Historisch Archief 1877-1940
?~
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
12 April '14. No. 1920
nieuwe richting van bouw- en kleinkunsten
gevolg zou zijn van een gebeurtenis", en
hij heeft daardoor het belang van de geheele
beweging feitelijk ontkend.
Heeft hij dus doende een totaal onjuist
beeld gegeven van de groote beweging in
het algemeen, ook ten aanzien van hare
ontwikkeling in Nederland, is zijn schets
volmaakt onjuist en onvolledig. Het is alsof
hij bij zijn beschouwing van de moderne
Nederlandsche nijverheidskunst uitsluitend
ziet het weinige en zeer onbelangrijke, dat
in Den Haag is voorgevallen. En het is
onmogelijk een schets te geven van een
geschiedenis der moderne nijverheidskunst in
Nederland zonder daarbij uit te gaan van
Amsterdam en telkens weer naar Amsterdam
terug te keeren. De kern en de eigenlijke
drijfkracht van de beweging waren inder
daad in Amsterdam; wat den Haag te
zien gaf, was niet anders als een modieus
meedoen" onder leiding van menschen
die van de eigenlijke Hollandsche bewe
ging verre stonden en wier eenig con
tact met de algemeene beweging bestond in
hun connectie met den Belg Henry van de
Velde.
Maar Amsterdam blijft in het opstel van
prof. Sluyterman ongenoemd en de
Amsterdamsche, dat is dus de eigenlijke Neder
landsche beweging blijft onaangeduid.
Het gevolg daarvan is, dat de professor
eenig gevaar kon zien in den invloed van
de Art nouveau," welke slechts in den
Haag eenigen tijd zich kon indringen, maar
voor de geheele Hollandsche beweging nooit
eènige beteekenis heeft gehad; zoo komt
het ook, dat invloeden worden toegekend
aan menschen en instellingen, die voor de
moderne beweging van maar luttel, althans
van secundair belang zijn geweest, terwijl
daarentegen de namen van hen die de be
weging hebben gedragen, voor het groote
meerendeel ongenoemd blijven, evenals tal
van belangrijke feiten in de ontwikkeling
der beweging.
Zoo komt het ten slotte, dat prof. Sluyter
man eigenlijk niet anders geeft als een
overigens onvolledigen onjuist
gemotiveerdoverzicht van de voorbereidingsperiode, de
periode der weifelende Gothische renaissance,
terwijl hij de veel belangrijker periode van
na omstreeks 1890, de periode van zelf
standig, meer doelbewust zoeken, waarin
valt het sterke Amsterdamsche purisme, dat
een zoo grooten en wijden invloed heeft
gehad, geheel laat zwemmen, waardoor hij
precies achterwege laat, wat eigenlijk de
echte zuivere beweging in Holland is.
Door dit alles worden allerlei détail
misvattingen in het opstel van den heer
Sluyterman verklaard, zonder ze daarom
minder hinderlijk te maken.
Het blijft onjuist een zoo groote beteekenis
toe te kennen aan al de door den inleider
g_enoemde scholen als hij doet. De scholen
zijn de beweging niet voorgegaan, zij zijn
haar gevolgd; zij hebben dus als aanleiding
of oorzaak tot de beweging geen beteekenis.
Het blijft onjuist te verzwijgen
Amstelhoek", de oprichting van 't Binnenhuis",
enz., en vooral de stichting der Nederlandsche
Vereeniging voor Ambachts-en Nijverheids
kunst.
En het blijft onjuist vooral, in de geheele
beweging niet anders te willen zien als een
uiting van het verlangen om nu toch weer
eens iets mooiers te maken", en daardoor
hare groote kultuurbeteekenrs teniet te doen.
Ik zal niet trachten de oorzaken aan te
duiden die er wellicht toe hebben geleid,
dat dit boek dat zoo kostelijk had kunnen
meewerken tot de zoo noodige begripsver
heldering ten aanzien der moderne bouw
en kleinkunsten zoo vol misvattingen is
geraakt en daarom zoo is mislukt. Ik wil
slechts den goedwilligen lezers de verzekering
geven, dat, indien zij verlangen juist en
afdoende te worden ingelicht over beteekenis
en strekking der huidige nijverheidskunst,
zij elders hun wijsheid zullen moeten
gaan zoeken als in dit Gedenkboek", dat
geen andere verdienste heeft dan dat het er
vrij goed uitziet.
T. LANDR
Psychologische Realisten
VALENTIN EN RAMON DE ZUBIAURRE
(ROTTERD. KUNSTKRING)
Psychologie is ziele-inkijk, en realisme is
het volledig, natuurlijk aanvaarden van het
gewilde, zooal niet gekozen onderwerp.
Ziele-inkijk en realisme zijn in het werk van
deze twee Spanjaarden. Maar beide zijn in
den eenen broeder krachtiger te vinden dan
in den tweede, Rajnon. Beide broeders typee
ren graag; beide vullen het schilderij, vlak
van voren, dikwijls met de groote hoekige
figuren der Baskiers etc.; daarachter stijgt
een landschap, of rijst de phantastische, soms
tulpenkleurige lucht. Maar in Valentin is het
doel vaster gekozen; de typeering kantiger
gegeven. Ge voelt in dezen de grootere
kracht, terwijl de kleur-phantaisie niet min
der is dan in Ramon. Of is het landschap
met de figuren dat hij Schemering in
Castilie" noemde niet phantastisch in de
oranjewolk, in de stoutmoedige combinatie
van dit oranje met nog een oranje en een
geel der twee vrouwen. En is hij in Nota
belen en Bedelaars" niet typeerend tot
het tragische toe; in Santzolaris", te midden
van veel vastheden, niet teeder, waar hij
een meisje met lichtgroen zet tegen een
jongen in lichtpaars gedeeltelijk gekleed ?...
Beide broeders zijn op vaste, volkseigen,
wijs goede stilleven-schilders; als onderdeel
gegeven.zijn deze stillevens dikwijls bekorend
Te hopen is, dat een der drie genoemde
schilderijen in Holland mag blijven; Nota
belen en Bedelaars" is een stuk voor een
museum; de Castiliaansche Schemering"
kan een kamer verrijken.
PLASSCHAERT
Charivari
Uit het verschijnen van een tweeden druk
van dit boek blijkt niet slechts, dat de
eerste werd uitverkocht, maar tevens dat
de navraag, of kans op navraag voldoende
zijn, om uitzicht op goeden verkoop der
nieuwe oplage te geven," schrijft het Bloem.
Wbl., en wij bewonderen den scherpen blik
der Redactie.
De toppen mijner vingeren beginnen,.
zulks lezende, te jeuken om dat eens
terecht te zetten." (De Ger. Kerk.)
Een zelfde gevoel van jeuk bevangt den top
van onze tong, dezen zin overschrijvende.
. *
Maar Kijzer moest den jongeling op
een voetstuk plaatsen om de plotselinge
liefde van de acht-en-negentig jarige
pensionsmoeder verklaarbaar te maken."
(Hbl.)
Wij kunnen t meisje weinig hoop geven.
*
Wanneer inderdaad het genot der be
doelde oesters de oorzaak zou zijn der
typhusgevallen," aldus begint het U. D., en
wij voleindigen: dan zullen deze dieren
zich in 't vervolg dat genot, wat het ook
zij, dienen te ontzeggen."
?
Wij hebben weer iets nieuws omtrent den
mammoeth geleerd. De mammoeth is een
schuw dier," meldt de Tel.
*
Gaat dat zien, gaat dat zien!
Als wij onze tanden laten zien,
moeten wij die doen zien in den vorm
van vraagteekens." (Pr. Ov. en Zw. C.)
*
De ondervinding heeft ons geleerd, dat,
als iets eenvoudig het faatste, en niet
besjlisjt het laatste is, er altijd nog wat na
komt. Albert Frères adverteeren:
De laatste dagen van Pompei'. Op
verzoek nog 'eènige dagen verlengd.''
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIimfllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllinillllllllllllllllllllllllltlllllllllllll
AMSTERDAM
Alleen echte Perzische tapijten, kleedjes en afgepaste loopers en
Smyrna tapijten, Afghanistan, Bockhara, Soumac, Shiraz, Tebriz
en andere Perzische tapijten en antique Perzische kleedjes, worden
tot groote gereduceerde prijzen opgeruimd in de groote zalen
Doelenstraat 9 naast het Hotel des Pays-Bas, te Amsterdam; het is
een gedeelte der prachtvolle goederen uit het Perzisch Paleis,
Plein 28 te 'sHage, welk gebouw wordt aaneengetrokken bij de
Witte Sociëteit, aldaar.
BV Onze sedert jaren gevestigde firma verkoopt alleen met garantie
van echtheid, imitatie wordt in het geheel niet door ons verkocht.,
De zaak is geopend van Maand, tot Vrijd. van tien tot half zes uur.
Firma ISTRUE'WJV, Importera.
Bex-lnmaakglazen
en Toestellen,
15 maal met goud
bekroond.
Overtreft alle andere
systemen door besparing
van tijd en geld.
«eneraal-ltirectenr mr Xtderlaii ei Koloniën:
Dr. E. J. SWAAB, A'dam.
Hoofdagent:
JOH. H. T. d. MEIDEN Amersfoort.
'Complete IVle-u.lDileerix3.gerx -van. Serres,
ook in samenwerking met H.H. Architecten.
Begrootingen en Schetsen kosteloos.
ANSTELB/M SOPHIAPLEIN AMSTERDAM
PHILIPS
SPIRAAL
LAMP
INTENS WIT LICHT
KLEINE ELEGANTE MODELLEN
(KOGELVORM)
GELIJKMATIGE LICHTVERDEELING
RELIEFSTEMPEL - ATELIER
Invitatiekaarten
MENU'S. BALBOEKJES, enz.
Atelier B. van Mantgem
SINGEL 562 hoek Vijielstr.
CHEMIGRARSCHIi KUNSTINRICHTINC
V,, DIRK SCHNABEL
CLICHÉ'S
EN KUiURliNBRUK
ONS NIEUW PROCKDE IS
KOPERDIEPDRUK
(üiSCHIKT VOOR ELK PAI'IKR
KEIZERSGRACHT 594
H M.SPIEGELSTRAAT
ANTIQUITEITEN
KUnSTVOORWERPÊM
MEUBELEN
AARDEWERK
R.ELLIOfUCi
D. OBERINK & Co., AMSTERDAM
PRINSENGRACHT 456 b/dIEIDSCHESTOVAT
TELEFOON NOORD 1452
TOEPASSINGDERELECTRICITEITOPELK GEBIED
L.J.KRUGER
47?49 Noordeinde
:? 'sGRAVENHAGE -:
Schilderijen
Aquarellen -:
GHLANTMAN'
KUNSTDRIJVER & EMAILLEUR
? ATELIER JACOB ... LtNNCPKAOE J64.
j AMSTERDAM
i UITVOERING m EDELE s. NIET EDELE METALEN
CLICHÉS
HECLAMETEEKENINGEN
JANDEWIT
UTRECHT
TEL. 2351.
Wilt 6e
EEN DANKBAAR, STEEDS
BLIJVEND CADEAU
VOOR 12V2, 25 OF
50 JARIG FEEST,
BIJ OVERLIJDEN OF
VOOR VERJAARDAGEN
VRAAGT DAN EEN
PRIJSCOURANT AAN:
PEINTURE BOGAERTS
TE BOXTEL.
N. V.
VELSEN, HOLLAND.
No. 55 . f 22.50
Moderne bloempot terra
oog 46 cM. iliain, 68 cM.
Vraagt catalogus.
Gegarandeerd vorstvrij.
Diplóme d'Honneur Gent 1913
N V. TECHNISCH BUREAU v/h MOENS & BECK, BLOEMENDAAL.
Importeurs van
Haringgraatstaal.
Brandvrij materiaal voor plafonds, vrijstaande wan
den, trapbeschietingen, enz. in Kerken, Scholen,
Kantoorgebouwen, Fabrieken, Schouwburgen, Woon
huizen, Boerderijen, Stallen, enz.
Monsters en nieuwe prospectus-prgscourant wor
den op aanvraag gratis toegezonden
UOOR MET UITVOEREN VflN BOLHUr\uriDl£E WERKEN.
J A PC. UIQAL
JAQ. Tê.L..
Tüierne.
let., eiss.
Dit fabrieksmerk
en de paarn
Geïllustreerde Handleiding ten gebruike van school en huis vooi
het aanleeren der technieken van Kunst- en Spoelweven
op den handweefstoel,
door ELIS. M. ROGGE
en
LODISE H. WILDT.
Prtjs, gecart. f 1.90. uitgave van TAN HOLKUMA & WAKENDOBF, Amsterdam.
Continental
zijn de beste waarborg voor den langen
levensduur van Auto- en Rijwielbanden,
Contmental-Caoutchouc-en Gutta-Percha-Co..Amsterdam.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts ?1.65 per kwartaal.
1900 DE EERSTE IQI3
INRICHTING TOT MET MEUBELEEREN
EN VERSIEREN DER WONING 15
;,T B INNEN HUIS"
RAADHUISSTRAAT 48-50
LUN 3 AMSTERDAM LUN 14