DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 19 Juli '14. - No. 1934 ??"" - . '?"?'''-* :.; ? \ Pf *** ' De chapelle ardente voor wijlen Thomson aan de Handelskade te Amsterdam Matrozen van de Noord-Brabant" dragen het lijk naar de katafalk tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii iiiiiiiiiiiiiii mm nu ui nu i doen in staat is, een godzalige, een blanke ziel. Nemen we het begrip echter ruimer, ?dan zien we zoowel den heilige als den kunstenaar als den uitstekende boven de massa in de edelste menschelijke eigenschappen en het verschil is misschien alleen daarin ge legen, dat de eerste in volstrekter zelfver loochening opgaat (volstrekt, want ook de kunstenaar raakt, tijdelijk, in zelfvergetenheid Kloos zei reeds: de mensch moet sterven eer de kunstenaar leeft) en de laatste slechts onder voorwaarde van zekere eigenlievendheid bestaan kan. Maar beiden hebben gemeen, dat zij uitmunten in hoedanig heden van geweten en karakter, die de menschelijke gronddeugden kunnen heeten, beiden manifesteeren zich in dien staat van goddelijke onnoozelheid, welke genie ge noemd wordt. Wat overigens de extase bij den heilige is, dat is de waan-zin bij den kunstenaar. Toen Vincent in aanraking kwam met Mauve (die aan hem geparenteerd was) zei deze tot hem: ik heb altijd gedacht, dat ge een droogkloot waart, maar nu merk ik wel, dat dit niet zoo is." Mauve had waar schijnlijk gehoord van Vincent's voorgaande godsdienstige dweeperijen, en hem gehouden voor een onnoozelen femelaar, een goedigen sul, uit gemisaan temperament en werkelijke ambitie tot iets, niet in staat tot eenige expansie. Hij kwam echter weldra tot een geheel ander inzicht van Vincents natuur, ging zich toen bijzonder voor hem interesseeren, en gaf zich veel moeite om hem in zijn werk te steunen, met raad en voorlichting totdat hij een goeden dag botste op het karakter van den gedweeën scholier, die hem toch zoozeer vereerde en dankbaar was. Hij ver weet hem nu eigenzinnigheid, en mede onder invloed van een boos gezinden kunsthande laar, liet hij den toch zoo leergierigen en rusteloos ploeterenden discipel aan zijn lot over. De houding van Mauve in dit con flict doet niet erg sympathiek aan, daar hij Vincent bovendien om zekere zonderlingheden in zijn voorkomen en spraak bespotte. De groote eigenschappen van karakter ont gingen hem, de eigenschappen waardoor Vincent tot zijn diepe, stille, droefheid Mauve van zich vervreemden zag. De brief (192) waarin Vincent zich daar over bitter beklaagt, is ontroerend en, zeer kenschetsend. Hij was Mauve tegengekomen en had hem verzocht toch nog bij hem zijn werk te komen zien, vergeefsch, vervolgens... Eindelijk zei hij: gij hebt een venijnig karakter. Toen draaide ik mij om, het was in de duinen, en ik ben alleen naar huis gewandeld. Mauve neemt het mij kwalijk, dat ik gezegd heb ik ben artist", 't welk ik niet terugneem, omdat het van zelf spreekt, dat dat woord in zich sluit de beteekenis van: altijd zoeken, zonder ooit volmaakt te vinden. Het is juist het tegenovergestelde van: ik weet het al, ik heb het gevonden. Dat woord beteekent voor zoover ik weet: ik zoek, ik jaag er naar, ik ben er met mijn hart bij." Ik heb toch ooren aan het hoofd Theo, als iemand zegt: gij hebt een venijnig karakter," wat moet ik dan doen ? Ik keerde mij om en ging alleen terug, maar met veel droefheid in het hart, dat Mauve me dat heeft durven zeggen. Ik zal hem niet vragen mij zulks te verklaren, ik zal mij niet ver ontschuldigen evenmin. En toch en toch en toch. Ik wenschte dat Mauve be rouw had daarover"... In een vorigen brief had hij reeds geklaagd: de sympathie van Mauve, die voor mij was als water voor een half verdorde plant, droogt op" en nog elders, als hij door Tersteeg en anderen is opgejaagd, zoekt hij raad bij zijn eenigen toevlucht Theo en het klinkt als een noodroep: Vergeef me ik er u mee lastig val, doch ge ziet, ik zit zoo in het donker ... Men moet van het begin af uit de brieven Vincents leven gevolgd hebben om te beseffen wat, in deze gewichtige periode, nu hij eindelijk zich van zijn werkelijke bestemming was bewust geworden, de verwijdering van Mauve voor hem beteekende... ge weet, ik houd veel van Mauve, en het is zoo bar, dat van al dat geluk; dat hij me voorstelde, niet veel zal komen" zegt hij weer elders. Oorzaak van het geschil was, dat hij zich niet kon schikken naar den eisch van een stipte opvolging", en op de meest ondubbel zinnige wijze zijn weerzin van pleisterteekenen had tp kennen gegeven. Hierbij dient vooral in aanmerking genomen te worden, dat Vincent eerder een nederige dan een eigendunkelijke houding aannam jegens schilders wier werk hij waardeerde (en dat waren er velen maar Mauve vooral) zelfs is het bijzonder opvallend uit de brieven, dat hij een zoo onstuimige en hardnekkige natuurals Vincent, geen spoor is van opgeblazenheid of ijdele inbeelding, anders niet zeldzaam bij aspirant-kunstenaars! Op anderen neerzien is hem volkomen vreemd Wie lief heeft leeft, wie leeft werkt, wie werkt die heeft brood. Zoo dan ben ik kalm en gerust in dezen, en juist dat heeft invloed op mijn werk, dat mij hoe langer hoe meer aantrekt, juist omdat ik mij bewust ben dat ik er in slagen zal. Niet dat ik iets buitengewoons zal worden, maar iets gewoons" weldegelijk, en dan bedoel ik met gewoon, dat mijn werk gezoad en raisonnabel zijn zal, er een reden van. zijn zal hebben, en ergens toe dienen kunnen...." Herhaaldelijk geeft hij den wensch te kennen in aanraking te komen met knappe schilders om van hen te leeren. Op Mauve echter vooral had hij zijn hoop gevestigd toen hij uit Brabant naar den Haag ging. , Onder deze omstandigheden gezien, toont hij met zijn verzet tegen Mauve die hooge eigenschappen van geweten en karakter te bezitten, welke de basis uitmaken van het plan waarop zoowel een heilige als een kunstenaar boven de massa verheven staan en de adel van Vincents menschelijkheid, zijn psychische waarde, komt er misschien nog sprekender door uit, dan toen hij bij zijn eigen groote armoede in de Borinage, 'n paar maanden lang een verbranden mijn werker verpleegde, een heelen winter zijn eten deelde met een ouden man, en later, in den Haag, die verstooten zwangere vrouw met haar kind van de straat opraapte en bij zich onder dak nam. W. STEENHOFF * * * Een Snap-shot in Zuid-Ierland De rose avondlucht met violetten veeren en gouden pijlen spreidde zich uit over de groene heuvelen, in wier dal het kleine lersche dorp lag. De lage huisjes, van brok ken grijze kei gebouwd, werden zacht beglansd door het laatste licht van dien dag. En onder de ruwsteenen brug ruischte het riviertje over de rotsblokken, waar duiven soms op neerstreken en hun bekje nipten in het onstuimige water van The River Nore." De brug was het centrum van het dorp. De avondrust van den werkdag werd daar genoten, hangend over de steenen leuning en pratend over de nieuwtjes van de week. Daar begonnen de eerste liefdesgeschiede nissen der donkere dorpsschoonen, kuierend op haar avondwandeling langs de mannen, die hun pijp rookten of, wat verderop trach ten te visschen. Thomastown lag daar dan in het laatste licht van den dag en reeds werd de hemel bleeker en de zachte tinten gingen vervlieten... Hullo Jane! Heb je je al opgegeven voor nurse? Waarachtig ze krijgen mij anders niet aan het vechten!" De jonge man sprong pp en liep naar den overkant waar Jane juist haar wateremmer neerliet over de leu ning. Ze hield het touw met beide handen vast en lachend omkijkend riep ze: Ik heb het druk genoeg met al de gebroken beenen van de kinderen. Ja, ik zal me daar soldaten gaan verplegen! Ik zou nog liever!" Nog liever wat?" vroeg John, brutaal zijn arm om haar stevige leest leggend. Maar voor hij kon vervolgen, had Jane hem een flinke oorveeg gegeven. Nog liever jou een opstopper geven!" zei ze. En meteen: O, mijn emmer!" Het touw was haar ontglipt en de emmer was in de rivier gevallen, juist op een der grootste rotsblokken. Wat krijg ik, als ik je je emmer terugbreng?" vroeg John, ge bruikmakend van den toestand. Gauw, haal hem! Dat zal je wel zien!" Maar John liet zich niet afschepen. Je moet me wat beloven..." begon hij. Zeker dat ik nurse bij de Volunteers word," lachte Jane. Maar dat doe ik niet! Ik blijf kalm thuis! Voor de rest beloof ik alles, eerst mijn emmer terug!" En ze duwde John naar den kant, waar hij begon af te dalen naar het water. Met n arm leunend op den ouden steenen wal, het krachtige meisjeslichaam wat gebogen, volgde Jane aandachtig zijn weg. Maar plotseling hief ze het donkere hoofd op en keek uit over den weg. Tromgeroffel en voetgestap klonk uit de verte en kwam steeds nader. Jongens joelden en maakten ketelmuziek. Weldra kwamen ze den hoek om : de nationalisten van Zuid-Ierland. Een klein groepje was het maar, doch de dorpelingen, die de Volun teers vergezelden, waren vol belangstelling voor lederen voetstap van de verdedigers van Home-Rille en door het tromgeroffel heen klonk soms de melodie van: O Peddy dear and did you hear The news thats going round The shamrock is by law forbid To grow on Irisk ground. De troep trok over de brug, terwijl de mannen zonder op- of omzien doorstapten op de maat van de trom. Nu begonnen ook de groote koperen instrumenten muziek te maken tot groote vreugde der straatjeugd. De mannen droegen hun houten geweren meestal nog zeer onhandig en sommigen waren uit de pas. Maar vanavond was het pas de derde keer dat de drilling" plaats vond. O Jimmy, how are you getting on," riep Jane tegen een der mannen in de troep. Maar Jimmy voelde zich gewichtig: landsEenstemmigheid onder 20.000 artsen hcerscht over de uitnemende krachts en bloedherstelfende eigenschappen van Sanatogen. Deze 20.000 artsen hebben schriftelijk verklaard, dat Sanatogen voortreffelijke diensten bewijst bij zenuw»en lichaams' zwakte, gebrek aan eetlust, bloedarmoede, tuberculose, tijdens het herstel Sanatogen wordt gemakkelijk genomen en steeds verdragen. Sanatogen is in apotheken en dro' gisterijen verkrijgbaar vanaf f 1.?. Men vrage brochures bij het Generaal Agent schap: Sarphatistraat 34, Amsterdam. MiliiiiiiiimiiiiMiiMiliiiiimiiiiiiiiiiiiiiililimiiiiiiiiiiiiiiiiimHimi verdediger! en keek niet om. Jane besloot het hem later betaald te zetten. Ze vergat John en de emmer tot het leger" uit het gezicht was. Dan pas zag ze John terug komen over de rotsblokken, de emmer voor zich uit houdend. Reikend naar hem, griste ze de emmer uit zijn hand, en vór hij haar kon grijpen, watf ze naar boven gesneld, waar ze lachend omkeek en een langen neus trok. Dan wandelde ze naar huis langs den steilen landweg den heuvel op. In den schemer die nu over de bergen lag, zag ze hun erf en twee donkere figuren: haar jongste broertjes. Toen ze dichterbij kwam, hoorde ze hen commandeeren en lachend zag ze de kinderen oorlog" spelen. Ar^ you drilling?" vroeg ze, binnengaand en hen wenkend ook te komen. Nog was de oorlog-in-voorbereiding spel. En niemand kon voorspellen hoe het over eenige maanden zou uitzien in de Zuid-lersche heuvelen, waar nu de nacht langzaam neer daalde, dekkend alles met haar diepen vrede. EMMY VAN LOKHORST Thomastown-Kilkenny, Juni '14. * * * iiiiimniiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiHiii 05 lltllllllimilMIIIIIIIIIIMIIIIMIIirilllMIIIIIIHIMIIllllll MtllMIMIIIIIIIMlmlIMIII tiivltallekaarton BAUBOEKJES. enz. T BINNENHUIS INRICHTINGTOT MEUBELEERING EN VERSIERING DER WONING DIRECTEUREN JAC VAN OEN BOSCH EN W. GIEBE.N GE.D COMMISS? H P BERLAGE EN L SIMONS RAADHUISSTRAAT 48-50 AMSTERDAM Directeuren: 8. PELTJJ. Jzn., H. F. MERTEKS B I. RECLAMEAYE.UI.R fckklMII.KIII "t? UTRECHT TEL. 2351. N.V. PAERELS' MEUBILEERING Mij. Rokin 128-130-132 - AMSTERDAM Telefoon 4541 N. MEITRILEERINGEN EN BETIMMERINGEN. PLANNEN EX BEGROOTINGEN OP AAN TRAGE. Dir. A. SCHOEMAKER. NIEUW PHILIPS &WATT IIOVOLT 200K1ARSEN 220YOLT.400KAARSEN DAMES, DE MODE eischt thans een mooie BROCHE of COLLIER. Het mooiste en ongemeenste is wel een BROCHE ofYEANGER van COIWV^VLYIVSTEEIV in een fijne zachte kleur. Een ruime keuze vindt gfl hierin In den Silveren Molenbeecker", CORK5. SCHOORL, Kalverstraat 32. TELEFOON N. 2149. KUNSTDRIJVER i. tMAILUUR < l ATELIER JAC08 ... LENNEPKADt J64. l j AMSTERDAM j l UITVOERING ,»EDELE t. NIET EDELf METAUN i J.KRUGER 47?49 Noordeinde :- 'sGRAVENHAGE -: Moderne Scliililerijen :- en Aquarellen -: SIERKUnST KEIZERSGRACHT 594 HN.5PIEGEL5TRAAT ANTIQUITEITEN HUNSTVOORWERPtn MEUBELEN AARDEWERK R.ELIOM&Ci CHEMIGRARSnm KUNSTINRICHTING V/H DIRK SCHNABEL CLICHÉ'S VOOR ZWAKT H N KI.HURENIJKUK ONS N l HUW PROCHDE IS KOPERDIEPDRUK D. OBER1NK & Co.. AMSTERDAM PRINSENGRACHT 456 b/d LEIDSCMSTRAAT TELEFOON NOORD 1452 TOEPASSINGDERELECTJUCITEITOPELKGEBIED N. V. TECHNISCH BUREAU v/h MOENS & BECK. AMSTERDAM, ROKIN 122. Importeurs van Haringpatstaal. Brandvrjj materiaal voor plafonds, vrijstaande wan den, trapbeschietingen, enz. in Kerken, Scholen, Eantoorgebonwen, Fabrieken, Schouwburgen, Woon huizen, Boerderijen, Stallen, enz. Monsters en nieuwe prospectus-prjjsconrant wor den op aanvraag gratis toegezonden. VOOR UIT\/QCRC.N J. a DE. UJQAL aiai. Tfei_. «s*