Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
23 Aug. '14. No. 1939
Kindervragen
Ze vragen allen ons, wat oorlog toch beduidt
En of, wiens schuld het is, niet erg ondeugend zijn?
Wel h o o r e n z tj heel graag, trompet- en t r o m g e l u i d,
Maar over 't ander e, de dooden, wonden, p ij n,
Wie onzer antwoordt he.n, legt het zijn kind'ren uit?
De een meent 't zou beter zijn, als koningen krakeelen,
Zoo zij uitvochten zelf, hun twisten onderling,
Dan dat elkaar, voor hen, arme soldaten keelen
En sneuvelen b ij zoo'n schrik! ij ke worsteling.
Daar is het een blond kind, dat naarstig naait of breit,
Z ij is verheugd en blij, omdat haar werk opschiet,
Dan eensklaps droomerig, ze treuzelt en ze zeit:
Maar dat is vreemd toch, moeder, ik begrijp het niet,
Eerst wonden, dan verplegen tot je beter zij t."
Een ander, heel klein nog, met zijn geweertje op-schouër,
Vraagt ons verlof tot gaan, of met m a n h a' f t gebaar,
Velt h ij een boomblad neder met zijn blikken houwer
En zweert veel kwaad te doen, h ij vreest voor geen gevaar.
En nog een ander, schudt zijn lokken, knielend neer
Alvorens slapen gaan, en heft zijn blauwe oogen,
Als 'k bid: Schenk ons de zege, iedre avond weer,
vijandig kind, dat zij het winnen mogen,
voor ons bei, twéonze-lieve-Heer?"
gevraag, o eindeloos hoofdbreken,
ons dagelijks, hun simpel denken stelt,
benauwde hart, geen taal voor vindt noch teeken.
Smeekt een
Z ij n er dan
O kinderlijk
Waarvoor
Waar ons
Nu ons de schaduw
Wie zou van liefde
van dien vloekbren krijg verzelt,
nog en wie van hoop gaan spreken?
JAC. VAN LOOY
De Vertaler schreef ons hierbij: Ik weet ook niet van wie het Fransche versje is. Wanneer
het niet nu ontstaan is, vermoed ik dat het is gemaakt in den jare 70, tijdens de
FranschDuitsche oorlog en wel door een min of meer begaafde vrouw. Ik vertaalde het, om er
mijzelve rekerischap van te geven; misschien kan het u van dienst zijn; overigens:
Mij dunkt, 't is nu geen tijd voor zoete liedren kweelen,
Hoofd koel, hart warm, kruid droog, en...
laat de kindren spelen."
? *
De heer van Looy heeft juist gezien. Naar wij hooren, is het gedicht, waarvan wij,
dankbaar, zijne vertaling hors concours zeggen de schilders hier doen voorgaan,
in 1870 gepubliceerd: en wel door eene vrouw: Hen riet t e Hollard, die in 1875,
vijf en dertig jaar oud, overleden is.
Volgende week zullen wij een keus doen uit de vertalingen, ons door vele andere
dichters en dichteressen uit onzen lezerskring welwillend toegezonden. Wij vertellen dan
ook iets meer over Henriette Hollard. Voorloopig aan allen dank. RED.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII11IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1I1IIIIIIIII1IIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII. Illlllll
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
om 's winters de sneeuw op de wegen te
doen smelten en die voldoend zuiver be
vonden is, ter beschikking gesteld heeft van
de bakkers. De particulieren moeten zich
zelf maar zien te redden en wanneer men
een kennis op straat tegenkomt is niet het
eerste woord het stereotiepe:
Qa va, ma chère ?," maar een:
Avez-vous du sel?" dat even stereotiep
dreigt te worden.
Wie niet in het kostbaar bezit is, ver
volgt met een diplomatiek:
Je n'oserais jamais vous en demander."
Welk gelukkig gesternte mij er toe ge
leid had juist den dag vór de mobilisatie
bij vergissing een kilo zout op het bood
schappenlijstje te schrijven in plaats van een
pond, weet ik niet; zeker is dat ik enkele
mijner kennissen met een kleine enveloppe
zout gelukkiger heb gemaakt dan met een
groote zak marrons glacé? met Nieuwjaar.
Melk en boter zijn ook bijna niet te krij
gen. En op alle mairies worden bons uit
gegeven aan families waar kleine kinderen
of zieken zijn, die hun bij bepaalde
melkleveranciers de voorkeur geven boven andere
klanten. Zij betalen natuurlijk evenveel voor
de melk, doch het aantal liters dat men op
de mairie noodig oordeelt wordt voor hen
apart gehouden.
Niettegenstaande dezen nog wel eenigszins
abnormalen toestand, die trouwens wel ver
beteren zal zoodra de volgende week de
mobilisatie is afgeloopen, verkoopen vrijwel
alle winkeliers tegen gewone of slechts
weinig verhoogde prijzen.
In de eerste plaats worden ze door
speciale commissies op de vingers geke
ken, en wie de prijzen onbehoorlijk op
drijft zal gestraft worden met uitsluiting
van elke leverantie. Want alle handel op dit
gebied wordt gecentraliseerd. Bijzondere
commissies gaan in alle deelen van het land
de verschillende levensmiddelen opkoopen en
contant betalen. Onder nauwlettend toezicht
wordt alles naar Parijs vervoerd en in de
Halles centrales verkocht aan de grossiers
tegen den prijs van inkoop en transport.
Afziende van alle winstbejag hebben dezen
zich zorgvuldig verbonden tegen denzelfden
prijs te leveren aan détailhandelaars.
Doch ook de burgers zélf waken voor hun
belangen, en de eerste dagen, toen alles nog
niet geheel geregeld was en niet op rolletjes
liep, verdedigden zij die op hardhandige
wijze. Een paar speculatieve winkeliers had
den gemeend van de algemeene zenuwach
tigheid partij te kunnen trekken om een
zoet winstje te maken. Eén b.v. trachtte
pakjes macaroni van zes sous te verkoopen
voor fr. 1.50. Binnen een uur tijd was zijn
geheele winkel leeggeplunderd en hij zelf
op weg naar de naastbijzijnde apotheek om
zich te laten verbinden. Anderen verging
het niet beter en natuurlijk, zooals het in
dergelijke gevallen altijd is, zijn er ook
onschuldige slachtoffers gevallen.
Doch de autoriteiten hebben met buiten
gewone tact en energie deze excessen weten
te onderdrukken en daardoor belet dat de
Parijzenaars zelf een smet op hun naam
wierpen. Trouwens, alle weldenkenden keur
den deze wijze van zelf recht doen ten
strengste af ondanks den uitslag van 't
proces Caillaux!
Ce ne sont pas des bons Francais,
c'est seulement une bande d'apaches, was
de algemeene opinie.
Het is dan ook zeer kalm en rustig in de
stad, die, met al zijn vlaggen, zijn vele
wandelaars op de boulevards, die het laatste
oorlogsnieuws wachten of bespreken, vol
strekt niet den indruk maakt van een stad
in staat van beleg. Alleen 's avonds, als alle
café's om 8 uur sluiten, als de boulevards
donker blijven, doet dat vreemd aan.
Maar 't is er niet minder druk om en de
vele dienstdoende agenten hebben handen
vol werk om de menigte tot doorloopen aan
te manen. Dat doen ze met een bonhomie
en een vriendelijke beleefdheid, zooals alleen
een Franschman die zich Parijzenaar weet,
dat kan.
W. H. PETJLLON-MULDER
Tutti Frutti
Nu het woord vrouw en dienstplicht op
eens in daad is omgezet, meen ik goed te
doen een artikel onzer inkwartieringswet
onder de oogen mijner lezeressen te brengen;
want naar hetgeen ik zoo hier en daar
hoorde geen on-dtts, maar feiten schijnt
de inbond daarvan niet genoeg bekend te zijn.
Laat ik dit even met een paar voorbeelden
staven.
De inlichtingsdienst in zekere stad had de
bewoners van straat Q. aangezegd zich voor
te bereiden, dat zij op Zondag inkwartiering
zouden krijgen. Resultaat: dat de meesten
den geheelen dag uitgingen, zeker hopende
dat zij dit koopje" op die wijze konden
ontgaan, en de militairen uren lang op de
stoep konden wachten, totdat de bewoners
eindelijk 's avonds thuis kwamen.
Een ander geval:
Een paar militairen hebben het in hun
kwartier heel goed wat eten en drinken
betreft, maar hen wordt beduid, dat zij in
den tusschentijd maar moeten zien zich
ergens op te bergen, want men kan (wil!)
hen dan niet in huis hebben.
Nu is het weder tot dusver goed en men
ziet in de parken de banken en grasvelden
bezet met militairen, die buiten diensttijd
met de ziel onder den arm loopen.
Waar moeten die mannen heen als het
regent ? Naar de kroeg ? Openbare Lees
zalen, Wijkgebouwen enz. helpen in deze
ook reeds zeer veel mede, maar die kunnen
niet allen bergen.
Dezer dagen is het een brandend vraag
stuk wie wel en wie niet in aanmerking
komt voor inkwartiering.
Volgens de wet kunnen alleen vrijgesteld
worden : families waar een kraamvrouw, een
ernstige zieke of waar een doode is.
Ook huisgezinnen zonder manlijke per
sonen boven de 20 jaar, mits vooraf bij den
burgemeester om die reden vrijstelling is
gevraagd.
Op dit laatste vestig ik hier de aandacht.
Geheel alleen wonende, zieke of oude
vrouwen zonder ik natuurlijk uit, maar ik
hoop dat onze vrouwen anders geen gebruik
zullen maken van die reden tot vrijstelling,
en dan nog soms onder het motief: je weet
niet wat je in huis haalt".
Huisgezinnen van flinke vrouwen, waar
geen vader meer is, of waar het hoofd van
het gezin nu bij het veldleger vertoeft,
zullen toch zeker even goed onze militairen
kunnen opnemen, als elk ander gezin. Juist
de vrouwen kunnen onze soldaten nog beter
onderdak verschaffen, daar zij beter weten,
wat verzorgen is.
De jongens er is n.b. een vader met
6 kinderen bij, maar in deze tijden zijn het
onze jongens die bij ons onderdak zijn,
Eenstemmigheid
onder 20.000 artsen
heerscht over de uitnemende krachts
en bloedherstellende eigenschappen van
Sanatogen.
Deze 20.000 artsen hebben schriftelijk
verklaard, dat Sanatogen voortreffelijke
diensten bewijst bij zenuw en lichaams'
zwakte, gebrek aan eetlust, bloedarmoede,
tuberculose, tijdens het herstel
Sanatogen wordt gemakkelijk genomen
en steeds verdragen.
Sanatogen is in apotheken en dro
gisterijen verkrijgbaar vanaf f 1.?. Men
vrage brochures bij het Generaal Agent
chap: Sarphatistraat 34, Amsterdam.
De prijs van Sanatogen is NIET verhoogd.
waren bijv. buitengewoon dankbaar voor
de zorg aan hunne onderkleeren besteed,
iets, wat een manlijk hoofd van het gezin
nu juist niet tot zijn domein rekent.
Ik hoop en vertrouw dus, dat er slechts
zeer weinig vrouwen zijn, die zich van zoo'n
vrijbiljet verzekeren en dat de roem der
Hollandsche gastvrijheid geen gelegenheidsfrase
zij, alleen om bij Internationale Congressen
dienst te doen.
N. MANSFELDT?DE WITT HUBERTS
* * *
- APENZEEP.
Maakt de koekepan als een
, *?
Zal uw vaatwerk en
kachelzink doen glinsteren.
Slijpt de messen zonder kras
sen blank en scherp.
DE NCHUITRZEEP.
HF BI DUF"
te
s
Maatschappelijk kapitaal : Eén Millioen Galden.
Directeuren : J. N. VAN DEN BERG en Mr. J. B. ZUURDEEG.
Levensverzekering zonder en met geneeskundig onderzoek,
lijfrenten, studiebeurzen, ongelukken ver zekeringen.
BEGRAFENIS-ONDERNEMING
J. D. STEUIJS & Zn.
Prinsengracht 837. Telephoon No. 906.
ALLEN DRAGEN
Kousen en Sokken van
WICHER JANSEN
UTRECHTSCHE TRICOTA6E FABRIEK
UTRECHT.
AVIATA" Garantie Kousen en Sokken
Gegarandeerd voor 6 maanden.
Wij verstrekken gaarne adressen van wederverkoopers.
PI NXTER-BOTER
W. K U IJ K
Galerij 32, Amsterdam Telephoon Zuid 2973
Specialitéde Chocolats
Vraag W. KUIJK'a Chocolade Oblfen.
ERVEN KRAMER
? WIJDE KAPELSTEEG 4 o AMSTERDAM ?
? TELEPHOON N°266 Q
? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ?
«M amdere dubbel fijne Ukeor*
BIJ
. P. POLLEM <f? ZOOM, Jföott erdam
EERSTE NED. MACH.-GLASHANDEL
der Firma
GONST. J. F. PONT,
Lijnbaansgracht 210, Amsterdam.
Glas voor
Voedingsen Genotmiddelen.
KRISTAL en HALFKRISTAL.
KONINKLIJKE LUIE
BROÜDBUKER
levert BROOD bereid uit de
PAUL C. KAISER,
AMSTEftflAI,
HOTTBBDAI,
GRONDSTOFFEN,
ZOMER- EN
CKONJE-STIt V VT 10
AÜMIKJ1.
H. Jv I f.
DE BONT & LEYTEN'S
DROPS N CARAMELBONBONS
zijn met zuiver (loodvrij) citroenzuur en de fijnste
vrucht-extracten bereid, derhalve gegarandeerd
? m . t..
Electrische Fabriek Tan
6ezichtkondige- en Wetenschap
pelijke Instrumenten.
Ruimste uitzicht tot het
beproeven van KIJKERS.
J. A J SCHOKKING,
SPUI 32.-Telef. 6876.
AMSTERDAM.
MABGARKTHA BOAS,
Oosterpark 29.
Telefoon 'L. 5007.
Péfare et Manicure.
Dageiuks te consulteeren
BfittttAffENlS V EUEEMG1N6
TE AMSTERDAM
N. SAX Jr.
P. C. HOOFTSTRAAT 38. Te|ftf. Zuid 34
STEUNZOLEN
(systeem Prof. HOFFA)
met opstaanden buitenrand, die
de ronding van den hiel omvat,
herstellen den platvoet. J. A.
MASSING, O. Z. Voorburgwal
334, Amsterdam, tegenover het
Binnen-Oasthuis.
Vriend, kom bij ons eten!"
Goed: op n voorwaarde!
Jemoetzorgen,datjeeenflacon
WED. JOHN GAY S
PICCALILLISAUS
op tafel hebt. Deze saus kruidt
alle spijzen en sedert ik ze
gebruik, wil ik ze eiken dag
hebben. Je kunt ze bestellen
bij je leverancier. Mocht deze
ze niet verkoopen (maar
hij verkoopt ze!)
schrijf dan naar de
N.V. DE HOUTTUINEN"
AMSTERDAM.
FABRIEK
PLANTAGE
FRANSCHE
LAAN
SIMPLEX
'ETROLEUn
.AflPEN en
\ACMEUS
D. ADfllRAAJL
Tuin- Arcliitecti3ivi.r
Bloem enmagazünen v/h Rozenoord.
Kantoor: Banstraat 22
Telephoon Z. 2693
DE AMSrERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts / l .65 per kwartaal
Uw tandarts
of medicus zegt
u, gebruik
Leukodont
ik ken de samenstelling en weet
bij ervaring dat het uitstekend
is voor tand en mond.
RENAULT Automobielen.
Importeurs voor Nederland:
GRUMD * C°.
MALIEBAAN 71
UTRECHT.
Telefoon luterc.
. 1886.
Keunen's Turnartikelen en Schoolmeubelen
HOLLANDSCH fabrikaat.
Amsterdam.
Dir.: J H. Keunen - W. G. Hasper.
1( ma»t<t «en laehf.rein gezichh blozend
jeugdig uiterlyU .blanke f luwcelzachre huid
. en een verblindend schoon teinf.
^ D11- alles bewerkt- de alleen echte
v Srokpaardjes-Lelienmelk-Zeep
\ van Bergmann 8 C? >: Arnhem
j a^Octs.persfukoverafverkrygbaar.