Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
12 Juli '14. No. 1933
schoon van rhythme en van een heel teer
«n vereenvoudigd modelé. (Een curieus
verschijnsel dunkt me, dat de koppen veel
excentrieker en grover zijn behandeld, dan
de rompen en ledematen). De zacht ronden
de,armen met de rechthoekig opgeven,
langvingerige handjes berinneren sterk aan In
disch werk. Vele beelden van Fraulein Steger
(waarvan men de twee beste, Sinnlichkeit
gedoopt, in de mooie zaal van Hagen vindt)
zijn in dien zelfden geest gedaan,
maarforscner reeds en expressiever en eerlijker. Dan,
in andere werken, (b.v. bij de drie
ornamentale wand-beelden in den voorhal van het
Keulsche huis) ziet men op eens in deze
richting al iets van volkomen schoonheid
bereikt: schetsachtige gestalten, die zich
als beschroomd uit de materie bevrijden
gaan.
Ongetwijfeld is er een dieper verband
tusschen veel verdwazingen op schildersgebied
en op dat der plastiek en deze te zeldzame,
werken. Ik mag hier maar even aanduiden.
Men zou ook meer moeten zien om een
conclusie te mogen trekken. Maar het weinige
goede dunkt mij te belangrijk, om er niet
vertrouwen in te stellen. Zulk een tentoon
stelling trouwens doet ons vooral immers
beseffen, hoe langzaam, moeilijk, langs vele
omwegen, iets groeit en rijpt. Is dit ten slotte
niet het beste, wat zij ons leeren kan: dat
men niet bang moet zijn voor 'tonbereikte,
niet te fanatisch hunkeren moet naar 't
voldragene, naar de evenwichtige schoonheid,
maar werken moet, hardnekkig en met heel
de ' ziel; werken en wagen in de hoop op
een betere toekomst. Juist wij, de voor
zichtige, kritische Hollanders, mochten voor
die dappere geestkracht wel wat meer eerbied
toonen. Onze Hollandsche kunstenaars en
ons Hollandsen publiek.
De beste kunstenaars van Holland hebben
een zuiverder smaak, een oudere cultuur,
een fijner onderscheidings-vermogen, dan
de meeste Duitschers. Maar zij missen den
Duitschen moed en de Duitsche energie.
Waarom echter missen zij dien moed en
die energie ? Omdat ons publiek zoo laks,
zoo onverschillig, zoo sceptisch,
zoodeftigsaai, zoo in-vervelend is. Wanneer in Holland
eens wat groots, wat buitengewoons tot
stand komt, hoe wordt dat dan ontvangen ?'
Het wordt heelemaal niet ontvangen. Het
valt in een put van onverschilligheid.
Men zie eens naar dat afzonderlijk ge
bouwtje, waar onze" Thorn Prikker zijn
fonkelende, diep-kleurige kerk-ramen kon
toonen: dat werk is nog niet heelemaal
prachtig," maar het is mooi, het is een
heerlijkheid van verbeelding, het is vol van
kracht en verrukking; welnu: wat was er
van dien man terecht gekomen, indien hij
niet bijtijds in 't buitenland zijn weg had
gezocht? Hoe vele onzer architecten en
Sier-kunstenaars zullen niet zonder bitterheid
de Werkbond-tentoonstelling kunnen bezoe
ken, al kunnen zij in Holland misschien een
eere-doctoraat in plant- en dierkunde Ver
werven.
Ik wenschte wel, dat heel het officieele
Holland dezen zomer naar Keulen trok: men
ziet er hoe een volk zijn kunstenaars ver
trouwt en het ruimte van leven en beweging
gunt. Het Duitsche publiek vindt evenmin
als wij alles mooi, wat hier tentoongesteld
wordt, maar toch is het trotsch op 't vele, dat
reeds bereikt werd, toch volgt het de ont
wikkeling dezer nieuwe kunst met
levensvolle belangstelling, toch heerscht hier een
heerlijke stemming van blijdschap en zelf
bewustzijn, n vroolijkêgeest van
goedvertrouwen.
Niets verlammerder, dan de Onverschil
ligheid.
JUST HAVELAAR
titiimMiiiiiiiiiiiiiiinliiiiiiitiimiiiiitiiiiiimiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
IERNARD DE VRIES
Puzzle
OPLOSSING WIJN-PUZZLE
De opgave luidde als volgt:
Drie mannen moeten 21 tonnen, waarvan
een derde deel geheel, een derde half ge
vuld en het andere derde deel leeg is, z
verdeelen, dat ieder evenveel tonnen en
evenveel wijn verkrijgt, terwijl het aantal
leege en volle vaten, dat ieder na de deeling
bezit, even groot is.
Wij mochten ook dezen keer een stroom
van antwoorden ontvangen, doch de meeste
oplossers hebben het zich dezen keer al te
gemakkelijk gemaakt, waartoe de zomersche
temperatuur zeker meewerkte! Een eenvou
dig sommetje, zooals sommigen in deze
oplossing zagen, is onze vraag niet. Er
wordt wat dieper doordenken en wat meer
inzicht vereischt dan benoodigd is voor het
overgieten van de wijn; de geheele oplos
sing komt neer op een handige rangschik
king van cijfers. Daar er zeven vaten vol,
zeven half vol en zeven leeg zijn is.de
oplossing:
A 3 volle of: 2 volle
3 leege 2 leege
l half volle 3 half volle
B idem idem
C l volle 3 volle
l leege 3 leege
5 half volle l half volle
Een der oplossers stelde de groepeering
der vaten als volgt voor:
A = vol vat
B = half vol vat
C = leeg vat
A A A i'A'i A A A
B IB B B BB; B
C C ClCTcC C
Goede oplossingen ontvingen*wij van:"
A. D. Brusse, Amsterdam (2 min.); Mevr.
B. van Kasteel, Utrecht (20 min.); mr. 1.
Kist, Arnhem; C. Montauban, Haarlem (l
min.); Van der Mey de Bie, Rotterdam;
C. G. van Rhijn, Schiedam (10 min.).
De volgende week een nieuwe opgave.
M. J.
pja Red. Weekblad De Amsterdammer,
Keizersgracht 333
Nieuwe Uitgaven
E. A. KEUCHENIUS, Wees christelijk en
historisch. Met een voorwoord van Mr. Ds.
A. R. v. D. LAAR, 142pag.f0.30.Gendringen
de Beukelaar".
Dr. H. CANNEGIETER Tz., Het
Lyceumontwerp en Denemarken (Een waarschuwend
voorbeeld) 48 pag. 's Gravenhage, Martinus
Nijhoff.
F. LOMAR, Practische wenken aan reizend
rubliek (Wat men moet weten. Wat men
moet doen. Wat men moet laten) 58 pag.
Amsterdam, C. Smal.
Verzameling van Bepalingen uit het
Veiligheidsbesluit 1913, betrekking hebbende
op de inrichting en bouw van fabrieken
en werkplaatsen en de opstelling en
inrichting van drijfwerken, werktuigen en
electrische geleidingen en toestellen bijeen
gebracht en toegelicht door H. H. STRAAT
MAN, 168 pag. Zalt-Bommel, N. V. Uitg.
Mij v/h P. M. Wink.
Dr. J. A. N. KNUTTEL, Bloemlezing uit
Nederlandsche schrijvers sinds de renais
sance, deel I, 340 pag. Prijs ing. f 1.90.
Amsterdam, S. L. van Looy.
* *
KUNSTHANDEL:
|N. SPIEGELSTRAAT ES
Tel. interc. S739, AMSTERDAM
Muilerns Schilderijen - Aqua
rellen ? Groote collectie Etsen
- Platen ? Kunstvoorwerpen
Encadrementen
Ooorloopende Tentoonstelling van mooie
'OHDE'BOIö'
.HAARLENBSKRUISWLG
TABLEAUX-ESTAMPESi
EDITION5DART
Het is wederom Amerika, dat aanleiding
geeft om eenige opmerkingen te plaatsen.
Eerstens omdat de heer Frank van der Lip, de
directeur der National City Bank, eene rede
heeft gehouden over den tegenwoordigen
toestand van handel, nijverheid en verkeer
in de Unie, waarin hij ontegenzeggelijk op
merkelijke dingen heeft beweerd, doch zeer
zeker hoe kan het anders een te
bevooroordeeld standpunt inneemt tegenover
de regeering van Wilson, die, zegt hij,
experimenteert met nieuwe economische
theorieën. Hij waarschuwde zijne toehoorders
wel, te dezen opzichte niet al te bekrompen
te zijn en de teekenen des tijds te verstaan,
doch de wijze waarop de regeering der Unie
te werk gaat, doet, volgens hem, denken
aan de cubistische en futuiigtische methoden
in de schilderswereld. F;
De heer Van der Lip geeft toe, dat vele
der nieuwe wetten in economische feiten
wortelen; de industrie is in een nieuw
stadium gekomen, de wijzigingen op spoor
weggebied enz. in n menschenleeftijd
zijn enorm. Nog grooter zijn de
veranderinten aanzien van trustvorming en de leiding
van deze nieuwe krachten is niet altijd in
handen geweest van mannen met eene breede
visie, soms zelfs niet in die van eerlijke lieden.
Dit alles echter wettigt nog geene futuris
tische
politiek."De opmerking, welke wij hier hebben
gespatiëerd, is zeer euphemistsch. En als de
genoemde heer dan verder aanbeveelt, dat
men in zakenkringen in het vervolg alle
beschuldigingen van oneerlijkheid etc. dadelijk
zal weerleggen of tot hare juiste proporties
terugbrengen ten einde de vorming van
legenden te voorkomen", dan voelt men dat
ook de heer Van der Lip prêche pour sa
proj>re paroisse."
Wie zal bovendien nog de bewering serieus
opvatten, dat een groot deel van de zaken
wereld uit puur idealisme werkt, niet ter
wille van de winst doch van het bereiken
van het eens gestelde doel ? Doch al lag
hierin een grond van waarheid, dat doel
wordt dan toch nagestreefd zonder iets of
iemand te ontzien.
De heer Van der Lip heeft ongetwijfeld het
zwaartepunt verlegd.
De roekelooze en volstrekt onscrupuleuze
wijze van financieren is de grondoorzaak
van al de bankroeten in het transport- en
handelswezen der Unie en als de bedrijvers
daarmede niet anders hebben beoogd, dan
idealen na te jagen, dan zijn dit toch idealen
van hoogst bedenkelijk maatschappelijk kali
ber geweest.
En die bankroeten zijn bespoedigd door
het optreden van Wilson juist tegen de in
zwang zijnde en hand over hand toenemende
misbruiken.
Zeer stellig heeft hier de theoreticus her
haaldelijk in de keuze zijner middelen
misgetast, of heeft hij te weinig rekening
gehouden met de praktijk, waardoor zich
moeilijkheden yocirdbeh, welker oplossing
een probleem vormt, doch het te doen voor
komen zooals de president der National City
Bank, alsof de catastrophes op financieel
gebied te wijten zijn aan de pogingen van
Wilson om zijn idealen te verwezenlijken
(toch dus andere dan van het gros der
zakenmannen) en dan bijkomstig op te merken
dat ook wel eens oneerlijke handelingen zijn
gepleegd geworden dit is een eenzijdig
of liever partijdig standpunt, 't welk maar
al te doorzichtig is.
Doch waar b.v. een wet aanhangig is,
waarbij de I. C. C. voortaan de uitgifte van
spoorwegleeningen zal hebben te regelen,
daar dient erkend, dat zich gevallen zullen
kunnen voordoen, waarin theorie en praktijk
onmogelijk kunnen worden vereènigd en zou
de weg open staan om den spoorwegen allerlei
belemmeringen in hun bedrijf te veroorzaken.
Een andere taak, welke de I. C. C. te
vervullen zal hebben, is na te gaan of bij
vroegere uitgiften van waarden geen oneven
redig hooge winsten zijn gemaakt.
In vele gevallen, zal het hier eene
meeningskwestie gelden, doch als, afgescheiden
daarvan, de commissie ook deze reusachtige
arbeid op haar schouders heeft te nemen,
dan is te voorzien, dat nog jarenlang een
nerveuze onzekerheid in het geheele econo
mische leven der Unie zal blijven heerschen
en speciaal bij de leidende machten der
spoorwegen.
Dit alles echter vergoelijkt geen bankroeten
als waarvan men in de laatste twee jaren
getuige is geweest en waarbij zich nu weer
die van de Missouri Pacific zal scharen?
Men verkeerde in de meening, dat deze
maatschappij, l Juni jl. over het doode punt
heen geholpen zijnde, allicht het vojgende
jaar betere economische toestanden met zich
zou hebben om alsdan hare onvermijdelijke
financieele transacties met succes te kunnen
doorvoeren.
Het schijnt thans echter, dat het deson
danks niet zoo heeft mogen zijn; immers
de scherpe koersdaling in de obligaties en
aandeelen dezer maatschappij, welke in den
loop der week tot stand kwam, ging ge
paard met geruchten van reorganisatie.
Dientengevolge vielen de 4 pCt. bonds,
welke hier te lande indertijd in grooten ge
tale hunnen weg hebben gevonden van ca. 52
tot 41 pCt. de 5 pCt. obligaties van 66 pCt.
tot 50 pCt., en deaand.van ISVatot HVspCt.
Maar ook de andere zoogenaamde
Gouldwaarden hadden eene zeer flauwe tendenz;
aandeelen Denver & Rio Grande kwamen
b.v. van 11 Va op 7 Va pCt., terwijl de 5pCt.
Ref. bonds, laatstelijk voor 57 pCt. verhan
deld, op 50 pCt. bleven.
En de 5 pCt. Western Pacific obligaties
waren geleidelijk reeds tot ca. 48 pCt. ge
zonken. Vermoedelijk zal de Denver de rente
op de incomebonds in de eerste plaats on
betaald laten en mocht ook die maatregel
niet afdoende zijn, dan zal ook hier reor
ganisatie voor de deur staan.
Dat de New-Yorksche markt, toch reeds
weinig opgewekt van houding, hier door
onaangenaam werd beïn vloed.spreekt van zelf.
Alle speculatieve waarden verloren dan
ook koersfracties; slechts Smelting's maakten
hierop eene uitzondering door een vaste
houding nu, volgens bericht uit Amerika,
deze Mij haar bedrijf in Mexico zal bevatten.
Waaruit dan tevens moet worden opge
maakt, dat de constitutionalisten in het door
hun gepacificeerde gebied alles in 't werk
stellen om een geordenden staat van zaken
te scheppen.
Overigens moet men volgens de jongste
berichten verder dan ooit van eene oplos
sing der Mexicaansche kwestie af zijn.
In de locale markt was het wederom zeer stil.
Tabaksaandeelen werden, na aanvankelijk
flink prijshoudend te zijn geopend, weer
zwakker van toon en moesten dientengevolge
een deel van het in de vorige week behaalde
avans prijs geven.
De oogst- en weerberichten uit Deli waren
hierop allicht van invloed ofschoon daarin
toch van een enkel feit melding wordt ge
maakt, dat niet dient te worden
vergetenWant de Sumatra Post laat hooren: Wat
de kwaliteit van het gewas betreft, dat valt
voor Deli en Langkat, in het bijzonder voor
de boven-ondernemingen, mede; met de
kwantiteit is het minder rooskleurig gestemd
en zullen weinig goede partijen zijn en.
daarenboven klein."
Is dit waar en valt de kwaliteit inderdaad
mede, terwijl de kwantiteit klein is, dan mag
men in 1915 exhorbitante prijzen verwachten f
Petroleum-aandeelen varieerden weinig;
North-Caucasians willig. Van Mijnwaarden
legden aand. Singkeptin eene betere stem
ming dan sedert lang aan den dag; daaren
tegen trad eene scherpe^ daling in bij de
Guyana's, die sluiten op resp. 16 en 30 pCt.
Van Cultuurwaarden onderscheidden aand.
Handelsvereeniging Amsterdam zich heden
door de koersavans van 7 pCt., terwijl nog
verdere verbetering is te voorzien.
Als nieuwe emissies vallen te
vermeldendeuitgifte van 2000 aand. a ?250 der
Moluksche Handelsvennootschap deelende in het
volle dividend over 1914, tegen een koers
van 150 pet. Aandeelhouders hebben daarbij
recht van voorkeur in verhouding van 2:1.
De claims noteeren ca. ? 50.
Deinschrijvingheeft|Maandagl3Juli plaats.
Op Dinsdag 14 Juli is de gelegenheid
opengesteld om in te schrijven op ? l raillioen
pref. aand. der Noorsche Gas-Maatschappij
tegen een koers 'van 100 pet.
De geldmarkt bleef stabiel.
10 Juli v. D. M.
P.S. Heden kenmerkten zich de aand..
Koninklijke door eene zeer zwakke houding,
in navolging van die der Shell's te Londen
en op grond van geruchten, dat de daling
der petroleumprijzen aan eene hernieuwden.
strijd tusschen Standard Oil en Koninklijke
zou zijn te wijten.
Turkije's rijkdommen
(Slot)
Allereerst komen thans de
Armenischevilajers voor het invoeren van hervormingen
in aanmerking en zullen de belangen van
den handel zich voornamelijk voorloopig;
daar concentreeren. .
Het toezicht op die hervormingen is toe
vertrouwd aan twee West-Europeanen, van
wie n onze landgenoot is, die voorzeker
de middelen zullen weten te vinden om aan
het thans reeds bestaande de noodige uit
breiding te geven. De handelsomzet bijv.
van het vilajet Siwas tot een
jaarlijkschbedrag van ongeveer 34 millioen francs,,
vertegenwoordigt een invoer ter waarde van
22 millioen tegenover 12 millioen francs
uitvoer. Dit laatste cijfer is in verhou
ding tot den rijkdom van het land zeer
bescheiden, zoodat met meerdere en
beteremiddelen van vervoer een belangrijke uit
breiding mag worden verwacht.
Buitengewoon vruchtbaar o.a. zijn de gron
den van Amassia en Tokat, die jaarlijks
220.000 kilo cocons opleveren, waarvan de
helft wordt uitgevoerd. Twee sandjaks
produceeren vooral opium en wél jaarlijks on
geveer 80.000 kilo, ter waarde van 45 a 48
francs per kilo, andere gedeelten des lands
hebben reeds een niet pnbeteekenenden uit
voer van katoen en geitenwol.
In de omgeving van Tokat vindt men
uitgestrekte tabak-aanplantingen, voorts be
gint de eierenhandel er grootere beteekenis.
te verkrijgen. De uitvoer is, niettegenstaande
in het vilajet Siwas sedert 1895 tamelijk.
merkbare armoede heerscht, toegenomen.
De als Smyrna-tapijten verkochte weefsels
worden voornamelijk door de bevolking van
Siwas vervaardigd, maar op dit gebied is
moderne graphiek. Bezichtiging vr|j; van
1O?5 uur.
JAC. DE VRIES &z
Kunsthandel
Steenstraat 109. Arnhem.
Schilderijen, Aquarellen,
Etsen, Gravures,
Encadrementen.
ncT
. j. a. DE. UJQAL
JAP. Të.u. nisi,
1>E AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 1.65 per kwartaal
^BINNENHUIS
INRICHTINGTOT
MEÜBELEERING
EN VERSIERING
DER WONING
DIRECTEUREN
JAC VAN DEN BOSCH
EN W. GIEBEN
GE.D:COMMIS5r
HP8ERLAGE EN L.SIMONS '
RAADHUISSTRAAT 48-50 AMSTERDAM
DAMES, DE MODE
eischt thans een mooie
BROCHE of COLLIER.
Het mooiste en ongemeenste is wel een BROCHE
of H A N G E E van COR.IV^LYNSTEE]V in
een fijne zachte kleur. Een ruime keuze vindt gjj hierin
In den Silveren Molenbeecker",
coer. SCHOOBL,
Kalverstraat 32.
TELEFOON N. 2149.
NIEUW
PHILIPS
&WATT
IIOVOLT 200MSEN
220 ÏOLT .400 KAARSEN
N.V. PAERELS MEUBILEERING Mij
Eokin 128-130-132 - AMSTEBDAM Telefoon 4541 N
MEIJBlLEERINCiEN.
BETIMMERINGEN.
PLANNEN EK BEGROOflNeEN OP AANVBAGE.
Dir. A. SCHOEMAKER.
Allereersten rang. Te midden van eigen groot oud park, HET AUGDSTA VICTORIA BAD, Geneesheer-Directeur Dr. Med. G. HüLSEMANN,
meest moderne comfort, 40 privébadkamers met directe is met het Hotel verbonden ten dienste der gasten, die niet verplicht zijn een kuur te ondergaan.
toeraer ran het warme bronwater uit de hoofdbron. Een uit 18 afdeelingen bestaande, volledig ingerichte pshysicalisch-orthopaedische kuurinrichting,
Warm en koud water in alle kamers. Auto Garage. ter speciale behandeling van spier- en gewrichtsziekren, zenuwziekten, verlammingen, enz.
In het hotel afzonderlijke eetzaal voor JICHT-DIEET. Prospect, gratis. Int. Verkeersbur. Raadhuisstraat 16, Amsterdam, den Haag Papestraat 5.