De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1914 11 januari pagina 10

11 januari 1914 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 Jan, '14. - No. 1907 . Pandbrieven Hypotheekbank v. Amerika hebben telkens na 10 jaren het recht aflossing: a pari te eischen en zijn zoodoende egen kaptaal verliet* door koersdaling «evrlj waard. PROSPECTUS OP AANVRAAG TE VERKRIJGEN. De Pandbrieyen, grót ?1000.??+? 5001?en ?100.?zijn tegen den koen van 1OO procent verkrijgbaar door tusschenkomst van eiken Commissionair in Effecten. 's-GEAVEHHAGE, Anna Paulownastraat 97. De Directie: H. S. GE AT AM A Jzn. RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK AIIA PAULOWIAOTKAAT w, 41/ / Hypotheekbrieven 19 l O Aflosbaar fc pari, Verkrijgbaar tegen den koers van 9»t /2 min ...... uu ...... iminimimi ..... IIIMIIIIIIIMIIMIHIIIIIIIIIIIIIIMMIIIMMIIIIIIIMMIIIIIII ...... uiiiiiiiiuiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ...... uu ........ i in toepassing worden gebracht, federal reserve banken zullen worden opgericht onder leiding van een opperste bestuur, waarin deskundigen en politici plaats zullen nemen; bij die districts-reservëbanken zullen zich de nationale banken aansluiten voor discontor en berdisconto van handelspapier, terwijl allerlei andere bepalingen in hoofd zaak hierop neerkomen, dat eene meer doel matige verspreiding en voorkoming van opeenhooping der geldmiddelen worden be vorderd. Zoodat crisissen voortaan niet van ingrnpenden aard zullen zijn als voorheen. Evenwel, gedurende den toestand van aan passing aan het nieuwe systeem vreest men, dat wellicht ongewenschte complicaties zuilen ontstaan; eene vrees, die misschien ongegrond is, doch desniettegenstaande hare uitwerking niet mist. Dan heeft men daar het verrassende feit, dat de groote bankiers, J. P. Morgan en Co., Kuhn Loeb en Co. etc. zich los maken van de maatschappijen, waarbij zij tot nog toe onbeperkt heerschappij voerden, en dat de Union Pacific spoorw. mij. zich vrijwillig ontdoet van hare Baltimore Ohio aandeelen. Men vraagt zich af, wat de beweegreden dezer handelwijze van de Union Pacific mag zijn, wijl de B. & O. geen concurreerende lijn is en de regeering den afstand van dit bezit dus niet zou eischen. Tegelijkertijd heeft het bestuur aange kondigd, dat het dividend op 8 pCt. zal worden teruggebracht en daar de Union haren aandeelhouders per $ 100 aand. U. P. $ 34 V< in gew. en pref. aand. B. & O. zal uitkeeren, wat effectief op ca. $ 30 neerkomt, terwijl bij een koers voor de Union's van 160 pCt. en een dividend van 10 pCt., die koers zich bij een dividend van 8 pCt. op 128 pCt. zal stellen, beschouwde men deze verdeeling van het bezit der Baltimore's overeen te komen met een bonus van ca. 2 pCt. Doch de aandeelen Baltimore, waarvan door die verdeeling een goed deel aan de markt dreigt te komen, verloren daardoor eenige procenten, zoodat die vermeende bonus feitelijk niets beteekent. De Union's stegen in verband met dat besluit tot ruim 160 pCt., om echter daarna weer een fractie prijs te geven; daarentegen werden de Baltimore's per slot iets hooger afgedaan. i De overige soorten bleven nagenoeg stationnair: de voornaamste industrials, als Amalgamated's en Steel's hadden als ge woonlijk de meeste belangstellihg, doch konden zich niet op het hoogste niveau handhaven. In de locale markt ontwikkelde zich een vrij levendige handel in Tabakswaarden, die in verband met de aankomst van groo tere partijen en de zoetjes aan naderende voorjaarsinschrijvingen, de gewone voor barige belangstelling ondervonden. Wij laten hier de koersen der voornaamste soorten volgen: 2 Jan. 8 Jan. pCt. pCt. Amsterdam Deli 236 250 Langkat gew. 285 l n. 297 pref. 346 l.n. 360 Serdang 82 l.n. 89 Besoeki Tabak 113 l.n. ' 118 Bindjey 104 107 Deli Batavia 440 455 Cultuur 152 165 Maatschappij 548 570 Hessa Tabak 93^ l.n. 94% Holland Deli gew. 42V2 l.n. 44% pref. 76V3 l.n. 77% Sumatra gew. 347/8 l.n. 347S pref. 90 l.n. 93J4 Krapoh Tabak 83 l.n. 86 Medan 205 l.n. 219 Rotterdam Deli 233 l.n.234^ Senembah 517 l.n. 535 Serdang Tabak A 109 111 United Lankat 515 l.n. 528 Ook de hausse in Rubber-waarden had verderen voortgang, waarbij aand. Amster dam Rubber op 132 pCt., Bandar op59pCt., Nederl. Rubber op 39 pCt, Serbadjadi op 141 V* pCt. kwamen. In de overige speculatieve soorten ging echter niets om. Petroleum-waarden hadden een ongeanimeerd verloop voor aand. Ko ninklijke, die tot 590 pCt. inzonken om echter daarna weer tot 600 pCt. te herstellen. Van de overige soorten valt niets te ver melden ; aand. Ned.-Ind. Handelsbank bleven ex-claim op ca. 182Vs pCt. Aan nieuwe uitgiften geen gebrek; de gemeente Utrecht heeft voor 12 Jan. a.s. de inschrijving opengesteld op ? 1,000,000 4^ pCt. obligaties, waarbij door gegadigden zelve den koers dient te worden vastgesteld. Deze mag vermoedelijk wel op ca. lOOVs pCt. worden aangenomen. De Credietvereeniging alhier breidt haar kapitaal met ? 1,000,000 uit, waarop de inschrijving Donderdag 15 Jan. zal plaats hebben tegen een koers van 110 pCt. De obligatiën der gemeente Utrecht heb ben geen pleit van nopde en de aand. der bovengenoemde credietinstelling nemen een goede plaats in onder de speculatieve beJeggings-waarden. De Lijm- en Gelatinefabriek te Delft geeft ?450.000.?6 pCt. inkomst-obligaties op Dinsdag a. s. tegen een koers van 100 pCt. uit. Ook hier wordt de geldmarkt ruimer en daalde prolongatie-rente tot 4 pCt. 9-l-'14. * * * v. D. M. Bulgarije's financiën gedurende en'na den oorlog In den laatsten tijd heeft men, met uit zondering van enkele berichten omtrent de binnenlandsche politiek, weinig van Bulgarije Vernomen. Volgens eenige riiededeelingen uit Sofia aan Oostenrijksche en Hongaarsche bladen, schijnt het Bulgaarsche volk, na al de ellende van den oorlog te hebben doorstaan, thans zijn troost te zoeken in den arbeid, waarbij het zijn ijver verdubbelt om het geleden verlies te herwinnen. Merkwaardig is het echter, dat bij het afsluiten van het dienstjaar 1912, dat feitelijk over 18 maanden loopt, n.l. tot 13 Juli 1913, is gebleken, dat de finantieele toestand des lands in menig opzicht nog tot tevredenheid kan stemmen. Ondanks den zóbewogen tijd is, wat den dienst der staatsschuld betreft, geen tekortkoming te vermelden van de aangegane verplichtingen ; de administratie is gedurende den oorlog even stipt en nauwkeurig gevoerd als in tijd van vrede. Uit de gewone ont vangsten van 1913 heeft de directie der staatsschuld nog in het oude jaar aan de banken te Parijs en te Weenen de noodige dekking gezonden voor de in het eerste half jaar van 1914 vervallende bedragen, en wél: leening vervaltijd frs 4.422.540 1902 Januari 1914 2.900.158 ' Maart 2.738.326 1904 Mei 2.806.558 1907 Februari 2.254.100 1909 December 1913 zijnde ruim 15 millioen francs, die volgens ambtelijke verklaring uit belasting-ont vangsten konden worden gedekt. Het beheer en de dienst der staatsschuld is in Bulgarije eigenaardig, nagenoeg auto matisch ingericht. De directeur van dezen tak van dienst heeft geen andere macht boven zich dan de Sobranje. Het is zijn recht en zijn plicht uit de inkomsten van den Staat, waaromtrent hem geregeld de opgaven worden verstrekt, terstond en op eigen gezag de bedragen, voor den dienst der schuld benoodigd, op te vragen. Geen minister van financiën zal zich hiertegen verzetten. Toen kort geleden de overeenkomst be treffende een leening werd afgesloten, ver klaarden de geldgevers, nadat zij waren in kennis gesteld met de wet, dezen automatischen dienst der staatsschuld regelende, dat zij afzagen van hun eisch, om bepaalde bronnen van inkomsten voor de delging der schuld te verbinden, mits die wet zoolang de schuld niet is afgelost van kracht blijft, waartegen geen bezwaar bestond. Gedurende het tijdvak 13 Januari 1912 13 Juli 1913 hebben de ontvangsten be dragen 170.038.591 Leva (Francs), de uit gaven 158.665.947, ialende dus een overschot van 11.372.644 Leva. Bij het uitbreken van den oorlog had de regeenng maatregelen genomen, om op alle niet dringend noodige uitgaven te bezuinigen, waardoor een be sparing van ruim 38Vs millioen Leva werd verkregen. De thans afgesloten rekeningen van 1913 geven de volgende resultaten: Gedurende de eerste 3 kwartalen van het kalenderjaar bedroegen de ontvangsten 81.680.574, de uitgaven 65.211.019 Leva, latende een voorloopig overschot van 16.469.554 Leva. Bij de definitieve afsluiting is echter een tekort van rond 50 millioen te verwachten, omdat de gedurende den oorlog niet betaalde be lastingen slechts geleidelijk kunnen worden aangezuiverd. Bij de buitengewone uitgaven van 1912/13 voor den aanleg van spoorwegen is een tekort van 6.295.941 Leva te vermelden, dat nog zal toenemen naar mate de nieuwe werken inmiddels gereed komen, maar van het tot dit doel toegestaan crediet blijft, wegens de ongunstige weersgesteldheid, tot 13 Juli 1914 een niet onbelangrijk bedrag beschikbaar. Voor de oorlogskosten had de Sobranje aan de regeering speciale credieten toege staan, voorts' werden door requisitie's vele benoodigdheden bijeengebracht, waarvan de geldwaarde op ongeveer 300 millioen Leva is te stellen. Hiervan werd door de landelijke bevolking circa 70 pCt. geleverd en 30pCt. door de kooplieden en industrieelen, in de steden gevestigd. Op het land droegen 600.000 gezinnen de lasten van deze requisitie's, maar de positie van deze menschen is daardoor niet noemens waardig achteruit gegaan, want de beslag leggingen voor het leger golden meerendeels voorradige landbouwproducten, die ten gevolge van de goede oogsten der 3 laatste jaren over 't algemeen in groote hoeveel heden beschikbaar waren. Voor den oorlog heeft de Sobranje 322.260.610 Leva toegestaan, waarvan het grootste gedeelte door de Nationale Bank van ."Bulgarije in den vorm van schatkist biljetten en bankpapier werd uitgegeven, Van deze schatkistbiljetten is thans een bedrag van 124.094.562 Leva als betaling in het bezit van bank-instellingen en particu lieren, de biljetten-schuld bedroeg op 13 October 1913 140.396.445 Leva. Ten deele zijn de daarvoor aangeschafte leger-benoodigdheden echter nog ongebruikt, hetgeen den dienst der eerstvolgende jaren ten goede komt. De aflossing der requisitie-bewijzen, ten bedrage van 300 millioen Leva, zal door middel van een binnenlandsche leening ge schieden, waarvan de rente-gevende obliga tiën tegen die bewijzen zullen worden omgeruild. Voor de aflossing van de schatkist-biljetten en van de schuld aan de Nationale Bank moet een leening, van 300 millioen Leva worden aangegaan. Deze bank heeft, als crediet-instelling van den Staat, alle vorderingen voldaan; de betalingen in goud en zilver zijn tijdens den oorlog toe genomen en de kosten van den oorlog, zoo wel als de door den Staat gegarandeerde aflossingen der leeningen zijn door de bank prompt betaald. Zelfs zijn gedurende dien tijd de deposito's vermeerderd, terwijl de inlagen bij de spaarbanken, die einde 1911 55.200.000 Leva bedroegen, in het jaar 1912 tot 60,785.752 Leva zijn gestegen. Tijdens den oorlog was er dan ook geen oogenblik sprake van paniek onder de inleggers. De oogst van 1912 was zeer bevredigend en overtrof die van 1911; vrouwen en voor den dienst niet-geschikte mannen hebben met hulp van Mahomedanen, die niet tegen Turkije wilden strijden, de akkers verzorgd en op tijd den oogst binnen gehaald. Van de opbrengst bleef, na het noodige voor leger en bevolking, nog 40 pCt. voor uitvoer beschikbaar. Het jaar 1913 leverde een rijken oogst, zoodat in het geheel een millioen tonnen graan voor export voorradig is, zoo dra de noodige middelen van vervoer het transport mogelijk maken. Met den meesten spoed wordt hieraan gewerkt, de moeielijkste spoorwegbouw des lands, die van den grooten weg door den Balkan, is thans ten einde gebracht en met kracht wordt gearbeid aan herstel en aanleg van straat- en andere verkeerswegen. Onder deze omstandigheden is het Bul gaarsche volk met nieuwen moed bezield, om in den korst mogelijken tijd de gevolgen van de rampen, die het hebben getroffen, uit te wisschen. 9/l-'14. v. D. S. * * * De zieke en de bastaard Een paar jaar geleden te Leeds een avond doorbrengend in een specialiteitentheater, werd ik getroffen door een grap, die een buikspreker een van de poppen liet zeggen", die hij op zijn knie had geplaatst. Wie was de moeder van Mozes, Bill ?" vroeg de man aan de pop, Wel, de dochter van Pharao," antwoordde de pop, daarna zijn kop geheel op zijn hals doende ronddraaien. Maar neen Bill, zij heeft immers Mozes in een biezen korfje drijvende gevonden." Yes, so she said", zei de pop weer en terwijl hij nog maals zijn kop-kunstje vertoonde, klonk uit het publiek een luid gelach. De grap geeft te denken. Indien er eens waarheid in school ? Welk een geheel anderen kijk zouden wij er door krijgen op de ge schiedenis van het Joodsche volk. Is Mozes het onechte kind geweest van een Egyptische koningsdochter ? Is het konink lijke in zijn leven een gevolg van het vorstelijke van zijn geboorte, gevoegd bij zijn uitstekende opvoeding? Heeft de legende, die dienen moest om de eer van een prinses te redden, hem, den niet-Jood, gemaakt tot leider en redder van het Joodsche volk ? Sedert Schultze-Delitsch' studiën over Babel en bijbel", is de afkomst van de tien geboden naar het Bijbelsche verhaal, van juist zooveel waarde geworden als de mededeelingen in den koran, omtrent de inspiratiën van den engel Gabriël aan Mohamed. Wat Mozes aan het Joodsche volk gaf, wasde quintessens eener oude beschaving. In onze eeuw hebben wij in Japan het voorbeeld van een ander volk, dat de quintessens van een eeuwen oude (ditmaal Europeesche) beschaving ont ving en zich daaraan aanpaste. De onderstelling, hierboven geuit en op niets anders berustend, dan op de grap van een Engelschen buikspreker, is beter te gebruiken voor een roman of een drama dan als inlei ding tot eenstudie. Toch doet zij haar dienst, om de groote kennis van mensch en maat schappij te verklaren, welke de oud-Joodsche wetten bevatten en die door deugden, maar vooral ook door gebreken, duidelijk aantoonen, dat hun goddelijke oorsprong, zoo zij ook van den bergtop zijn gekomen, te voren in de dalen daarachter tot ontwikkeling is gebracht. Op deze wijze zijn er's avonds meer ultramontanen in Mille Colonnes" en de Kroon", dan in het Gouden Hoofd" wel wordt toegegeven. Trianon of Américain, alle menschen zijn in n biezen korfje gewiegd! Een kenmerkend verschijnsel in de oud testamentische wetten is de zorg voor de gezondheid van den mensch en de reinheid van de zeden. Deze wetten zijn het resultaat van eeuwenlange ervaring. De moderne wetenschap heeft het meerendeel van deze oud-joodsche (oud-Egyptische?) wetten weder in eere gesteld en de eugenistische beweging, die vooral in Engeland sterk in omvang toeneemt, is tenslotte weinig anders dan de toepassing van deze al-oude wetten. Wilt gij een krachtig volk, gezond naar lichaam en ziel, zonder dan de zieken af. Mét het Christendom verviel de geest dier oude wetten, voor zoover ze op het lichaam betrekking hadden. Op de eenzijdige ont wikkeling van de lichaamskracht, de Romeinen als alle navolgers namen de Grieksche be schaving, die k op de ziels-ontwikkeling lette, slechts ten deele over, [volgde als 'Gebouw der Bank. Utrechtsche Hypotheekbank UTRECHT. Be Bank geeft uit: 47, % Pandbrieveii tegen den koers van 100 pCt. in stukken van ?1000, ?500 en ?100 welke verkrijgbaar zjjn ten kantore der Bank en bjj Hfleren Commissionairs in Effecten. Dt Diredit: Mr. L. VAN LIER. Jhr. H. J. M. VAN ASCH VAN 1TIJCK ,?i nu n IIMIIIHIIII n ' ' '"'»'»IIHIIIIIIIIIIIIII «»mui i»" reactie, de eenzijdige ontwikkeling van de ziel. OP den gladiator volgde de anachoreet. De eerste eeuwen van het ontluikend Chris tendom, hadden zoo gruwelijke gevolgen gezien van den eenzijdigen lichaams-cultus, dat nu een eenzijdige ziele-cultus ontstond. Het is een feit, en elk sportsman zal het toegeven, dat veel lichaamsoefeningen den geest en de ziel doen kwijnen. Hoe weinig lichaamsoefeningen, zonder zedelijk- en geestelijk tegenwicht, bijdragen tot veredeling van den mensch, bleek onlangs bij worstelwedstrijden te Berlijn. Maandenlang worstel den de sterkste mannen van de wereld daar in een circus en na afloop bleek, dat deze geheele serie wedstrijden, met jury's, cou rantenverslagen en medailles, een publiek bedrog bleken te zijn. De worstelaars waren allen leden van n financieele combinatie en van den eersten dag was bepaald, wie winnen moest en wie verliezen zou. In Duitschland won de Duitscher, in Frankrijk de Franschman en alleen de neger en de Turk, die te weinig besef hadden van dit Europeesch evenwicht, wonnen en verloren internationaal. Wij misgunnen de sterke mannen ? hun broodje geenszins. Het is een hard broodje," zeide mij eens de vrouw van een Nederlandschen kampioen". Maar ik geloof niet, dat een internationaal congres van sterke mannen van den geest zich, gelijk deze sterke mannen van het lichaam, zouden leenen tot zulk een bedrog. De eenzijdige ontwikkeling van de ziel echter leidt tot lichamelijke ontaarding en ten slotte tot het uitsterven van een ras. De pestilenties van de middeleeuwen, voor 't meerendeel vuilheids-ziekten, zijn een gevolg geweest van de eenzijdige opvatting van de leer van Christus. De oud-Joodsche wet is streng en wreed voor den zieke. Zooals de kippen de zieke kip wegpikken en haar dwingen in afzon dering op een rustig plaatsje f te genezen of te sterven, zoo gebiedt ook de oudJoodsche wet, de zieken en de on-zuiveren buiten de tenten te brengen. De melaatschen in de middeleeuwen, die men dwong met den waarschuwenden ratel of klep rond te gaan en die tesamen leefden en huisden, werden niet anders behandeld. Vele der oud-testamentische gezondheids wetten en levensregelen zijn na de ontwik keling van de microben- en bacteriën-leer beter in hun verband begrepen. De waarschuwingen van het oude testa ment tegen den vreemdeling, tegen de vreemde vrouw, hoe weinig humaan zij ons thans toeschijnen, leert men waardeeren, wanneer men de gevolgen van ongelijke rasvermenging aanschouwt. Overal vormen de bastaardrassen, geteeld uit ongelijkwaar dige rassen, een ongelukkige menigte van ontwrichten. Het is geen gering bewijs van sterk ras instinct, dat de Zuid-Afrikaansche boeren zich bijna geheel hebben onthouden van vermenging met kaffers en andere kleurlingen. Zij volgden bij deze de oud-testa mentische voorschriften. Wel waren zij zelf producten van ras-menging, doch hier betrof het slechts de nuance van Romaansch en Qermaansch bloed. Er is nog veel te weinig aandacht besteed aan de gevolgen van ras-menging. Het studie-veld van de producten der gemengde huwelijken ligt nog zoo goed als braak. Wie geeft ons een antwoord op de vraag, welken invloed de bloedmenging tijdens den tachtigjarigen oorlog heeft gehad op de Nederlandsche beschaving. Hoeveel Spaansch en hoeveel Duitsch bloed is door dezen oorlog in Nederland gekomen? Heeft Rembrandt van Rijn",*) Duitsch bloed in de aderen gehad? Of is zijn liefde voor warme kleuren, voor gloed van Spaanschen oorsprong, behoort hij ten deele tot het ras van Velasquez? Is er in Rembrandt, gelijk in zoovele Spanjaarden, Moorsch bloed? Of Joodsch bloed? Een zuiver Nederlandsch schilder, Nederlandsch naar den aard, is Qerard Dou. In Frans Hals zijn veel Spaansche motieven en op zijn groote gildestukken te Haarlem zien alle Nederlanders er uit als halve Span jolen. Het Qermaansch-Noorsche instinct ziet men opleven in Ruysdael, wiens naam door den klank reeds, doet denken aan niet-Nederlandsche watervallen. Een zuiver menschenras is gevolg van een eeuwenlange binnen-ontwikkeling (Innzucht). Het wordt gevormd door bodem, klimaat en eeuwenlange toepassing van de zelfde levenswetten. Aldus ontstaan de ras instincten. Wij hebben onze onafhankelijkheidsfeesten achter den rug. Er is daarbij braaf gesnoefd op onze herwonnen onafhankelijkheid. Maar het zou aan de geleerden zijn na te gaan, welk aandeel het in ons land gebleven Fransche bloed, heeft gehad in de herleving van de Nederlandsche geestkracht. Niet te ontkennen is het, dat een groot aantal der meest uitstekende Nederlanders Hugenoten zijn, ook thans nog. Tijdens de Fransche overheersching zullen de Fransche militairen en ambtenaren in Nederland nu juist geen heilige boontjes zijn geweest. Wat is er van al hun duizende Fransch-Nederlandsche bastaards geworden ? En hoevelen zijn er bij ons afstammelingen der Hugenoten? Ons huidig ministerie telt onder zijn acht leden een Treub (Zwitser); een Rambonnet (Waalsch of Fransch ?); een Loudon (Fransch); een Ort (Duitsch) ; een Bertling (Duitsch) ; een Pleyte (bargoensch !) en maar drie Nederlandsche namen, Cort van der Linden, Bosboom en Lely. Vél in de psyche van dr. Kuyper is te verklaren uit zijn afkomst. Kuypers moeder was een Zwitsersche. Men weet, dat het Calvinisme in Zwitserland thuis behoort, bij een arm, bekrompen bergvolk, afgesloten van het wereldi-verkeer, ondanks de ligging tusschen drie centra van beschaving; dat het in Nederland zijn sterksten steun moest zoeken bij de kleine luyden", (visschers, kleine boertjes, bekrompen, kleinen burger stand) en Kuypers fanatisme is het typische fanatisme van elk bergvolk (Thibet, Balkan, Schotland enz.) Hem ontbrak b.v. het bij zeevarende volken sterk ontwikkelde instinct der kolonisatie. Ware Kuyper blij veheerschen, Indië zou voor Nederland verloren zijn geweest, voor wij 't wisten. De zuivere Neder lander voelde, dat koloniseeren alleen moge lijk is, wanneer men het wingewest niet de eigen cultuur opdringt. Dit is Engelands macht geweest ; dit was Nederlands sterkte; de Spanjaarden, die hun koloniën verkatholiceerden, verloren ze. De Romeinen verloren de wereldheerschappij, toen zij de Germaansche landen hun wezen gingen opdringen. Ras-cultus is de eerste eisch voor een gezond, oorspronkelijk volksbestaan. Het meest zuivere en moderne voorbeeld van de slechte gevolgen van onverstandige rasmenging is Berlijn. De Berlijnsche bevolking is een willekeurige vermenging van Slavisch, Qermaansch, Fransch en Joodsch bloed. 't Gevolg is dat deze stad, juist als men schep uit gemengde huwelijken zijn, licha melijk uitstekend ontwikkeld is, maar geestelijk, maar naar de ziel, kwijnt. Deze stad bezit geen leidende instincten, derhalve geen persoonlijkheid. Zij staat altoos onder den indruk van den laatsten spreker.' Haar kunst en haar litteratuur is sensatie en sno bisme. Zij is, in sanitair opzicht, de best verzorgde stad ter wereld. Zij geeft schatten uit voor kunst en verfraaiing. Desniettegen staande is haar smakeloosheid berucht in Duitschland en de geheele wereld. Is haar uiterlijk een kwart Amerikaansch, een kwart Grieksch-Romeinsch, een kwart Romaansch... zij heeft van alles iets en van zich zelve slechts de kenmerkende eigenschappen der gemengden handigheid, brutaliteit en vitaliteit. Een ander voorbeeld van de onmacht ook van de idee, welke niet geworteld is in en gegroeid uit een nationaal bewustzijn, uit een ras-instinct, is het Paleis voor den Vrede in den Haag, dat zelfs geen Nederlandschen naam heeft kunnen veroveren. (Vredespaleis is vertaling van Friedenspalast en een ger manisme). Het symboliseert een verzameling van bouw-motieven, die niet tot een eenheid zijn gekomen en is een horreur" van bastaardij. BERNARD CANTER *) Ook Leiden, waar Rembrandt geboren werd, ligt aan den Rijn! Corr. Inhoud van Tijdschriften De Gids, Jan. '14: Marcellus Emants, Onze hel. Helene Swarth, Liefde (gedichten). M. H. van Campen, Het historisch-materialisme en de litteraire kritiek. Dr. H. P. N. Muller, Britsch Malakka. Prof. J. D. van der Waals, De Nobelprijs in Nederland voor 1913 toegekend aan prof. dr. H. Kamerlingh Onnes. Peter Spaan, Een principieele fout in de Opera en het tekstboek". Karel van de Woestijne, Het gelaat des dichters. Buitenlandsch Overzicht. Bibliografie. De Beweging, Jan. '14: Albert Verwey, Herinneringen van mr. H. P. G. Quack. Aart van der. Leeuw, Gedichten. Herman Heijenbrock, Het licht van de Aarde. Anastasia Ismailowna, Octobernacht. Maurits Uyldert, Twee Gedichten, T. J. de Boer, Artsenmonopolie. I P. de Vooys, Kinderarbeid in de Industrie. Jooske den Beer Poortugael, Vier gedichten. Nine van der Schaaf, Het speeltuig (gedicht). P. N. van Eijck, Kunst en geest in Litera tuur. Albert Verwey, Boeken, menschen en stroomingen. Boekbeoordeelingen. Onze Eeuw, Jan. '14: G.F. Haspels, In. den Staringskoepel op visite. Dr. E. N. Kielstra, Uit de geschiedenis der NederlandschIndische Spoorwegmaatschappij. S. I. van Zuylen van Nyevelt, De nationale Kerk. Prof. dr. J. D. van der Waals, De koudste plek op aarde. D. Logeman-Van der Wil ligen, Brita. Jhr. mr. H. Smissaert, Tien jaren practijk der Ongevallenwet 1901. Frans Gericke, Verzen. Buitenland. Leestafel. Elzeviers Geul. Maandschrift, Jan. '14: R. W. P. de Vries Jr., T. Nieuwenhuis (geïll.) Emilie van Kerckhoff, Het museum voor Oost-Aziatische Kunst te Keulen (geïll.) J. E. Jasper, Van een reis naar de Noorsche fjorden (geïll.) P. Otten, Sonnet. Herman Robbers, Helene Servaes (roman, I?VI). Rinke Tolman, Aan een meisje (gedicht) Kroniek. Op de Hoogte, Jan. 1914: Feiten van den Dag. J. F. W. B., Een vergeten hoekje in Drenthe. A. L. de Sturler, De Panama-Kanaal. D. J. v. d.' Ven, Ziet, de geheimzinnige Twaalfnachten is weer ge komen. Jonker H. B. de la, Bassecour Caan, nieuw Leven in de zending. Het wonderen van het verre Westen. B. Canter, De stichting Montefiore te Rotterdam. J. H. Rössing, Historie en Tooneel.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl