21 Juni '14. No. 1930 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND KANDERSTEG 1200 M. b/d. Zee Beraer-Oberlftni. Station CF Int HJDPIl Bern?LÖtSChbCPg?SimplOB. Kllmatlwch Unohtknnx?en toeristenoord len rang:. A.anBrenaamMte vei*t>l{jfplaat« -roor. grezonrtea en rnafbehoevenden. Uitgangspunt voor de mooiste en meest gezochte hoogtoeren en uitstapjes. Prospect! door het Verkeersbureau Kandersteg en Internationaal Verkeersbureau Amsterdam, Raadhuisstraat 16, Den Haag, Papestraat 5. Zomer Knnroord aan de Gotthard (Zwitserland.) 1450 M. b/d Z. 2 uur v.Luzern. Appartem.en Kamers m. stroomend warm en koud water. BOUWT TE NUKSPEET. Mooie boschnjke terreinen. Spoor.Tratn, Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen M.ij .DE VELUWE", Nunspeet. | «p RIJ WIEL.. RIJTUIG, «n AUTOBANDEN waarborgt >oUdlt«U. Fabriek Hevea. Hoogeland (Groningen.) ANDERMATT Groot Hotrl Uauiolh Voor etrste PIANO KUN5TSPEL en EIECTR: PIANO'S. VLEUGElSüb f^-KESSELS'KON.FABRIEK. TIL VRAAGT CATALOGUS ~ OOK TfUM'JI/i TERM'JHBiTUIHS a/d TA UMUS. 1913, 55 Artsen ter plaatse, 35000 Kurgasten, 480.000 Baden. Seizoen: 15 April tot 15 Oct. Gedurende het geh. jaar drinkkurenen baden.Pros/7. GeschaftszimmerKurhaus en Intern. Verk.bur. Amst., Raadh.str. 16, Den Haag, Papest(.5. Beroemd door heilz. result. bij hartziekten, rlieninatiek, jicht, rnsrgemerg, zenuw- en vrouwenz.,langz.herst.,scropholoce,enz. Verkrijgbaar bij: N.V. Manufacturen Magazijn HET ANKER", uitsluitend gevestigd: 49 Veenestraat en Heulstraat 27, DEN HAAG. SPECIALITEIT IN UITZETTEN En UITRUSTINGEN. Monsters, geïllustreerde prijscou ranten en attesten zenden gaarne N. V. Ned. Tricotfabriek VALTON ZONEN, Amsterdam. T BINNENHUIS INRICHTINGTOT MEUBELEERING EN VERSIERING DER WONING DIRECTEUREN JAC VAN OEN BOSCH EN W.GIEBEN GE.O:COMMIS5? H P BERLAGE EN L.SIMONS RAADHUISSTRAAT 48-50 AMSTERDAM (iHANDS .VWS OËCHAMPAGNE RerrLer-Jouet ? , Epernay. Cortce<!,sionnairesf Sauter & PoHs. Maastricht. Ongelukken O C E f\ M Aansprakelijkheid EOKIN 151 - AMSTERDAM Ziekten Automobiel uiiiiiiiiilmiiim iiMMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiMiimiiiiiiii CLICHE RKCLAMETEEKENINGEN JANoEWIT UTRECHT TEL. 2351. ?????^?^^?????^????????H (Perzische Tapijten.! (AFGHANISTAN-.;; ' j Zildumi keuze. Voordeelige prijzen. l/Art Décoratif Adr. Gebouw HIRSCH&Cie.l E^^S^^S LIB6RTYs ZOMCRBLOUSeS dwTOM^ORiruowl L£JL&IX)@<IWE ATLLI&A AUTOMOBIELEN. Hoofd-Agent voor Nederland: j. LEONARD LAN8, Stadhouderskade, AMSTERDAM. VAM WITTe WASCHBARfi VOI16 MCT KRAACJ6 KHOOP6 M KAMT 5FI .95 VAM V/ITTC. WASCHBARS VOILC MET V^/IT BOHDUURSeU 4FI .95 P PO t W V/ AMST6RDAM sGRAVeNHACe veRTeceNwooRDiceRs IM NCDCRLAND H.T. EERSTE HEB. FABRIEK VAN ASBESTCEMESTPLATE Mart i n i t". «AETDJITPLATEN zfln: brand-, trek- en krimpvrg. Vraagt prQjBen en monatens. A. D FLES'. Dm qla»weg JLmaterdam. [«) W G H LAMTMAN KUNSTORUVER & EMAILUUR J l ATELIER JACOB ... LCNNEPKAOt )6U. l j AMSTERDAM , j i UITVOERING U.EDUE 8. NIETEOELf METALEN i hoogd door de niet minder aangename eener goede digestie na copieus diner, waarbij het vette Kalf" evenmin had ontbroken als de zoete wijn" Hadden mij in een voortreffe lijke stemming gebracht koffie walmde naar mijn savoureerende neusgaten en getljsterde muggen snorden door den rook eener uitgelezen sigaar dat ik de hand uitstrekte om de kennismaking met mijn onvergetelijk Utrechtsch Provinciaal en Stedelijk Dagblad" te hernieuwen. Moge, Mijnheer de Redacteur, de hernieuwde ken nismaking voor het U. D. niet minder aan genaam zijn dan voor mij! Ihr meiner Jugend Freuden und Qesichte, wie floht ihr so bald! Ich gedenke eurer beute bei meinen Toten" zou Nietzsche zeggen. Wat waren zij zoet, de herinne ringen, die mijn oogen vulden met tranen, herinneringen aan de krant waarmede mijn eerste schoolboeken gekaft en' mijn eerste vliegers bespannen waren, de krant waarop ik 'later, nu ook alweer tien jaar geleden, het product van mijn eerste scheerproceduur heb afgestreken, de krant waarin zoo dik wijls, en nog laatstelijk bij mijn verhuizing, veel brooze waar succesvol verpakt was, de krant in het kort, waaraan zoovele her inneringen vastzaten als in den zomer vliegen aan een sentinelle"! Mijn hand beefde, en met glimlachenden weemoed en teedere plechtigheid ontvouwde ik het Zondagsblad, waarin ik hoopte hetzelfde geklets te herimiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiMiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiMiiiiiiMiiiiiiii vreugde zou sterven; ga dus, spoed u naar haar toe, en geef een lijdende ziel haar rust, haar vrede, haar gezondheid terug." De hertogin liet dadelijk alles voor de reis in orde maken. Wanneer, zooals de dokter schreef, er geen reden van geheim houding was, en dus prins Orlof ook over leden was zoo redeneerde de hertogin wat zou er dan bij het terugvinden van haar moeder zijn tegen een volledige verzoening met de geheele familie der Orlofs? En bij het denken aan die mogelijkheid droomde zij al van een terugkeer naar Rusland, van haar verschijning in. Petersburg, in een blond gezelschapsleven, waar haar zuidelijk donkere oogen en haar door de Siciliaansche zon gebronsde hals het effect zouden maken van een zonnestraal op een sneeuwvlakte. 't Was of zij al een stem hoorde zeggen: Die dame daar met dat goddelijk mooie haar en die heerlijk donkere oogen is de dochter van prinses Orlof, die zooveel van zich heeft laten spreken. Nu is zij de weduwe van den hertog di Campoes, den eigenaar van een heele provincie in Sicilië met vier kasteelen " Met ontroering, waarin bij veel ijdelheid ook wel het verlangen naar een moeder meesprak, ging zij op reis. Haar gezelschaps dame een bejaarde Engelsche van zeer ouden, vervallen adel ging mee, en ook haar schoonzuster, tnarkiezin Eleonora di San Lucar, aan wie zij met tranen in de oogen het doel van haar reis had meegedeeld. Zij wilde, door aldus met gevolg te reizen, aaa een prinses en aan' den doorluchtigen naam der Orlofs de eer geven die haar toekwam. In Milaan vroeg zij den dokter in het hotel bij haar te komen. Deze liet zich niet wachten: een eerbiedwaardig grijsaard, met een goedhartige uitdrukking op het verstaridig gelaat; met tranen van aandoening drukte hij een kus op het fijne handje der vinden, dat mij zoovele jaren vermaakt had, zoovele moeilijke jaren! Zie, daar viel mijn oog op een artikel getiteld Moderne Schilderkunst in de Hoofd stad ', dat mij waarlijk geheel bevredigde. Ik vond er het woord Futurisme" in 't al gemeen over de Onafhankelijken" (waar geen enkele futurist exposeert) en in 't bij zonder over Diego Rivera (!) gebruikt. Ik vond daar als een der zeer weinige geslaagde moderne werken de Muit h Alger" van' Rioux geroemd, die nu juist toevallig de nige der genoodigde buitenlanders is, die van elk greintje talent verstoken bleef, en verheugde mij zeer. Reiner nog werd mijn vreugde, toen ik tegenover mijn eigen werk een onzegbaar kluchtigen toon van geforceerde vlegelachtigheid vond aangeslagen. Ik las daar een schilderij dat aan de tegenstelling van r o o d-g roe n-b lauw zijn leven ontleent, omschreven als twee scherp c o nt rasteerende kleurvlakken, oranje en zwart, naast en fel door elkaar' en bewonderde den moed van hem, die een schilderij durft beschimpen dat hij zich niet herinnert, indien hij het al ooit gezien heeft. Er kwam een zachzinnige philosophie in mij op hoe vreemd is het toch, dat domheid en onwetendheid, wien niemand het aanzijn in de maatschappij en nog minder in de journalistiek misgunt, misschien uit een onbewust rechtvaardigiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii hertogin. De brave oude man kon niet anders dan achting en genegenheid voelen voor de mooie jonge vrouw, die zoo vol ongeduld was om haar moeder te omhelzen. Ik zie dat u geheel is voorbereid op deze ontmoeting, dat uw hart daarnaar verlangt. Sta mij echter toe u te vragen of u het verleden kent van deze vrouw, of u weet wie zij is, die u als uw moeder aan het hart wilt drukken". Ik weet het; de laatste brieven van mijn armen vader hebben mij alles opgehelderd". De hertog heeft zeker vór zijn dood deze gewetensschuld willen afdoen," zei de dokter peinzend. Wij kunnen in het hotel wel een rijtuig nemen." Ik heb mijn orders al gegeven." Het was een heldere, koele October-dag, toen de hertogin met haar kleine hofhouding de Oost-poort uitreed, de bedienden in galaliverei. De dokter scheen in gepeins ver zonken en niet geheel op zijn gemak te zijn. De villa van de prinses is in de omstre ken van Monza", fluisterde zij de markiezin in het oor. Na de voorstad doorgereden te hebben, kwam men in een ver van aanzienlijke buurt, langs een stoffigen weg met aan beide kan ten hooge heggen, of rijen wilgen en daarna over hobbelige paden tusschen met maïs bepjante velden. Eindelijk hielden zij stil vór een boeren huisje, met een houten afdak, dat door op eengestapeld hooi en stroo moest gesteund worden. Vór het huisje zaten de boeren met hun kopjes in de handpalmen, en toen het rijtuig stilhield kwam eert zwerm kinderen op bloote voeten en zonder hemd te voorschijn. De hertogin keek den dokter vragend aan. Hier zijn wij er," zei hij, en gaf haar de hand bij het uitstappen. Blijf maar hier; ik kom dadelijk terug," zei zij pp bijna gebiedenden toon tegen de dames in het rijtuig. lllllllllllllllllltllllllllllflIIMIIIMIIIIIIIIIIIIinillllllllllllllllllinilllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIItlMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlll heidsgevoel, zelve schade en spot verlangen, door zich het distinctief van genialiteit en kennis: brutaliteit, aan te matigen". Toen glunderde ik weer om een kleine persoon lijke herinnering, o juist daarom", dat was waar ook. Daarna las ik over Loe Saalborn als Cubist' en glimlachte reeds in de voorstelling van het gezicht, dat hij zal zetten wanneer ik hem dat vertel. Totdat het allergoddelijkste knaleffect mij van mijn stoel deed vallen: dat ik dien goeden ouden S i g n a c, den grand maitre, als ultra-modern niet alleen genoemd maar zelfs bespot moest zien ( Postzegelwerk"), 't zal je overkomen!! En 't over komt je ook als je niet beter weet! Zoo ging het voort: iedere regel was een bok en iedere bok was een geluk voor mijn vaderstads-lievend hart - totdat plotseling mijn blik versomberde en mijn blijdschap minder, althans minder naïef werd. Want wat las ik aan het slot van dit grappig artikel? Dit: Trouwens, zelfs de felste woordvoerder der nieuwe richtingen, Erich Wichmann, waagt het niets, blijken zijn pro-betoog in de bekende brochure der Hollandia-Drukkerij, er een blijvend bestaan aan toe te kennen. Maar dan hebben ze toch gewerkt als een stimulans, om anderen niet te doen verstarren in de sleur. (Hij citeert immers: Denn ihr erfröret Wen wir nicht schwitzten)". Ik had u gaarne dezen moeielijken gang bespaard, als de arme zieke de reis had kunnen volbrengen," zei de dokter zacht, terwijl hij hertogin Eugenia hielp bij het stappen op de althans eenigszins droge plekken. Zij was zeer zenuwachtig, zoo zelfs dat zij niet Uon spreken; maar eindelijk vroeg zij in 't Fransch: Waar zijn wij? Waar brengt u mij toch? Woont mijn moeder hier?" Let maar niet op de armoedige omge ving; daarvan kunt u haar verlossen en haar in uw paleis verzorgen en koesteren. De graaf gaf bij zijn leven de arme Ghita een jaargeld van maar vijfhonderd lire. Door zijn onverwachten dood heeft hij ver der niets voor haar kunnen vaststellen; en de arme vrouw leeft nu, zoo ziek als zij is, van de genade van haar bloedverwanten, die niet goed voor haar zijn." De hertogin werd doodsbleek; haar lippen beefden, en haar mooie tandjes maakten het geluid van een ooievaarsbek. Zij bleef staan onder aan de trap, waar de dokter haar op wilde helpen, en zei weer in 't Fransch: Dokter, n van ons beiden moet zich vergissen. Prinses Orlof... ?" Hoe meer ik u zie, uw gezichtje met die mooie oogen, hoe meer ik weet dat ik mij niet vergis. Ik heb Qhita in haar jeugd ge kend. U is hier geboren in de laiterie Bruciata, en ik herinner mij heel goed dat het in den Kerstnacht van 1862 was, en ik door de sneeuw heb moeten baggeren om nog bijtijds te komen." Bij het het hooren van dien datum begreep zij dat haar vader den hertog om den tuin geleid had, om dezelfde reden waarom zij zich zelve wat wijs had gemaakt. Intusschen was zij, zonder het eigenlijk te willen, al op het portaal vór de deur der zieke aangeland. De dokter zei zachtjes: Al is de zieke op deze ontmoeting voorHoe heb ik het nu met mezelf ? vroeg ik. En zie, daar kwam de duivel der verwaand heid (zijnde een schrikwekkend monster, donkergroen en blauw gestreept en dra gende twee scharlaken hoorens op zijnen aars)4 mij verzoeken, zeggende tot mij listiglijk: ouwe jongen, die onzin kun je immers niet geschreven hebben !" Verontrust ging ik een exemplaar van mijn bekende brochure leenen, en zocht, maar vond niet. Aldus sprak toen glimlachend de duivel der verwaandheid, mij verzoekende: Zie je wel, zulke malligheid schrijf jij niet, ouwe jongen ! De man heeft je verkeerd begrepen." Doch ik antwoordde hem: Mijn waarde, als de man mij verkeerd begrepen heeft, kan ik nog wel schuldig zijn, in zooverre ik niet duidelijk genoeg, althans niet duidelijk genoeg voor den verslaggever van het Utrechtsch Dagblad geschreven kan hebben." En nogmaals bracht de duivel der verwaand heid mij in verzoeking, fluisterende aan mijn oor verfoeilijk: Wie of wat zou jou kunnen verplichten duidelijk genoeg voordien meneer te schrijven?"; doch wederom bood ik weerstand, hem wijzende dezen zin : Ware slechts de heer Wichmann even vaardig met het penseel als hij het met de pen heeft bewezen te zij n.. ."waarop de duivel der ver waandheid vluchtte, vervaarlijk schreeuwende, en achterlatende een gruwelijken stank van gebraden pruimtabak. Ik zag in dat ik gezondigd had in onduibereid, ik vind het toch beter eerst naar haar toe te gaan, om langzamerhand over u te spreken en haar voor te hevige schok ken te bewaren.' Het hertoginnetje bleef dus alleen op het kleine portaal, van waar zij den klokketoren van haar parochie kon zien. Niet het Kremlin. Ghita, die op een armzalige stroomatras lag, met een vuil-gelen, katoenen doek om het hoofd, keek, toen de dokter binnenkwam, verlangend op, en riep in haar hard, ruw klinkend dialect: O, mijnheer, hebt u haar meegebracht?" Het hertoginnetje kon, buiten staande, de stem van prinses Orlof hooren. Wees kalm," zei de dokter. Zij is hier, en voortaan zult u heel anders leven, en kunt ook weer gezond worden. De hertog is dood, en wij behoeven dus niet bang te zijn dat hij zal te weten komen dat zijn vrouw het kind is van een boerin uit'de Bruciata-teYer/e. Uw Eugenie is een engel...." O moeder Gods, o Jezus ik dank u," zei de zieke, de handen ten hemel heffend. Och, mocht die arme graaf in het Vagevuur niet zooveel lijden als hij mij hier op aarde heeft laten lijden. Waarom komt dat lieve kind niet naar mij toe? Waar is zij? Is zij mooi? Komt zij van ver weg? Hoe spreekt zij? Waar hoort zij thuis?" Houd u kalm! Vooral kalmte. Bij zoo'n ontmoeting kan het hart een hevigen schok krijgen; en met het hart valt niet te spotten." O, ik ben kalm, zoo kalm! En zoo blij! Ik ben in het Paradijs!" Toen deed de dokter de deur open. Maar de hertogin was niet meer te zien, hij zocht haar op 't kleine portaal, op de trap, en liep toen naar beneden. Vór het huisje stond een groep menschen, die een rijtuig nastaar den, dat al ver weg was; niet meer dan een stofwolk. De dames?" vroeg hij met bevende stem MIIIIIIIIMIIIinillllllllinilMIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIHIIMIMIIIII delijkheid, en daarom wil ik nu gaarne indien U mij daartoe althans de gelegenheid wilt geven, M. d. R. boete doen in dui delijkheid : Zeker hoop ik het nooit zoover te brengen ik die schreef dat de kunst alleen blijvend is in veranderlijkheid, ja die veranderlijkheid zelve is aan eenige kunst ter waereld een blijvend bestaan toe te kennen". Maar daarom verwacht ik nog niet voor zoo idioot te worden aangezien, dat ik de moderne bewegingen tot stimulans" der kunst zou willen verlagen ! Dékunst, lke kunst, is een stimulans voor den geesteloos-opgeblazen, vadzig-kwastigen bourgeois, wiens levensmogelijkheid nog moet komen uit den geest, uit de kunst -- in 25e aftreksel; kunst die dan ook wel zeer sterk moet ge weest zijn in groote kunstenaars, om in zoodanig lauwwarm lebberwater nog waar neembaar te zijn. Dat beteekende : Denn ihr erfröret Wenn wir nicht schwitzten". Dat, en niets anders. is den verslaggever soms nog iets ondui delijk ? Niet ? 't Is wel, dan rook ik mijn sigaar op. 24-5-14. E. WICHMANN. III. Men heeft onze aandacht er op gevestigd dat E. Wichmann's Storm" niet bestaat uit een tegenstelling van oranje en zwart, doch van rood, blauw en groen. Eene aan de over het ongewoon feit babbelende vrouwen. Zij heeft tegen ons gezegd, dat zij zich niet goed voelde, en heeft dit voor de arme Ghita achtergelaten," zei een oud vrouwtje, en gaf den dokter de mooie, met zilver be werkte en met ivoorkleurige zijde gevoerde portefeuille van de hertogin. Daarin zaten 'k weet niet hoeveel duizend lire, veel meer dan noodig is voor een rste-klasse begrafenis. De arme dokter moest tegen den muur steun vinden om niet te vallen. Wat zou hij nu aan Ghita zeggen! De hertog had nog verplichting aan een vrouw die hier woont, en volgens zijn laatsten wil ben ik er zelf heengegaan om die schuld af te doen," zei de hertogin tegen haar gezelschapsdame. Markiezin Eleonora di San Lucar trok haar wenkbrauwen op onder de paarlemoeren face i main. Terug in het hotel, nam hertogin Eugenia* een bad en waschte vier maal de albasten handjes ; zij had een gevoel of er aarde zat aan haar handen, in haar mond, in haar ooren ; of zelfs haar brood naar aarde smaakte. Den dag na dien tocht vertrok zij naar Parijs, alleen. En dien winter werd in de Petersburgsche bladen veel geschreven over een Italiaansche schoonheid, een ster die bij een première van het Fransche Tooneelgezelschap in een loge op den eersten rang schitterde; achter haar zag men, als altijd, ook toen een in de groote wereld zeer gezien persoon, die zelfs niet ver van den troon afstond, en wiens naam genoemd werd in verband met dien der schoone Siciliaansche. Men gaf Alexander Dumas' Fils Naturel. Bij een zekere passage werd Eugenia di Campoes doodsbleek, en verzocht, blijkbaar geheel over stuur, den prins haar naar huis te geleiden.