10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 12 April '14. No. 1920 . , J Bovenstaande foto stelt voor de fabriek waar de beroemde Wolseley automobielen, Wolseley bootmotoren en Wolseley Inchlvaartmotoren worden gefabriceerd. Deze enorme fabriek werkt thans met 4500 man en fabriceert per jaar ongeveer 4000 W-.lseley automobielen. De fabriek is gelegen in Birmingham, het meest belangrijke industrie gebied van Groot-Britannië. De Wolseley fabriek behoort aan de bekende firma Vickers Ltrt , reeds zoo beroemd over de geheele wereld door hare groote Kanonnenfabrieken en hare groote Scheepswerven gelegen bij het plaatsje Barrow-in-Furness (Engeland). De firma Vickers Ltd. leverde reeds zeer vele groote dreadnoughts aan Engeland, Japan, Brazilië enz. Dezelfde staalsoorten welke Mokers Ltd. gebruikt voor hare kanonnen en pantserplaten worden ook gebruikt bij den bouw der Wolseley «automobielen. Hierdoor hebben de Wolseley automobielen zulk een groote vermaardheid gekregen over de geheele wereld. Ook in ons land en de Nederlands«he kolonieën, Java en Sumatra zijn reeds zeer vele Wolseley automobielbezitters, welke allen het fabrikaat Wolseley hoog roemen. Het hoofdagentschap der Wolseley automobielen voor Holland en Kolonieën berust in handen der Firma Tasche & Co. te Nijmegen. De Firma Tasche & Co. heeft in Soerabaya een eigen filiaal, welke de belangen der Wolseley berijders in Java behartigt, terwijl in Sumatra de firma van Marie.& Co. de belangen van Wolseley berijders in Sumatra behartigt. In Nijmegen zijn steeds Wolseley automobielen en chassis voor levering voorradig. De aand.. der Oeconsolideerden welke 'maatschappij de helft der Astra aandeelen in het bezit heeft, volgden dit koersverloop op den voet en bleven op ca. 243 pCt. Min stens even krachtig was de koersverheffing in de aand. Koninklijke, die echter niet op den hoogsten prijs konden blijven en sluiten op 636 pCt. De aandeelen der ondefhoorige maatschap pijen van de Koninklijke kwamen eveneens enkele procenten op; daarentegen reageer den de tot ca. 530 pCt. gestegen North Caucasion tot 500 pCt. De voor eenige maanden hier op ongeveer 202 pCt. geïntroduceerde aandeelen der Deut sche Erdöl Gesellschaft zijn succesievelijk tot 197 pCt. gedaald in verband met de slechte bedrijfsresultaat der Premier Oil & Pipeline, waarvan de Deutsche Erdöl groot aandeelhoudster is. Wel heeft laatstgenoemde haar dividend op de aandeelen slechts met 3 pCt. (tot 20 pCt.) verlaagd, doch men acht zulks in de gegeven omstandigheden blijkbaar eene zeer onvoorzichtige politiek en de daling in de aand. der maatschappij heeft aan de Berlijnsche beurs dan ook veel grootere afme tingen aangenomen, dan het lagere dividend cijfer alleen zou rechtvaardigen. Bij mijnwaarden valt slechts de debacle in Qreat Cobar waarden te vermelden, waar van de aand. tot 5^ pCt. en de 1ste hyp. obligaties tot 22 pCt. daalden in verband met de allerjongste uitspraak van deskundi gen omtrent den toestand van deze mijn, volgens welke het technisch beheer van dien aard is geweest, dat een uitgaaf van 35000 noodig zal zijn om het ondergrondsche gan genstelsel voor instorting te behoeden. Naar aanleiding dier mare is het reorga nisatieplan uitgesteld en zal men hier wel met een volslagen non-valeur te doen krij gen, want de Maatschappij is midderwijl failliet verklaard. De Rubbermarkt was aan 't einde der week min of meer in reactie; aand. Oost Java Rubber verloren 5 pCt. Scheepvaartwaarden prijshoudend. Met het oog op den Goeden Vrijdag werd de vierde inschrijving op Sumatratabak reeds Donderdag gehouden. Werden bij de Vei ling van verleden Vrijdag mooie prijzen besteed, wijl de Amerikanen gereede afne mers van plukblad bleken, zoodat voor dat doel circa 3300 pakken werden gekocht, ook ditmaal werden wederom voor tal van par tijen hooge prijzen bedongen. Zoo maakten de volgende maatschappijen de achter het aantal pakken geplaatste prijzen Deli Maatschappij Senembah Maatsch. Medan Tabak Amsterdam Deli Rotterdam United Lankat Holland Deli Cie. Deli Batavia Amsterdam Langkat 1340 pakken ? 2.52 390 1002 1070 740 460 478 384 460 320 235 390 540 650 384 290 3.01 2.92 1.70 1.25 2.26 2.58 225 3.63 2.81 1.72 1.60 2.93 2.32 0.82 1.81 Toch hadden deze gunstige uitkomsten bijna in 't geheel geen invloed op het koers verloop der betrokken waarden, die nagenoeg op hetzelfde niveau bleven of zelfs nog iets reageerden. Cultuuraandeelen bijna beweegloos; slechts actions Vorstenlanden waren iets vaster. Door de overvloedigheid op de geldmarkt stijgen de koersen der beleggingswaarden heel langzaam en bij fracties; zoo ruim is de markt voorzien, dat men aan de Spree en de Theems andermaal eene disconto verlaging overweegt. De malaise in handel en nijverheid is ook hiervan de hoofdzaak, wat vooral blijkt uit de ruime middelen waarover de Duitsche bank-instellingen beschikken, welke daarom ook, zooals in 't geval bij de Bank für Han del und Industrie, van haar voornemen om het kapitaal uit te breiden voorloopig afzien. Hier was de geldkoers in tegenstelling eer vast te noemen, zoodat prolongatie-rente zich op 3 H pCt. bleef handhaven. De gemeente Amsterdam gaat andermaal over tot de uitgifte van f6.000.000 4 V»pCt., obligaties, welke bij de heeren van Loon & Co., de volgende week ter inschrijving komen a 100% pCt. De heeren Ad. Boissevaan & Co., stellen de gelegenheid open om op 65 millioen 4l/4 pCt. obligaties der stad New-York tegen minstens 100 pCt., in te schrijven. 10-4-M4. v. D. M. *** De Amerlkaansche Staaltrust in 1913 Ondanks de vele'Ongunstige omstandig heden, die in 1913 hare nadeelige terug werking op de industrieele waarden, hebben uitgeoefend, maakt het jaarverslag van de groote Steel Corporation over het afgeloopen jaar een zeer goeden indruk en zal het velen hebben verbaasd, dat niettegen staande de ernstige storingen zoo bevre digende resultaten zijn verkregen. Want per saldo zijn er maar weinig betere jaren in de geschiedenis van de Ameri kaansche Staaltrust voorgekomen. Tot die weinige meer gunstige jaren behoort 1907, het toppunt van de toenmalige hoogcon junctuur, toen op het aandeelen-kapitaal 15.6 pCt. werd verdiend, en 1910, toen de netto-winst 12.2 pCt. van het aandeelen kapitaal bedroeg. En niettegenstaande de productie in 1913 veef grooter was, dan in beide genoemde jaren, nl. wat de afgewerkte fabrikaten betreft 12,170,000 tonnen tegen 10,560,000, resp. 10,730,000, is de winst over het aan deelen kapitaal ditmaal minder, nl. 11 pCt., tengevolge van de lagere prijzen en de hoogere loonen. Maar met het jaar tevoren, nl. 1912, maakt dit jaarverslag een goede figuur, want toen kon een productie van 12,510,000 tonnen slechts 5:!/4 pCt. verdienste over het aan deelen-kapitaal overlaten. Van welke beteekenis de hoogere loonen voor zulk een reusachtige onderneming zijn, kan uit de volgende cijfers blijken: Aantal Loonen en salaris loontrekkenden in millioen dollar 1907 210.180 160.8 1908 165.211 120.5 1909 195.500 151.7 1910 218.435 174.9 1911 196.888 161.4 1912 221.025 189.4 1913 228.906 207.2 Hieruit blijkt dus, dat in het afgeloopen jaar het aantal personen, werkzaam bij de onderneming, opnieuw is uitgebreid en het grootste is geweest sedert het jaar van de hoogconjunctuur. Vergelijkt men het gemid deld loon van 1913, met dat van de jaren, waarin een weinig minder talrijk personeel aan de onderneming was verbonden, dan blijkt hieruit, welk een naar verhouding belangrijke verhooging de loonen in weinige jaren hebben ondergaan, nl. in: gemiddeld loon: 1907 $ 765 1910 800 1912 857 1913 905 In 1908 onderging, in verband met de toenmalige economische crisis,het gemiddeld jaarloon een vermindering en wél van $ 765. op $729.?, maar van 1909 af zijnde loonen gestagdig verhoogd geworden. De verhooging van 1913, in Februari van dat jaar in werking getreden, strekte zich uit tot ongeveer % van alle gesalarieerden der onderneming en tot alle werklieden, die minder dan 2 dollar per dag verdienden. Het 'A van het personeel, waarvan de salarissen niet werden verhoogd, bestond voornamelijk uit de beter betaalde werklieden en beambten. Voor de loonen beneden 2 dollar per dag bedroeg de verhooging gemiddeld 12^ pCt., maar het totaal bracht een jaarlijksche meerdere uitgave van 12 millioen dollar met zich. Sedert 1910 is het dividend op de gewone aandeelen vastgesteld op 5 pCt., terwijl van af de oprichting de preferente aandeelen 7 pCt. genieten, een en ander vereischt een uitgave van 50,600,000 dollar per jaar. Een groot gedeelte van de gunstige resul taten van 1913 is te danken aan de vele opdrachten, van 1912 onuitgevoerd gebleven, waardoor men van voldoenden arbeid in 1913 was verzekerd. De laatste maanden van dat jaar begon de teruggang echter reeds duide lijker merkbaar te worden, want terwijl de maand Mei van het vorige jaar nog een netto-winst van 15.380.000 dollar had opge leverd, liet December 1.1. slechts een winst van 5.080.000 dollar, zoodat in deze maand alleen het voor afschrijvingen en rente benpodigde werd verdiend, doch niets voor dividend-uitkeering, ook niet op de prefe rente aandeelen. Voor 1914 is men niet optimistisch gestemd; de vooruitzichten zijn niet gunstig en voor het eerste kwartaal wordt de netto-winst niet eens op 20 millioen dollar geschat. Binnen weinige dagen kan men hieromtrent zekerheid hebfcen en het resultaat kan mee vallen, maar naar de van tijd tot tijd gepubliceerde gegevens te oordeelen niet in verrassende mate. Niet onmogelijk echter is het, dat ge durende het verder verloop van dit jaar de omstandigheden in Amerika over het alge meen beter worden, waarvan de staal- en ijzerindustrie dan ook haar deel zal krijgen. Veel hangt hiervoor af van de oogstresultaten; vallen deze gunstig uit, dan kan de sterk geslonken afzet weder in gelijke maten toenemen. Maar voor het prijsniveau zijn de vooruitzichten in 1914 niet bepaald gunstig. De tot dusver geboekte bestellingen, waar van de levering eerst in den a.s. herfst plaats vindt, zijn meerendeels op ongunstige prijzen afgesloten en wat nog voor het einde des jaars aan opdrachten wordt ontvangen, zal vermoedelijk niet tot belangrijk betere prijzen zijn. De groote verlaging der invoerrechten heeft de Amerikaanschen staalmarkt afhan kelijk gemaakt van de buitenlandsche mark ten. En de Duitsche staalnijverheid, die zich in de laaatsten jare steeds meer heeft uit gebreid, vindt in het eigen land geen vol doende afnemers en tracht dus elders afzet te vinden, desnoods tot sterk gedrukte prijzen. Deze concurrentie oefent maar al te zeer een drukkenden invloed uit, zoowel op de Engelsche ijzermarkt, als op de Amerikaansche, zoodat deze de staalprijzen niet vermag op te zetten, zonder gevaar te loopen op haar eigen terrein door de Duitsche mede dinging te worden bestreden. En dit zullen de Amerikaansche staal-producenten zeker niet bevorderen in een tijd als thans, waarin de bestellingen niet te ruim binnen komen en zij dus den afzet door prijsverhooging nog meer zouden verminderen en wel ten gunste van de buitenlandsche concurrenten. Zelfs indien de oogst verwachtingen wor den vervuld en dientengevolge in de tweede helft des jaars de vraag naar staal-fabrikaten merkbaar zou toenemen, zal het resulsaat van 1914 toch minder bevredingend kunnen zijn in verband met de drukkende mededinging, welke de Amerikaansche staal-industrie van het buitenland heeft te duchten. 10/4 '14 MMIIIIIMIIIMMIHII V. D. S. uiliiliiMiiMumMiMiiiuiiimiMimiMiiimi Aardrijkskunde Uit het Duitsch van FRITZ MULLER Vertaald door FREE HART Wanneer ik aan mijn aardrijkskundelessen op de Burgerschool terugdenk, wordt het mij wonderlijk te moede. Vandaag zijn we aan de steden aan den Rijn," zei de aardrijkskunde-leeraar, en streek langs zijn baard om het eerste geeuwen te verbergen. Toen kwam een pauze. Daarna ging hij verder: We komen dus aan de Rijnsteden." Weer een pauze. Wat de Rijn is, dat weten we al Welzel, wat is de Rijn?" De Rijn is de mooiste rivier van Duitschland," ratelde Welzel zonder aarzelen, want hij had den zin voor vandaag van buiten geleerd. Goed," zei de leeraar, nu moet Leschner mij eens vertellen hoe lang de Rijn is." En Leschner zei de lengte van Duitschland's mooisle rivier: De Rijn is elf honderd twee en zestig kilometer lang," zei Leschner rad als een pistoolschot. Juist Zoo-o en nu moet Hausmann neen, Hausmann heeft al een beurt gehad nu moet Schwegerl mij eens zeggen " Schwegerl was niet al te zeer geïnteres seerd. Schwegerl kon met zijn ooren be wegen. Die ooren bewoog Schwegerl nu naar den kant van den katheder en knipte daarbij met zijn oogen. Natuurlijk moesten wij lachen. Schwegerl, waarom lach je?" vroeg de leeraar. Ik lach niet," zei Schwegerl, en legde zijn ooren weer langzaam naar achteren. Natuurlijk moesten wij nu nog meer lachen. En natuurlijk volgde er nu een kwartier lang een onderzoek naar het gelach. En natuurlijk had het geen resultaat, want wij verklapten elkaar niet. Maar, dacht Schwegerl bij het onderzoek, iets helpt het loch: nu vergeet hij zijn vraag. En hij wou weer stilletjes gaan zitten. Halt," zei de leeraar, halt Schwegerl, je hebt mijn vraag nog niet beantwoord op het gelach kom ik later nog terug. Dus Schwegerl, geef nu antwoord op mijn vraag." Schwegerl zweeg en bewoog even zijn ooren als twee voelhorens. En wij knepen ons in onze dijen om het lachen in te houden. Nu, komt het haast, Schwegerl ?" Schwegerl zweeg, alleen zijn ooren spra ken een stille taal. Als je op zoo'n gemakkelijke vraag niet antwoorden kunt, Schwegerl, moet ik je een vier geven." Schwegerl's ooren werden stijf van schrik. En nu opende zich zijn mond. U hebt mij nog heelemaal niets gevraagd." Wat? heb ik je niets gevraagd ? Natuur lijk heb ik je iets gevraagd. Sattler, vertel jij hem eens wat ik gevraagd heb." Sattler was nummer n van de klas. Hij wist alles. Hij wist meer dan alles, en hij kende den leeraar van buiten en van binnen. Hoe stort de Rijn zich in het Boden meer?" declameerde Sattler. Zie je Schwegerl, dat heb ik gevraagd." Een storm van verontwaardiging ging door de klas. Een dreigend gebrom steeg op. Wat is er toch ?" zei de leeraar. Ik stak mijn vinger op, ik sprong op, ik stootte uit: Sattler heeft iets gezegd wat u heelemaal niet gevraagd hebt." Een andere vinger vloog de hoogte in. Sattler heeft iets gezegd, wat u hadt willen zeggen." Wat ik had willen zeggen," zei de leeraar peinzend, en er kwam een lange pauze, waarin hij nadacht. Toen zei hij: Sattler heeft gelijk, dat had ik werkelijk willen vragen. Dus, Schwegerl: als wat stort de Rijn zich in het Bodenmeer ?" Schwegerl had zich het vaste antwoord op die vraag al lang laten influisteren. Als een jongeling," zei hij bedachtzaam, en zijn ooren legden zich tevreden weer naar achteren. Ook de leeraar was tevreden. Goed," zei hij, als een jongeling?zoo en nu komen we aan de steden aan den Rijn let nu op allemaa.l" Met zijn stokje ging hij over de land kaart. Nu bleef de stok op een dikke ronde punt staart en bewoog toen er om heen. Köln is de grootste tijd aan den Rijn," zei de leeraar langzaam en plechtig. En toen nog eet;s: Köln is de grootste stad aan den Rijn. Salzbrunner, herhaal dat." En Salzbrunner herhaalde: Köln is de grootste stad aan den Rijn." Goed," zei de leeraar, en de punt van zijn stok sidderde al weer naar het noorden, goed, en nu komen we aan Diisseldorf. Opgelet. Diisseldorf is de mooiste stad aan den Rijn de mooiste stad aan den Rijn." Toen volgde een pauze. En toen: Daar vindt men den besten wijnmosterd den besten wijnmosterd Brandstetter zeg het na." En Brandstetter zei het na. Diisseldorf is de mooiste stad aan den Rijn." Toen zweeg hij. Verder", zei de aardrijkskundeleeraar. Diisseldorf is de mooiste stad aan den Rijn'1, herhaalde Brandstetter aarzelend. Verder! Verder! Verder!' Daar vindt men den besten mosterd.'' Wijnmosterd", verbeterde de leeraar. En ik kan het bezweren, dat was alles wat wij over Diisseldorf hoorden. Onlangs kreeg ik bezoek van een vriend, een ouden schoolkameraad. En waar woon je tegenwoordig?" vroeg ik hem. In Diisseldorf," zei hij. Aha!'' zei ik, daar, waar men den besten den besten" Den besten wijnmosterd vindt," vol tooide hij, en glimlachte. Maar daar valt mij nog een mooie zin in, een woestijnzin, dien wij bij hem van buiten moesten leeren, toen wij Afrika behandelden: Gevlekt als een panterhuid ligt de woestijn voor de oogen van den reiziger, geel het zand, zwart de oasen. Zoo was die zin. En gij zult zeggen, dat dat een mooie zin is. En ge hebt gelijk, het is een mooie zin. Maar een oogenblik laat u dezen zin eerst vijfmaal voorzeggen, lederen keer met sterken nadruk op het eerste deel en een onderdrukt geeuwen aan het eind: Gevlekt als een panterhuid ligt de woes tijn voor de oogen van den reiziger, geel het zand, zwart de o-a-sen.... enne... leer dat van buiten voor den volgenden Vrijdag." (beide wijsvingers in de ooren): Gevlekt als een panterhuid gevlekt als een panterhuid gevlekt als een panter huid. ... En hoort hem dan weer den volgenden Vrijdag, eerst van Schuier: Als een panterhuid ligt de woestijn voor de Fout! de volgende!' Als een panterhuid ligt... Ook fout! volgende." Als een " Weer fout! Sattler, zeg jij het maar." En Sattler, de primus, zei trotsch en zeker: Gevlekt als een panterhuid ligt de woestijn..." Zeer goed, Sattler," zei de. leeraar. Zoo... nu de eerste nog eens.... en schrijf dan de zin keurig in jullie huiswerkcahier: Gevlekt als een panterhuid ... En hoort hem weer bij de repetitie : Gevlekt als een panterhuid... En zegt hem dan ten slotte bij de groote repititie voor den schoolopziener op. Gevlekt als een panterhuid... en nadat ge dat alles gedaan hebt, vraag ik u weer: Een mooie zin. nietwaar? Een verwon derlijk mooie zin... En daarbij zou ik uw gezicht willen fotografeeren om u te over tuigen. En als revanche, weliswaar een van te voren genomen revanche, had ik u veroor loofd mijn gezicht, al de gezichten van onze klas te fotografeeren, toen er op een dag een nieuwe aardrijkskundeleeraar in ons lokaal kwam, en zei: Neem jullie atlas." De atlas ? O, die was nog bijna heelemaal nieuw. De atlas hadden wij toch vroeger nooit gebruikt. Wat wou de nieuwe met den atlas? Neem de kaart van de Alpen." Vandaag zullen we eens een tocht van München naar Venetië maken. Kijk eens goed na welken weg we zullen nemen de eerste daar in de eerste bank." De eerste in de eerste bank, dat was nummer n, dat was Sattler. Mijnheer," zei hij, -dat hebben we nog nooit gehad," Dat weet ik wel, daarom moet jullie het zelf leeren vinden op de kaart." Maar Sattler vond niets op de kaart, en bleef, er bij dat we het nog niet gehad had den. En toen gebeurde het merkwaardige, dat Schwegerl zijn vinger opstak. Dezelfde Schwegerl, die met zijn ooren bewegen kon. Dezelfde Schwegerl, die nog nooit in een aardrijkskundeles zijn vinger opgestoken had. En toen gebeurde het tweede wonder, dat Schwegerl werkelijk den Alpenweg over den Brennerbaan van de kaart kon oplezen, rivier na rivier, stad na stad. En de ooren van Schwegerl bewogen niet zooals vroeger om te pesten", ze sidderden alleen een weinig van ijver en opwinding, dat hij den weg over de Alpen had kunnen vinden, dat hij een weg over de Alpen had mogen vinden En toen Schwegerl klaar was, toen hij in Venetië aangekomen was, zei de nieuwe leeraar: Dat was heel goed van de kaart afge lezen. Maar nu zal ik jullie dien belangrijken weg over de Alpen ook nog levend maken en vertellen wat ik zelf daar gezien heb toen ik eens naar het zuiden ging. En toen vertelde de nieuwe, vertelde, en vertelde?Stil als muisjes zaten we in onze banken. De groene Inn ruischte. Daar was Innsbruck met zijn bergen boven de gulden daken, met zijn ijzeren helden inde Groote Kerk. Andreas Hofer stond met zijn schut ters, die zoo prachtig treffen konden, bij den Iselberg. Naar boven ging het, in de stille pracht der Alpen. Schuimend vlood de Eisack door het lokaal. Daar was Bozen, het oude Bozen en in de verte wenkte reeds Venetië. * * * Nieuwe Uitgaven Dr. P. H. RITTER, Verspreide fragmenten, Ie en 2e bundel. Prijs per deel ing. f190 geb. f2.25 Haarlem, H.D.TjeenkWülink en Zn. Petite anthologie des poètes francais, Tome III par G. WALCH (?Les meilleurs auteurs francais" No. 36) 203 pages. Prix broch. fl. 0.60 rel fl. 0.95. Amsterdam, Meulenhoff & Co. A. DUMAS (père) Impressions de Voyagc (Coll. Les meilleurs auteurs francais" No. 37) 145 pages. Prix broch. fl. 0.60 rel fl. 0.85. Amsterdam, Meulenhoff & Co. E. J. GROTH, Humor und Ernst, 109 pag. (MEULENHOFF'sSammlungDeutscher Schrift steller No. 9). Preis kart fl. 0.65 geb. fl. 0.75. Amsterdam, Meulenhoff & Co. SCHILLER,Maria\Stuart, 175 pag. (MEULENHOFF'S Sammlung Deutscher Schriftsteller No. 8). Kart. fl 0.55 geb. f10.65. Amsterdam, Meulenhoff & Co. Deutsche Balladen. Eine Auswahl der besten deutschen Balladen Neuere Zeit gesammelt und mit Anmerkungen versehen von J. J. H. LAMBERMON und JOH. ROMP, Band l, 149 pag. MEULENHOFF'S Sammlung Deut scher Schriftsteller No. 7. Kart. f 0.75 geb. f 0.85. Amsterdam, Meulenhoff <& Co. Interviews met merkwaardige personen van onzen tijd. Dr. A. BREDIUS over schilderijenonderzoek en museumbeheer door C. HARMS TIEPEN, XV pag. f 0.25. Amsterdam, N. V. Uitg. Mij v/h C. Harms Tiepen. Van rechts en links", Serie II No. 5. JOH LAND. Het roode gevaar, f 0.40. Baarn, Holl. Drukkerij. H. v. BOOVEN, Rugby spelregels. No. 58 v. d. Bibl. voor Sport en Spel, f 0.35. Baarn, J. F. v. d. Ven. Gewichtige Stimmen ber das Unrecht des §175 unseres Reichsstrafgesetzbuchs (§ 250 des Vorentwurfs zu einem neuen deutschen Reichsstrafgesetzbuch).Zusammengesteltund herausgegeben vom Wissenschaftlich-Humanitaren Komitee. Berlin NW. 40. In den Zelten 19', 86 pag., 20 Pf. Leipzig, Verlag von Max Spohr. G. KNOP, Handelstechniek. Leiddraad bij de studie der Algemeene Handelskennis, deel I, 383 pag. Prijs ing. f 3.90, geb. f 4.50. Zutfen, W. J. Thieme & Cie. Prof. dr. H. W. MIDDENDORP, Het vraag stuk van de oorzaak der tuberculose op het congres voor openb. gezondhcidsregeling en op de conferenties te Utrecht en Rotterdam op 11 Februari en 26 Maart 1910, 31 pag., f 0.50. Groningen, K. L. Noording, Jaarverslag van het Sanatorium OranjeNassau's Oord" bij Renkum 1913. Jaarverslag der Ver. Armenzorg" te 's Gravenhage. Jaarverslag van het Gen. Liefdadigheid naar Vcrmogem" te Amsterdam 1913.