DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 27 Sepl. '14. - No. 1944 oorspronkelijk element nog over is in den volksdans; de latere, ais middel tot gods dienstige inspiratie, blijft aan de oppervlakte van de daaraan verwante uitdrukkingen van beweging. Langzamerhand kregen deze beide praktische aanwendingen een artistieke kleur, - die zich met de eeuwen ontwikkelde en met de taal van de balletbewegingen eindigde, die nu nog maar voor weinigen verstaanbaar en helder is. Buiten dat, is ze voor toekomst vcfel te naïef, diende slechts tot vertolking van materieele gevoelens als liefde, angst etc., zou nu moeten uitgebreid of vervangen worden door een andere, die in staat is fijnere zieletrillingen weer te geven. Daarom richtten onze danshervormers zich tot voor bijgegane vormen; en dit is de band, (wat natuurlijk evenals bij de schilderkunst slechts een overgangsstadium is) die, Isadora Duncan tusschen de Grieksche dans en die der toe komst legde, uit denzelfden grond, als waaruit de schilders bij de primitieven hulp zochten. Wij staan voor het vormen van een nieuwe dans, waar ook de conventioneele schoonhejd" van beweging over boord geworpen, enj den voorrang van het natuurlijke als on^icodig en ten slotte storend verklaard wordt. Evenals in de muziek of schilderkunst geen leelijke" klank en geen uiterlijke dis sonant meer bestaat, evenals iedere klank en samenklank schoon is, wanneer hij doel treffend is, wanneer hij uit een innerlijken drang te voorschijn komt, zoo wordt ook in den dans de innerlijke waarde van iedere beweging gevoeld, en zal de innerlijke schoonheid de Uiterlijke vervangen. Aan de zoogenaamde onscboone" bewegingen ont stroomt dadelijk n ongekend groote en levendige kracht. Van dat oogenblik begint deudans der toekomst. pe dans der toekomst, die dus wat uitdrakkingsvermogen ? betreft, op dezelfde hoogte zal staan als muziek en schilderkunst, zal dan tegelijk de geschiktheid verkrijgen als! derde element de tooneelsamenstelling te volmaken; wat het eerste werk van een monumentale kunst zal zijn. We krijgen dus een drievoudige bewerking van onze Inner lijke emotie, en evenals de schilderlijke compositie uit vorm en kleur bestaat, die ieder voor zich een zelfstandig leven heb bende, door hunne eigene middelen spreken, uit welks combinatie de schilderlijke com positie ontstaat, zoo zal ook het tooneel uit de samenklank dezer drie elementen bestaan: muziek, schilderkunst en dans. (Slot volgt) H. W. J. SCHAAP-VAN DER PEK * * * Over volksconcerten Wij leven in een tijd van muziek voor liet volk." Onder het volk" verstaan wij, in dezen zin, personen, wier levensomstan digheden hen niet in staat stellen dure concerten te bezoeken, en die tóch wel graag goede muziek hooren. Het is goed zulke volksuitvoeringen tot stand te brengen, mits maar zij, die dit doen, zich niet ver beelden dat zij tot het volk moeten afdalen; integendeel, zij kunnen veel van het volk leeren. De bezoekers der volksconcerten komen gewoontijk niet luisteren met een critischen geest; zij gaan p in wat zij hooren. Zij vragen er niet in de eerste plaats naar hoe de uitvoerenden heeten, noch van wie zij les gehad hebben; zelfs de namen der com ponisten zijn voor hen van ondergeschikt belang. Zij luisteren onbevangen en schamen er zich volstrekt niet over als zij niet alles begrijpen, noch houden zij zich alsof zij het begrijpen. Zij zijn ontvankelijk voor wat echt grappig, grootsch, stichtelijk, treffend is, mits het eenvoudig zij. En, (ten slotte kom ik met iets zeer nuchters), zij zijn gewoonlijk te practisch en te veel met elkaar bevriend, om eikaars genoegen b.v. door omvangrijke hoofddeksels en wapperende veeren te storen. Dit alles, en misschien nog veel meer, kunnen wij van het volk leeren. De muziek voor de volksconcerten moge luchtig of ernstig, geestig of gemoedelijk zijn, zij moet geen zier minder goed zijn dan die op andere concerten gegeven wordt, en men behoeft niet bang te zijn dat het waarlijk goede niet door het volk gewaar deerd wordt. Ik heb een volksuitvoerhig bijgewoond, waar allen met ingehouden adem luisterden naar Mozart's eerste Sonate voor piano en viool. Natuurlijk moet men bovenal muziek kiezen met mooie motiven en melodiën en sprekenden rythmus; ook zij het spel duideljjd en vol uitdrukking. Bijzondere omzichtigheid is noodig bij de keuze van zangmuziek. Wij bezitten ge lukkig veel prettige Nederlandsche liederen, maar men moet zich hier wél wachten voor overdrijijing en niet op alle uitvoeringen van het eene aardige liedje in het andere vallen; daarmee zou men het peil der con certen verlagen. De Nederlandsche compo nisten hebben k gezorgd voor liederen in breeder stijl, die indruk maken, al kunnen zij niet dadelijk worden nagezongen. Men vergete ook niet de pittige en mooie koor werkjes, zoo geschikt voor kleine zangvereenigingen, van Zweers, C. v. Rennes, El. v. Tusschenbroek, Andriessen, Brandts Buys, Roeske en vele anderen. De diepste in druk zal altijd worden teweeggebracht door groote koorwerken; moge o.a. de Amsterdamsche Oratoriumvereeniging haar ar beid Spoedig kunnen hervatten! Aan allen, die op volksconcerten zingen, zon ik wel een paar vragen willen doen: Ie. Wees zoo vriendelijk niet in vreemde talen te zingen. Het laten drukken vanden Ned. tekst naast den vreemden, die gezon gen wordt, komt hieraan maar weinig tege moet. Hoe, ik hoor Fransen zingen en lees terwijl Nederlandsen ? Wat komt er nu terecht van de eenheid van woord en toon?" Gij behoeft niet altijd Nederlandsche muziek te kiezen; gij kunt van alles het beste kiezen en bij het zingen een goede metrische vertaling gebruiken. Een tweede verzoek is dit: Wijd even veel aandacht aan de teksten als aan de muziek; men zal er u dankbaar voor zijn. Als gij zingt, bedenk dan waar en voor wie gij zingt. Men heeft Mozart's Ave, verum corpus" gehoord bij eene kerkelijke bijeen komst van liberale protestanten, opera-aria's zonder eenige toelichting, waarbij niemand kon begrijpen waar men het eigenlijk over had, mystieke liedjes, waarvan de zingen den nooit den inhoud hadden overdacht, en dat alles alleen omdat, het zulke mooie wijzen waren." HetVolksliederenboek Bundel! en IlenCoers' Liederboeken bevatten uitstekende liederen met mooie teksten, maar men kieze daaruit niet, wat alleen nog historische waarde heeft en, voor Holland, niet juist de geheel. n-hollandsche liederen. Beter passen: Rechtop van lijf," Wie gaat er mee over zee?" Sta pal, mijn dierbaar vaderland," Ik ben de zanger, die trekt door het land," en nog zoo heel veel andere uit den rijken liederschat. Er is maar n middel om tot een goede keuze van volksmuziek te komen. Allen, die er zich voor beijveren, moeten elkaar helpen om uit den grooten voorraad dat te kiezen, wat inderdaad weldadig aandoet. Vergeten wij niet dat in den vreemden tijd, dien wij beleven, 't ordinaire misdaad is." Deventer JOHANNA VETH Tutti Frutti De Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, wiens zetel thans te Londen is, Adamstreet 7, Adelphi, Lpndon, maakt bekend, dat alle vrouwen die in Engeland gestrand zijn, zich om hulp tot zijn bestuur kunnen wenden. Wanneer men nu weet, dat de presidente van dien bond, mrs. Chapman Catt, een even vurige strijdster is tegen den handel in blanke slavinnen als voor het vrouwen kiesrecht op het congres tot dat eerste doel verleden jaar te Londen gehouden, was zij n der vooraanstaanden dan begrijpt men wel dat die hulp in deze vreeselijke tijden van groote waarde kan zijn. Nu de aandacht van iedereen op den oorlog gevestigd is, treden de handelaars in blanke slavinnen weer brutaler op dan ooit. Menige vrouw of meisje maakt in haar angst dankbaar van elke hulp gebruik, een hulp die dikwijls alleen haar geheelen onder gang ten doel heeft. Landgenooten die in ongerustheid verkeeren omtrent familieleden en vrienden, ook al zijn het geen Hollanders want die Wereldbond behoudt zijn internationaal karakter zullen goed doen dit adres te noteeren. N. MANSFELDT-DE W. H. ? ? * Nosokomos en de Bond van Zieken verpleging Geachte Redactie, Mogen wij u voor het volgende een klein plaatsje vragen in uw blad? Bij voorbaat onze dank. Mevrouw Mansfeldt?de Witt Huberts schrijft in het vorige nummer van uw blad onder Tutti-Frutti een pleidooi voor Staats toezicht op de uitoefening der ziekenver pleging. Mét de strekking van dit stukje is de Redactie van Nosokomos, Nederlandsche Vereeniging tot bevordering der belangen van verpleegsters en verplegers, het vol komen eens, maar mevrouw M. de W. H. vergist zich wanneer zij zegt dat het nu eindelijk de juiste tijd is om aan den wensch van den Bond van Ziekenverpleging eens te voldoen, n.l. door het verpleegsters-diploma door den Staat te doen sanctionneeren. Niet de Bond van Ziekenverpleging ijvert al jaren voor deze Staatsinmenging, maar Nosokomos. Ja nog sterker, de Bond van Ziekenver pleging heeft zich verscheidene malen zeer beslist uitgesproken TEGEN eenig toezicht van den Staat. Nosokomos daarentegen heeft zich ettelijke keeren met adressen tot de regeering gewend (de laatste keer in 1913) om Staatsinmenging in de opleiding en examens der verplegenden en om Staatsbescherming van het beroep. Door Nokosomos' bemoeimg.is deze wensch van honderden verpleegsters en verplegers ook meer dan eens in de Tweede Kamer ter sprake gebracht. Op het laatste adres is een tegenadres van den Bond van Ziekenverpleging aan de regeering gezonden, waarin o.a. de volgende zin voorkomt: ...de vraag of Staatsinmenging, wettelijke regeling nu reeds al of niet gewenscht of noodig is, is nog nooit een punt van be spreking op de agenda der Bondsverga deringen geweest." *) Wij twijfelen er niet aan of de Bond van Ziekenverpleging zal zich zuiveren van'den blaam", als zoude hij zoo vurig Staats toezicht begeeren, maar zeer zult u ons verplichten toch ook de rectificatie onzerzijds te plaatsen. Hoogachtend Redactie Nosokomos. *) Cursiveering van ons. Allerlei Duurte Is het onder deze kritieke omstandigheden wel aardig van me, dat ik de Hollandsche huismoeders een rilling op het lijf ga jagen. Menig jong vrouwtje voelt zich reeds be klemd nu het brood een halve cent is op geslagen, en de eieren het tot zeven en een half hebben gebracht. In de wereld zijn ech ter op het gebied van oorlogsduurte andere feiten bekend. Ik heb hier een lijst voor mij liggen van de prijzen der levensmiddelen in Parijs, gedurende het beleg van 1870. Ziehier eenige postjes daaruit, tot leerzaam voorbeeld. Voor een pond suiker werd twee francs betaald, en het zelfde bedrag moest men ook neerleggen om 5 ons rijst machtig te worden, maar om deze rijst te kooken had men brandstof noodig, en deze was< gemakkelijker verlangd dan gekocht, want een mud cokes kostte 16 francs en een mud steenkolen 30 francs. Wie dit schrale hapje een beetje smakelijk wilde maken door ej een kluitje boter bij te voegen moest zooiets van een rijkaard zijn, want de prijzen der boter varieerden tusschen 12 en 60 francs. per pond, en voor de goedkoopste soort zou misschien een verwend schootkatje zijn klein neusje hebben opgehaald. . Toch was het rijstschoteltje nog het een voudigste gerecht, dat moeder de vrouw kon schaften,, want de verschillende groenten, die anders op eiken middagdisch voorkomen, be hoorden tot de weelde-artikelen. Voor een bloemkool vroeg men 12 francs, voor een doosje verduurzaamde snijboonen 8 francs, voor doperwten 6 francs, voor n knol l francs 50 centimes. Vleesch was nagenoeg niet- te bekomen: voor een pond schapenvleesch besteedde men 12 francs, voor ver duurzaamd ossenvleesch 15 francs. De paar den deden in dezen tijd opgeld. Wie een groot gezin eens extra tracteeren wilde kocht voor acht francs een paardenkop en at zich bij deze lekkernij vinger en duim op. Andere vleeschsoorten waren alleen bereikbaar voor millionairs. Voor 5 ons spek betaalde men 22 francs, voor 5 ons ham 45 francs, en wie als tweede gerecht zich een smakelijk kluif je van wildbraad of gevogelte wenschte moest groote sommen offeren. Deze nummers van 't menu maakten record-prijzen. Voor een kipje gaf men 70 francs, voor een haas 75 francs, een eendvogel bracht het tot 175 f rancs,een kalkoen tot 200 francs en een speenvarkentje werd ver kocht voor 580 francs. Visch was een weinig goedkooper, maar voor een karper gaf men toch 30 francs en een busje sardyntjes goed 12 francs. Aardappelen waren een luxegerecht geworden, ze deden 50 francs per schepel. Om aan 't vleeschgebrek tegemoet te komen werden er overigens allerzonderlingste surrogaten gegeven. Ezelsbiefstuk werd gesleten tegen 12 francs per 5 ons, ratten (of ze gebraden of gekookt werden staat er niet bij) zonder aftrek tegen 2.25 frcs. per stuk, als extra schoteltje diende men een gestoofde kat voor, waarvoor het huismoederlijke knipje 15 francs geofferd had, en men mocht zich nog bizonder be voorrecht rekenen indien men zich bij het Zondagsmaal de luxe veroorloven kon van een pond paardenworst a 6 francs, een pond muilezel-sausijsjes a 10 francs, of een ge braden kraai van 6 francs. De allernieuwste lekkernijen waren te koop in circussen en dier gaarden, waar men beerenvleesch verkocht voor 15 frcs.perpond en olifantenham a 20 frcs. per pond... zoo zag het er uit in het be legerde Parijs, zoo zal het er misschien over eenigen tijd uitzien in het geïsoleerde Ber lijn ... Laten we dus voor het oogenblik nog niet al te zwaar zuchten en de 7 H cent voor de versche eieren gelaten uitstellen; er kunnen tijden komen, dat ze, gelijk in Parijs van 1870 tot 120 a 130 centen stij gen, laten we hopen, dat ons deze ramp spoed bespaard blijve. * * Zangen De Duitsehe soldaten, vertelt een patriot tisch blad, gaan zingend in den dood. De keizer heeft zelf acht Vaderlandsche liederen uitgekozen, die door de verschillende leger korpsen meerstemmig zijn ingestudeerd en vór den strijd zullen die prachtig-klinkende liederen de krijgers sterken. Bij menigeen zal het intusschen wel klinken... uit diepte van ellende. ALLEGRA ? ? * Recepten POMMES a LA BRUSCELLOISE l kilogram appelen, 40 gram boter, 40 gram farinova, 60 gram suiker, l ei, 2 deci liter melk, een of ander soort jam, geraspte citroenschil. De melk verwarmen met de helft der boter; zoodra ze kookt, het gezeefde farinova ineens toevoegen. Met een houten Teekening van P. de Jong BRITSCHE OPVATTINOEN Wij zullen 't vrije, heldhaftige Belgenvolk niet laten vertrappen! iimiiiiiiimiiHiiiiiiiiiiminiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmi lepel op een zacht vuur het deeg zoolang bewerken tot het geheel glad is en van de pan los laat. Het deeg in een kom over doen, laten bekoelen, de suiker en de ge raspte citroenschil er in werken, dan de rest van de boter in stukjes, vervolgens het ei, daarna het deeg nog een paar maal flink beslaan. De appelen boren, schillen, in een beboterd geëmailleerd of vuurvast schoteltje schikken, de holten in de appelen met jam vullen, het deeg er overheen laten loopen, zoodat de appelen er geheel door omgeven worden. Het schoteltje pl.m. l uur in een zeer matig warmen oven zetten om het gaar en lichtbruin te doen worden. BROOD VAN GEDEELTELIJK GEBUILDE EN ONGEBUILDE TARWE 500 gram bloem, 250 gram ongebuild tarwemeel en 20 gram gist, zout, ^ liter melk of Vs liter water. Doe het meel in een diepe kom met het zout, maak in het midden een kuiltje, giet hierin 4 deciliter van de lauw-warme melk of het lauwe water, kneed hier zooveel van het omrin gende meel door totdat een dik deeg ge vormd is, zo_rg dat de gist van te voren met de overige lauwe melk is opgelost, giet dit bij het deeg, werk het door het meel en kneed het zoolang, tot het van de handen loslaat. Sla en gooi het deeg nog 5 minuten heen en weer, doe het in een met olie ingesmeerd broodblik, doe wat bloem aan de handen, en druk het van boven glad. Laat het (pl.m. l uur) op een lauw-warme plaats rijzen. Bak het in een heeten oven bruin en gaar gedurende H a l uur. Probeer met een breinaald of het brood gaar is, laat het uit den vorm glij den en op een zeef koud worden. *** PLANTENBOTER Nu de natuurboter door de tijdsomstandig heden niet onder ieders bereik is, raad ik de huismoeders aan, voor den boterham, zich van plantenboter of natura" te be dienen, die tegen den prijs van ?0.50 het pond bij lederen kruidenier verkrijgbaar is. Men moet deze boter echter alleen voor den boterham gebruiken, en dan is het ook absoluut niet te proeven. Men moet ze echter altijd in verschen toestand hebben, daar zij anders een sterke onaangename smaak krijgt. Deze boter wordt door de vegetarische bond bijzonder aanbevolen. A. H. m 9 9 - APENZEEP. Maakt de koekepan als een 1. Zal Uw vaatwerk en kachelzink doen glinsteren. Slijpt de messen zonder kras sen blank en scherp. DE SCHUITUZEEP. BEGRAFENIS-ONDERNEMING J. D. STRUIJS & Zn. Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. NAGANT Automobielen Bonoralo Agentuur voor Nodorland on Kolonita AUTO-GARAGE CENTBAL. Telefoon 498. [Maastricht. DE BONT & LEYTEN'S DROPS El CARAHELBONBOIS met zuiver (loodvrij) citpoenzuur en de fijnste vracht-extracten bereid, derhalve gegarandeerd onschadelijk. Opelke gracht, in elke straat, Wanneer de deur maar open Zielgijhetprachtigresnltaat Van LIEVEGOED's Schuurpreparaat (voor houtwerk, marmer en steentjes). In fiïssche cartons overal verkrijgbaar. ?H mildere dubbel fljne IJkeureB BIJ M. P. POE.L. EM ««? KOON, Rotterdam ERVEN KRAMER WIJDE KAPELSTEEG 4 D AMSTERDAM ? ? TELEPHOON N°266 ? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ? AISTHUIAI. lOHUKLIJKE LUIE BROODBAKKKHIJ levert BROOD bereid nit de BESTE GRONDSTOFFEN. D i ITT H F i TQÏÏD lAUL U. IVAlüM, R. A. PASSEMS, THANS ALLEEN Reguliersgracht 31, AMSTERDAM, Tel. 8393. Speciaal adres voor Corsetten naar maat Ateliers voor reparatiën. MARGABETHA BOAS, Oosterpark 89. Telefoon Z. 5007. Pélpe et MaÉnn Dagelijks te consulteerec VAN RIJN'S STEUNZOLEN (systeem Prof. HOFFA) met opstaanden buitenrand, die de ronding van den hiel omvat, herstellen den platvoet. J. A. MASSINQ, O. Z. Voorburgwal 334, Amsterdam, tegenover het Binnen-Oasthuis. Mevr. G. v. d. BRINK, Corsetière, Keizersgracht 717. EÏTÊ.N A'DU. TKL. 1751. ATELIERS VOOR RËPARAliËN. PI NXTER- BOTER BEGRAFENISVEREENIG1N6 TE AMSTERDAM IV. SAX Jr. P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telef. Zuid 341. De drie Magazijnen voor Horlogerie van Gebr. BREEN, Amsterdam, Rozrocht 53, Nienweiiüt 172, Haarlemmerstraat 11 HOELOGES, PENDULES, KLOEKEN. GOUDEN EN ZILVEREN WEBKEN. ALLEN DRAGEN Kousen en Sokken van WICHER JANSEN UTRECHTSCHE TRICOTA6E FABRIEK UTRECHT. AVIATA" Garantie Kousen en Sokken Gegarandeerd voor 6 maanden. Wij verstrekken gaarne adressen van wederverkoopers.