l Blaart '14. No. 1914 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Allereersten rang. Te midden van eigen groot oud park, HUT AUGUST A VICTORIA BAD, Geneesheer-Directeur Dr. Med. G. HüLSEMANN, meest moderne comfort, 40 privébadkamers met directe is met het Hotel verbonden ten dienste der gasten, die niet verplicht zijn een kuur te ondergaan. toerocr van het .warme bronwater uit de hoofdbron. Een uit 18 afdeelingen bestaande, volledig ingerichte pshysicalisch-orthopaedische kuurmncnting, Warm en koud water in alle kamers. Auto Garage. ter speciale behandeling van spier- en gewrichtsziekten, zenuwziekten, verlammingen, enz. In het hotel afzonderlijke eetzaal voor JICBT-DIEET. Prospect, gratis. Int. Verkeersbur. Raadhuisstraat 16, Amsterdam, den Haag Papestraat 5. wordt fl, 7.50 franco en vry van invoerrechten aan huis geleverd. Zy is ongema.ikt, waschecht en is voor/Jen van echt Zwïtsersch borduursel. De japon bestaat uit: 4: 20 M borduursel van 48 cru breedte op 4: ^0 M Zw tsersch Oatist van 116 cm breedte. Zy is verkrygnanr in het: wit met wit borduursel, wit met nlev blauw, wit met cerise. wit met lila, wit met abrlcot en wit met zwart. geborduurd, Paryscne modeplaten met Malen collectie 120 van bor duursels franco op aanvraag. Specialiteit in japonnen voor dames, klnderjsirken en blouses in de allernieuwste stoffen. On»e geborduurde japonnen en blouses zyn on^emankt. Knippatronen v orden echter by bestelling in elke gewenschte maat geleverd. Voor eerste PIANO'! KUNSTSPEl en ELECTR: PIANO'S, VLEUCELSisHET ADRES HJr-KESSCLS'KON.FABRIEK. TILBURG VRAAGT CATALOGUS OOK TERMÜHBETALINS Genoemde heer moest zich voortaanMiever tweemaal bedenken, eer hij zulke beleedigingen neerschrijft. Met vriendelijken dank voor de plaatsing, Mijnheer de Redacteur, Hoogachtend, ANNA VAN GOGH?KAULBACH De heer Stokvis, die zijn artikeltje ook in De Locomotief" plaatste, zal zeker mijn antwoord daarin ook wel doen opnemen ? * * * Kantoorbedienden Aan de Hoofdredactie van het Weekblad De Amsterdammer, WelEd. Heer, Bijgaand een nummer van Ons Beginsel", het vakblad der Christelijke" vereeniging voor kantoor- en handelsbedienden. Daarin zult u vinden een artikel Gij zult niet iliiiMliiiiiililiiiniliiiiiliiMiiiilliimitiiiiiiiiiiiiiiiiiilfiiiiiniiiiiiiiiiiiiiii gebiedend de hand opheffen, om den storm tot bedaren te brengen. Daarop nam hij het woord: Andreas Ek, alvorens wij overgaan tot het vellen van een vonnis, waarover de meeningen -wel niet uiteen zullen loopen, vraag ik je voor de laatste maal: heb je berouw over je daad?'' Nee!" antwoordde de moordenaar, even beslist als te voren. Weet je dan wel, dat het vonnis op de doodstraf uitloopen kan ?" Ja!" En je bent niet bang om voor den oppersten rechter te verschijnen?" Nee! Daar hoop ik juist op." De rechter zette zijn lorgnet af, en keek den moordenaar doordringend aan, zooals bijzienden dat doen. Heb je niets tot je verdediging in te brengen ?" De moordenaar dacht een oogenblikje na; daarop antwoordde hij onverschillig voor zich uit, alsof hij niet wist, wat men eigen lijk van hem wilde: Nee!" Nu wendde de rechter zich tot de ge zworenen om hen te vragen, of zij zich met de beëindiging van het verhoor konden vereenigen en of het vonnis dus geveld kon worden. Mijnheer de rechter, ik verzoek om beraadslaging" nam de gezworene die zoo aandachtig had zitten te luisteren het woord. De geestelijke en de dokter stonden op, en wilden zich verwijderen, maar de rechter nam het woord. Hebt u er bezwaar tegen, geachte ge zworene, dat de dominee en de dokter als toegevoegde leden beschouwd worden met het oog op de belangrijkheid van het geval en dus tegenwoordig kunnen blijven ?" De gezworene stemde toe en de lansman begon het lokaal te ontruimen. Toen dit afgeloopen was en stilte weer was ingetreden, richtte de assessor zich tot gezworene Olsson: Wat heeft de geachte gezworene voor te stellen ?" De oude man met z'n grijze haren, al in de zestig en reeds vijf en twintig jaar ge zworene, verhief zich en zeide: Mijnheer de rechter, mijne heeren, ver geef mij, dat ik niet in alle opzichten des rechters meening deelen kan. Ik heb veel dergelijke gevallen meegemaakt, maar geen een zooals dit. In de eerste plaats wensen ik er reeds bij voorbaat op te wijzen, dat hetgeen ik tegen het onderzoek in zal brengen, niet gezegd wordt met het doel verzach tende omstandigheden op te sporen, daar die slechts tengevolge zoudjen hebben, dat de doodstraf in levenslange gevangenis veran derd werd, ter wij l de moordenaar immers zelf, blijkens het hier behandelde, den dood zach ter dan gevangenisstraf schijnt te vinden; het is verder ook mijn bedoeling niet het vermoe den ingang te doen vinden.dat de moordenaar geen moord gepleegd zou hebben, wat toch niet onmogelijk zou zijn, wanneer ware geVerkrijgbaar te Amsterdam bij: AII ROM MARPHF" Kalverstraat. AU BUN MAKLHt Reguliersbreestraat. J. G. HERBERMAN, Damrak. JACOBSON & MANUS, Kalverstraat. H. MEYER, hofl., Koningsplein. ADR. SCHAKEL, hofl., Heiligenweg. SCHADE & OLDENKOTT, Nieuwendijk. r Ie Constantijn Huygensstr. 92. H. WIERING, Roelof Hartstraat 173. l Amstelveenscheweg 210. Geïllustreerde Catalogus en verdere adres sen verstrekken gaarne franco de fabrikanten VALTON ZONEN, Amsterdam. stelen" naar aanleiding van een stukje, dat in uw blad geplaatst is. Zooals u zien zult werd het in Ons Beginsel" overgenomen uit den (A-R) Rotterdammer" van 11 dezer. Hoewel geheel buiten deze zaak staande, wilde ik toch onpartijdigheidshalve uw aan dacht hierop vestigen, daar ik niet ver onderstellen kan dat uwe Redactie stukken schrijft van de strekking als door De Rot terdammer en Ons Beginsel bedoeld: nl. om handelsbedienden te verstaan te geven dat zij hun patroons maar moeten bestelen, omdat zij dan flink zijn. Oppervlakkig het uit uw blad overge nomen stukje Kroniek" lezende, vooral het slotgedeelte, zou men echter tot dezelfde conclusie komen als de red van De Rotterd. en van O. B., doch daar ik niet van A. R. huize ben en de zaak dus wat vrijzinniger en ruimer opvat, daarbij niet veronderstellen kan, dat uwe red. in werkelijkheid uwe lezers wilt opleiden tot zondaars" (dieven), neem bleken, dat de vermoorde den dood gevon den had tengevolge eener opzettelijke mis handeling, een misdrijf waarvoor men onder bizondere, verzachtende omstandigheden boete kan doen door het ondergaan van slechts vier jaar tuchthuisstraf. En dat zou voor 'n man van zeven en veertig jaar, die nog 'n twintig, dertig jaar te leven heeft, nu niet heelemaal precies op 't zelfde neerkomen. Mijn voorstel, om in de raadkamer te gaan, heeft slechts ten doel al het mogelijke in het protocol te brengen, wat maar eenigszins ten gunste van de nagedachtenis van den moordenaar zal kunnen strekken, daar dit niet van be lang ontbloot is voor den zoon, die den naam zal erven en ervaren, wie zijn vader was, en tegelijkertijd wilde ik de aandacht ves tigen op eenige punten in de leiding van het proces, en ben van meening dat zulks niet achterwege mag blijven bij de nauw keurigheid in de procedure, die men tegen woordig eischt, en zonder aan de goede bedoeling van mijnheer den rechter ook maar in 't minst te kort te doen, geloof ik, dat hierbij meer moeite gedaan is, om te constateeren, dat de misdaad werkelijk be gaan is, dan om de motieven op te sporen, die daartoe geleid hebben. En de beweegrede nen voor onze handelingen zijn toch ook niet van beteekenis ontbloot, zij het niet op de weegschaal van het gerecht, dan tcch in de publieke opinie, die immers ook niet over 't hoofd gezien mag worden." Mag ik" viel de rechter hem in de rede, en toen de gezworene zweeg: De geachte gezworene wil dus in de gedragin gen van de vermoorde den beweeggrond voor den moord zoeken, maar aangezien de dooden niet aangeklaagd kunnen worden, is m. i. het door u ter sprake gebrachte bezwaar als niet ontvankelijk te beschou wen." Pardon! ik wil me niet in advocatenspitsvondigheden begeven, dat heeft mijnheer de rechter toch wel daaruit kunnen opmaken, dat ik zekere niet al te sterke punten in de bewijsvoering heb laten passeeren, maar ik wil hier toch even in 't kort er op wijzen, dat gestorvenen nog heel goed een rol kunnen spelen voor 't gerecht, bijv. wanneer de nalatenschap van een overledene failliet verklaard wordt en ook bij erfeniskwesties, maar dat men dooden niet aanklaagt en dat men niets dan goeds van hen spreken moet, ben ik gaarne met u eens. Ik zal me dan beperken tot het stellen van de volgende vragen aan den moordenaar, zoo noem ik hem op grond van z'n eigen bekentenis, ofschoon het bewijs nog niet is geleverd, dat hij zich aan iets anders dan doodslag of mishandeling heeft schuldig gemaakt. Hoe is hij er toe gekomen, het besluit te vatten, om zijn vrouw te vermoorden ? Wanneer begon hij dat besluit te vatten? Op grond waarvan gelooft de be klaagde, dat hij begon dat besluit te vatten? Verder zou ik wenschen, dat er getuigen werden gehoord, die dan de antwoorden H, T. EERSTINEDERL. FABRIEK VAN ASBESTCEMENTFLATEN Martinit". MABTINITPLATEN zfln: brand-, trek- en krimprrij. Vraagt prijzen en momsters. ADIlESs Cruqiusweg 113, Amsterdam. LTJGrANO II o tol Br is tol. (ITALIAANSCHE MEREN). Schoonste Winter- en Voorjaarsverblijfplaats. 1ste kl. Hotel, prachtig gelegen, met gr. Panorama. Kamers vanaf fr. 4.?. Pension vanaf fr. 9.?. Eig.: C. CAMENZIND. Prosp. gr. en f r. Tntern. Verkeersbur. Raadhuisstraat 16, Amst. l/trechtsche Tricotage Fabriek W1CHER JANSEN. In: j Acq,r AU H A K D GE B;O R D U U II D OEPL.ATTEEB S H O T E T F.E C T N. In: ZUIVER W O , FIL D'ECOSSE REINE MAC O, ZIJDE E n z. E n z. AVIATA GABA1VTIEKOTISEN Etf SOKKEN niet 6 maanden garantie. ZIJDEN SOKKEN met dubbele zooien, teenen en hielen, in Fil d'Ecosse. TBIPL.Y" ijzersterke wollen fantasiesok, gegarandeerd drie-draads geweven met extra versterkte hielen en teenen. Ongelukken Aansprakelijkheid O C E /\ ?? _ AMSTBEDAM Ziekten Automobiel ik aan dat uw geheele stukje een ironische beteekenis heeft en zou het mij aangenaam zijn indien u mij met een enkel woordje hieromtrent wilde inlichten. Hoogachtend Inderdaad, geachte Heer, die, zooals gij ons schrijft, er buiten" wenscht te blijven, ondanks de verzekering van Prof. Diepenhorsts orgaan leiden wij nbg niet op tot den dievenstand. Heine kwam er eens in Duitschland toe, toen een kellner hem maar niet begreep, te zeggen: Ironie!" De man zei dadelijk (aldusHeine): Dashaben wir nicht, Herr Doctor wir haben aber wohlWieszbier." RED van den beklaagde zouden kunnen weer leggen of bevestigen. De assessor wreef z'n oogen uit alsof er in zijn hersens zand of stof gewaaid was, dat storend op z'n gedachtegang werkte. Daarop antwoordde hij: Ik houd het ervoor, dat de beantwoording dezer vragen een schaduw zal werpen op de nagedachtenis van de overledene." Dan zou daardoor de moordenaar mis schien voor ons in een duidelijker licht komen te staan; hij moet toch ook sterven, en van hem zouden we dus ook wel eens wat goeds mogen zeggen, als men dan niets dan goeds van de dooden zeggen moet." De dominee scheen iets te willen zeggen; de rechter merkte dit en gaf hem het woord. In de menschelijke natuur ligt verscholen een zeer sterke neiging om zich te veront schuldigen, en ik geloof, dat de moordenaar, wanneer hem deze vragen ter beantwoording gegeven werden, met beide handen de ge legenheid zou grijpen, om alle schuld op de doode te werpen, die zich niet meer verdedigen kan, en derhalve recht heeft op verdediging onzerzijds." Ofschoon ik persoonlijk de meening van den geachten spreker deel, verbiedt de wet mij toch weigerend te beschikken op het voorstel van gezworene Olsson." De lansman kreeg 'n wenk, en de moor denaar werd weer binnengeleid, gevolgd door het publiek. Andreas Ek, kan je mij zeggen, waarom je je vrouw vermoord hebt ?" Ek bleef 'n tijd lang in nadenken ver zonken, toen antwoordde hij: Nee, dat kan ik niet". Waarom niet? Weet je het niet, weetje het niet goed meer, of wil je het alleen maar niet zeggen ?" Och, het is al zoo lang geleden". Bedoel je, dat het zoo lang geleden is, dat je het besluit nam ?" Ja!" Hoe lang was je getrouwd ?" Zeventien jaar!" Wanneer vatte je het besluit op, om haar te dooden ?" Zes jaar geleden". Hoe kwam je daartoe ?" Ik begon haar te haten". Waarom ?' Dat?dat kan ik niet gedwongen worden te zeggen". Daar vergis je je in; de wet staat het afpersen van 'n bekentenis niet toe, maar wanneer het bewijs gedeeltelijk geleverd is, kan de rechter 'n zekere dwang gebruiken in den vorm van 'n strengere gevangenisstraf'. *) Dat is dus foltering?" , Je hebt slechts te antwoorden, en geen vragen te stellen. Nu vraag ik: hoe is je besluit ontstaan?" Dat is moeilijk te zeggen" en hij zocht blijkbaar iets in zijn herinnering te voorschijn-te brengen want zoo langzamer *) Deze vertelling dateert van 1890; moge lijk, dat de wet in Zweden sindsdien in dit opzicht wat minder barbaarsch is geworden. Berichten DUITSCHE UITGAVEN IN 1913. In het vorig jaar verschenen in het Duitsche Rijk bij 2806 uitgevers te zamen 28.395 boeken en tijdschriften. Rekent men den verkoopprijs van een exemplaar van alle uitgaven teza men, dan komt men op een totaal van 115.565 Mark, en als gemiddelde prijs van een enkele publicatie 4.07 Mark. De uitgevers zijn ge vestigd in 485 plaatsen; 147 uitgevers heb ben slechts een enkel werk voortgebracht. In 38 plaatsen verschenen meer dan 100 uitgaven; totaal werden in die steden uit gegeven 23.819 werken, of 83.87 percent van het geheele aantal. In Berlijn verschenen 6787 werken, in Leipzig 5725, in München 1692, in Stuttgart 1627. De meest productieve firma is Teubner in Leipzig met 628 werken, dan volgen Springer in Berlijn met 379, Fischer in Jena met 324, Herder in Freiburg met 283, Mittler hand is dat gekomen. Maar dat weet ik nog heel goed, dat ik eerst begon te verlangen, dat ik haar kwijt was; toen werd dat ver langen al sterker en sterker, en zoo erg, dat toen wij eens, dat is nu vijf jaren geleden, bij onzen buurman naar de dorschmachine stonden te kijken, ik den lust in me voelde opkomen eerst haar vingers, dan haar arm, dan haar heele lichaam tusschen de raderen te zien, en als zij dan aan den anderen kant er als 'n vormlooze massa uit gekomen was, had ik nog gelachen op den koop toe, dacht ik toen. Maar ik kon het niet zelf doen, ik wou alleen maar dat ik er bij was, als het gebeurde. Daarop verliep een jaar. en toen kwam langzamer hand de lust in me op, het zelf te doen. Ik bad God, dat hij mij van deze gedachten zou bevrijden, maar ze gingen niet weg. En toen werden ze hoe langer hoe kwellender, tot ze eindelijk klonken als 'n bevel. Het moest gebeuren. En toen werd het met elk jaar duidelijker en ik begon het te zien als 'n vaststaand feit zó, dat wanneer ik het niet deed, ik voortdurend het gevoel zou heb ben, dat ik iets verzuimd had, wat nog gebeuren moest. De gedachte groeide in me vast, dat ik haar lichaam vernielen moest en dan naar het privaat brengen daar wou ik haar heen hebben waarom, dat weet ik niet, ik had alleen 'n gevoel, of ze daar hoorde. Nou,... en toen dee ik het en toen kreeg ik vree!" Maar,... nu moet je me toch eens zeggen" stelde de rechter heel voorzichtig z'n vraag op, als was hij bang voor het antwoord vertel me nu eens, wat ge beurde er dan toch zes jaar geleden, dat je juist toen dat besluit begon op te vatten?" De moordenaar bezon zich een wijl, en antwoordde toen : Ik weet me niet te herinneren, dat er dat jaar iets bizonders gebeurde." De dominee, die al dien tijd onrustig op z'n stoel had zitten draaien, want hij was bang, dat de moordenaar de verleiding niet zou kunnen weerstaan om de toegestoken hand te grijpen en zoo alle schuld van zich af te schuiven, gaf 'n zucht van opluchting, toen het onderzoek uit gebrek aan vraagmateriaal dood liep; de rechter, die meende, dat aan de gerechtigheid voldaan was de vragen van den gezworene waren nu immers ook gesteld, maakte hiervan gebruik en verklaarde de zitting voor gesloten; de uitspraak was over acht dagen, deelde hij nog mede. * * * 's Middags zaten de leden van het gerecht met degenen, die daarbij behoorden, en ook de gezworene Olsson, in den tuin van de pastorie koffie te drinken. De dokter'en de gezworene hadden zich iets ter zijde op 'n vensterbank neergezet en onderhielden zich fluisterend. Merkwaardig is het in ieder geval" zei de gezworene en tikte met de vinger op de verbleekte fotografie van de ver moorde, met dit portret voor oogen moet ik denken aan het medisch rapport, en dan zie ik een wonderlijke overeenkomst BOUWT TE HUNSPEET. Mooie boschrijke terreinen. Spoor, Tram, Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen M.ij DE VELUWE", Nunspeet. |}RANi>S YiNS DE OHAMPAGNE Perrier-|óuet >.;.'-. '?.£?. v*- përnay, Cotfcefsiönriaïjes; ? Sautef&PoHs, Maastricht. DELAIJNAV BELLE1LE AUTOMOBIELEN. Hoofd-Agent Toor Nederland t J. LEONARD LANG, Stadhouderskade, AMSTERDAM. TAMIJMAIP* DE BESTE E L S T bij l II X H K TI. in Berlijn met 266, het Verlagshaus für Volksliteratur und Kunst in Berlijn met 262 en de Weidmann'sche Buchhandlung aldaar met 204 werken. De productie der overige firma's blijft onder de 200 werken. De uit gaven van Fischer zijn het duurste, een ex. van elk kost te zamen 4657.40 Mark; die van het Verlagshaus für Kunst und Literatur het goedkoopst bij elkaar 30.55 Mark of ge middeld ongeveer 10 pfenning. Bij DE FIRMA BUROERSDIJK EN NIERMANS, LEIDEN, zal van 16 tot 26 Maart a.s. gehou den worden een veiling van boekwerken op het gebied der geneeskunde en aanver wante vakken, chemie en pharmacie, natuur kunde, wiskunde, sterrekunde, zoölogie, botanie, geologie en mineralogie. De cata logus is verkrijgbaar en de verzameling is 13 en 14 Maart te bezichtigen. "ï" ...... liimiiiiMiliiiiiimmiiiiiMltMllllHiiilimiiiliHillflllill met wat daarin stond over het misdadigers type ; een onevenredig kleine schedel, schele oogen, gebrek aan symmetrie, te groote en uitstaande ooren. En zal ik u eens wat zeggen, dokter, ik heb die vrouw nog ge kend. Heere bewaar me ja, dat schiet me nu opeens te binnen, in den wintertijd deed ze v/eefwerk voor m'n vrouw eri dan sloeg ze altijd verkeerde kleuren draad in." Kon ze dan soms ook niet goed hooren?" vroeg de dokter niet ingespannen verwachting. Ja, of dat het was, of iets anders, maar men kreeg nooit 'n antwoord van haar, dat op de vraag sloeg." Maar dat klopt als een bus!" riep de dokter hardop, sprong op, maar ging dadelijk weer zitten en vervolgde zachtjes: Zij was dus het misdadige element, maar zegt u me nu eens, wat is er toch allemaal gebeurd, denkt u, daar op dat eiland; hoe stelt U zich de zaak voor?" Ja, beste dokter, wat voor leven de menschen daar in de eenzaamheid leiden, valt zoo moeilijk te zeggen, en dan, zeven tien jaar tegenover elkaar te zitten zonder kinderen . . . goed loopt dat nooit af. God ja, de dingen, die daar ginds gebeuren, tenminste wat ik er van weet... nou ja! In de hoogste nood eten de menschen elkaar immers op, bijv. bij schipbreuk, ten minste dat komt voor, en soms hoort men dan gevallen, z erg, dat men er in fatsoenlijk gezelschap niet over spreken kan, maar waarbij de gelegen heid en de omstandigheden de hoofdschul digen zijn. Daar in de eenzaamheid tusschen de klip pen valt in ieder geval heel wat voor, waar geen sterveling wat van te weten komt, en wat hier nu gebeurd is, om daarachter te komen, daartoe heb ik mijn best gedaan, maar 't is me niet gelukt, t Was in ieder geval niet zuiver ! Daar wil ik 'n eed op doen !" Maar waarom zegt die man dan toch niets, kunt u me daarvan dan een verklaring geven ?" Verklaren, neen, maar het is nu eenmaal zede, traditie, bijgeloof of hoe u 't noemen wilt, dat de man zijn vrouw nooit de schuld geeft; maar u moest eens hooren, wat er gekletst wordt door de oude vrouwtjes, als ze onder elkaar zijn ! Wat er dan alzoo over de tong gaat, dat zou de moeite waard zijn, dokter !" Dan zou dus in zekere mate deze man het offer zijn geworden van dat overge leverde idee ?" Zoo kan men het noemen ! Maar om het uit te roeien, probeert u dat eens !" * * * Acht dagen later werd Andreas Ek, wegens het plegen van moord met voorbedachten rade op zijn vrouw, veroordeeld tot levens lange gevangenisstraf. Het vonnis werd be krachtigd, terwijl de moordenaar halsstarrig weigerde hopger geroep aan te teekenen. De gezworene b.Qod hem nog zijn bemid deling aan ter; verkrijging van revisie met verhoor van getuigen, maar Ek bleef weigeren, en dreigde; Stëlfs met wraak, wanneer iemand het zou "wagen zich met zijn zaken te be moeien,