DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 6 Sept. '14. No. 1941 , Het beroemde Oksaal (Jubé) in de geheel vernietigde St; Pieterskerk te Leuven Hal en trappenhuis in de oude lakenhal: de thans geheel vernietigde Leuvensche Universiteit derij, dat tot die eeuwigheidswerken : hoort, waarnaar men gretig een pelSrimage doet: het Avondmaal van Dirk outs, paneel met bijna levensgroote figuren, in paars, rood, blauw en groen gedekte kleuren , om een tafel in een grijzig gehouden kamer, waardoor men kijkt in andere vertrekken en in een tuin en op een pleinverschiet. Het was het middenluik van een triptyk, waarvan de vleugels nu in Berlijn en München hangen. Mocht dit dan toch gered zijn, al ware het maar om in een Siegesmuseum" met zijn wederhelften weer te worden vereenigd. De gedachte is niet te dragen, dat deze schilderij verbrand zou zijn ... En wat was er niet mér in deze kerk! Gebeeldhouwde grafmonumenten en epitafen uit de vijftiende tot de achttiende eeuw, gebrand-schilderd glas in een der kapellen, vijftiende-eeuwsche koorbanken, een laat-gothische koperen doopvont, een rijk-gesneden orgel (1566), een pompeuse preekstoel uit den tijd der barok, tal van schilderijen, waaronder nog een tweede werk van Bouts en stukken van De Crayer, Rillaert en den Rubens-epigoon Verhaghen kortom heel de verscheiden en onschatbare inventaris van een kerk, die vier eeuwen i lang het middelpunt is geweest van ' de offervaardige vereering eener vrome bevolking. Zoo was de hoofdkerk van Leuven. En nog verscheidene andere kerken van waarde stonden er in de stad: de Dominicanenkerk vooral waar ook een aller belangrijkst Noord-Nederlandsch kunst werk werd bewaard, de prachtige mon strans der Amsterdamsche Klarissen , een klein, maar boeiend voorbeeld, déze ? kerk, van de strengere Gothiek uit de dertiende eeuw; de St. Geertrui, met haar rijzigen opengewerkten toren en in haar laat-gothisch choor een van de rijkste choorgestoelten, die ik ken, van omstreeks 1540; de St. Jacob eindelijk met haar rijken schat aan borduur- en goudsmeedwerk, haar bekend Sacraments huisje (1538) en o.a. een schilderij van De Crayer. Dicht bij de Universiteit, en daarom misschien almêe verbrand, stond de St. Michaëlskerk, schitterend voorbeeld van denjezuïetenstijl, in 1630 door PaterHesius ontworpen en in 1666 voltooid, een driebeukige kruiskerk met halfronde sluitingen aan choor en transepten en overkoepelde viering, van binnen door haar weelderige ordonnantie en haar hoogte (24 M.) im posant, en uitwendig boeiend door een prachtigen, in bergsteen uitgevoerden gevel, die de zwierige en zwellende vormen vertoonde van een hartstochtelijke barok Dit alles dan bestaat niet meer", of is geschonden. Het werd door de Duitschers verwoest, niettegenstaande de op de tweede Vredesconferentie vastgestelde, en ook door Duitschland mede-onderteekende con vention concernant les lois et coutumes de la guerre sur terre" uitdrukkelijk be paalt (in art. 27), dat bij belegeringen en bombardementen alle noodige maat regelen moeten genomen worden ppur pargner autant que possible les difices consacrés aux cultes, aux arts, aux sciences et a la bienfaisance, les monuments historiques a condition qu'ils ne soient pas employés en même temps a un but militaire", terwijl art. 56 zelfs voorschrijft: toute saisie, destruction ou dégradation intentionnelle de semblables tablissements, de monuments his toriques, d'oevres d'art et de science, est interdite et doit tre poarsuivie." Er is maar ne verontschuldig voor deze overtreding van het oorlogsrecht: dat zij de misslag is van een door plot seling gevaar verbijsterden, subalternen commandant. Maar dan dient het Duitsche hoofdkwartier deze wandaad te desavoueeren, wil het den goeden roep van zijn leger niet voor langen tijd zien verloren gaan. Het is niet waarschijnlijk, dat dit spoedig in het openbaar geschieden zal?maar laten wij hopen dat, na Leuven, in geen tweede stad de monumenten worden vernield door Duitschers, die wij juist ook om hun monumenten zorg zoo dikwijls hebben bewonderd. JAN KALF l Sinds ik ' dit schreef, berichtte de ' N. Rott. Ct., dat het Avondmaal van Bouts en andere kunstvoorwerpen uit de St. Pieters kerk gered zijn. De Hemel geve het! Voorts schijnt nu wel vast te staan, dat het stadhuis ernstig is beschadigd en dat de St. Geertrui en de St. Jacob met hun inventaris zijn verwoest. * * * - APENZEEP. Maakt de koekepan als een spiegel. Zal Uw vaatwerk en kachelzink doen glinsteren. Slijpt de messen zonder kras sen blank en scherp. HE SCHUURZEEP. BEGRAFENIS-ONDERNEMING J. D, STRUIJS & Zn. Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. Vriend, kom bij ons eten!" ????^??i Goed: op n voorwaarde! Je moet zorgen, dat je een flacon WED. JOHN GAY S PICCALILLISAUS op tafel hebt. Deze saus kruidt alle spijzen en sedert ik ze gebruik, wil ik ze eiken dag hebben. Je kunt ze bestellen bij je leverancier. Mocht deze ze niet verkoopen (maar hij verkoopt ze!) schrijf dan naar de N.V. DE HOUTTUINEN" AMSTERDAM. l WMMLIJKE LUIE PAUL C. KAM, AÏSTBRDAJL I11JIIIAIK11U l A U U U* lUULUJUll, ROTTERDAM, _tovertnBROOD bereid nit de BE8TB GRONDSTOFFEN, IlttVAl LT Automobielen. Importeurs voor Nederland: GRUMD & C°. MALIEBAAN 71 UTRECHT. | Telefoon latere. Wo. 1886. ALLEN DRAGEN Kousen en Sokken van WICHBR JANSEN UTRECHTSCHE TRICOTA6E FABRIEK UTRECHT. AVIATA" Garantie Kousen en Sokken Gegarandeerd voor 6 maanden. Wij verstrekken gaarne adressen van wederverkoopers^ Olieslag erslaan, Haarlem Speciaal ingericht voor het zelf vervaardigen van alle soor ten SIERMANDEN. Vraagt prijscouranten monsters. WBGARETHA BOAS, Oosterpark 29. Telefoon Z. 5007. Mm et Manicure. Dagelijks te consulteeren STEUNZOLEN (systeem Prof. HOFFA) met opstaanden buitenrand, die de ronding van den hiel omvat, herstellen den platvoet, j A MASSI.NG, O. Z. Voorburgwal 334, Amsterdam, tegenover het Binnen-Gasthuis. M(lïflRï' Gtwsligd te 's-Gravenhage, UllUUll ? PLAATS lla. Maatschappelijk kapitaal: Eén MHlioen truiden. Directeuren: J. N. VAN DEN BERG en Mr. J. B. ZUURDEEG. Levensverzekering zonder en met geneeskundig onderzoek, lijfrenten, studiebeurzen, ongelnkkenver zekeringen. «B andere dubbel fijne Likeuren BIJ «. P. POLLEN «fc ZOOM, Rotterdam DE BONT & LEYTEN'S DROPS EN CARAMELBONBONS zijn met zuiver (loodvrij) citroenzuur en de fijnste vrucht-extraeten bereid, derhalve onschadelijk. BEGRAFENIS VEKEENIG1N6 TB AMSTERDAM N. SAX J r. P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telef. Zuid 341. Keunen's Turnartikelen en choolineubelei, HOLLANDSCH fabrikaat. Amsterdam. 'bun ia J H. Keu/ie en - W. G. Hasper. ERVEN KRAMER * WIJDE KAPELSTEEG 4 D AMSTERDAM ? ? TELEPHOON N°266 ? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ? EERSTE NEO. MACH.-fiLASHANDEL der Firma GONST. J. F. PONT, Lijnbaansgracht 210, Amsterdam. (Systeem Week) Glas voor Voedingsen Genotmiddelen. KRISTAL en HALFKRISTAL. J. A. J. SCHOKKING, INSTRUMENTMAKER. SPDI32, - TeMooi 6876. - Aisterlai. Mano- en Vacuummeters, Pyrometers, Trekmeters, Indicatenrs. Slagentellers en alle an dere Stoom- Appendages. Heete Lnchtmotoren enz. ELECTRISCHE DRAAIERIJ EN SLIJPERIJ. SIMPLEX-Hl FABRIEK PETROLEUM | PLANTAGE LAMPEN C n II FRANSCHE KACHELS II LAAN Traagt uwen tandarts naar LEUKODONT en liU zal het n aanbevelen. PI NXTER-BOTER EN Bil". ZOMER- EN WINTER VERBLIJF. CRONJESTKAAT 1O ARNHKffl. Wed. S. Kil». VERSCHENEN: MAK JORIE BOWEN (Galiriëlle vere Campbell) SPEL DER VOORZIENIGHEID (God's Playthings) VERTAALD DOOR C Uil MORESCO BRANTS. Prijst ingen. f 2.4O ? In praohtb. f 2.9O Uitgave van T. HOLKEMA & W ARENDOEF, A'dam. Telegram. In het belang van ons uitgebreid l personeel verzoeken wij thans goe| deren om te 'stoomen of te verven l l naar onze fabrieken te zenden. Er kan nu meer tijd en zorg aan l l de goederen besteed worden, en heeft [ | de aflevering zeer spoedig plaats. Stoomververjj en Chem. Wasscherjj DE REttJËNBOOCT. (TILBURG, Augustus 1914. Filialen te: AMSTERDAM, Heiligeweg 3, Tel. 10503:1 DEN HAAG; Heulstraat 25, Tel. 4042; UTRECHT, Oud kerkhof 28, Tel. 2329; ARNHEM, Bakkerstraat 13, Tel. 1480: ROTTERDAM, Schied. Singel 30c, Tel. 6686; TILBURG, j Nieuwlandstraat 57, Tel. 72. ' Depots in de voornaamste plaatsen van Nederland. Waar niet vertegenwoordigd, verzoeke rechtstréeksche | | toezending naar de fabriek. Franco tegen franco.