DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 10 Mei '14. No. 1924 L'Enfance du Cruist" zeer zeldzaam is. Maar het verschil tusschen de bezetting en den aard van de muziek was te onlogisch om haar duldbaar te achten en gaf een te slecht getuigenis van het begrip, dat de dirigent zich maakte over het werk. De heer Van der Bijl is weinig op de hoogte van Berlioz' biografie, wanneer hij voor deze muziek een koor aanwendt van vier honderd dames en heeren. De componist heeft dit werk gestileerd als een miniatuur, en voor onzen tijd schijnt deze trilogie inderdaad in de delicate lijn geteekend van een oud triptiek. De dirigent beging dus eene vergissing ten opzichte van Berlioz, door dit kleine oratorium te zien als een pathetisch fresco, wat hij in elke biografie anders kan lezen, en eene ver gissing ten opzichte der muziek, door hare accenten zoo te misvatten en te forceeren. Wat bovendien aanleiding was tot belache lijke dubbelzinnigheden. Het pleit niet voor het talent van dezen jongen koorleider, die mij bovendien den verkeerden weg schijnt te volgen. Hij kent de lyriek niet noch de muzikale gevoelig heid en interesseert zich dus niet voor de occulte stroomingen eener compositie, zelfs niet voor haar uiterlijke passioneele intonatie. Hij schijnt niets dan noten te kennen en men verwacht dat liever niet van de jeugd. Hij demonstreert, niet zonder eenige ver? waandheid en zelfgenoegzame affectatie maat voor maat. Hij is vreeselijk systematisch en alle ru bat o's gelijken elkaar; kan men iets onmuzikalers denken? Hij is accuraat voor eiken inzet en laat ondertusschen zijne in strumentalisten en zangers vrijuit alle achteloosheden begaan. Kortom: hij heeft het maatslaan zeer~zorgvuldig ingestudeerd en schijnt geen notie te hebben van de heele rest. Zou men dezen jongen musicus ernstig genoeg kunnen waarschuwen om zulke rich ting onmiddellijk te verlaten ? Het zal wel een quaestie zijn van temperament! Zijn koor trad naamloos op, doch zoo het blijft bestaan zal het wel een naam krijgen. Het was een katholiek concert en de katho lieken schijnen behoefte te hebben aan een representatief muzikaal lichaam. Ik moet er met veel aandrang op wijzen, dat zij dit zoeken in eene averechtsche en onmogelijke richting. Daar voor hen de dingen slechts waarde hebben in hunne relatie tot God en hun leven gewend moet zijn naar den gods dienst, zal, volgens deze aanschouwing, de profane kunst hun nooit lukken als repre sentatieve uiting en zelfs eenigszins abnor maal zijn. Voor hen valt er anders en beters te doen dan te wedijveren op profaan terrein. In geen enkele hunner kerken vindt men een bevredigend zangkoor en nochtans heeft hunne muziek eene heilige traditie. Deze traditie bovendien wordt met de grootste oneerbiedigheid behandeld. En nu men weer pogingen doet om eene katholieke zangvereeniging te stichten, moet hieraan herinnerd worden : het geld, dat uitgebreide ensembles kosten, en de moeite, is weggeworpen;men stichte echter een fonds om daarvan eene maitrise te onderhouden van een twintigtal beroepszangers, welke verbonden zullen zijn aan eene kerk. Zoo herstelt men een gebruik, dat in eere was vór de reformatie en dat meer vruchten zal dragen voor de cultuur dan alle sociale ondernemingen. Het is ook de eenige weg om te beginnen aan eene renaissance van katholieke muziek, waarover men HU al jaren gepraat en geschreven heeft. De heer Van der Bijl gelpove mij, dat het verdienstelijker voor hem is wanneer er onder zijne leiding goed gezongen zou wor den in de Willebrordus-kerk, waar hij diri geert, dan in het Concertgebouw. Mogen zijne protectoren of de protectoren van toekomstige katholieke zangkoren mijn raad daarom in overweging nemen. MATTHIJS VERMEULEN * * * La naissance de Vénus" De zedelijkheid dit constateeren is bijna overbodig wordt door den deugdzamen Nederlander angstvallig als een kostelijk trezoor bewaakt. Maar... er wordt een kat in den donker geknepen. De laatste tijden stonden in het teeken" van zorgzaamheid, dat toch niet de landzaat zou gedeerd worden door een attaque van felle slechtigheden. Wet en verordening waren buitengewoon waaksch gezind en lentelijker dan voorheen nog kon de zede lijkheid bloeien. Alleen werd de lieve rust bij wijlen hier en daar beroerd door eigenlijk onverklaarbare (nietwaar?) gistingen. Explo sies hadden plaats in Schiedam bijvoorbeeld, waar op zomersche uren ten bermkant minnaars in eikaars naë nabijheid zaten. Maar dit onzuiver vuur doofde weldra door cordaat optreden. Dan hadt ge Wageningen met zijn prentbriefkaarten en Harderwijk, waar in de kazerne zoo ik indertijd in dit weekblad mocht vermelden een milicien zich verstoutte de afbeelding boven zijn krib te plaatsen van een stier (mannelijk rund). De milicien was de zoon eens land bouwers en ging in zijn ongebonden staat om met de slechte dieren des velds... De burgemeesterlijke voorzorgen tot heil der gemeentenaren zijn te recent om er nogmaals aan te herinneren. Kortom, uit al dit nobel werken worde dit weten klaar: een sterk streven is gericht op verreining der moraal. Nijver gaan de hoveniers rond tot weering van ondeugdelijke uitwassen. Maar... er wordt een kat in den donker geknepen. * * * Dezer dagen een gefrequenteerde straat doorloopend, die onze grachten snijdt, was 't mij dikwijls opgevallen hoe in een winkelhoek een gravure schuil ging, die o. a. een naakt voorstelde, dat achter artistieke snuisterijen, beeldjes, medaillonnetjes enz. een schuchter, maar door menig voorbij trekkend wandelaar als een geheim bewon derd, leven leidde. Als een donker geheim desnoods... En langen tijd volhardde de Venus in haar staat van afzondering ... Maar toen de Lente zwierde door tak en twijg, zwierden ook de buitenlandsche toe risten de hoofdstad binnen en als zij den Nachtwacht bekeken hadden, voerde hun weg langs den winkel met de Venus. En... deze werd openlijk geëxposeerd achter de ruit. Maar haar dekte geen kleed met schoonen val van plooien: zij stond als moedernaakt geboren, enkel met de weelde van haar welgemaakte leden ... Toen is een spijkertje boven 'tVenushoofd geslagen. En aan 't spijkertje bond men een koordje. En aan het koordje een misschien achttiend'-eeuwschmedaillonnetje.Hettouwtje is van een kuische lengte, het medaillonnetje van een meer dan kuische oppervlakte. En dit is goed: kinderen kunnen veilig thans ter school gaan, er hoeft tegen immoreele tentoonstelling geen ingezonden" ge plaatst te worden, een blos hoeft geen koon te kleuren, in n woord : de moraal is niet aangerand. Maar het verkeer wordt wel bemoeilijkt : er zijn in Amsterdam veel slagersknechts met fietsen en meerdere nuttige wezens, die graag een paar minuten verliezen. Niettemin wordt de kunstzin van 't publiek bevredigd... RINKE TOLMAN Berichten SATIRISCHE BIBLIOTHEEK. Te München zijn de beide eerste deelen verschenen van een groot aangelegde, fraai uitgevoerde uitgave, de Satirische Bibliothek, welke in twee seriën, elk van vijftien deelen, tot nogtoe niet uitgegeven, zeldzame werken der duitsche satire uit de 15e tot 18e eeuw zal bevatten. De beide eerste banden geven e n Bildergalerie katholischer Misbrauche, en Bildergalerie klösterliche Misbrauche (K784). Dan volgt een satire op Luther's huwelijks leven, Monachopornomachia (1538) enLeben und Taten des weiland hochwürdigen Pas tors Rindvigins (1790). Naast een weten schappelijke beteekenis heeft de uitgave ook het doel deze werken meer populair te maken. MEER DAN 600.000 BOEKEN werden, vol gens het verslag over het jaar 1913, door de Deutsche Dichter-Gedachtnis-Stifting in weinige jaren aan verschillende volksbiblio theken verdeeld. Het zijn alle met zorg ge kozen, geheel nieuwe werken der oudere en nieuwere letterkunde, die tegen een kleine vergoeding voor porto en bindkosten aan alle bibliotheken in Duitschland worden gezonden. De stichting is in staat dit belang rijke werk te volbrengen door de bijdragen van meer dan 9000 leden, welke elk minstens 2 Mark per jaar voor dit doel offeren. BERNARD SHAW. Binnen enkele dagen verschijnt een nieuwe bundel tooneelspelen van Shaw. Daarin worden opgenomen twee tooneelstukken, Misalliance en Fanny's first play, alsmede een eenakter The dark lady of the sonnets, geschreven om het Shakespeare Memorial National Theatre te helpen aan een ondersteuningsfonds. Behalve deze spelen bevat de bundel eerr woord vooraf bij Parents and children en bij The dark lady, waarin Shaw de kwestie BaconShakespeare bespreekt. * * Ingezonden Pestgevaar Ter bestrijding van het pestgevaar in N.-I. is tot nog toe slechts een beroep gedaan p onze jonge medici. En vooi zoover dezen daaraan geen gevolg gaven zijn zij beschul digd van gebrek aan moed, opofferings gezindheid en idealisme. Zoowel het een als het ander, naar onze opvatting, zeer ten onrechte. Wij hebben ons het begrip medicus altijd gesteld als geneesheer. Waar dus pest heerscht zullen zij de lijders daaraan hebben te genezen, althans te trachten het lijden te verzachten. Wie kan het nu den jongen geneesheer ten kwade duiden, dat hij, gezien de enorme sterfte van pestlijders, zich niet opgewekt voelt, daaraan zijn leven en positie ten offer te stellen. Zoolang toch de pest niet beter bestreden wordt dan tot nu toe het geval is, zal er voor den genees heer weinig eer te behalen zijn. Tot zoolang immers baat noch zijn kennis, noch zijn moed, noch zijn opofferingsgezindheid, doch blijft hij vleugel-lam geslagen. Voor de pestbestrijding zelve, hetzij met schroom opgemerkt, is niet uitsluitend de medicus de geschikte man. Woningnood, woningmisstanden, bodemverontreiniging, rattenplagen, onhygiënisch leven en al wat verder elke pestilentie in de hand kan wer ken, kunnen best worden tegen gegaan, zonder dat de bestrijder een medische zelfs een academische opleiding heeft gehad. Wat wij daarom willen betoogen. Dat men trachtte uit te zenden hygiënisten, (ook) medici, opzichters van gemeentereiniging, grondwerken, wegenaanleg en irrigatiewerken. Laat de Regeering, zoomede de besturen van provincies, gemeenten, polders, zieken huizen en d.g. publiceeren, dat zij, die ter bestrijding van het pestgevaar willen uitgaan, gedurende hun diensttijd in Indië, zullen worden beschouwd als te zijn gedetacheerd, m. a. w. dus, de tot nu toe vervulde plaats, bij terugkomst weer kunnen innemen. Men eische niet alles van enkelen, doch waar het betreft _een nationaal belang bij uitnemendheid, daar werke alles en een ieder mede, daar geven autoriteiten den toon aan. R'dam, 4 Mei '14 M. v. G. Hooggeachte Redactie, In het nummer van uw Weekblad van Zondag 3 Mei lees ik een artikel, onderteekend M. C., waarin het ontstaan van den naam paardekracht" wordt uiteengezet. Daarin staat, dat n paardekracht dus gelijk is aan 75 kilogrammeter. De geachte inzender heeft hier blijkbaar een slip of the pen" gemaakt, want n paardekracht is niet aequivalent met 75 kilogrammeter, maar met 75 kilogrammeter per secunde. Immers druk ken wij in kilogrammeters een arbeid uit, terwijl een paardekracht dient om een arbeids vermogen, d. i. eene hoeveelheid arbeid per tijdseenheid aan te geven. Daar deze mis vatting ook in technische kringen veel voor komt, meen ik, dat het nuttig zijn kan, hier nog eens op te wijzen. U, M. de R., dankzeggend voor de verleende plaatsruimte, heb ik de eer te zijn, Uw dw. G. D. ST., electrotcchnisch ing. * ? Correspondentie De redactie verzoekt den in zenders van b ij dragen in hun eigen belang dringend op de titelpagina van hunne stukken, zelfs als deze anoniem moeten verschijnen, hun naam en adres telkens voluit enduidelijkneer te s c h r ij v e n. Tentoonstellingen en Veilingen IN DE OROOTE ZAAL VAN PuLCHRI STUDIO, HAAG, heeft 19 en 20 Mei onder auspi ciën van den Kunsthandel Boüssod, Valedon en Cie. een veiling plaats van schilderijen, aquarellen en teekeningen (collectie Tersteeg). Tentoonstelling van 15 tot 18 Mei. * # * Inhoud van Tijdschriften De Gids, Mei '14: Dr. P. H. v. Moerkerden Jr., De bevrijders. P. Valkhoff, Over Anatole France I. Mr. P. Otten, IJsenbele (Een fragment). H. J. Westerling, Een stukje jodengeschiedenis. Joh. Wesselink, Uit de groote stad. Dirk Coster, Carry van Bruggen's Heleen. Prof. C. van Vollenhoven. De strijd om het adatrecht. Prof. J. G. Sleeswijk, Pest en pestbestrijding. Aanteekeningen enopmerkingen Buitenl. overzicht. Bibliographie. De Nieuwe Gids, Mei '14: G. van Hulzen, Aan 't lichtende strand. Jac. van Looy, Nieuwe Bijlagen. Aleida van Pellecom, Oud. Felix Timmermans, Pallieter Goud; Een grijze, natte dag; Een schoone winter dag. j. R. van Stuwe Hzn., Nieuwere Engelsche dichters. Dr. A. Aletrino, Rondom Napoleon. Hein Boeken, Aanteekeningen over Kunst en Letteren. Mien Vermeulen, Gedicht. Corn. Veth, Kunstnotities. Willem Kloos, Literaire Kroniek. Frans Netscher, Binnenl. Staatk. Kroniek. Chr. Nuys, Buitenl. Staatk. Kroniek. Groot Nederland, Mei '14: Helene Swarth, Lenteliedjes. Ina Boudier-Bakker, Eerste avontuur. Cyriel Buysse, Zomerleven (Einde). Louis Couperus, De ongeluk kige V. Edw. B. Koster, Gedichten. Herman van Puymbrouck, Georges Eekhoud en zijn werk VI. J. L. Walch, Literatuur. Dramatisch overzicht. Onze Eeuw, Mei '14: P. Raëskin, Nonneke III (slot). Prof. K. Kuiper, De ontwikke lingsgang der Grieksche tragedie (II). Dr. A. G. van Hamel, lersche indrukken. D. J. v. d. Ven, De volkspoëzie der spinneweken. Dr. J. de Jong, Eenmerkwaardige vrouw I. C. A. B. van Herwerden, Ver zen. H. S. Economische kroniek. Lees tafel. De Beweging, Mei '14: Prof. Dr. T. J. de Boer, Psycho-analyse I. Alex Gutteling, Shelley, een nagelaten gedicht. H. P. Berlage Nzn, Stedenbouw III. J, Isr. de Haan, Op den bloemendag van het Joodsch Nationaal Fonds.- Giza Ritschl, Liederen. J. G. Danser, Twee sonnnetten. Jooske den Beer Poortugael, De viool. X X, Javaansche toestanden. G. Burger, Poli tieke feiten en richtingen. Albert Verwey, Boeken, menschen en stroomingen. C. A. Wijnschenk Dom, Boekbeoordeelingen. A. V. Voorgeschiedenis Rotterd. Stadhuisbouw beoordeeld. Elzevier's Geul. Maandschrift, Mei '14: G. Knuttel, naar aanleiding van het werk van Claus Sluter I. J. R. v. Stuwe Hz., Oude Spaansche kunst (slot). J. E. Jasper, Een overzicht van Britsen-Indische kunst en kunstnijverheid (slot). Herman Robbers, Helene Servaes X. Frans Verschoren, Het jubileum van den kasdrager. Kroniek. Boekbespreking. L. Aletrino, Bij Alfred Delaunois. R. W. P. Jr., Beeldhouwkunst in Nederland. R. W. P. Jr., Graphische kunst in de Notenkraker." . APEMZiflEP. Maakt de koekepan als een spiegel. Zal Uw vaatwerk en kachelzink doen glinsteren. Slijpt de messen zonder kras sen blank en scherp. DE SCHIJURZEEP. BEGRAFENIS-ONDERNEMING J. D. STRUIJS & Zn. Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. lllff ~^vj f TltAMüsl II rnezenveen II l vervaardigen behalve hunne N.W.O.ook: (l Reform Tricot U OndergoederiB «IK andere dubbel ftjite l.Iheure BIJ G», f*. POELEN «f? EOOW, Motf erdai KONINKLIJKE LUIE D A ITT P V A TQBB AMSTEKDAI, BIQODBAKKERIJ IA DL U. JlAljJjEjli; BOTTEBDAI, levert BROOD bereid nit de BESTE GRONDSTOFFEN. PI NXTER - BOTER VAN RIJN'S JEBESTEMOSTER1 A. A. PASSENS, Oudemanhnispoort 2?3 en Reguliersgracht 81, AMSTERDAM, Tel. 8393. Speciaal adres voor Corsetten naar maat Op elke gracht, in elke si raat, Wanneer de deur maar open KLOMPE'S BUREAULAK Fraai Koningsrood 5 pijpen 1 Gulden bij 10 doozen franco thuis GEBRS. KLOMP ARNHEM Ziet gij het prachtig resultaat VanLIEVEGOED's Schiiiipparaat (voor houtwerk, marmer en steentjes). In frisschecartoDS overal verkrijgbaar. MA8GAEKTHA BOAS, Ooaterpark 29. Telefoon Z. 5007. Péfcure et Manicure. Dageljjks te consulteeren Hygiënisch Gebreide : Onderkleeding. : ONZE weefsels zfln sterk, poreus en elastisch. ONZE modellen zfin solide afgewerkt en practisch. Modellen voor Dames, Heeren, Kinderen. Luier mand in zuiver wol (Jaeger en wit), katoen Lahmann en fll d'ecosse. Zichtzen dingen worden op aanvrage door geheel Nederland gezonden. Zwolle, fiez. van Huiden. De drie Maga ijnen voor Horlogerie van Gebr, BREEN, Amsterdam, , Nienweiiliik 112, Haarlemmerstraat 12 HORLOGES, PENDULES, KLOKKEN. GOUDEN EN ZILVEREN WERKEN. DE BONT & LEYTEN'S DROPS EN CARAMELBONBONS zijn met zuiver (loodvpij) citpoenzuur en de fijnste vrucht-extpaeten bereid, derhalve gegarandeerd onschadelijk. NATUURLIJK SPRUDELSALZ SALZ is datelleen echte Karlsbader VoorNamaak en vervalsching wordt gewaarschuwd^ BEGRAFENISVEREENIGING TE AMSTERDAM . SAX Jr. P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telef. Zuid 341. ERVEN KRAMER ? WIJDE KAPELSTEEG 4 a AMSTERDAM ? ? TELEPHOON N°266 ? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ? ?55 is de geringe prijs mijner prachtig | klinkende spe ciale Viool waar- l van attesten der grootste violisten ter | inzage. Op zicht | zending gaarne. S. BLAZER Mzn., | Sülo-Coitrabassist Concert2eb.-oitest,| AMSTERDAM, Ceintuurbaan 141. Telefoon Zuid 1417. Mevr. G. v. d. BRINK, Corsetière, Keizersgracht 717. A'DIM. TEL. 1151. ATELIERS VOOR REPARATIES. D.LAMEBISJr., Baden-Baden. Kurhotel en Ïbmaal-Badliuis. Badischer-Hof (van ouds beroemd Hotel Isten R.) Biedt werkelijk aan herstelling zoekenden alle denkbare voordeelen ! Prachtige zonnige ligging in het park. Uitstekende keuken (ook voor diëetkuren). Geheel persoonlijke behandeling van iederen gast. Behalve de Thermaalbaden, ook alle andere kuurmiddelen, zooals massage enz. in het Hotel aanwezig. Prosp. gr. Int. Verk.Bur., Amst., Raadhuisstr. 16, Den Haag, Papestr. 5 en bij den Eig. P. REHWINKEL. Imitatie Oud-Delftsch (Po ychrome) Aardewerk Beschuittrommel met lichter voor de Clientèle GRATIS! RÜk gedecoreerd Zak-Etui voor Sport-Biscuits. _J