DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 8 Febr. 14. No. 1911 VULKANISCHE UITBARSTING IN JAPAN Vulkaan op het eiland Sakourachima, die bij een eruptie meer dan vijfduizend slachtoffers maakte MIIIIIIIHIMIIimiHMIIIMIIIIIIIIIIIItlHIMUIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIMIIIIimHIIIIMIIHIIIIIIIIIHHim Het gedicht is gedeeltelijk lyrisch, gedeeltelijk beschrijvend en de compoiyst heeft de lyriek vertolkt door zang, de beschrijving door declamatie, aan de lyriek eene andere en vollediger muzikaliteit toekennend en waarschijnlijk ook wel bekoord door deze verdeeling, even verrassend van vorm als van experiment. De compositie begint met een atmosferisch ruischen der violen, het bijna zichtbare trillen der lucht op een h eet en zomerdag; eene staccato-figuur der clarinet exposeert het eerste hoofdthema, dat men de evocatieve macht niet ontzeggen zal: Langs ruige rotsen, door verwarde wingerdranken," en later, fantastisch versomberd terugkeerend: Maar in het Oosten, uit onmetelijkdiepe dalen Van Azië's binnenlanden kwam de Duisternis," Na verre, bucolische tertsen intoneert de hobo een pastoraal motief, het milieu ver duidelijkt, nadert en verinnigt in een volgend thema, dat onmiddellijk voor de declamatie begint wordt aangeheven. Het is een der mooiste van het werk, een der mooiste van Diepenbrock's inventies, peinzend van lineatuur, lenig en jong gebarend van rythmiek, bijna sanglotant d'extase" in zijn peinzende en amoureuse onbewustheid. Zoo blijven de eerste strophen een schal meien van hobo, hobo d'amore, cor anglais en fluiten, gracieus mijmerende egloog, waar over 't thema der hoorns zijgt als de eerste verwondering, het groeien der stilte en de aarzeling van den langzamen avond. Daar verrijzen alle geheimenissen en alle betooveringen over het land; diepe schaduwen dwalen over de scherp afgeteekende aarde en hare tempels, de maan gaat op, de schoonste luister van den nacht, de nacht zelf met zijn sidde rende mysteriën, welke den Lydiër onrustig bevangen, opjagen tot een ongekenden harts tocht, die hem de ziel zelf wekt en eene aangrijpende muziek ingeeft: de cantilene, welke de fagotten, bijna kreunend, bevend in hare angstige rythmiek, den droomende nazingen. Dit voert naar het eerste (en haast eenige) orchestrale fortissimo, het drama tische keerpunt der compositie: kreet van hooge trompetten en bazuinen, met hout ge slagen, pauken haar overweldigendste mo ment. Er treden dan geen nieuwe thema's meer in; de tweede helft van 't werk kan gelden als ontwikkeling en epiloog der eerste helft. Langzamerhand stilt de passie van den Lydiër tot een morgen-vrede, en geleidelijk laat de componist meer solistische stemmen aanheffen tegen den zingenden baryton. Hoe vermeerdert dit in klaarte en licht! Hoe zuiver groeien dag en leven in den jongen morgen, de uchtend-zon, die oprijst door 't zelfde, nu glanzende motief, waarmee zij zeeg, en de herwekte pastorale stemmen. Als herinnering aan 't raadsel van den nacht, tegelijk als schaduw van den stralenden dag, eindigt het werk rustig en onafzienbaar met een neuriënde schalmei en paukenroffel. De twee uitvoeringen stonden onder leiding van Diepenbrock zelf, terwijl Gerard Zalsman declameerde en zong. Zijne geheel origineele manier van dirigeeren, welke bestaat in eene absoluut-melodische opvatting van alles wat eene compositie vormt en welke voortkomt uit Diepenbrocks eigen stijl, heeft de auteur, aanvankelijk tot mijn groote verbazing, ver laten voor de manier der orchest-dirigenten. Ik heb me dit later verklaard uit eene van technisch standpunt zeer duidelijke bezorgd heid voor de onverstoorde reproductie van deze partituur, welke dirigent en orchest door allerlei complicaties van rythme en polyphonie (want Diepenbrock houdt niet op zijne techniek te veredelen) meer moei lijkheden brengt dan zijne vroegere compo sities en onze moderne partituren. Dit is hem gelukt en zelden hoorde men een werk van Diepenbrock, zoo afgerond, zonder weifelingen, ja zoo handig, waarom men het orchest niet genoeg zal kunnen prijzen. Dat de psyche der Lydische Nacht uit de overwonnen moeilijkheden volledig en vol doende te voorschijn kwam zou ik echter niet gaarne beweren en wanneer de compo nist zich later rustiger en veiliger voelt tegenover het werk, zal hij ons heel wat dichter brengen bij de zeer sublieme schoon heden. Doch Diepenbrock trof het slecht: Meerlo, de solo-altist, was wederom niet te hooren, (wat doet hij eigenlijk met zijn voortreffelijk instrument?) en Qaillard, hoe bekwaam ook op zijne violoncel, kan Hekking in deze muziek niet vervangen als solist. Stokvoering met timbre zijn zoo uitstekend als ge wilt, doch Diepenbrocks melodieën vragen andere nuances, anderen toon, andere expressiviteit en 't zou Qaillard tot groote verdienste gestrekt hebben, wanneer hij dit intuïtief begrepen had. Ik zag Zalsman ook liever streven naarde voordracht van Hekking. Dat de zangstem niet geheel bevredigde ligt waarlijk niet aan de baryton-partij. Men denke zich slechts hoe Jan Reder die zou zingen. Zalsman beheerschte zijne rol, in zijn stem klinkt altijd iets bekoorlijk-welluidends, maar welke fataliteit dreef hem om den jongen Lydischen herder te introduceeren als Bisschop Oozewijn ? MATTHIJS VERMEULEN t- * * Wat moet ik doen om goed Kamerlid te zijn? Wie goed kamerlid wil wezen, Moet geregeld kranten lezen, Letten op de zwakke zij Van de andere partij. Maar hier moet hij 't niet bij laten: Hij moet bovenal veel praten. Hij moet op de hoogte blijven Van wat oude staatslui schrijven, Welken kant de wind op waait, Hoe de Driestardrijver draait, Maar dit zou hem nog niet baten Hij moet bovenal veel praten. Hij moet om vrij-reizen vragen In een eerste-klasse-wagen, (Met zijn hoedje in zijn hand Reist hij vrij door 't gansche land.) Buigen diep voor treinmagnaten.... Maar hij moet vooral veel praten. Praten moet hij zonder einde, Of de aandacht ook verkwijnde, Krom en recht en in 't quadraat Praten; is hij uitgepraat Over schepen en soldaten ... Dan maar van wat anders praten. Nimmer moet hij zich bedwingen; Kilometers Handelingen Vullen met welsprekendheid, En den nationalen tijd Vrij verkwisten, zonder mate, Hij moet praten, als maar prate'. IIIIIIMIIIIIMIIMIIIIIIIIftlllllltlllllllllllllllMIIIIIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIUtllllllllllllllllllllllllllllllMltllllllllllllllltllllllllllllllllll Praten moet een lid der Staten, Zonder rustpoos of hiaten, Zonder teugel, zonder toom, Woordenstortvloed, woordenstroom! Tot het klinkt als holle vaten... Praten zal hij! als maai praten! CHARIVARIUS * * * Charivari Deelwoorden-jammer Lettende op het karakter dier diensttakken, hadden die kosten moeten worden gevonden uit de andere belastingen." (Hbl.) Uitgaande van de afd. Zeist van den Ned. Kinderbond, hield gisterenavond mej. Doorman een lezing ovei Kinderlectuur." (£7. D.) Dat in het oog houdend moet het opvallen, dat het telegramtarief zeer laag is." (Het Leven) Ik hoorde een stem achter mij, die zeide: Mijnheer Eilers, ga uw gang Omkijkende waren het twee dames uit den Haag die dat zeiden." (Pr. Geld en Ni/m. Ct.) Finantieele interesse is verplichtend." (Adv. Hbl.) * Tante Befje spreekt De handel heeft zich niet van een ongunstige zijde leeren kennen, en was het jaar over 't algemeen beter dan zijn voorganger." (U. D.) Ongehuwde adelijke dames worden met freule toegesproken en noemt men haar aldus wanneer men over haar spreekt of schrijft." (Staatsalm. v. iedereen) Eenige leden meenden dat de minister het zich hierdoor bijzonder moeilijk heeft gemaakt, 'vreezende zij hem dit zal beletten aan het andere de noodige aandacht te schenken." (V. V. X. N. R. C.) In verkiezingstijden gebeurt het nog wel, dat van roomsche zijde dezen . indruk getracht wordt te vestigen, maar een ernstig mensch gaat die met stilzwijgen voorbij, al is hem dan ook de politieke bedoeling daarvan niet vreemd." (De Vad.) Wij maken aanspraak op den naam van ernstig mensch. En toch is ons de politieke bedoeling van de indruk, dien van roomsche zijde getracht wordt te vestigen, vreemd. Wij gaan deze indruk niet met stilzwijgen voorbij. Gisteren is het drijvend politiebureau te Rotterdam omgeslagen. Het ongeluk ontstond doordat twee tanks volliepen,. waardoor het bureau aan eene zijde omsloeg." (U.D.) Bij zulke gelegenheden is het zaak alle voorwerpen van waarde snel naar de andere zijde over te brengen. ? De vermaarde Dordsche geneesheer J. v. Beverwijck zond het recept aan Lodewijk van Nassau, heer van Beverweert, natuurlijken zoon van prins Maurits bij de jonkvrouw van Mechelen, die hem er om gevraagd had." (Tel.) Om het recept, natuurlijk. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL N SPIEGELSTRAAT , Tel. interc. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen - Platen - Kunstvoorwerpen ~ Encadrementen ? N. V. KUNSTHANDEL ]yDe Protector Directie: G. HILHORST Azn. Riittordam. Zuidblaak 7 O a. Telefoon 8112. Gedurende de maand Februari TENTOONSTELLING van werken door: MARIE WANDSCHEER. Dagelijks van 10?5 uur. Zondags van 2?4 uur. tOEGANG VRIJ. PHOENIX HOOFDGEBOUW: 446 HEERENGRACHT tusschen Leidscheitr. en Spiegelstr. KANTOORMEUBELEN: 76 DA M RAK) FABRIEK: 43 LOOIERSGRACHT AMSTERDAM. TELEF. 3978 en 84891 UITVOERIGE PRIJSCOURANTEN MEUBELEN PHILIPS a PROJECTOR IMMMIlllllHlltllllHIIII 4444«-4+4444444444+4444444+44+444+4444 IKITJOSr S TH^LIsT ZD^fiTIE ^EHST. Geïllustreerde Handleiding ten gebruike van school en buis voor het aanleeren der technieken van Kunst- en Spoelweven op den handweefstoeL door ELIS. M. ROGGE en LOTJISE H. WILDT. Prfls, gecart. /1.90. uitgave van TAM HOLKÏMA & WARBNDOBF, Amsterdam. +44444++444444444++444444444+44444444 rlElT WAN UJAAL .SAQ. TE.L-.. 1900 DE EERSTE IQI3 INRICHTING TOT MET MEUBELEEREN EN VERSIEREN DER WONING 15 ;,T BINNENHUIS " RAADHUISSTRAAT 48-50 LUN 3 AMSTERDAM LUN 14 DE HQÏGEBERG". No. 10. . . f 100.?. Tuinvaas met voetplaat. GrnnitoGeheele hoogte 90 cM. Diameter pol 100 cNL Vraag catalogus. GEGARANDEEBD VOBSTVRTJ. Diplöme d'Honneur Gent 1913. N.V.PAERELS'MEUBILEERING M,j AMSTERDAM, KOKI\ 128-130 TEL E F 45*1. SPECIALITEIT IN: OUD-HOLLANDSCHE BETIMMERINGEN MET GEHKELE BIJLEVERING VAN PARKET VLOERE V, KRONEN, HA ARDEN, ENZ. ENZ. VRAAGT TEEKENINGEN EN PRIJZEN. J. BAPTIST VALLEGGIA, SIXGKL 428?433, AM8rKKl>AM. Divans met verstelbare peJuw ? 18. J»,, ? 2O.?, ?22.?, ?25.?en ? 28. .Divanïklet den vanaf 7.?. 444444 f444+4444444 j De bliende tataflel j * H. VAN L.ER V& N<&Co.+ 4 ARNHEM. + 1^ TELEFOON No. 1345. "*" 4Schildergen, Etsen, ^ Gravures, Encadrementen J JAC. DE VRLfcS liz. Kunsthandel Steenstraat 1«9, Arnhem. Schilderijen, Aquarellen, Etsen, Gravures, Encadrementen.