Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
16 Aug. '14. No. 1938
Questionsd'enfants
lis nous demandent tous, ce que c'est que la guerre
Et si ceux, q u i la font, ne sont pas bien méchants?
Sans doute ils sont heureux quand passéun militaire,
Mais les blessés, les mort s, pour eux sont Ie mystère.
Lequel de nous saura r c p o n d r e a ces enfants?
L'u n trouve que les rois, quand ils ont des disputes,
Devraient se battre seuls, que cela vaudrait mieux
Que de voir succomber dans ces terribles luttes
Tant de pauvres soldats qui s'égorgent pour eux.
La, c'est une blonde enfant, effilant la c h a r p i e,
De son travail, joyeus e, elle suit les progrès,
Pui s, s'arrêtant soudain, rêveuse, elle s'écrie:
Mais, c'est curieux pourtant, dis-moi, mère chérie,
Pourquoi les blesse-t-on, puisqu'on les soigne après?"
Un autre, un tout petit, Ie fusil sur l'épaule,
D e m a n d e a s'enröler, ou d'un air m a r t i a l,
Tranchant avec son s a b r e une feuille de s a u l e,
Jure, qu'aux ennemis, il fera bien du mal.
Un autre encor, ses b o u c l e s en arrière,
A genoux sur son l i t, léve a u c i e l son oeil bleu,
Quand je dis, donne nous la victoire, ma mère,
Les petits ennemis font la même prière,
Pour eux, e t nous alors, il faut donc deux bon Dieu?"
O questions d'enfants, o problêmes sans nombre,
Que ces penseurs naifs soulèvent chaque jour,
Devant vous, nous restons troubléset Ie coeur s o m b r e,
Quand Ia guerre m a u d i t e etend sur nous son ombre,
Comment parier encore d'espérance et d'amour?
Mevrouw N. Mansfeldt?de Witt Huberts zond ons dit vers, meldende: Ik weet helaas
niet van wie het is." Is er iemand, die 't wel weet en wie zendt ons de mooiste vertaling ?
IIIIIMIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllMllllltlllllllllllllllllllMllltlMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIMIIIIIII
de brug, met het gezicht naar Bussum, dan
vindt gij aan uw linkerhand in de djepte
het terrein van de zweifblokken.
Daar was door den ontginner een drie
hoekig stuk grond aan Heimans in pacht
afgestaan en daar bevond zich zijn merk
waardige vondst, die hij aldus voor vernie
ling hoopte te vrijwaren.
Bovenstaand schetskaartje toont de ligging
van het terrein aan: het zwart gemaakte
plekje is de tnoreene.
Wanneer je daar zoo op den rand van
de ingraving zat, links het donkere
Spanderswoud, rechts de mooie heide, die zich
tot Laren uitstrekt, vór je de torens en
huizen van Bussum, een van de mooiste
panorama's in ons land, en beneden je, die
reuzenkeien, als vertegenwoordigers van het
voorheen, dan werkte alles samen tot het
vestigen van onverwoestbare indrukken en
zoo gevoelde je weer telkens de aantrek
kingskracht van dit plekje, dat zoowel den
zin voor landschapsschoon, als dien naar
wetenschappelijke ontwikkeling wist te be
vredigen.
Nogmaals wendde ik derhalve mijn schre
den er heen.
De zon was achter zware onweerswolken
schuil gegaan en liet een flauw licht het
terrein beschijnen, dat anders badend in
de zon tot vroolijkheid opwekte. Een
felle wind stak op en woei ons op de
vlakte meer frischheid om de ooren, dan
ons na de warme Julidagen lief was.
Zoo stapten wij het tallooze malen be
wandelde heidepad op en bevonden ons bij
de afgraving.
Maar hoe groot was de teleurstelling.
Daar lag Heimans' natuurmonument, maar
verwoest, vernietigd voor altijd.
De ontginner had die enkele vierkante
meters grond blijkbaar noodig geacht en
met noeste vlijt de reusachtige blokken steen
verwijderd". Hier en daar had de ploeg het
terrein reeds omgewoeld, op andere plaatsen
toonden diepe wagensporen aan, welk een
moeite het gekost had, die lastige steenen"
weg te voeren.
Waarheen? Wij zouden het weldra te
weten komen. De helling afdalend vonden
wij de {merkwaardige steenen onder aan,
neergeworpen, kris en kras door elkaar. Het
zand van de helling was al bezig ze te
bedekken, waartoe de ontginner ijverig had
medegeholpen, door al wat het terrein voor
hem onbruikbaars bevatte: graszoden, heide
struiken, takken, klein grint, e. d. er over
heen te werpen.
Ik zocht nogmaals naar den steen met zijn
typische krassen, het bewijs van zijn langen
tocht. Ik vond hem reeds half bedolven, met
den goeden" kant naar beneden. Ik trachtte
te ontdekken of dat merkwaardige groote
in tweeën gespleten gneisblok nog te vinden
was, met het fraai gladde splijtingsvlak;
slechts een enkel stuk was te zien, het
andere lag zeker elders onder een hoop rommel.
Toen heb ik mijn onderzoek gestaakt.
En met een spijtig gevoel ben ik tegen
de helling opgeklommen. Ik zal er niet meer
afdalen.
Bovengekomen keek ik nogmaals naar be
neden. Vernield voor altijd!
Wat zou Heimans wel gedacht hebben,
wanneer hij had moeten staan bij zijn lieve
lingsplekje, dat zóvoor altijd vernield is?
Zeker, laten wij niet sentimenteel doen.
Waar .de grond noodig is om menschelijk
voedsel te winnen, daar ruimen wij oude
steenen op, daarvan kan men niet eten.
Maar evenzeer als de Nederlander lang
zamerhand eerbied leerde betoonen voor
oude bouwwerken en die met veel kosten
in stand leerde houden, evenzeer is het te
hopen, dat verdere vernieling van natuur
monumenten in ons landje zooveel mogelijk
worde voorkomen.
Hoe 't er mee gaat, als daar niet voor
wordt gewaakt, leert Heimans' moreene.
In het Handelsblad opperde de heer Daal
der het denkbeeld, dat daar een
Heimansgedenkteeken op zijn plaats zou zijn.
Helaas, dat kan niet meer.
Maar als deze eenvoudige woorden over
het verwoesten van dit merkwaardige geolo
gische plekje in het Gooi meer dan vroeger
bij velen de overtuiging mocht hebben ge
wekt of versterkt, dat de natuurvrienden
niet genoeg op hun hoede kunnen zijn ten
einde tegen vernietiging van merkwaardige
plekjes in ons land te waken, dan kan hier
uit allicht iets goeds geboren worden.
Met Heimans is ook zijn moreene ver
dwenen van het tooneel.
Maar zijn invloed op de natuurstudie blijft
en zal nog lang na hem, na ons allen, leven,
indien zijn voetstappen worden gedrukt.
Hilversum
P. J. VAN RAVESTEIJN
VROUWENRUBRIEK
Oorlogsgerucht
2 AUGUSTUS
Na een dag van angstige spanning, waarin
van uur tot uur het groote nieuws verwacht
werd, is eindelijk het bevel tot mobilisatie
gegeven. Op het oogenblik dat ik dit schrijf
is de oorlog nog niet losgebarsten; 't is
alleen maar het oorlogsgerucht dat dreigend
de lucht vervuld, dat je de keel beklemt en
de tranen in de oogen drijft.
Onder de Parijsche vrouwen heerscht een
onbeschrijfelijke, overigens zeer begrijpelijke
zenuwachtige opgewondenheid. Slechts enke
len zijn er die niet een of meer familieleden
naar de grenzen zien vertrekken. En men
ziet dan ook overal roodbeschreide oogen
en treurige gezichten.
Vrouwen van de meest verschillende Ie vens
opvattingen, van alle standen, van eiken
leeftijd, die anders geen woord, hoogstens
een korten groet wisselen, zoeken nu elkan
der op, vragen:
Wanneer moet uw man, uw zoon weg?
Overal, in huis, op straat staan druk
pratende, gesticuleerende vrouwen en meis
jes. Op een gegeven oogenblik, met een
bruuske beweging, loopt een groote,
forsche vrouw een zijstraat in, den zakdoek
voor de oogen, schokkend van het huilen.
De anderen zien haar na.
Oh, la malheureuse. Vandaag gaan
haar beide zoons weg. morgen haar man.
Een onzer buren, die pas veertien dagen
geleden haar appartement heeft laten
installeeren, is gehuwd met een Oostenrijker.
Halsoverkop is hij gisteravond vertrokken
om niet gearresteerd te worden. Zij is achter
gebleven met hun kindje van veertien maan
den, dat ziek is.
Een klein appartement daarnaast wordt
bewoond door een Italiaansch gezin, waar
een baby is van n maand: 't vrouwtje
spreekt nog maar rnoeielijk Fransch. Ik vind
haar op de trap, doodsbleek, een wanhopige
uitdrukking in de mooie Madonna oogen te
midden van al de gaanden en komenden
die geen notitie van haar nemen, allen te
zeer vervuld van eigen leed over het naderend
afscheid.
Mevrouw, o mevrouw, ik kan geen
melk krijgen voor mijn kindje. Het scnreit
van den honger en de winkels van Maggi
zijn gesloten.
Dat wil ? ik gelooven. Maggi is een
Duitsche maatschappij; daarmee zal het wel
gedaan zijn. Maar de andere winkels dan?
Er wordt alleen geleverd aan de vaste
klanten als er iets is tenminste, en ik ben
altijd bij Maggi geweest...
Gewapend met een melkkoker ga ik naar
mijn boterleverancier. t Verkoopstertje, een
altijd lachend, jolig donker Parijsch type
heeft gezwollen oogen van 't schreien.
Een uur geleden heeft ze afscheid genomen
van haar verloofde.
Melk ? Een halve liter kan ik u geven,
omdat u een vaste klant bent. Voila, 't is
alles wat ik missen kan. Suiker heb ik niet
meer, niets, niet voor twee sous. Als u nog
melk noodig hebt, misschien vanavond ...
Enfin, voor het oogenblik kan de baby
verzorgd worden en door hier en daar te
informeeren kan ik mijn Italiaansch buurtje
behalve een halven liter melk de boodschap
geven:
Laat uw man naar de mairie gaan;
daar zijn maatregelen genomen om de zui
gelingen van de noodige melk te voorzien.
Ik sta weer in de vestibule van ons huis.
LJw man gaat niet weg ?
Zwijgend schud ik van neen en mijn
ondervraagster maakt een beweging als
wou ze nog iets zeggen, dan wendt ze zich
af met iets lichtelijk vijandigs in haar blik.
Wat begrijp ik, de vreemde, van haar
verdriet, van haar angst, van haar tranen ?
Ik kan immers gerust zijn.
Maar op het oogenblik dat ik de deur
open van ons rustig, veilig interieur, waar
kalmte en vrede is, barst ik in snikken uit...
om die anderen.
2 Aug. 1914 W. H. PETILLON-MULDER
* * *
Recepten
PRUIMENJAM
4 pond wit te, roode of blauwe pruimen,
9 ons kandijsuiker. Bereiding. Wasch de
pruimen en laat ze op een vergiet
uitdruiEenstemmigheid
onder 20.000 artsen
heerscht over de uitnemende krachrs
en bloedherstellende eigenschappen van
Sanatogen.
Deze 20.000 artsen hebben schriftelijk
verklaard, dat Sanatogen voortreffelijke
diensten bewijst bij zenuw en lichaams
zwakte, gebrek aan eetlust, bloedarmoede,
tuberculose, tijdens het herstel
Sanatogen wordt gemakkelijk genomen
en steeds verdragen.
Sanatogen is in apotheken en dro
gistcrijen verkrijgbaar vanaf f 1.?. Men
vra£,e brochures bij het Generaal Agent
scnap: Sarphatistraat 34, Amsterdam.
De prijs van Sanatogen is WIET verhoogd.
pen. Neem een net, doe daarin de pruimen
en dompel dit even in kokend water. Men,
kan dan heel gemakkelijk de pitten verwij
deren en zoo men het wenscht, ook de vellen.
Ik maak al jaren de pruimenjam in met vel,
doch ontdaan van de pitten; het verwijderen
van de vellen geldt alleen voor de kwetsen,
waarvan de vellen vrij hard zijn. Overigens
behandelt men de vruchten precies als in
mijn vorige recepten voor de jam is aan
gegeven.
MIXED PICKLES
Voor hen die mijn recept in de Groene
van 25 Juli toepassen maar bovengenoemd
zuur pikanter wenschen, beveel ik aan, er
wat spaansche peper bij te voegen.
A. H.
* * *
mm. APKWZEEP.
RANU Maakt de koekepan als een
TRADE
Zal Uw-vaatwerk en
kachelzink doen glinsteren.
Slijpt de messen zonder kras
sen Blank en scherp.
OF
A. A. PMSSENS,
Ondemanhnispoort 2?3
en Reguliersgracht 81,
AMSTERDAM, Tel. 8398.
Speciaal adres voor
Corsetten naar maat
VAN RIJN'S
BEGRAFENIS-ONDERNEMING
J. D. STRULJS & Zn.
Prinsengracht 837. Telephoon No. 906.
DE BONT & LEYTEN'S
DROPS EN CARAMELBONBONS
zyn met zuiver (loodvrij) citroenzimr en de fijnste
vrucht-extracten bereid, derhalve gegarandeerd
UTRECHT
BARGABETHA BOAS,
Oosterparb 29.
Telefoon X. 6007.
Péuicure et Manicure.
Dageigks te consulteeren
Mevr. G. v. d. BRINK,
Corsetière,
Keizersgracht 717.
VDll TEL. 1751. ATELIERS VOOR REPARATIES.
KONINKLIJKE LUIE
BROODBAKORIJ
D A TIT O FATQVD
l A DL U. JlAlüM,
HOTTBRDAI,
levert BROOD bereid uit de BESTE GRONDSTOFFEN.
PI NXTER-BOTER
Opelke gracht, in elke straat,
Wanneer de deur maar open
Ziel gij bet prachtig resultaat
Van LIEVEGOED's
Schuiirpreparaat
(voor houtwerk, marmer eu
steentjes).
In l'risschecartons overal
verkrijgbaar.
STEUNZOLEN
(systeem Prof. HOFPA)
met opstaanden buitenrand, die
de ronding van den hiel omvat,
herstellen den platvoet. J. A.
MASSING, O. Z. Voorburgwal
334, Amsterdam, tegenover het
Binnen-Gasthuis.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts ? 1.65 per kwartaal.
?? «nderr dubbel fijne Likeuren
BIJ
m. P. PO&LEN «fc KOON, Rotterdai
Hygiënisch Gebreide
: Onderkleeding. :
ONZE weefsels zijn sterk,
poreus en elastisch.
ONZE modellen zgu solide
afgewerkt en practisch.
Modellen voor Dames,
Heer en, Kinderen. Luier
mand in zuiver wol
(Jaeger eh wit), katoen
Lahmann en fll d'ecosse.
Zichtzen dingen worden
op aanvrage door geheel
Nederland gezonden.
Zwolle. (iez van Huiden,
DE KOOKKUNST
Bewerkt door H. HOFFMAN-COSIJN,
Gedipl. der Haagsche Kookschool.
1. Gerechten van Resten / 0.35
2. De Indische Keuken . 0.35
3. Koude Schotels 0.35
4. Soepen 0.35
5. Entremets 0.35
6, De Vegetarische Keuken 0.35
7. Smakelijke Toespijzen 0.35
8. Vischgerechten . . . 0.35
9. Rijstgerechten . . . 0.35
10. Eiergerechten . . .
11. Het bereiden van Vleesch
12. Aardappelgerechten .
Ieder deeltje is afzonderlijk te
verkrijgen in den boekhandel.
BSK« + + +"+ + 4.-+ + + + §»g§
BEGRAFENISVEREENIG1NG
TE AMSTEKDUK
SAX Jr.
P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telef. Zuid 341.
ALLEN DRAGEN
Kousen en Sokken van
WICHER JANSEN
UTRECHTSCHE TRICOTA6E FABRIEK
UTRECHT.
AVIATA" Garantie Kousen en Sokken
Gegarandeerd voor 6 maanden.
Wij verstrekken gaarne adressen van wederverkoopers.
De drie Maga ijnen voor Horlogerie van
Gek, BREEN, Amsterdam,
,-NieTOuiifc 112, Haarlemmerstraat 12
HORLOGES, PENDULES, KLOKKEN.
GOUDEN EN ZILVEREN WEBEEN.
NAGANT Automobielen
Generale Agentuur voor Nederland en Keloniin
AUTO-GARAGE CENTRAL.
Telefoon 498. Maastricht.
ERVEN KRAMER
? WIJDE KAPELSTEEG 4 a AMSTERDAM
B TELEPHOON N°266 (
? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN