DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 21 Juni '14. No. 1930 lapsus in onze geheugen werking, die door den betrokkene eventueel dankbaar kan worden uitgebuit, doch uit den overstelpendenkleurenwarboel op de tentoonstelling alleszins te verklaren is. Aan de waardij van 'sheeren W.'s producten en de daarmede bereikte, blijkbaar niet blijvende, uitwerking doet ze echter niets af." (E. in U. D. 27-5-14) IV. Aan de Redactie van het U. D. Geachte Redactie! Wat er van te zeggen, dat uw verslag gever E." nadat mijn antwoord op zijn onduldbaren aanval door u vf&sgeweigerd(!) thans de onbeschaafdheid heeft, zich met eenige goedkoope brutaliteitjes van het, intusschen ook van andere zijde opgemerkte, feit te willen afmaken dat hij, met gebleken afdoende onzaakkundigheid werken dorst beschimpen, waarvan hij zich indien hij ze berhaupt gezien heeft blijkens zijn volmaakt faliekante beschrijving, niets meer herinnerde, behalve misschien ze niet begrepen te hebben?! Wel toevallig las ik juist gisteren, hoe het gepeupel te Harderwijk eenige Franschen heeft gemolesteerd en mishandeld, eenvoudig omdat zij er on-Harderwijksch uitzagen en in een auto zaten. Ik geloof dat 's heeren E"'s verrichtingen uit dezelfde geesteshou ding te verklaren zijn: lei nous sommes a (Utrecht)". 27-5-'24 E. WlCHMAN * * * Een Leugenaar op de Kaak Motto: Schurftige schapen blaten het meest. Het brutale personage, dat er z'n bedrijf van maakt de kunstrubriek van de Telegraaf" te versieren met misleidende berichten en onware voorstellingen (onder den inzichzelf ?? reeds misleidenden titel Aanteekenjngen over Beeldende Kunsten") en dat daarom, en om meerdere onbehoorlijkheden, door mij, in de Amsterdammer" van de vorige week, in het publiek als een grof leugenaar en woordverdraaier is te kijk gezet, weet daarop niets anders te antwoorden, dan het volgende (in de Telegraaf" van Maandag 15 Juni, 1914): Ik heb de Telegraaf'-lezers beloofd het blad te signaleeren, waarin een zekere mij" tot voor 14 dagen totaal onbekende heer, genaamd F. Vermeulen, allerlei leelijks van mij zou gaan ver tellen. Welnu, dit blad is het groene weekblad De Amsterdammer" van Zaterdag 13 dezer. Uit het stuk kan men zien, dat de tuchteloosheid onder de bengels niet alleen heerscht in Har derwijk. C. L. DAKE. ? Wat dit laatste betreft, heeft de heer" C. L. Dake ongetwijfeld gelijk! Men kan uit mijn bedoelde stuk k nog zien, dat dergelijke tuchtelooze bengels te Amsterdam zelfs gebruikt worden als professor" aan 'n kunst-academie en kunst-verslaggever aan zeker soort dagbladen. Overigens kan ik mij natuurlijk niet in verdere discussies begeven met iemand, dien ik in het openbaar op een leugen be trapte en die dentreurigen moed" (?) heef t, dien leugen, bij wijze van verweer nog eens te herhalen, daarbij rekenend op een marktschreeuwerssucces, tegenover een soort publiek, waarvan hij wel weet, dat het in 't algemeen de Groene" niet leest. Er be staan nu eenmaal individuen, wier optreden de vormen, welke men tegenover een fat soenlijk man in acht neemt, onmogelijk maakt en wier gebrek aan beschaving het debat een toon geeft, dien ik verder niet wensch over te nemen. Ik behoud mij echter voor, binnen korten tijd dezen heer uitvoerig en op afdoende wijze te behandelen, met behulp van het interes sante dossier, dat ik mij de moeite gaf omtrent dit element ten kwade in het open bare leven" bijeen te brengen. Der Redactie van de Groene" dankend voor de verleende ruimte, A m st., 16 Juni 1914 FRANS VERMEULEN ? ? ? Indië en de Defensie Geachte Redactie Vergun mij naar aanleiding van de arti kelen van den Heer Kerkkamp over boven staand onderwerp in nos. 1925?27 van Uw geacht Weekblad het volgende op te merken. Schrijver wil slechts 35 millioen jaarlijks voor de marine besteden, die hij secundair acht (ofschoon zij minstens even belangrijk is als het leger) en van dat bedrag moeten de deskundigen dan maar zien, wat ze kun nen maken. Derhalve wil hij het Dreadnoughtideaal loslaten en zich bepalen tot een torpedovloot. We willen nu daar laten, onder meer, het argument dat de torpedovloot pre ventieve kracht ontbeert, omdat bij gemis van een kern van moderne linieschepen onzer zijds 's vijands hoofdmacht: de slagvloot, zich nooit als doel voor onze torpedo's zal vertponen. Aangezien die tegenstander zijn mari tieme positie onder de groote mogendheden dankt aan zijn slagvloot, zal deze,positie dus ook nooit door ons toedoen in gevaar kunnen worden gebracht. Liever worde eens een kostenvergelijking tusschen artillerie- en lorpedovloot gegeven. Bij laatstgenoemde komt het volgende in aanmerking: niet een 1) versterkte marine basis" (zie 3e artikel), doch vele (ieder met een garnizoen) zijn noodig wegens de plaatse lijke gebondenheid (teerheid, kleine wer kingssfeer) van het torpedomaterieel. Daarom is het ook onmogelijk,alle krachten vlug op n bedreigd punt te concentreeren ; overal wordt dus een groot aantal vaartuigen vereischt. Welnu, de artillerievloot der Staatscom missie : 5 slagschepen 2), 22 torpedovaartuigen, 8 onderzeebooten in Indië, kost 43.7 mul. p.j.; een torpedovloot van 7 be schermde (lichte) kruisers, 48 torpedovaartuigen, 12 onderzeebooten 40 mul. p. j. In beide gevallen rekent men voor Nederland op 36 torpedobooten, 14 onderzeebooten, benevens groote schepen. Nederland nu heeft forten en een tamelijk sterk leger aan een kust van 220 zeemijlen 3) lengte. Java's omtrek allén is reeds 1300, Sumatra's omtrek zelf s 2000 mijl. Voor een vloot van 48 booten, die nog altijd 5 mill. p. j. mér kost, dan schr. wil besteden, is dus in Indië een zeer be perkte taak weggelegd. Voor het doel echter, dat schr. zich voorstelt, nl. bescherming der havens (ook buiten Java), bemoeilijking van landingsoperaties, convoyeeren van vreemde eskaders tegen neutraliteitsschending, wordt zelfs deze vloot vél te klein geacht. Wil men overal de noodige vaartuigen hebben, dan is de torpedovloot nog veel duurder dan de artillerievloot. Door de methode van een vooraf beperkt bedrag krijgt men dus vleesch noch visch, en werpt men alleen 10 mill. p. j. mér weg dan vroeger. Nog n opmerking over schrijvers hoofd argument. In het eerste artikel zegt hij, dat het dwingen van Indië om "jaarlijks voor een 70 mill. gulden bij te dragen in de kosten van een weermacht, welke bestemd is om het Nederlandsen bezit te verdedigen" misdadig machtsmisbruik is. Immers: wij kunnenbe2 velen, dat er tientallen millioenen meer zullen worden opgebracht om onze heer schappij hechter te grondvesten, maar huichelarij is het als we beweren, dat het geknechte volk er belang bij heeft den ver overaar de wapenen te verschaffen om zich zijn bezit te verzekeren." 1) Te meer is dit waar, omdat ons regeerbeleid zich als re gel kenmerkte door uiterste middelmatig heid". Het is eenvoudig overmacht gebrui ken tot eigen voordeel", daar Indië niet in 't bezit is van een vertegenwoordiging, welke recht had tot spreken namens de be volking", m.a.w. de verdediging van Indië zou niet berusten op den volkswil. Die Indische volkswil, welke zich reedsover vijf jaar kan manifesteeren, is wel merk waardig, als men nagaat dat schr. zelf in zijn eerste artikel zegt : Zou het waar zijn, dat de Papoea's van Nieuw-Guinea, de Alfoeren van Halmaheira en al die an dere wilde volkstammen uit het Oosten van den Archipel groot belang hebben bij de verdediging van een eilandenrijk, waarvan zij het bestaan niet kennen? ZaldeAtjeher te wapen loopen, als Java wordt aangeval len en de Javaan zich ten strijde rusten, als een vreemde mogendheid zich ergens in den Archipel een vlootbasis heeft ingericht? Nog altijd is Java voor den Boeginees een bal lingsoord, zooals Celebes voor den Javaan". Intusschen, na 't bovenstaande zou men verwachten, dat schr., vanwege het specifiek moederlandsche belang, de tegenwoordige defensiekosten van Indië, welke vijf en vijftig millioen p. j. bedragen, onmiddellijk op Nederland zou willen overdragen, totdat de Indische volkswil zich heeft geopenbaard, of zelfs, dat hij Nederland de Indische defensiekosten, welke reeds gemaakt zijn, zou willen laten teruggeven of ze alf eere schuld doen beschouwen. Niets . van dit alles! Met verbijsterende logica zegt schr. in zijn derde artikel: dit bedrag moet voorloopig als uitgangspunt worden genomen bij het opmaken van plannen voor de verdedi ging van ons koloniaal rijk"' 1) en hij laat ook verder het leger geheel en de vloot gedeel telijk door Indië bekostigen. Met welk recht dan, in de lijn van den schrijver, is dit goed te praten, doch is een weermacht, welke een jaarlijksche uitgave vordert van 76 millioen" . . . meer anti-nationaal dan volkseigen" ? Zal het, mogen wij vragen, als de plannen van den Heer K. worden uitgevoerd, ook dan niet den inlander droef te moede worden," als hij weliswaar geen 76, maar toch altijd nog 58 millioen p. j. te betalen heeft voor de verdediging van Nederlandsch bezitrecht"? En zou niet die droefheid eventueel tot verontwaardiging kunnen worden, als hij misschien eens ontdekte, dat die plannen uit een oogpunt van defensie allerminst die waarde hebben, welke zij schijnen te bezitten? Waarlijk, de geachte schrijver weerlegt zichzelf zoo volkomen, dat men er gerust verder het zwijgen toe kan doen. _ W. R. NIJKERK 1) Cursiveering van mij. 2) Door een doelmatig ingericht vlootfonds kan de aanbouw der slagschepen belangrijk versneld worden, zonder dat dit veel meer behoeft te kosten. 3) l Zeemijl = 1,852 K.M. Harderwijk en zoovele andere plaatsen Treffender had Braakensiek het bekende Harderwijk-schandaaltje niet kunnen ver eeuwigen, dan hij op zijn teekening van Zaterdag 6 Juni heeft gedaan. 't Is alleen jammer, dat de portretten niet in staat zijn de geluiden voort te brengen, die de gebaren van de onhebbelijke bedrij vers van dergelijke ergerlijke handelingen plegen te vergezellen. De reden, waarom we ons om een klein plaatsje in de Groene" tot de redactie wenden is deze: laat de redactie haar best doen, om haar teekenaar te bewegen afstand te doen van zijn auteursrecht, voor zoover het deze plaat betreft, opdat ze door ieder vrij moge worden nagedrukt en zoodoende in meerdere exemplaren in den lande worde verspreid, misschien wel in Harderwijk. Wellicht zullen dan velen, ook nietHarderwijkers, op de teekening hunne gelij kenis ontdekken en zich gaan schamen voor handelingen, die ons kleine land nog zooveel kleiner maken dan het is. Van de plaat kan dan een nog grootere opvoedende kracht uitgaan. N. De Uitgevers zijn bereid voor het nadruk ken van deze plaat een speciaal hoog rabat toe te staan. RED. * * * Berichten HERMAN BAHR heeft een nieuw tooneelstuk voleindigd, een blijspel in vier bedrijven, getiteld Der Querulant. De schrijver heeft in dit werk het gewone grootsteedsche milieu en daarmede den vorm van zijn laatste werken verlaten, en is volgens zijn eigen verklaring ins Volk gegangen." MlDDEL-FRANSCHE LETTERKUNDE. Binnen kort verschijnt een reproductie in lichtdruk van het fransche handschrift bekend als No. 571 van de Bibliothèque Nationale te Parijs, L'Histoire de Fauvain. Dit manuscript dateert uit de veertiende eeuw; de repro ductie zal worden voorafgegaan door eene inleiding van Arthur Langfors, en den kritischen tekst der legenden van Raoul Le Petit. De Sociétédes anciens textes" zal weldra uitgeven de Roman de Fauvel, satiriek ge dicht van Gervais du Bus, klerk" van de koninklijke kanselarij van Philips de Schoone. De oorsprong van deze satire moet zoo als de dichter zelf zegt gevonden worden in de schilderijen waarop de menschelijke onoprechtheid is voorgesteld door een paard, Fauvel. Soms is het symbolische dier een merrie, Vauve of Fauvain, zooals in het bovengenoemde manuscript 571, dat vroeger eigendom is geweest van Lodewijk en Karel van Orleans. De legenden zijn, in het begin van de veertiende eeuw berijmd door Raoul Le Petit, een dichter uit het Noorden van Frankrijk afkomstig. Beide werken vullen elkander geheel aan. ANDRÉCHENIER. Den lOen Mei 1892 kwam de Bibliothèque nationale te Parijs in het bezit van de door AndréChenier, die tijdens de Fransche Revolutie werd geguil lotineerd, nagelaten geschriften, onder uit drukkelijke voorwaarde dat de verzegelde pakketten niet dan na verloop van zeven jaren mochten geopend worden. Na verloop van dezen termijn kreeg Abel Lefranc, hoogleeraar in de letterkunde aan het College de France, de opdracht Cheniers nalaten schap te onderzoeken, waarbij Lefranc een menigte geschriften van den dichter ont dekte, die tot nog toe onuitgegeven en on bekend gebleven waren. Door de groote wanorde waarin hij de papieren ontving, heeft het jarenlang geduurd eer zij konden worden uitgegeven, al heeft Lefranc ook af en toe er iets van gepubliceerd in een tijd schrift. Thans is echter de geheele nalaten schap in n deel uitgegeven. Dit werk is in de letterkundige wereld in Frankrijk met groote belangstelling ontvan gen. Op elke bladzijde van het boek komt de voorliefde van den dichter van wien gezegd is dat hij, als hij langer had geleefd, een tweede Goethe zou hebben kunnen worden voor de klassieke letteren naar voren; vooral Homerus, Virgilius en Horatius zijn herhaaldelijk aangehaald. Van de Fransche dichters en philosophen is het vooral Montaigne waarmede hij dweept. Den fabeldichter Lafontaine wijst hij een plaats aan onder de grootste dichters van alle tijden en de Perzische brieven van Montesquieu hebben hem zóbekoord, dat hij voor een vriend als Roustan alle schatten der wereld zou willen geven. Ook van den geest van Rousseau is hij geheel doordrongen; Voltaire heeft hij nooit kunnen achten. Behalve voor de psy chologische kennis van den dichter is deze nagelaten bundel ook van groote waarde als historisch dokument van een tijdgenoot der Fransche Revolutie. * * * Tentoonstellingen en Veilingen IN HET STEDELIJK MUSEUM, AMSTERDAM, zal van 16 Juni tot 16 Juli een tentoonstel ling plaats vinden van werken van A. Egt e r, B. van Hasselt, T. van Hettinga Tromp.JoKoster, C. Pabst, W. Huszar en J. Terwey. IN DE KUNSTHANDEL DE PROTECTOR, ROT TERDAM, zijn van 17 Juni tot 15 Augustus werken van jongere Hollandsche meesters tentoongesteld. IN J. H. DE Bois' KUNSTHANDEL, HAARLEM, Kruisweg 68, worden gedurende Juni, Juli en Augustus tentoongesteld schilderijen, pastels, teekeningen en graphiek van O d i l o n R e d o n en etsen van Lodewijk Schelf hout. * * * inhoud van Tijdschriften Elsevier's geïllustreerd maandschrift,]uni'\4: Dr. N. G. v. Huffel, De stippelgravure. G. Knuttel, Naar aanleiding van het werk van Claus Sluter (II slot). Dr. M. W. de Visser, Japansche kleurendrukken in het Rijks-Ethnographisch Musenm te Leiden. XIII, Hokusai's overige prenten. J G. Sinia, Vlechtwerk van Boeton, voornamelijk in vergelijking met Boegineesche vlechtproeven. A. Roland Holst, De hooge dag. Herman Robbers, Helene Servaes (hoofdstuk XI en XII slot). Constant v. Wessem, De eenzame in het voorjaar. Kroniek. De Nieuwe Tijd, No. 6: A. van Collem, Het oude en het nieuwe beeld. A. W. Ijzerman, Jacobus H: 14 (slot). G. Kapteijn, De wet op het arbeidscontract in de praktijk. Parvus, De klassenstrijd van het proletariaat (slot); vertaald door Johan Visscher. L. L. H. de Visser, De toestand van het loonproletariaat in het bakkersbedrijf en de staking te 's Gravenhage (slot). F. v. d. Goes, Een advertentie van Maison Hirsch. Dr. J. v. Ravesteijn Jr., Interna tionale verhoudingen (De Fransche verkie zingen). Op de Hoogte, Juni '14: Frontespiece: Marcelles Emants. De toestand in Mexico. De Internationale Tentoonstelling te San Francisco. De Nederlandsche elftalcom missie. Leo Kooyker, Olifantenjacht in Afrika. J. Everts, Impromptu. Uit Denemarken. Barend Matsys, Het kwij nende licht. G. Schrijver, Zomer in het Zuiden. Volker, Avondschemer (gedicht). Iets over het verplanten van boomen. Carel J. Ströer, Richard Strauss. Nieuwe Banen, April '14: Dr. A. H. de Hartog, De Herders. Dr. A. H. de Hartog, Kunst en Zedelijkheid. Dr. A. H. de Hartog, Christendom en Cultuur. mm- APEMZiflEP. RAIlU TRADE MARK. Maakt de koekepan als een spiegel. Zal Uw vaatwerk en kachelzink doen glinsteren. Slijpt de messen zonder kras sen blank en scherp. IIF SCHUITRZEEP. BEGRAFENIS-ONDERNEMING J. D. STRUIJS & Zn. Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. Het mooiste en doelmatigste For nuis der wereld. Inlichtingen: N. V. Nijmegen. TELEFOON 1541. l MATUUR WOLLEN OHDERGOEDEREM N.W.O. VoortLKJWVRGETUDEen ElKKLIMAATgeschiki Geïll: prijscourant l francoopaanvnaag l verkrijgbaar. I Verkoopersnamen Ij worden gaarne II opgegeven, il k&C «B andere dubbel fijne Likeuren BIJ M. P. POE.LEM «t? ZOOM, Rotterdam Hygiënisch Gebreide : Onderkleeding. : ONZE weefsels zgn sterk, poreus en elastisch. ONZE modellen zijn solide afgewerkt en practisch. Modellen voor Dames, Heeren, Kinderen. Luier mand in zuiver wol (Jaeger en wit), katoen Lahmann en fll d'ecosse. Zichtzen dingen worden op aanvrage door geheel Nederland gezonden. Zwolle. Gez. van Huiden. LUIE BROODBAKKBRIJ PAUL C. KAISER, AMSTERDAM, ROTTERDAM, | levert BROOD bereid nit de BESTE GRONDSTOFFEN. SPIJKER ADTO's het Hollandsche merk. WOLSELET GiBS de beste Engelsche auto. IAXWELL AOTO's (f3400,?doubléphaeton, compleet) Onze nieuwste Amerikaansche aankoop. AUrOMOBIEL EXPLOITATIE MIJ. onder directie v. d. AMST. RIJTUIG MIJ. Gabriël Metsustraat 2?4?6, bg de IJsclub. TELEFOON Z. ? is de geringe prijs l mijnerprachtig l klinkende spe-1 ciale Viool waar- f van attesten der grootste violisten ter inzage. Op zicht l zending gaarne. 8. BLAZER Mzn., | Sfllo-CoitraDassist concertgeD.-oitest,! AMSTERDAM, Ceintuurbaan 141. Telefoon Zuid 1417. Zie Advertentie op pag VAN RIJ N'S, UTRECHT MrtOTCD Op elke gracht, in elke straat. Wanneer de deur maar open gaal, Zietgijhetprachtigresultaal Van LIEVEGOED's Schuurpreparaat (voor houtwerk, marmer en steentjes). In l'rissche carlons overal verkrijgbaar. NATUURLIJK is datalieen echte Karlsbader Voor Namaak en vervalsching wordl' gewaarschuwd^ BEGRAFENISVEKEEMGING TE AMSTERDAM N. SAX Jr. P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telef. Zuid 341. f*HILODERM!NE j), « Het sterkt en zuiiert den naarbodem, voorkomt schilferachtige hnii en laat een aangenamen herlijk zachten viooltjes geur achter STEUN ZOLEN (systeem Prof. HOFFA) met opstaanden buitenrand, die de ronding van den hiel omvat, herstellen den platvoet. J. A. M A SS IN G, O. Z. Voorburgwal 334, Amsterdam, tegenover het Binnen-Gasthuis. l KARGARETHA BOASj Oosterpark 29. Telefoon Z. 5007. Pécnre et Manicure. . Dagelijks te consulteeren l