Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13 Sept. '14. No. 1942
Duitsche Torpedoboot-vlottille in de vaart
Duitsche pantserschepen in de Noordzee in slagorde varend
IIIIIIIIIIIIUHIIIIIUIIinilllllll llltlllHlllllllllltllllllUlllllllllllIHIIIIII Illll IIIIIIIIIIIHIIIII III Illlllllllll
Juffrouw," vroeg ik op eens, meer om
dat ik zin had in praten na die tien minuten
van zwijgend toehooren dan dat het ant
woord mij interesseerde, juffrouw, is dat
nu echt gebeurd die geschiedenis van dat
diakenhuismannetje ?"
Vraag het hem hem was Hildebrand
zelf, als je het weten wilt," bitste juffrouw
Wevers, kwaad over een vraag, die zij niet
beantwoorden kon.
O, hèja, dat 's een goed idee, dat zal ik
stellig doen," lachte ik, zonder het minste
plan daartoe te hebben.
Wie volgt," klonk het weer.
Mies Blom las verder.
De bel ging.
Een vrij kwartier!
We vlogen uit de banken.
Juffrouw Wevers kwam op mij af.
Zeg eens, meisje," zei "zij, 't zou net
iets voor jou zijn om Nicolaas Beets te
gaan schrijven. Maar je begrijpt dat hij
woedend zal zijn, als je het waagt hem
lastig te vallen en natuurlijk antwoordt hij
ie niet, dus spaar de moeite!"
Geen oogenblik had ik er meer aan ge
dacht om Nicolaas Beets werkelijk te gaan
schrijven, maar dit gezegde van juffrouw
Wevers prikkelde mij zó, dat ik heel rustig
antwoordde:
Natuurlijk schrijf ik hem, en natuur
lijk antwoordt hij mij ook."
De meisjes, die om mij heen stonden
keken mij aan met verbaasde blikken en
waren paf" over zooveel durf en zekerheid.
De juffrouw haalde minachtend de schou
ders op en verliet het lokaal.
Om twaalf uur dronk ik gauw koffie
vertelde thuis niets van het gebeurde om
later niet geplaagd te worden met mijn
nederlaag" en ging naar mijn kamertje.
Ik zocht een mooi ivoor-kleurig velletje
postpapier uit.
Juist had ik bloemen uit mijn eigen tuintje
en wat fijn groen vrouwenhaar" gedroogd.
Van dat groen en van de viooltjes maakte
ik een sierlijk bouquetje en hechtte het met
een rose zijden strikje boven aan het vel
letje vast.
Toen schreef ik.
Ik schreef in koortsachtige haast het
gebeurde.
Ik zei, dat hij, die mij zoovele mooie en
vroolijke uren met zijn Camera Obscura"
had gegeven nooit woedend kon zijn op een
jong Hpllandsch schoolmeisje, zeker niet als
dat meisje een vereerster van hem was.
Toen vroeg ik of het nu heusch gebeurd
was wat het diakenhuismannetje vertelde
enz. enz.
Den volgenden morgen, o vreugde! met
de eerste post een brief voor mij van...
Nicolaas Beets.
Ik scheurde haastig het couvert los, en
las met gloeiende wangen zijne vriendelijke
woorden.
Lieve Stella, begon het.
En dan stond er:
Utrecht, 14 Dec. 1888
Om U te toonen dat ik over Uw vraag
niet woedend" ben of iets dat daarnaar
gelijkt zal ik Uw lieven bescheiden brief
maar eens terstond beantwoorden. De juf
frouw die zich schertsend zoo sterk tegen U
uitdrukte, had evenwel in zoo ver gelijk als
zij gevoelde dat zulke gewetensvragen voor
schrijvers wel wat lastig zijn, en dat lezers
en lezeressen ze maar niet doen moesten.
Intusschen ben ik aan uw belangstelling een
lief hartelijk briefje verschuldigd, en een
keurig, door U zorgvuldig gekweekt en net
gedroogd viooltje er bij, hetwelk mij zoo
nieuwsgierig naar Uw jeugdig persoontje
maakte dat, indien er soms een photografie
van U bestaat, ik mij voor het bezit daarvan
zeer aanbevolen zou houden. Ook wil ik U
ditmaal op Uwe vraag wel zeggen dat het
geval van Keesje werkelijk heeft plaats ge
had, schoon a/ de bijzonderheden waarmee
het verteld wordt, niet juist allen net zoo
hebben plaats gehad of hem net zoo verteld
zijn als zij in zijne Camera Obscura" (dat
een zeer eigenaardig i instrument is) door
Hildebrand worden meegedeeld en te zien
gegeven". (Zie het vervolg van den brief in
de bijgaande reproductie.)
En op school?
Triomfantelijk zwaaide ik 's morgens
den brief omhoog en gilde: van Beets,
zeg! van Beets!"
De meisjes stormden op me af.
Ik moest natuurlijk voorlezen, en ik las.
Den brief in handen kregen alleen maar
Net, Dies en Bets, mijne boezemvriendinnen.
O, wat hadden de meisjes een schik.
Het was een ware triomf voor mij.
Juffrouw Wevers deed natuurlijk alsof
haar het heele geval niet aan ging.
Maar toen de school uit ging, hield ze
mij in de gang tegen en vroeg eenigszins
aarzelend den brief van Nicolaas Beets te
lezen.
Ik stak haar lachend den brief toe en zei
alleen: Ziet u wel, dat hij heelemaal niet
woedend is. Zulke beroemde menschen zijn
nooit boos op schoolmeisjes, alleen van die
gewone menschen.
Na dien eersten, zoo vriendelijken brief
van den, toen zoa gevierden schrijver, heb
ik nog heel wat brieven met hem gewisseld
en tot zijn dood toe, ben ik bevriend met
hem gebleven.
STELLA MARE
* * *
La bonne menagère
L'ëconomie du bout de chandelle, anders
gezegd, de zuinigheid, die afgebrande
lucifers goedkoope, Hollandsche lucifers
van zeven cent een heel pak in een doosje
doet om ze later nog eens aan een
vlammetje te kunnen aansteken, daaraan doet
een Fransche huisvrouw niet. Zij behandelt
haar zaakjes met een zakere royaliteit, zij
geeft haar geld uit met een zekere gemak
kelijkheid, zelfs al is het zuur verdiend;
tweemaal een centime omkeeren vór ze
hem uitgeeft kan ze niet, al zou het alleen
maar zijn omdat men hier niet met centimes
telt. Officieel zijn er geloof ik wel stukjes
van n centime in omloop, maar gezien
heb ik ze nog nooit. In de wandeling rekent
men met sous, de onderdeden daarvan
worden door iedereen verwaarloosd, zelfs
door den Staat. Een postwissel uit het
buitenland, waarop door het overbrengen in
Fransch geld een onderdeel van een sou
voorkomt word naar beneden afgerond; bij
het betalen van een telegram naar het
buitenland rondt men de som naar boven af.
Toch zou ik, omdat een Frangaise haar
geld uitgeeft met een glimlach in plaats van
met een zucht, niet graag willen beweren dat
zij spilziek of verkwistend is. Integendeel, zij
overlegt wel degelijk,maar zij heeft nu eenmaal
een flair om van niets iets te maken. Dat
komt uit bij haar toiletten, bij de hand
werken die zij maakt om haar appartement
te versieren, brj de schotels die zij op tafel
brengt.
Het blijkt ook uit het feit dat zij zelf haar
inkeopen gaat doen en niet de leverancier
aan de deur laat komen, anders dan om een
gedane bestelling uit te voeren. Maar ook
dit is nog niet eens regel. In het algemeen
gaat de vrouw des huizes vergezeld van de
dienstbode of de femme de ménage 's mor
gens zien wat er te krijgen is en in verband
daarmee haar inkoopen doen.
Zoo'n femme de ménage is niet wat we in
Holland de werkster, de werkvrouw of de
schoonmaakster noemen. Ze heeft minder
het voorkomen van een vrouw uit het volk,
ze is minder ruw, ze breekt minder, ze
iiiiiiiimimiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimifiiiiiii
schreeuwt minder hard en vooral, o vooral,
ze heeft minder pretenties. De billijkheid
gebied mij er dadelijk bij te voegen dat ze
mér verdient, ongeveer tweemaal zooveel.
De femme de ménage is de uitkomst voor
de huisvrouwen die om eene of andere,
gewoonlijk finantieele, reden geen meid
houden. De uitkomst ook voor célibataires
die niet en garni" of te wel gemeubeld
wonen en hun eigen appartement hebben,
hun eigen huishoudinkje voeren. In de ge
zinnen komt ze voornamelijk om de minder
aangename huiselijke bezigheden te ver
richten. In de appartementen is uit den aard
der zaak wel niet veel werk te doen, daar trap,
portaal en bel natuurlijk tot het gebied van
den conciërge behooren, maar het onderhoud
van de keuken met al wat daar bij behoort,
het wrijven van de hier algemeen gebrui
kelijke parketvloeren en wat dies meer zij,
geven toch voldoende werk. En dan het
boodschappen doen, dat zooveel tijd vraagt.
Naarmate madame zelve meer of minder
jong, meer of minder coquette en meer of
minder ongegeneerd is, loopt ze er 's morgens
uit, bijna altijd blootshoofds, met een net
eenvoudig morgenkapsel of met de krui
pennen nog in het haar, met een keurige
peignoir of met een slordige matinee, met
een blouse en rok, met een ouden tailleur"
die daarvoor in dienst wordt gehouden, of
met een mantel der liefde die alles bedekt."
De dienstdoende geest draagt het
boodschappennet en de melkflesch.
Er zijn geheele wijken, waar geen straat
venters zijn, maar alleen enkele groote
magazins d'alimenstations, warenhuizen van
voedingsmiddelen, waar letterlijk alles te
krijgen is. De eigenaar is tegelijk kruide
nier, handelaar in boter, kaas en eieren,
wijnkooper, groenten- en fruithandelaar en
heeft, naar de tijd van het jaar meebrengt,
bovendien nog wild, gevogelte en visch. Elk
magazijn heeft zijn timbres (zegels) of
tickets en cachets (premiekaartjes) die recht
geven op premies, waarvan een zoo groote
keuze voorhanden is dat er een aparte
catalogus van wordt gehouden. Linnen
goed, huishoudgoed, vloer- en
tafelkleeden, keukengerei, porselein, glaswerk, para
plu's, tafelzilver, eenvoudige byoux en der
gelijke. Wat men in dit opzicht in Hollandsche
volkswinkels wel eens geprobeerd heeft is
niet te vergelijken bij dit premiesysteem.
Vooral niet, omdat, zoover ik tenminste
merk, de kwaliteit der waren er niet onder
lijdt.
De slagers passen dezelfde methode toe,
zoodat zelfs een vrouw met een klein
inkomen iederen dag haar spaarpotje van
bons en zegels want een spaarpotje is
het ziet vermeerderen, met dit gevolg dat
ze er gemakkelijk haar linnenkast of haar
glaswerk mee kan aanvullen, desnoods
cadeautjes er van geven. Daarop rekenen
de winkeliers ook al; tegen Kerstmis, de
tijd der trennes kunnen bijna overal de
bons worden ingewisseld tegen speelgoed
en kleine luxe voorwerpen.
De magazijnen moeten wel iets doen om
hun clientèle te trekken en te behouden.
Behalve in sommige wijken door de straat
venters, wordt hun door de markten, die in
alle wijken, ook de deftige, worden gehouden,
een heftige concurrentie aangedaan. Want
de straatventers en de verkoopers op de
markten zijn altijd iets goedkooper dan de
winkels. Het zijn volstrekt niet uitsluitend
kleine kooplui die op de markten staan,
hoewel er natuurlijk wel onder zijn. Maar
groote slagers, bijvoorbeeld, huren er een
of meer kraampjes en sturen er 's morgens
het vleesch per auto heen.
Het verschil in prijs tusschen de waren der
marktventers en der winkeliers is grooter
naarmate de markt in een minder voornamen
wijk gehouden wordt; in de volkswijken is
het verschil zeer groot, behalve voor de
vleeschprijzen. Trouwens, in het algemeen
is daar ook de standaardprijs der magazijnen
lager dan in de betere buurten.
Er zijn vele huisvrouwen die per tram,
autobus of metro f naar een markt gaan,
of in een ander kwartier dan waar zij wonen
inkoopen gaan doen, voor eenige dagen
tegelijk inslaan en per rijtuig naar huis
terugkeeren omdat zij anders al hare schatten
niet zouden kunnen meedragen. Dat komt
dan altijd nog voordeeliger uit dan wanneer
ze alles in haar eigen kwartier moeten
koopen.
Degenen die zich de moeite willen geven
Parijs op huishoudelijk-economisch gebied
te leeren kennen, kunnen hier goedkoop leven,
zonder zich veel te storen aan het
gelamenteer over het schrikbarend dure leven te Parijs;
zij besparen aanmerkelijk op haar
huishoudbudget en kunnen zich daardoor allerlei kleine
luxes veroorloven die een niet-Parisienne
den uitroep zouden ontlokken:
Je zou zeggen, waar doet ze 't van, hè?
W. H. PETILLON MULDER
? * *
Recepten
SEL-EPIC
om aan het gehakt of andere vleeschsoorten
een aangenamen smaak te geven, 2 lood
piement, 2 lood basilicum, l lood thijm. 2 lood
laurierbladen, 2 lood nagelen, 2 lood
muscaatnoot, 2 lood foelie, 2 lood witte peper,
dit alles goed gedroogd, gestampt, door een
haarzeef wrijven. Men rekent 5 lood van
dit kruidenmengsel op een kilo zout.
GEHAKT
Bereid het gehakt op de gewone wijze,
voeg er wat van de bovengenoemde kruiden
bij, ongeveer een hoeveelheid zooals op de
punt van een mes kan, hak een uitje met
wat peterselie heel fijn, voeg dit bij het
gehakt, kneed het door elkaar en maak er
ballen van. Smelt de boter in de pan, laat
ze lichtbruin worden, bak het gehakt hierin
gedurende 20 minuten, doe er de vereischte
hoeveelheid water of oude jus bij, zorg dat
de pan zoo vol mogelijk is, plaats ze in de
hooikist, en laat het gehakt daarin verder
gaar worden.
ROOMSTRUIF
(voor 6 personen) 6 eieren, 150 gram
tarwemeel % liter melk, 60 gram gesmolten
boter 45 gram suiker, Y2 stokje vanille of
geraspte citroenschil.
Roer de eierdooiers glad met de suiker,
voeg er langzamerhand het gezeefde meel,
de gesmolten boter en de melk bij, maar
zorg dat de klontjes zorgvuldig fijn gewre
ven worden. Klop het eiwit zoo stijf moge
lijk en roer het beslag langzaam door het
eiwit. Bak van deze hoeveelheid 6 koeken
met boter in de koekenpan op een zacht
vuur, lichtbruin en gaar.
Leg de vijf eerste met den witten kant
naar boven, op elkaar, keer den laatstenop
een met boter besmeerden deksel om en laat
hem voorzichtig, met den bruinen kant naar
boven op de andere koeken glijden.
Bestrooi de roomstruif met poedersuiker
en, wanneer ze koud wordt opgediend, pre
senteer er dan warme gestoofde vruchten bij.
* * ?
- APENZEEP.
Maakt de koekepan als een
spiegel.
Zal Uw vaatwerk en
kachelzink doen glinsteren.
Slijpt de messen zonder kras
sen blank en scherp.
DE SCHUVRZEEP.
BEGRAFENIS-ONDERNEMING
J. D. STRUIJS & Zn.
Prinsengracht 837. Telephoon No. 906.
MARGARETHA BOAS,
OosÉerpark 29.
Telefoon Z. 5007.
PÊfcre et MaÉnre.
Dagelfjks te consulteerea
Mevr. G. v. d. BRINK,
Corsetière,
Keizersgracht 717.
A'DM TEL. 1151. ATELIERS VOOR REPARATIE!
IIIIIKLIJKE LUIK n A m n w i Trmn AMSTERDAM.
III0BIAIKBIU lAUL U. M1ÖM, ROÏTERDAI,
levert BROOD bereid uit de BESTE GRONDSTOFFEN.
en andere dubbel fijne Likeuren
BIJ
m. P. POXiLEN «fc ZOOM, Botterdan
DE BONT & LEYTEN'S
DROPS EN CARAMELBONBONS
zün met zuiver (loodvrij) citroenzuur en de fijnste
vriicht-extraeten bereid, derhalve gegarandeerd
onschadelijk.
STEUNZOLEN
(systeem Prof. HOFFA)
met opstaanden buitenrand, die
de ronding van den hiel omvat,
herstellen den platvoet. J. A.
M A SS ING, O. Z. Voorburgwal
334, Amsterdam, tegenover het
Binnen-Gasthuis.
VAN RIJ N'S
NAGANT Automobielen
Stnerale Agentuur voor Nederland en Kolonitn
AUTO-GARAGE CENTRAL
1 elefoon 498. Maastricht.
ERVEN KRAMER
WIJDE KAPELSTEEG 4 D AMSTERDAM ?
? , TELEPHOON N°266
? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ,
BBGEAFENISVEREENIGING
TE AMSTERDAM
SAX J r.
P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telef, Zuid 341.
PI NXTER - BOTER
De drie Magazijnen voor Horlogerie van
Oebr. BREEN, Amsterdam,
Rozeiigraclit 53, Nienw BiJüt 112, Haarlenerstraat 11
HORLOGES, PENDULES, KLOKKEN.
GOUDEN EN J ZILVEREN WEBKEN.
ALLEN DRAGEN
Kousen en Sokken van
WICHER JANSEN
UTRECHTSCHE TRICOTAGE FABRIEK
UTRECHT.
AVIATA" Garantie Kousen en Sokken
Gegarandeerd voor 6 maanden.
Wij verstrekken gaarne adressen van wederverkoopers.