
een rijkaard was? Hier, sta stil. Waar is
de zak? Ach wat moet ik doen ... heilige
Franciscus!... Pascoledda, mijn lief lam
metje, je moet me niet zoo plagen ...
Vader Pascale? riep de student.
De oude, die gebukt stond om een
heideplant af te snijden met een kleine sikkel,
richtte zich eensklaps op, alsof hij uit een
droom ontwaakte en bracht zijn hand boven
de holle oogen.
Wie ben je? Een ziel uit het vagevuur?
-- Zie je me niet? Nee, ik ben een ziel
uit de hel.
O, ben je de zoon van Batóre Lixia?
God zegen je mijh jongen; ik kan niet goed
meer zien, weet je, je lijkt me een wolk.
Wat doe je, vader Pascale ?
Ik snijd hei. Jij bent dokter, niewaar?
vroeg de oude, hoe langer hoe eerbiediger.
Nog niet. Wat doe je met die hei ?
De oude zuchtte en hoestte krampachtig,
en antwoordde met moeite,, nederig en op
benepen toon:
Ik maak er bezems van en breng ze
naar Nuoro, waar ik ze verkoop.
ledere dag?
O nee. Toen ik nog flink en krachtig
kundigen. Theoretische wilsleer, 150 pag.
Prijs geb. ?1.90. Groningen, J. B. Wolters.
De meisjes Robinsons, naar het Engelsch
van mis. HERBERT STRANG door R. S. VAN
GOUDOEVER, Utrecht W. de Haan.
In de Naftabus door KEES VALKENSTEIN,
illustraties van den schrijver. W. de Haan,
Utrecht.
Wat een verrassing, van KEES VALKEN
STEIN, illustraties van den schrijver. W. de
Haan, Utrecht.
De vier kinderen Lamax, naar het Engelsch
van ETHEL TURNER door D. VAN DER STOK,
onder toezicht van N. VAN HICHTUM. 111.
van J. MACFARLANE A. W. Bruna en Zoon,
was, ja, toen ik twintig, dertig jaar was.
Maar nu !...
Hij maakte een handbeweging als om een
ver punt ergens in de ruimte en in den tijd
aan te duiden.
Hoe 'oud ben je nu, vader Pasca ?
Tachtig ... nee, negenenzeventig; wacht
's, ik ben ouwer...
Negenenzeventig ?
Ja, ik ben nog n jaar onder de
negentig.
Zoo, zoo; dat wil zeggen, dat je
dichter bij de honderd dan bij de twintig
bent, is 't niet zoo? Ben je altijd bezem
binder geweest?
Ja, maar zeg me 's, is 't waar, dat je
aan het Hof werkzaam bent ?
Nog niet, vader Pascale. Misschien met
tertijd. Met wie woon je? Je lijkt me ziek
te zijn.
Ziek, ja ziek! Erg ziek, mijn lieve
jongen! O, die hoest! 't Lijkt wel, of er
hier in m'n borst en in m'n keel altijd een
zaag aan 't werk is. Ik heb je vader gekend,
zeg. Dat was een weldoener... o, die hoest...
Maar waarom neem je er niet iets voor,
vader Pascale ? vroeg Lixia, wien de oude
man medelijden en tegelijkertijd afkeer in^
boezemde.
Maar wat rrroet ik dan nemen ? Ik heb
het middel van Santo Pascale geprobeerd,
gekookt walkruid, lijnmeelpappen... van
alles heb ik geprobeerd ... maar zal ik je
zeggen wat het is ? 't Is de dood, die
nadert...
Met wie woon je ? herhaalde d
student-journalist, terwijl hij met een sprong
op den muur ging zitten.
Hij begon belang te stellen in den ouden
bezembinder, meende in hem den meest
gezaghebbenden vertegenwoordiger van een
onbekend ras te ondervragen. Doch hoe
dikwijls had hij nret reeds, voor hij vertrok,
om te gaan studeeren, en in zijn vacanties,
den ouden bezembinder gezien en honderd
duizend andere kampioenen van dat ras,
waartoe hijzelf behoorde?
Hoe lang maak je al bezems ?
Ai heel, heel lang, zei ik zooeven al
antwoordde de grijsaard met diezelfde onbe
stemde handbeweging, die een eindeloozen
afstand te kennen gaf.
Ik was tien jaar, toen ik de eerste m ia
Utrecht.
HENRIETTTE ROLAND HOLST?V/D SCHALK,
Sonnetten en Verzen in terzinen geschreven.
2e Druk, 133 pag". Rotterdam, W. L. en
J. Brusse.
Wij-zangen (Gitanjali) van RABINDRANATH
TAGORE, door FREDERIK VAN EEDEN. Uit
sluitend geautoriseerde vertaling, 114 pag.
Prijs ? l, Amsterdam, W. Versluys.
MARIE SCHMITZ, Verzen,68pag. Prijs ?1.25,
Leiden, Johannes Morks.
HERMAN MIDDENDORP, \ia dolorosa. Een
gedicht in drie zangen, 68 pag. Apeldoorn,
C. M. B. Dixon & Co.
CORA WESTLAND, .Levenswond, 248 pag.
iiimiiiiiiiiiiiiHiimMMMiiiiimiiiiiiiMiiMMMMimmiiiiMiimmiiiMHiiii
naar Nuoro ging, om bezems te verkoopenJ
mijn vader was ook bezembinder en mijn
zoon ook. Deze, het altijd loopen en nog eens
loopen moe, wierp eens een paard, dat
weidde in een tanca, een lasso om de hals
en besteeg het. Toen kwam hij twee
karabiniers tegen, die op zoek waren naar een
landlooper.
Heb jij dat paard gestolen? vroegen
ze hem. Hij verzekerde van niet. Maar de
karabiniers, die misschien bang waren den
landlooper te ontmoeten, pakten mijn zoon
beet, bonden hem en brachten hem naar de
gevangenis.
Je bent toch venijnig, vader Pascale !
merkte Lixia op. Maar de oude hoestte, zijn
oogen puilden uit de kassen en zijn baard
was nat van draden bloederig slijm; 'hij
hoorde de opmerking van den student niet.
Toen de hoestbui voorbij was, begon hij
weer te spreken, steeds onder aan den muur
staande, rechtop, met de kleine sikkel in de
hand, gelijk het beeld van den Dood.
O, m'n lieve San Francesco, wat een
duivelsche hoest! Ja, mijn zoon stierf in de
gevangenis, toen zijn straftijd haast om was.
Maar genoeg daarover; hij liet mij twee
kinderen na.
Wat, was hij getrouwd?
Hij was weduwnaar. Twee kinderen
dus, een jongen en een meisje. De jongen
is met een zwervenden slotenmaker meege
gaan en ik heb hem nooit teruggezien. Het
meisje, Maria Annicca is gaan dienen bij de
burgemeester. Je kent hem wel, hè, Marcu
Virdis, die rijkaard?
Wat duivel, hij is mijn oom. Nu, en ?
Geduld. Het meisje was een juweeltje,
het licht van mijn oogen. Maar ze was heel
lichtzinnig. Zij had een kind bij haar patroon.
Maar wist ze dan niet, dat Marcu Virdis een
rijkaard was, dat hij haar niet kon trouwen?
O, heilige Franciscus ? De Heer zal haar wel
vergeven hebben, zooals ik haar vergeven heb.
Waar is zij nu ? Ach, ik geloof, dat ik
die geschiedenis wel's gehoord heb! Zij is
dood, is 't niet ?
Ze is dood.
En het kind ?
Dat woont bij mij. Maar het is vreeselijk
lastig! Een kleine duivel! Hij wil niet wer
ken, helpt me in 't geheel niet. Maar, geduld.
Het is mijn grootste verdriet te denken, wat
Prijs ing. ?2.40, geb. ?2.90. Leiden, A. W.
Sijthoff's Uitg. Mij.
FENNA DE MEIJIER, Het geluk van Thea
Wencke; deel I en II, 375 pag. Amsterdam,
P. N. v. Kampen en Zzn.
WILLEM ELSSCHOT, Villa des roses, 227 pag.
Bussum, C. A. J. v. Dishoeck.
A. S. C. WALLIS, De Koning van een
vreugderijk, deel I?III ± 900 pag. Prijs ing.
?10.50, geb. /l 1.70. Haarlem, H. D. Tjeenk
Willink en Zzn.
OLGA WOHLBRÜCK, Wees een Man. Bewer
king van Mevrouw WESSELINK-VAN
RosSUM, 352 pag. Prijs ing. ?2.90, geb. ?3.50.
Amsterdam, Van Holkema en Warendorf.
A. L. TERÉGO, Leo Verberne, deel l?II,
380 pag. Amsterdam, L. J. Veen.
Uren met Shakespeare. Een keur van
stukken uit zijne werken, vertaald en inge
leid door Dr. EDW. B. KOSTER, 233 pag.
Prijs ing. ?1.50 geb. ?1.90. Serie Boeken
van Wijsheid en Schoonheid". Baarn,
Holl.Drukkerij.
Uren met Spinoza. Een keur van stukken
uit zijne werken, vertaald en van een inlei
ding en aanteekeningen voorzien, door Dr. J. D.
BIERENS DE HAAN, 216 pag. Prijs ing. ? 1.50,
geb. ?1.90. Serie Boeken van Wijsheid en
Schoonheid". Baarn, Holl.-Drukkerij.
Groote Mystieken. Serie I No. 6,
RuusBROEC, 48 pag. ?0.40. Baarn, Holl.Drukkerij.
Dr. M. H. J. SCHOENMAEKERS, Mensch en
Natuur, 115 pag. Bussum, C. A. J. v. Dis
hoeck.
Dr. G. H. VAN SENDEN, Ascese, 36 pag.
Amsterdam, A. H. Kruyt.
Dr. A. H. DE HARTOG, Wetenschap en
Godsdienstgeloof, 35 pag. Amsterdam, A. H.
Kruyt.
Dr. H. T. COLENBRANDER, Inlijving en
Opstand. Geïllustreerd onder toezicht van
mr. N. BEETS. (Nederl. Hist. Bibl. onder
leiding van prof. dr. H. BRUGMANS) 320 pag.
Amsterdam, Meulenhoff & Co.
er van die jongen moet worden. Wat zal er
van hem groeien, zonder familie, arm en
alleen ?
Vader Pascale zei Lixia bezield, tob
daar niet over! De wereld gaat vooruit.
Aan de overkant van de zee, op het vaste
land, willen de menschen allemaal gelijk
worden ; over twintig, dertig jaar, misschien
wel eerder al, zullen er geen rijken en armen
meer zijn, dat wil zeggen, alle menschen
zullen werken en allen zullen genoeg hebben
om makkelijk van te leven. Ook hier, op
Sardinië, zal die wet komen. Tob niet over
je kleinzoon; als hij groot is, zal hij zich
niet voortslepen door onbebouwde velden,
op gevaar af in de woestijn te sterven en
opgegeten te worden door de raven.
De oude luisterde ; verdrietig schudde hij
't hoofd en zuchtte, een nieuwe, opkomende
hoestbui, die zijn borst deed zwellen, onder
drukkend.
Heb geduld ging Lixia voort, zich
opwindend in zijn rol van apostel. De tijden
zullen veranderen. Op de heele wereld, en
dus'ook hier op Sardinië, zullen geen armen
meer zijn, geen booswichten, geen
afgunstigen, geen schurken zooals mijn oom Virdis,
er zullen geen karabiniers meer zijn en geen
kinderen, die ongelukkige ouden van dagen
in wanhooo doen sterven. Hier waar nu
heide groeit, op deze troostelooze velden,
hier, zie je, op deze zelfde plek zal men
wijngaarden, tuinen en moestuinen groen
zien worden...
Goed viel de oude bezembinder hem
in de rede maar dat beteekent, dat de
wijngaarden, de tuinen en de moestuinen
van de rijken zullen zijn: de armen zullen
nooit iets hebben, dan zullen ze niet eens
hei hebben! Heilige Franciscus...
En hij begon opnieuw te hoesten..
Bovenop den rossigen muur breidde de
student de armen uit en keek wanhopig
naar den hemel.
Zij kunnen niet eens begrijpen, ze zijn
niet eens menschelijke wezens! sprak hij
op hoogdravenden toon,
Krijg ik wat van je? vroeg eindelijk
de bezembinder.
Maar Lixia, getrouw aan zijn principes,
weigerde hem een aalmoes. En, wrokkend,
dacht de oude:
Die jongen is gek.