Historisch Archief 1877-1940
25 Jan. '14. No. 1909
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Tholen; Akkeringa.
Hoe weinig Tholen nog op zijn juiste
waarde geschat wordt in Holland bleek me
opnieuw bij het genietend bezien van een
aantal zijner laatste schilderijen. Wanneer
ge het hier in kleuren opgeloste probleem
algemeen zoudt willen benoemen, kon dat
geschieden met de technisch klinkende uit
drukking dat Tholen zich ten doel stelde:
avondverlichting, en wel de verlichting door
lantaarns (gas-) van straten en bosch; het
spel van dit licht over poorten en tegen
gebouwen. Een der eerste voorstellingen die
ik zag was een lichtende lantaarn in de
Boschjes. Deze wierp een breed licht op een
loods; in een schaduwstreep, tusschen haar
licht in, ging de figuur van een man bijna
verslinken. Hier was te prijzen de zuivere
kracht van het licht en het wemelen der
schaduwen; de toch in die schaduwen ge
voelde en aangegeven figuur van den
staanden man. Een der laatste werken die ik zag
leek me het grootste, en het meest roerend.
Het was een renaissancepoort (van geverfde
zandsteen?) te Enkhuizen. Rond haar lichte
massa en achter haar stellige architektuur
verdommelden vormen van ramen en het
gebouw zelf, .tot vloeiende onbestemdheden,
en leefden" (hoe juist is voor een kunst
werk deze gewone uitdrukking) in de
zwartheid van den nacht toch even. Dit
werk had zoo vlietende grootheid der ver
schijningen aan zich, dat ik opnieuw de
aarzelingen niet begreep van sommigen
voor het beste werk van dezen kunstenaar,
die zijn melancholie gaarne uit in de getijden
van den avond en van het haast nachtlijk uur.
2. Akkeringa (bij Eilers & Co.). Is er niet
iets, lezer, die met mij zoetjes-ironisch zijt,
is er niet iets in dit werk van Akkeringa,
dat tot het eenvoudige gemoed spreekt"?
Zijn de tooneelen, die hij voorstelt, niet
d'allervredigste, en is het thee-uur, in den
tuin, onder boomen, bij een uitzicht, niet
van die Hollandsche geaardheid, dien wij
allen immers slechts langzaam kunnen ver
laten?
Zedig en zacht zitten de deelnemers aan
dit festijn gegroepeerd; het zijn dames en
jongelieden, kinderen en vrouwen, wier
handen in de snaren van het speeltuig
grijpen" om met den vroegeren dichter te
spreken. En in welke kleuren en in welke
vormen zou de schilder dit alles uiten voor
onze oogen? Hij drukt de vormen niet te
scherp uit, niet te grootsch, niet te statig,
niet te bits, niet te edel, niet te star, niet
te breed, riiet te vlo'eiend, niet te fel, want
zulke vormen zouden het thee-uur storen.
En de kleuren branden niet noch bloeien,
zinnen niet noch dralen, droomen noch
flonken deden zij dit, wie zou onder hun
kracht of brand of gloed de thee uit kunnen
schenken ? En vorm n kleuren schikten
zich naar het thee-uur! Ze zijn eenvoudig;
niet diepzinnig maar daarom toch niet leelijk;
niet hartstochtelijk maar daarom toch niet
flets, niet onvaardig neergezet, maar daarom
niet- overtuigend! Mij overtuigen ze niet!
Ik ben het thee-uur te veel ontgroeid. Het
is een fout, die ik hier bekenne. Tot mijn
geluk zie ik dat ze anderen in ruime mate
nog streelen, want een beetje heb ik den
trots der eenzaamheid.
PLASSCHAERT
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHMMIIIUII
iiiiJiiHtiiiiiiniiiiiiiiitiiiniiii
minste ergernis. De oefening ging dien
avond vrij wel zonder tusschenpoozen door,
want de taal van de vergadering was van
nog tamelijk vrije woordenkeuze. Evenwel
in vergelijking met den vorigen avond viel
er eenige verbetering te bespeuren.
Gedurende langer dan een maand hield
Elias B. Hopkins den strijd vol. lederen
avond konden wij hem daar, met den bijbel
op z'n schoot op z'n ton zien zitten en bij
het eerste beste pnvoegzame woord liep de
goot. Dat eentonig gedrens werd ten laatste
volkomen onuitstaanbaar, maar het kon slechts
voorkomen worden indien wij ons wilden
houden aan den door onzen domin
vastgestelden kanon, leder, die zich het vloeken
tot een tweede natuur had gemaakt, werd
met booze oogen door de gemeenschap
aangezien, nu de overtreding van n de
bestraffing van allen tengevolge had. Aan
het einde der tweede week was de preeker
voor meer dan de helft van den avond niet
in functie, en na een maand was zijn ambt
een sine-cure.
Nooit was een zedelijke omkeer zoo snel
en zoo volkomen te weeg gebracht. Onze
dominévoerde zijn beginsel ook door in het
private leven. Ik heb hem meer dan eens,
als 'n delver in de mijnen zich 'n onvertogen
woord ontvallen liet, zien opspringen, en met
de bijbel op de knieën op de berg opge
worpen roode klei boven het afgestoken
terrein van den zondaar heel Genesis hooren
afdreunen op een zoo ernstigen en
indrukwekkenden toon, alsof de gekozen passage
wonderwel van toepassing was op de om
standigheden van het oogenblik. En zoo
mettertijd werd onder ons een vloek schaarsch
in het Ravijn. Evenals het overmatig ge
bruik van sterken drank. Vreemdelingen, die
de Gulch bezochten, verbaasden zich zeer
over den staat van genade, waarin wij ver
keerden, en de heilige reuk ervan verspreidde
zich ver over Ballarat.
Onze Evangelist bezat enkele opmerkelijke
hoedanigheden, die hem als aanwezen tot
de uitoefening van het ambt, dat hij zich
gekozen had. Want een man, geheel zonder
verzoenende zonden, zou geen gemeene,
grondslag voor zijn werk gevonden en de
sympathie van de kudde hebben gemist. Maar
toen wij langzaamaan onze Elias B. Hopkins
beter leerden kennen, ontdekten wij dat er
in hem, spijt zijn vroomheid, zuurdeesem van
den ouden Adam was, en dat hij orrgetwijfeld
ook zijn opstandige zondige dagen moest
hebben gekend. Hij was geen geheel-ont
houder. Integendeel hij koos zijn
hartversterking met oordeel des onderscheids en slikte
-het stooksel met een gladde keel. Hij was
verduiveld handig met poker en er waren
er maar weinigen, die hem de baas waren
in bridge. Hij en de twee ex-schavuiten,
Philips en Maule konden uren achtereen in
de grootste eensgezindheid samenspelen,
totdat, in de hartstocht van het spel, een
van zijn partners zich van een ongeoor
loofde, al te sterke gevoelsexpressie be
diende. Een eerste maal volstond hij met
den schuldige verwijtend aan te zien,
terwijlzich een pijnlijke glimlach rond zijn lippen
trok. Maar de tweede keer stond hij op,
haalde zijn bijbel voor den dag en met
spelen was bet dien avond gedaan, Hij liet
Moderne schilderkunst in
Zwitserland
Nadat Hodler door de Zwitserse regering
de versiering der Bankbiljetten opgedragen
werd, een daad van vooruitstrevendheid, werd
te gelijkertijd hiermee een kritiek over de
modernen in Zwitserland ontlokt. Van alle
kanten kwam het publiek in protest, wat te
denken is.
De pers in stede van verklarender wijs
haar lezers de betekenis der moderniteit aan
te tonen, zodoende de interesse des volks
voor z'n kunst te versterken, te verhogen,
haar ontwikkeling te bevorderen, gaat in
breedvoerige, zelfs hoofd-artikels.de
HodlerKliek" te lijf en roept n.b. de hulp van de
Bundesrat" in. Overbodig de nog dageliks
hernieuwde reeksen van schimpwoorden of
rijmelarijen aan te halen, die hierbij gebruikt
worden. Doch vergeten we niet: het volk is
einverstanden" en dringt de pers daartoe.
Men ziet, er is leven in de Schweizer
Brauerei en beter dan de Hollandsche lauwheid,
die zich alleen om de modernen amuseert en
de Haagse school of de impressionisten van
de bekende soort boven de jongere-krachten
prefereert, komt hier de gezonde enthousiaste
Zwitser om de hoek. Dat men bijv. voor
een Wandschilders-Preiskampf der Zwitserse
Universiteit weer tegen de volkszin de mo
derne-Richting met Hodler aan het hoofd als
Jury verkiest is een bewijs, dat in de boezem
van het Zwitserse-volk 'n strijd1 gestreden
wordt, die niet anders dan heilzaam voor
de kunst zijn kan. Voor de Int. Nat. Kunst
in 't algemeen en voor de Zwitserse in 't
biezonder.
Wat weet bijv. het Nederlandse volk in
zijn algemeenheid van het werk van Der
kinderen, die direkteur is van zijn akademie,
wat weet het van Roland Holst (buiten 'n
kleine groep van Soc. dem.), en deze zijn
toch schilders voor 't algemeen. Doch vraag
de eerste de beste volksman in
Frans-Zwitserland naar Paul Robert of overal naar
Hodler en ze weten 't je te vertellen.
In een land waar het volk warme interesse
heeft voor zijn kunst (de kunstenaren daar
natuurlik niet bij gerekend), daar heeft zij
een toekomst, en beter dan een elite die
zich met kunst amuseert, zoals bij ons in
Holland, is de ernstige verontwaardiging
van een op kunstgebied nog ongecultiveerd
doch ook nog onbedorven volk.
Aroza, Nov. 1913. JAN TERWEY
* * *
Nieuwe Uitgaven
BjöRNSTjERNEBjöRNSON.Dramarïsc/ïe Wer
ken. Naar de oorspronkelijke Noorsche uit
gaaf, vertaald door MARGARETHA MEIJBOOM.
Drie spelen van Recht: De Jonggehuwden,
Leonarda, Een Handschoen, 270 pag., ? 0.85
(Meulenhoff-editie). Amsterdam, Meulenhoff
& Co.
Brieven van A. L. G. BOSBOOM TOUSSAINT,
aan E. J. POTGIETER, bewerkt en toegelicht
door J. BOSBOOM Nz., 241 pag. Prijs ing.
?1.75, geb. ?2.25. Rotterdam, D. Bolle.
CAREL GOUDEMOND, Uit het land van de
Visschers. Geïllustreerd, 139 pag. Prijs ing.
?0.75, geb. ?1.10. Rotterdam, D Bolle.
FRIEDRICH NIETZSCHE, De Blijde Weten
schap. Vertaling van G. H. PRIEM, 388 pag.
Prijs ?2.50. Amsterdam, A. W. M. van Hees.
ons ook zien, dat hij wel eens eerder een
revolver in zijn handen had gehad, want
toen we op een keer ons oefenden op een
brandewijnflesch, vroeg hij van 'n kame
raad diens revolver te leen, en raakte het ding
op vierentwintig plaatsen achter elkaar. Er
waren maar weinig zaken waarmee ie geen
eer inlei als hij er zich mede wiltle afgeven,
behalve dan goud-graven, want daarin was
ie te dom om voor de du Het was
bedroevend te zien hoe zijn kleine zak,
met zijn naam er op gedrukt, in een knoedel
leeg op de plank in de schuur van Woburn
lag, terwijl de zakken van de andere maats
dagelijks zweiden, en enkele reeds bijzonder
welvarende vormen aannamen, want de tijd
schoot op, en de dag kwam nu zoetjes aan
nader, dat de goud-trein naar Ballarat ver
trekken ging. We rekenden, dat het bedrag,
dat we dezen keer bij elkaar gegraven hadden,
grooter zou zijn, dan ooit vroeger per enkel
convooi uit de Gulch verzonden was.
Hoewel het scheen, dat Elias B. Hopkins
zich met een genoeglijke tevredenheid zonde
in de resultaten-ten-goede van zijn onver
moeid werken, toch was zijn vreugde nog
niet volkomen. Want er bleef nog n ding
over, waarnaar hij in stilte verlangde. Op
een avond sprak hij zijn hartewensch tegen
over ons uit.
Kinderen", zei hij, God's zegen zou zeker
zichtbaarder nog rusten op ons Kamp en
op ons werken, als we ons best deden om
op den dag des Heeren althans aan God 'n
offerande te kunnen opdragen. Want is het
niet God verzoeken langer zoo door te gaan
en aan dien Heiligen dag geen andere aan
dacht te schenken dan alleen dat er nog
wat meer gedronken en wat meer kaart
wordt gespeeld? Me nebbe cheejn
doowmené" riep er uit de bende.
Uil!" bromde een ander La naj kèke;
me hebbe hier 'n ventje das meejr waard
as drie beffies. Die pik inz teksjte as 'n
doffer inz mais. Wot jullie, manne!" Maar
me hebbécheejn kerk!" weersprak dezelfde
opponent.
Laam ut in de oovvpe luch höwe!" meende
er een.
Of in Woburn züschuujr" opperde een
ander. Of in de saloon van Adam."
Het laatste voorstel werd met een algemeen
gemompel van instemming verwelkomd.
Adam's saloon was een vrij groot houten
gebouw achter de bar, dat gedeeltelijk ge
bruikt werd voor de berging van drank en
voor een ander gedeelte als speelzaal. Het
was tamelijk stevig opgetrokken van
ruwgezaagde planken; tengevolge waarschijnlijk
van des eigenaars innerlijke overtuiging, dat
oxhoofden brandewijn en rum dingen waren,
die, vooral in de dagen van Jackman Gulch's
zondig verleden, veiligst achter slot en grendel
waren bewaard. Een stevige deur gaf, aan
voor- en achterzijde, toegang tot de saloon,
en het inwendig was, als tafel en toonbank
waren weggezet, groot genoeg om de heele
gemeente plaats te bieden. De jenevervaten
werden door den eigenaar aan een kant op
elkaar gestapeld, en konden dienen als
noodhulp-preekstoel.
In het eerst toonde de Gulch maar matige
belangstelling in de voorbereidingen, maar
toen het bekend werd; dat Elias B. Hopkins,
Voor
eerste
klas
PIANO
10 JAAR
_ _ _ GARANTIE
KUNSTSPELenELECTR: PIANO'S, VLEUGELSisHEIADRES
fl^-KESSELS'KON.FABRIEK. TILBURG
VRAAGT CATALOGUS - OOK TERMUNBETAIING
CANNES (Rivièra.)
HOTEL SUISSE.
QUARTIER DU CERCLE NAUTIQUE.
Hollandsen Familie Hotel. Zeer modern
Ingericht. Appartem. met Bad en W. C.
Kamers met Kond- en Warmwaterleiding.
Prosp. Intern. Verkeersbur., Amst.,
Kaadhnlsstratit 16 en Den Haag, Papestraat 5
of door den Eigenaar A. K EL L E R.
Groote Godsdiensten", serie II, No. 10:
Dr. R. VAN DER MEULEN, De Godsdienst der
Heidensche Balten en Slaven, 45 pag., ?0.40.
Baarn, Hollandia-drukkerij.
Uit onzen bloeitijd", serie 111, No. 8: J.
H. RÖSSINQ, Het tooncel in Nederland, 36
pag., ?0.40. Baafn, Hollandia-drukkerij.
Steinlen-Album, (inhoudende 8 reproducties
naar teekeningen van A. STEINLEN met tekst
van jhr. JAN FEITH) uitgegeven ten bate van
de Tcevlugt voor Behoeftigen,
Passeerdergracht 19, Amsterdam, naar aanleiding van
haar 70-jarig bestaan.
Onze Koloniale Landbouw", VI: Dr. J. J.
B. DEUSS, De Theecultuur,\QQpag. Prijs ? 1.50.
Haarlem, H. D. Tjeenk Willink & Zn.
Handleiding voor het zaaien en planten
van de meest gebruikelijke groentenzaden.
Met opgave van het benoodigde zaaizaad
per bed, vierkante meter en per regel. Uit
gave van de Mij. Zaadhandel van ouds De
Korenbeurs", Alkmaar.
Den handschoen opgeraapt f Eene poging
om de vrijdenkers in Nederland te
mobiliseeren inzake het vraagstuk van de scheiding
van Kerk en Staat, meer speciaal wat betreft
de afscheiding van de Kerk; door W. HAVERS.
Met een voorwoord van A. H. GERHARD,
32 pag., ?0.10. Uitgave van den Dageraad's
Boekhandel Kinkerstr. 300, Amsterdam.
De Vivisectie-strijd. Propaganda-brochure
(geïllustreerd) uitgegeven door den Bond tot
bestrijding der Vivisectie. Alg. Secretariaat,
Schotersingel 121, Haarlem.
Verslag aan de Koningin betrekkelijk den
dienst der Rijkspostspaarbank in Nederland
over 1912, ? 0.50. 's Gravenhage, Gebrs. van
Cleef.
Centraal Verslag der arbeidsinspectie in
na den dienst voornemens was, de gemeente
toe te spreken, begon de kolonie van grootere
ingenomenheid blijk te geven. Een werkelijke
predicatie was voor hen allen iets nieuws,
en een predicatie van hun eigen domin
was dat in nog sterker mate. Het gerucht
ging bovendien dat ze gekruid zou zijn met
toespelingen op locale omstandigheden en
gebeurtenissen, en dat de les getrokken zou
worden onder niet al te ondoorzichtige aan
duiding van wederwaardigheden, aan be
paalde personen overkomen. Nu begon men
veeleer bang te worden geen plaats meer
te zullen krijgen, en bij de Gebr. Adams
werd om de plaatsen gevochten. Slechts
toen voldoende aangetoond werd, dat de
saloon ruimte had voor allen, en dat er
dan nog plaats overbleef, keerde de kalmte
terug, en wachtte men in met moeite
bedwongen nieuwsgierigheid de komende
dingen af.
En het was maar goed ook, dat het ge
bouw die ruime afmetingen had, want de
vergadering op dien Zondagmorgen was de
grootste, die in de annalen van Jackman's
Gulch beschreven staat. Men meende het
eerste oogenblik, dat wel heel de burgerij
aanwezig was, maar eenig nadenken leidde
tot de gevolgtrekking, dat dit niet zoo was.
Maule en Philips waren opeen verkennings
tocht uitgetrokken in de bergen en nog niet
teruggekeerd; en Woburn, de goud-bewaar
der, was buiten staat zijn post te verlaten.
Met zoo'n groote hoeveelheid kostbaar metaal
aan zijn zorgen toevertrouwd, voelde hij,
dat de verantwoordelijkheid te groot was.
Hij bleef waken over de schatkist van de
Gulch. Maar op deze drie uitzonderingen na
stroomde dan ook heel de Gulch, met
schoone roode hemden, ert zooveel andere
versieringen als de plechtigheid eischte,
binnen in een kronkelende lijn, vanaf het
begin van het kleiachtig pad, dat naar de
saloon leidde.
Het inwendige van het gebouw was met
ruwe banken voorzien; en de dominé, met
zijn vriendelijken, gemoedelijken glimlach
stond aan de deur om zijn gemeente te
verwelkomen. Goeie morgen, jongs," riep
hij hun vroolijk toe, als de eersten
aangeloopen kwamen, Ga binnen. Ga binnen. Dit
is 'n dagwerk, kinderen, beter, hoop ik,
dan je nog ooit hebt ter hand genomen.
Laat maar je pistolen hier bij de deur, als
je binnengaat. Na de dienst steek je ze
weer bij je. Maar wapens in het huis des
vredes, dat is niet zooals 't hoort." Aan zijn
verzoek werd door allen met vriendelijke
inschikkelijkheid voldaan, en vór de laatste
binnen was, lag er een vreemd allegaartje
van allerlei soort messen en vuurwapens in
de gard'-armes van het tijdelijke bedehuis.
Toen allen op hun plaatsen waren, werden
de deuren gesloten en de dienst begon
de eerste en eenige die ooit in Jackman's
Gulch is opgedragen geworden.
Het weer was drukkend en de schuur
benauwd, toch luisterden de delvers toe
onder groote aandacht. Er wasén bekoring
van ongewoonheid in de plechtigheid, die
haar uitwerking niet miste. Er waren er,
voor wie ze geheel nieuw was, anderen
werden in hunne herinnering teruggeleid
tot andere landen en andere tijderu Behalve
Sokken welke zes maanden gedragen kunnen worden
ZIJN GOEDKOOPER
dan sokken welke na twee maanden versleten zijn.
Verlang daarom nog heden een half dozijn
AVIATA" GARANTIE-SOKKEN
van Uwen leverancier.
Fil d'Ecosse PI. 4.35 en PI. 5.40 nav ,?,, , M_ ;
Merino 6.00 per half doz
n
Utrechtsche Tricotage Fabriek
WICHER JANSEN, Utrecht.
GRANDS V.INS DE C-HAMPAGNB
Perrier-Jouet
v* Epérnay.
Coïi.cegsiorvnaijesi
Sauter&^olls. Maastricht.
BOUWT TE NUNSPEET.
Mooie boschrijke terreinen.
Spoor, Tram, Electrisch licht, Telephoon.
Inlichtingen M.ij DE VELUWE", Nunspeet.
het Koninkrijk der Nederlanden over 1912.
Uitgave van het Departement van Landbouw,
Nijverheid en Handel. Verkrijgbaar te Algem.
Landsdrukkerij, 's Gravenhage.
Bijbel, Leidsche vertaling, afl. 21?25 (thans
compleet). Zalt-Bommel, N. V. P. M. Wink,
Boekhl. en Uitg. Mij.
LEONARD BUYST, Balladen Allerhande,
152 pag. Antwerpen, Vlaamsche Boekhl.
(Lod. Opdebeek).
Levensvragen", serie VII, No. 4, dr. J.
RUTGERS, Is de Prostitutie een noodzakelijk
kwaad? 40 pag., ?0.40. Baarn,
Hollandiadrukkerij.
Het Artsen-monopolie en de Psychische ge
neeswijzen van arts Is. ZEEHANDELAAR J.BZN.
Open brief aan den heer E. J. ABRAHAMS,
Arts, Secr. Penn. v. d. Ver. tegen de Kwak
zalverij, 16 pag. Amsterdam, Cohen Zonen.
De plant in Nijverheid en Handel, afl. XI.
Amsterdam, Uitg. Mij. Elsevier."
De Tooneelgids", No. 7: PAUL HERVIEU,
De Fakkelloop (La course du Flambeau) 15
pag., 10 et. Den Haag, C. W. M. Roskes.
A. KLAVER, De Vrijmetselarij en Prof.
Bolland, 40 pag., 40 et. Baarn,
Hollandiadrukkerij.
De Vrouw, de Vrouwenbeweging en het
Vrouwenvraagstuk, afl. VIII. Amsterdam,
Uitg. Mij. Elsevier."
Uit Zenuw- en Zieleleven", serie III, No. 4:
Dr. A. RIJPPERDA WIERDSMA, Moeilijkheden
bij het beoordeelen van nerveuse toestanden,
36 pag., A 0.40. Baarn, Hollandia-drukkerij.
De artsen en de ziekenfondsen. Een ernstig
woord naar aanleiding van de hangende
quaestie tusschen de artsen en de zieken
fondsen. Uitgegeven door de landelijke
federatie ter behartiging van het zieken
een neiging, die bij enkelen zich scheen
te willen uiten om aan het einde van sommige
gebeden te applaudisseeren, gedroeg zich
de schare overigens voorbeeldig. Er ging
echter een gemompel van zenuwachtige
verwachting door het gebouw, toen Elias
B. Hopkins, vanaf zijn . geïmproviseerd
rostrum op de congregatie neerziende, zijn
toespraak aanving.
Hij had zich ter eere van de plechtige
gelegenheid met groote zorg uitgedost. Hij
droeg een fluweelen tuniek, om het middel
opgenomen door een band van chineesche
zij, een molshuiden pantalon, en hield zijn
palmbladen hoed in de linkerhand. Hij begon
op zachten toon te spreken en men merkte op,
dat hij dikwijls het oog wendde naar de
kleine opening, die tot venster diende, en
die aangebracht was boven de hoofden van
hen die aan zijn voeten zaten.
Nou heb ik jullie, waar ik je hebben
wou, jongs" zeide hij in den loop zijner
predicatie. Nou heb ik jullie op den goeien
weg, en wat je nou nog te doen hebt, dat
is te zorgen, dat je niet weer van de goeie
weg op de slechte raakt." Hier keek hij
met een opmerkelijke oplettendheid naar
buiten door het raam, eenige seconden lang.
Ik heb je nou matigheid geleerd en vlijt,
en met die twee eigenschappen is'n mensen
instaat alle schade en verlies, dat-i lijdt, in
korten tijd weer goed te- maken. En ik denk
dat er geen onder jullie is of mijn bezoek
aan jullie kamp zal 'm heugen." Hij hield
een oogenblik op en drie revolver-scho
ten jankten door de trillende zomerlucht.
Zitten blijven. Verdomd!" brulde onze
prediker, toen zijn gehoor opgewonden
van zijn zetels sprong. Als een van jullie
'n beweging maakt, leg 'k 'm neer! De deur
is aan de buitenkant gesloten, dus eruit
kunnen jullie niet. Op je stoelen, suffe,
akelige idioten. Zitten, honde, of 'k schiet
d'ronder; bende!"
Verwondering en ontsteltenis deden ons
op onze zetels terugzakken, en wij staarden
met wijde oogen beurtelings onzen domin
en elkaar aan. Elias B. Hopkins wiens ge
laat en gansche houding eene wonderbaar
lijke verandering hadden ondergaan, keek
met heete oogen en een honenden glim
lach op zijn uitdagend gezicht van af zijn
hooge stellage op ons neer.
Ik heb jullie leven in me hand" ging
hij verder en wij bemerkten, dat hij een
zwaar kaliber-revolver in z'n greep hield en
dat de kolf van een tweede uit zijn cein
tuur stak.
Ik ben gewapend, jullie niet. Als er een
zich verroert of kikt, is die 'n lijk. We
moeten hier samen een uur wachten. Nou,
idioten (dat woord striemde onze huid met
'n pijn, die we nog lang na hebben ge
voeld) , weet je, wie 't is, die je in deze
muizenval ving? Weet je wie 't is, die hier'
maanden lang de dominéen de heilige man
heeft gespeeld ? Conky Jirn, de strulkróover.
Graaf-apen! En Philips en Maule zijn twee
van m'n beste onderofficiers. De bergen in
zijn ze met jullie goud Ha! Durf je?"
Dit tot een onrustig lid der gemeente, dat
echter spoedig onder de dreiging van zijn
wilde oogen en het,opgeheven wapen tot
bezinning kwam. 'Binnen 't uur zfjnf ze
DEUK BELLEVILLE
AUTOMOBIELEN,
Hoof d-Agent Toor Nederland;
J. LEONARD LANG,
114 Stadhouders
AMSTERDAM.
fondswezen, Januari 1914, l?10.000, 30 pag.,
?0.25. 's Gravenhage, Steijnlaan 59.
Jaarverslag over het 28e boekjaar (l Sept.
1912-31 Aug. 1913) van de Vereeniging
Zarfath."
* * *
Inhoud van Tijdschriften
Tijdschrift voor Wijsbegeerte, Jan. '14:
Dr. J. S. Bierens de Haan, Het Spinozisme
als Ontwikkelingsleer. Hermann Wolf,
Schopenhauer's Verhouding tot Romantiek
en Mystiek. Henri Borel, De filosofie van
Lao Tsz'. Hedendaagsche Wijsbegeerte.
Standpunten en stroomingen.
Schoonheid en Opvoeding, No. 1: Ida
Heijermans, Een Modelschool. P. d. J.-D.,
OudGrieksche Kunstnijverheid. J. D. Ros,
Holland op zijn smalst ? Jt. Reinink,
Waarom een vereeniging van spraakleeraren
noodzakelijk is. A. G. D., Verbetering
van den Volkszang.
De Levende Natuur, afl. 18: Jac. P. Thijsse,
De Ransuil. W. J. Dijk, Kienhout. H.
R. Hopgenraad. Levensschetsen van
eencellige dieren. H. E. Heimans, Bellagio-Lago
di Como. H. M. Kuyper, Nachtelijke
excursies. J. B. Bernink, Een nieuw boek
over paddenstoelen.
De Natuur, No. l: Dr. D. van Gulik, De
toepassing der draadlooze telegrafie. H.
E. Kuylman, Het Goudhaantje. M. v. d.
Boon, De moderne toepassingen van samen
geperste lucht. D. S. S., Een nieuw mid
del om mijngasoatploffingen te voorkomen.
L. Dorsman Czn., Eenige tulpenafwijkin
gen. Z. P. Bouman, Een reuzenwerk in
de Missisippi. Dr. A. J. C. Snijders,
Proeven over licht.
buiten jullie bereik, en ik zou je aanraden,
schik je in je lot, achtervolg ons niet, an
ders loop je gevaar meer te verliezen dan
je geld. Mijn paard staat buiten gezadeld
hier achter de deur. Als het oogenblik ge
komen is, ga ik door deze deur d'r uit,
sluit ze af aan de buitenzijde en poets 'm.
Dan mag je voor mijn part de stal hier in
elkaar trappen. Meer heb ik niet te zeggen,
alleen dat jullie de lummeligste troep ezels
zijn, die ooit op gelooide zolen hebben
geloopen."
Wij -hadden gedurende de volgende zestig
minuten ruim den tijd zijn zoo rondborstig
uitgesproken meening over ons te verwerken.
We waren aan de genade van dien sluwen
booswicht overgeleverd. Wel is waar, indien
wij allen te samen tegelijk tot den aanval
waren overgegaan, hadden we hem makke
lijk met opoffering van een zes- of zeven
tal onzer onder den voet kunnen loopen.
Maar hoe konden we zoo'n
gemeenschappelijken aanval overeenkomen zonder beraad,
en wie dorst het sein te geven zonder de
voorafgaande zekerheid, dat hij door de
overigen zou worden gesteund. Er bleef niet
anders over dan geduldige onderwerping.
Het scheen wel drie uren te duren voor de
roover het voor hem liggend horloge in den
zak stak, van de vaten afsprong, achteruit met
zijn revolver nog op ons gericht, in de rich
ting van de deur liep.en snel er doorheen glipte.
Wij hoorden het geknars van het roestige
slot, en het gestamp van de hoeven van zijn
paard als hij weggaloppeerde.
Ik heb hierboven opgemerkt, dat ruwe
woorden gedurende de laatste weken
schaarsch waren geworden in het kamp.
Nu, wij hebben ons het eerst-volgende half
uur voor die tijdelijke onthouding schade
loos gesteld. Nog nooit was er zoo'n algemeen
en hartgrondig satansgebed gehoord. Toen
wij er ten laatste in waren geslaagd de
deur uit haar hengsels te tillen, waren
buit en roovers al lang uit het gezicht ver
dwenen. En wij hebben ook later nooit meer
iets van dat drietal vernomen zoo min als van
ons goud. Den armen Woburn, vonden we,
slachtoffer van zijn trouwe plichtsvervulling
met een kogel door het hoofd op den drem
pel van de leege loods. De schavuiten Maule
en Philips waren, zoodra we in de strik
zaten, uit hun schuilplaats in de buurt van
het kamp te voorschijn gekropen, hadden
den bewaker vermoord, en met de buit ge
laden op een kleine wagen een veilig heen
komen gezocht naar een of ander onvind
baar hol in de bergen, waar hun leider zich
bij hen voegen zou.
Jackman's Gulch is de schade spoedig
te boven gekomen en is nu een kleine, wel
varende stad. Maar aan Maatschappij-Her
vormers bestaat er daar geen groote
behoefte, en Zedelijkheid-Apostels zijn er
niet in eere. Ja, er wordt gezegd, dat on
langs een argeloos vreemdeling voor den
vrederechter is gesleept enkel op grond van
de beschuldiging dat 'i meende dat 'r in
zoo'n groote gemeente toch wel 'n kerk
mocht zijn om de dag des Heeren te vieren."
De herinnering van hun eene en eenige
herder is nog on verzwakt onderde inwoners
van. de Qulch en zal dat zieker nog wel
'eiéni'geüt tjjd blijven*.