Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13 Sept. '14. No. 1942
tijd was dit schitterende wapenfeit niet.
Parijs hield het in 1870/71 zes maanden uit
tegen de Duitsche troepen. Generaal Stoessel
verdedigde Port Arthur in den Russisch
Japanschen oorlog in 1904/5 gedurende 210
dagen tegen de blokkade van admiraal Togo,
generaal Gordon verdedigde Khartoum 300
dagen tegen de Soudaneezen en in den
Amerikaanschen burgeroorlog doorstond
Richmond een beleg van 1485 dagen.
Niet onvermeld mag blijven, dat in den
boerenoorlog Ladysmith 120 dagen weer
stand bood, terwijl Kimberley 123 en
Mafeking 261 dagen volhardde in het ver
zet. In België toonden zich dus de Duitsche
generaals, die de sterke vestingen Namen
en Luik binnen weinige dagen wonnen.
geweldige stededwingers. M. C.
* * *
Beurs en Bank
Vrij naar De Krekel en de Mier, van
Lafontaine
La Bourse ayant achet
Tout l'été,
Se trouva fort dépourvue
Quand la baisse fut venue.
Pas un seul petit morceau
Depuis la-bas jusqu'en hautl
Elle alla crier famine
Chez la Banque, sa voisine,
La priant de lui prêter
Quelque argent pour tripoter,
Jusqu'èla hausse nouvelle.
Je vous paierai, lui dit elle,
Avec votre capital
Intérêt et principal".
Mais la Banque n'est pas prêteuse
C'est la spn moindre défaut
Que faisiez vous en cours hauts"?
Dit elle & son emprunteuse.
Toujours, sans un sou vaillant
Je fondais, ne vous déplaise".
Vous fondiez, j'en suis bien aise,
Et bien, craquez maintenant".
(Aan deze in- 1870 populaire variatie op
Lafontaine herinnerde dezer dagen het oude
Dompertje. Zijn de Mieren dezelfde gebleven,
de Banken zijn veranderd zooals men ziet!
Red.)
IIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIUMIIIHIHMIIIItMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHlIlllllllltllllll
Het zal zonder twijfel nog geruimen tïjd
aanhouden vór dat de beurs wordt heropend,
doch juist daarom is er thans nog aanlei
ding eens na te gaan of de nieuwe
beurswet in de kwestie, waar het hoofdzakelijk
om gaat, zoodanige bepalingen vervat, dat
een mogelijke debacle daardoor beslist
wordt voorkomen.
Artikel 4 van die wet bepaalt dan dat
als maatstaf ter berekening van de waarde
van fondsen, strekkende tot onderpand van
niet afgelost»prolongaties, voorschotten in
rekening-courant etc., welke van vór 29 Juli
loopen, worden aangenomen de koersen,
door of van wege den minister vastgesteld.
En dat indien de noteering van eenig
fonds lager is dan dien aldus door den
minister bepaalden ' koers, de termijn(en)
worden vastgesteld binnen welke de geld
nemer verplicht zal zijn het surplus aan te
vullen.
Velen hebben zich aanstonds de vraag
gesteld of met dit artikel het eventueel
geiiiiiliiiiHlililliiiiiltiiliiiiimiiiiiiiuiimiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiii
vaar wel afdoend werd ondervangen en ook
bij het afdeelings-onderzoek in de Tweede
Kamer rezen dienaangaande bedenkingen,
zoodat in de algemeene beschouwingen van
het rapport dier commissie andere wegen
werden aangeduid, waarlangs volgens som
mige leden het euvel zou zijn te bezweren.
De oorspronkelijke redactie is echter onge
wijzigd gebleven, wijl 's ministers inzichten
niet strookten met de meeningen dier leden.
Bij eene heropening der beurs zal dus de
Minister de koersen vaststellen; waartegen
de geldgever zal kunnen executeeren, doch
daar de geldnemer in staat moet zijn om
zijn surplus geleidelijk aan te vullen, zal de
Minister de koersen ook van lieverlede ver
lagen totdat die op het peil komen, waarop
zij blijkens den handel moeten worden
getaxeerd.
Dit is aldus te verstaan: wanneer men de
beurs haar natuurlijken loop liet, dan zouden
alle fondsen, zij het beleggings- of specula
tieve waarden, in snel tempo op een aan
zienlijk lager niveau komen te staan om de
eenvoudige reden dat het aanbod de vraag
verre zal overtreffen.
Om nu te vermijden, dat het in de posten
aanwezige surplus door eene hevige daling
onmiddellijk zal worden geabsorbeerd,
zoodat alle geldnemers zonder onderscheid
verplicht zouden zijn onverwijld aanzienlijke
bedragen bijtepassen, waartoe zij voor een
goed deel niet in staat zouden blijken te
zijn wordt door art. 4 eene trapsgewijze
lager stellen van den kunstmatigen koers
tot op den natuurlijken d.i. den door de
omstandigheden op eene andere
waardeeringsbasis gebrachten koers.
De daling vindt derhalve in etappes plaats,
doch ondanks deze, te zijner tijd te nemen
maatregel; wordt van vele zijden de vrees
gekoesterd, dat ook dan nog tal van debi
teuren niet de noodige middelen te hunner
beschikking zullen hebben om aan hunne
verplichtingen te voldoen.
Veel zal nu afhangen van de termijnen
waarbinnen de geldnemer zal zijn gehouden
om het surplus van de vereischte aanvulling
te voorzien, doch is zoo'n termijn verstreken
en doet de geldgever een bod op de fondsen,
die het onderpand uitmaken, niet lager dan
door of vanwege den minister voor den dag
van verkoop is bepaald, dan is de geldnemer
zijn onderpand kwijt.
Daar staat nu wel tegenover, dat de geld
gever over 't geheel genomen weinig geneigd
heid zal betoonen om de onderpanden op te
koopen; zelfs op ongemeen laag koerspeil
zullen zeer velen van hen allerminst belust
zijn op het bezit van een groot aantal fond
sen, wijl dit met den aard van hun bedrijf
niet strookt en voor hen ook geenszins de
zekerheid bestaat, dat zij zich daarvan binnen
afzienbaren tijd met winst van zullen kunnen
ontdoen.
Want deze demonische strijd slaat zulke
wreede en diepe wonden ook in het econo
mische leven, dat alles er onberekenbaar
langen tijd onder zal zuchten en stenen.
Ten einde nu zooveel mogelijk elke af
slachting" te voorkomen heeft men op andere
middelen gezonnen dan door den minister
aangegeven en van die is het denkbeeld van
den heer Ferares wel een der meest aan
trekkelijke. Dit komt in 't kort hierop neer,
dat beleeningen, prolongaties etc. onopzeg
baar zouden worden gemaakt, doch de pand
gever daartegenover verplicht zou zijn iedere
maand een zekere percentage in contanten
af te lossen b.v. 5 a 10 pCt., waartegen
onderpand zou vrijkomen. Die aflossing zou
dan nog kunnen worden aangemoedigd door
er eene premie op te zetten.
De Minister heeft te kennen gegeven, dat
bij de te zijner tijd voor de deur staande
uitvoering van de Wet zou kunnen worden
overwogen in hoeverre van de wenken uit
de praktijk partij zou kunnen worden ge
trokken.
Intusschen zij het publiek zelve op het
hart gebonden, dat 't in zijn eigen belang
meêwerke om de plannen des Ministers, hoe
dan ook eventueel aangevuld of gewijzigd,
met der daad te steunen en van wezenlijk
effect te doen worden/
Een breede schare van houders van
beleggings-fondsen zal volstrekt niet genood
zaakt zijn om te realiseeren, doch loopt de
kans van angst bevangen te worden wan
neer steeds lagere koersen voor die waarden
worden genoteerd. En dan speelt de psyche
weer een hoogst precaire rol; het wordt
dan allicht een sauve qui peut" waarmede
de een den ander dupeert.
Het is natuurlijk te voorzien, dat de
staatsleeningen een geweldigen knauw zullen
krijgen, vooral die van de oorlogvoerende
machten en dat die wellicht jaren noodig
zullen hebben om zich te herstellen tot het
niveau van vór den oorlog.
Want zij zullen bovendien gedrukt worden
door de ontzaglijke leeningen, welke moeten
worden aangegaan op hopgen rentevoet
natuurlijk om het economische leven van
den grond af aan weer op te bouwen.
Om te beginnen komt Duitschland eerst
daags met eene binnenlandsche
oorlogsleening; onmiddellijk zullen worden uitge
geven n milliard mark 5 pCt.
schatkistbilletten a 97^ pCt., die in vijf seriën van
M. 200 millioen ter aflossing zullen komen
van l Oct. 1918?1 Oct. 1920; voorts wordt
een 5 pCt. Rijksleening (vermoedelijk van
4 milliard mark) gecreëerd, niet aflosbaar
vór l Oct. 1924. Ook deze leening zal voor
97VS pCt. aan de markt komen en a 97.30
pCt. met Sperre-verplichtingen.
Het denkbeeld is reeds geopperd om te
beproeven voor deze leening ook een
débouchéin de neutrale staten te zoeken,
doch de kans op succes daarvan is al hoogst
gering, tenzij dan dat Amerika bereid zou
worden gevonden aan die leening deel te
nemen.
Daar echter ook in alle neutrale staten de
financieele toestand al even benard is als in
de onmiddellijk bij den strijd betrokkenen, zal
vermoedelijk eerst na den oorlog meer heil
van eene dergelijke deelneming te ver
wachten zijn.
Bovendien zou het den kleineren staten
wellicht zeer euvel worden geduid, indien
zij aan eene Duitsche oorlogsleening deel
namen en zouden daardoor onaangenaam
heden niet buitengesloten zijn.
Bij alles echter wat we na den oorlog te
wachten zijn, dienen de lichtpunten in 't oog
te worden gehouden.
Want wat speciaal onze cultures betreft
hebben we in vele opzichten ganschelijk
geen reden tot klagen; tengevolge van den
oorlog zijn immers enorme hoeveelheden
rietsuiker tot phenomenale prijzen verkocht,
zoodat alle groote instellingen, welke bij die
industrie zijn betrokken, schitterende zaken
hebben gemaakt.
Ook worden reeds weken lang groote
kwantums koffie en thee tegen mooie prijzen
van de hand gezet bij onze oostelijke na
buren, die alles contant betalen, van rubber
kan hetzelfde worden getuigd, zoodat ook
de cultuurondernemingen, die daarbij zijn
betrokken, middellijk hiervan zullen
profiteeren.
Onze handel lijdt zeer stellig onder den
drang der omstandigheden, doch al is hij
voor een deel stil gelegd en dit betreft
den overzeeschen in het land zelve valt
er, alles in aanmerking genomen, nog zoo
hevig niet over te klagen.
Het is waar, de tabakshandel krijgt een
ernstigen knak. Niet slechts, dat tengevolge
van den strijd geen koopers meer zullen
opdoemen om de najaarsveilingen van
Sumatratabak bij te wonen (die derhalve zijn
afgewimpeld) maar alles wat aan onzen
grootsten afnemer, Duitschland, is verkocht,
blijft voorloopig onbetaald, terwijl boven
dien enorme hoeveelheden zich nog in de
eerste hand bevinden op prijzen, die nu
wellicht moeten worden getierceerd om er
eventueele koopers voor te vinden.
Dan blijven nog de voor de najaarsvei
lingen bestemde 70000 pakken zonder be
stemming en komt in 't volgend jaar de
nieuwe oogst. Hoe dit alles te verteeren zal
zijn, is op 't oogenblik nog een volslagen
probleem.
Ook de petroleum ondernemingen onder
vonden den terugslag van den oorlog op
gevoelige wijze. Zoo zien de Rumeensche
maatschappijen voor een groot deel geene
mogelijkheid om hare olie te vervoeren, wijl
de communicatie-middelen zijn stop gezet;
de Orion o. a. moet al hetgeen ze wint op
slaan en zoo vergaat het andere maatschap
pijen desgelijks. Volgens de jongste berichten
echter gaat ook dat wel weer iets beter.
Toch, wij herhalen het, zijn naast de
schaduwzijden nog genoeg lichtzijden te
ontdekken en zal het ieder, ten eigen bate,
geboden zijn, zijn optimisme niet te laten
overtroeven.
11 Sept. '14. v. D. M.
* *
*
Automobielen en Vliegtoestellen
In_ de ernstige tijden, die Europa thans
doorleeft, trekken automobielen en vlieg
toestellen op droevige wijze de aandacht en
vindt de industrie, die zich met de vervaar
diging ervan bezighoudt een belangrijke
uitbreiding harer werkzaamheid, waarvoor
zij voorzeker een minder treurige aanleiding
heeft gewenscht.
In Frankrijk vooral heeft deze industrie
in weinige jaren een groote uitbreiding
ondergaan; een paar jaren geleden
December 1912 werd te Parijs een ten
toonstelling op groote schaal gehouden en
in het vooruitzicht dit jaarlijks te herhalen,
hadden de Fransche fabrikanten voor een
belangrijke verscheidenheid gezorgd, ten
einde aan de te verwachten veelzijdige vraag
bij de voorjaarsbestellingen van 1913 in alle
opzichten te kunnen voldoen.
Maar al spoedig ondervond men in het
vorige jaar den nadeeligen invloed van de
politieke spanning, door de Balkancrisis
veroorzaakt en hoewel de bestellingen van
particuliere zijde tamelijk bevredigend waren,
kwam het niet tot afdoeningen van meer
dan gewone beteekenis en bleef de ver
wachting, met groote buitenlandsche impor
teurs aanzienlijke leveringscontracten te
zullen afsluiten, onvervuld.
Met 't oog op de mogelijkheid, dat Londen
waar kort te voren eveneens een groote
tentoonstelling van automobielen was ge
houden belangrijke bestellingen van de
buitenlandsche groothandelaren had ont
vangen, werd toen besloten de expositie te
Parijs in 1913 niet te laten doorgaan.
Maar de groote voorraad van de Fransche
fabrikanten noopte dezen te beproeven zoo
veel mogelijk van hun fabrikaat in het bui
tenland en vooral in de koloniën te plaatsen.
Vroeger vormden Engeland en de Ver. Staten
van Noord-Amerika hun voornaamste afzet
gebied, terwijl slechts in eenige van de
grootste steden van Europa agenturen waren
gevestigd. Maar thans was het noodig nieuwe
markten voor den grooten voorraad te zoeken.
Door verlaging van de prijzen werd de
uitvoer naar Engeland en Argentinië van
meer belang, maar de Amerikaansche markt
kon door de buitengewone en spoedige
ontwikkeling van dezen tak van nijverheid
in de Ver. Staten allengs de mededinging
van Europa op gevoelige wij«e het hoofd
bieden, témeer doordat bij de nieuwe
tariefwet het buitenlandsch fabrikaat aan
niet geringe invoerrechten werd onderworpen.
Daardoor vond de Amerikaansche auto
mobielen-industrie in het eigen land een
zóreusachtige afname, dat ook de Duit
sche mededinging, die niet van geringe
beteekenis was, werd overvleugeld. De
automobiel verkreeg burgerrecht in den
volsten zin des woords in Amerika; in
Detroit bijv. is thans de productie van
iedere afzonderlijke auto-fabriek veel grooter
dan het totaal verbruik in geheel Duitschland,
afgescheiden natuurlijk van de leger-behoef
ten, waarvan men de beteekenis eerst sedert
een maand heeft leeren kennen.
Niet minder dan 225.000 automobielen
worden door de fabrieken in Detroit jaarlijks
vervaardigd en nagenoeg alle in Amerika
verkocht. Wél is de keuze beperkt tot 4 a
6 modellen, maar niettemin koopen de
Amerikanen gaarne het veel goedkooper
fabrikaat van hunne eigene industrie. Om
trent de toename van het
automobielenverkeer in Duitschland gedurende de laatste
7 jaren (afgescheiden van het verbruik voor
militaire doeleinden, waaromtrent geen bij
zonderheden werden gepubliceerd) geeft
onderstaande opgave, aan de Allgem.
Automobiel-Zeitung ontleend, een denkbeeld.
In gebruik waren op l Januari van
aantal toename voor goeder.
in pCt. personen vervoer
1.778
2.252
3.019 ]
4.203}
5.549
7.704
9.739
1908 36.022 33.3 34.244
1909 41.727 15.8 39.475
1910 49.941 19.7 46.922
1911 56.434 13 52.231
1912 65.450 16 59.701
1913 77.789 189 70.085
1914 93.072 19.6 83.233
Al is dus in dit tijdvak het verbruik i
Duitschland 2^ maal grooter geworden, toch
komt het cijfer van ruim 93000 niet in ver
gelijking met dat van de Ver. Staten, waar
jaarlijks bijna 3 maal zooveel wordt ge
maakt en verkocht.
Maar een afzetgebied, door de Fransche
fabrikanten vór 1913 slechts in beschei
dene mate geëxploteerd, werd door hen in
dat zelfde jaar te meer winstgevend gemaakt,
nl. de Russische markt, die ondanks de
meerendeels gebrekkige straatwegen in het
grootste deel van Rusland steeds meer
Fransche automobielen opnam. Vooral werd
veel verkocht in Russisch Polen, waar de
verkeerswegen over het algemeen beter
onderhouden en talrijker zijn dan in het
overige gedeelte van het tsarenrijk.
Voorts werden Spanje, Portugal, Algiers
en de Fransche Koloniën in Afrika meeren
meer goede afnemers van Fransche automo
bielen, terwijl daarentegen in Japan en
Australië de pogingen minder bevredigden
resultaat opleverden en alleen enkele leve
ranciers van luxe-auto's daar een beschei
den succes konden verkrijgen.
Een opvallend verschijnsel in 1913 was
de toenemende vraag voor zware automo
bielen. Die vraag vermeerderde in buiten
gewone mate sedert de omnibussen te Parijs
in auto-lijnen werden hervormd en het ver
keer tusschen de departementen onderling,
vooral tusschen de industrieele centra en
in de door de natuur gunstig bedeelde streken,
door middel van het nieuwe voertuig leven
diger werd.
Voorts verkreeg de besteldienst van goe
deren en pakjes per automobiel bij fabrieken
en magazijnen een belangrijke uitbreiding
en scheen de enorme tijdbesparing ruim
schoots op te wegen tegen de vrij wat
grootere kosten, aan deze wijze van vervoer
verbonden.
4/9 '14 (Slot volgt) v. D. S.
IIIIIHMMir lllllllllllllllllll
De Tweikhe Bankvemnigiig
B.W.BlpnÉ&Go.
KAPITAAL: f 15.165.052,59'RESERVEN: f6.729.497.14
HOOF DK AMTOOR t
AMSTERDAM, Spuistraat.138/144.
«?JKAMTORBHT:
(voor wier verbintenissen De Tvrentsche Bankvereeniging
B. W. Blfldenstein & Co., ten volle aansprakelijk is)
AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139;
LONDEN, B. W. BlfldensteiD & Co., 55-56 Threadneedlestr ;
ENSCHEDE. B. W. Blfldenstein Junior:
ALMELO, Ledeboer & Co.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct «pvorderbaar 3 pct.
TIen dagen opzegging 3i/8 m
Een Maand vast Gemiddelde prolongatie-koers met een maximum van 5
Drie Maanden opzegging
Zes Maanden
Een Jaar
3 pCt.
Van den dag der opzegging
af wordt Vs pCt. minder
rente vergoed.
.BANK.SCHIEDAM
ONGEVALLENVERZEKERING
-^ - LEVENSVERZEKERING-BANK
^?AMSTERDAM"
Directeuren-. M" N.C.M.SMITS wn OUEN. ? J. U BON NIKE, Adj-Oir D A.AEIJEUS.
Vergoeding der Depositorente.
Met Ingang van heden wordt de
rente-vergoeding vastgesteld als volgt :
Met n dag opzegging ... 3 pCt
(Bedragen tot ?20.000 zijn terstond
betaalbaar)
Met 10 dagen opzegging . . 4 pCt
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving vol
gens reglement.
SAFE DEPOSIT-INRICHTING,
geopend:
op werkdagen van 8% tot 5 uur.
beursvacantiedagen 8% 4
Loketten van ?2.50 per maand (?10.
per jaar) en hooger te huur voor bij
de Directie bekende of geïntroduceerde
personen.
Amsterdam, 21 Aug. 1914.
HEERENGRACHT 560, AMSTERDAM
stelt verkrijgbaar 4% pCts
Pandbrieven tot den koers van 1OO pCt.,
gecontrasigneerd door de
Nederlandsche Trust-Maatschappij.
De 4V»pCts. Pandbrieven zijn binnen
5 jaar na afgifte niet uitlootbaar, terwijl
de houder 10 jaar na afgifte ten allen
tijde het recht heeft tot pari-koers in
lossing te eischen.
=?»"*?
Standaard Hypotheekbank, ti Rotterdam
Directie: Mr. H. H. O. Casten dijt enJhr.
H. P. Sclmurbeque Boeye.
De Bank verstrekt gelden onder
eerste hypothecair verband en
geeft 41/j en 496 PANDBRIEVEN
uit onder controle van het
Algemeen Administratie
enTrustkantoor te Rotterdam. '
=44De RENTE-CASSA,
Heerengracht 179, (geb. Assoc.-Cassa),
AMSTERDAM.
Kapitaal .... ?
1,000,000.Reservefonds . . 1,158,713.37.
De Rentevergoeding voor gelden i Deposito
Met l dag opzegging (bedragen tot
?5000 direct te ontvangen) S pCt.
10 dagen opzegging . 4
Voor l maand fixe ... 4 ,
2 en 3 maanden fixe SVj ,
a l jaar fixe .... 3% ,
Amsterdam, 21 Aug. 1914.
Nederlandsch-Amerilraansche
Hypotheekbank.
gevestigd te UITHUIZEN (prov.Gron.)
OPGERICHT IN 1893.
Reserves ruim
Twee MIHloeii Galden.
UITGIFTE VAN
-f'/apCLPandbriewDè98pCt.
in stukke»van MOOÓen f 500
Verschenen :
Het Goederenvervoer per Spoorifii
Inlichtingen ten dienste van het publiek.
Met tal van Bijlagen
DOOR
R. J. BOTMAN
Commies H. IJ. S. M.
PRIJS 60 CENTS
Uitgave van
VAN HOLKEMA & WARENDORFrA'DAM.
Rott. Hypotheekbank T. Neder!.
Volteekend Maatsch. Kapitaal ? 5.000.000
Reserve ?609.920.16
Geeft geld op eerste hypotheek zon
der vooruitbetaling van rente. Inlich
tingen te bekomen ten kantore der
Bank, Gedempte Bierhaven 25, of bij
hare Agenten.
De Directie:
ED. HQYER, MI-.W.V.ROSSEM,
SAFE DEPOSIT
Heerengracht 531?537,
Weesperplein 2,
Overtoom h/Ie Const. Huygensstr,
Willemsparkweg 80,
verhuurt aan bij haar geïntroduceerde personen SAFE
LOKETTEN in hare Brand- en Inbraakvrije Kelders.
Reglementen zijn aan bovenstaande kantoren verkrijgbaar.
AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 1.65 per kwartaal
'atterdamsche
Maafccbappij van verzekering OPnerieven
.Ou de haven Kade N r 1. Plan C.Rotterdam..
Telefoon No. 1240 (voor de Directie No. 1339)
TARIEF XI (Kapitaal op vasten
termijn met weesenpensioen).
Directies P. «. MEES, J.
Hoofdvertegenwoordigster voor
Nederlandsch Oost-Indië:
firma COSTER v. VOOEHOUT & Co., Soerabaia.
GEVESTIGD TE
LONDEN.
GRESHAM
Life-Fire-Accident.
DIRECTIE TOOR NEDERLAND:
M. JUDELL, PAUL JUDELL,
Spui 23/27, Amsterdam, Telefoon 5116,