27 Sept. '14. - No. 1944 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND f l !" l \ f M. l '. l l « l l l l l l l ! t t t l < \ l De Duitsche Keizer met Von Moltke in de buurt van Nancy Het lanceeren van een torpedo in de richting van een vijandelijk schip m iiiiiini i 111111111111 in ui iiiiiiiiiiiijiiii IIIMII mi i HUI iiiiiiiiiiiiiiiiini umi HUI n IIIIIIIHIIIIMIII u iiiiiiiiiu m HIIIIIIIIII iiniiiii min nu m i m iiiiiiimimni MUIII i i m immuun iiiiiim mi mm Und dann muss Belgien selbstverstandlich bezahlen, und wenndasChemnitzerTageblatt schreibt, dass Belgien dreimal bezahlen muss, so hat es vollslandig recht. Nur wiinschen die deutschen Einwohner, dass es noch viel fter bezahlen müsste. Und was Sie dann noch schreiben, dass belgische Einwohner von unseren Soldaten hingeschlachtet worden sind, so kanu ich Ihnen ruhig erwidern, dass diese Handlungsweise im deutschen Heere nicht vorkqmmt. Es ware vielleicht gut, wenn Sieeinmal2Jahre als Qemeiner im Heere dienen müssten, dann würden Sie wahrscheinlich anderer Ansicht werden. Im brigen empfehle ich auch hierfür die Besichtigung an Ort und Stelle. Gewiss ist es wahr, dass belgische Einwohner und zwar auf höheren Befehl erschossen worden sind. Und das war Kriegsrecht! Was würden Sie wohl unternehmen, wenn Sie als Sieger einen feindlichen Ort besetzen und dann erkennen mussen, dass plötzlich Einwohner von hintenher auf die einziehenden Truppen schiessen. Im Frieden nennt man das Meuchelmord und an eine solche Tat schliesst sich ein langwieriger Gericht-pro^ess, der dann in der Regel mit dem Todesurteil endet. Der Krieg andert an der Tatsache nichts, nur die Vollstreckung des Todesurteils geht bedeutend schneller. Was würden Sie in einem solchen Falle machen, aber auf Grund Ihrer Lügennachrichten kenne ich die Antwort schon. Sie würden an die Brust schlagen und würden niemals einen Einwohner des feindlichen Landes erschiessen, sondern würden sich lieber von diesem hinterrücks meuchlings ermorden lassen. Ein geistiger Standpunkt, der vielleicht in den Niederlanden gang und gebe ist, aber merken Sie sich das, fur einen Deutschen passt er nicht. Der Deutsche schlagt mit seiner Faust urn sich und verteitigt sein Leben bis zum Letzten. Und dann merken Sie sich noch eins: Nachdem die Scheusslichkeiten der EinHet daghet in den Oosten" Het concept-telegram van den heer Elout aan den Duitschen Keizer om hem te ver zoeken de historische gebouwen en kunst schatten van België en Frankrijk te sparen heeft niet mogen baten! De zeven eeuwen oude Kathedraal van Reims, waar de Fransche Koningen gezalfd en gekroond werden, volgens Viollet Ie Duc de Koningin der Gothische Kathedralen", heeft, zoo zij niet geheel vernield is, dan toch evenals het schoone gothische stadhuis van Dendermonde een gruwelijke schade geleden. Dood als gij niet anders kunt de menschen," riep R. Rolland den dichter Hauptmann toe, maar eerbiedig de werken van het verleden . Ook zijne woorden zijn in den wind gesproken! Zou dit eene nieuwe en geheel oorspronke lijke toepassing zijn van eene theorie door een anohym Duitsch legeroverste uitgespro ken (zie Figaro van 23 Aug.) dat de oorlog wreed moet zijn om des te sneller tot den vrede te geraken? Dit zou werkelijk de superieur-verfijnde wreedheid zijn, om den vijand zijn verleden te ontnemen, datgene waaraan hij zich moreel weder op zou kunnen richten, de ziel zijner stad, de panden van natio nale en psychische eenheid, die de achtereenvolgende geslachten aan elkaar heb ben overgedragen! De Duitsche regeering stelt tegenover de verzekering der Fransche dat de beschieting der Kathedraal geen militaire noodzakelijkheid'' was, de ver klaring dat de Kathedaal op last van het Duitsche legercommando gespaard zou worden, zoolang de vijand haar niet tot zijn voordeel gebruikte, dat echter in den toren een observatiepost was opgesteld dien men moest verwijderen, dat er niet met zware artillerie is gewerkt, dat de commandant de Hertog van Würtemberg een overtuigd Katholiek is, dat de aanvallende troepen slechts zoo ver zijn gegaan als zij beslist gaan moesten en dat de verantwoordelijkheid op den vijand rust, die het eerwaardig bouw werk onder dekking van de witte vlag trachtte te misbruiken. Niet de geschiedenis", zooals men vroeger placht te zeggen, maar wel de naaste toekomst, als de oorlog geëindigd is, zal hierover het eindoordeel moeten vellen, zooals over Leuven, Mechelen en Dendermonde. Dan zal het geweten en het gemoed der gansche beschaafde wereld" een onpartijdig internationaal onderzoek eischen, opdat zij zekerheid moge verkrijgen in hoeverre het erfdeel van het verleden, dat evenzeer haar eigendom is als dat van België en Frankrijk, een offer is geworden der militaire noodzakelijkheid." Toch kan ons deze overweging niet ver hinderen de vraag te stellen of het Duitsche volk, ondanks dat de regeering blijkbaar de verantwoordelijkheid van den ondergang der Culturschatze" onder den invloed der buitenlandsche protesten begint te gevoelen, zich wel van deze verantwoordelijkheid bewust is ? Het antwoord van G. Hauptmann aan R. Rolland maakt dit niet waarschijnlijk! Ook deze letterkundige beroept zich ten slotte op de uitspraken van den Keizer in het telegram aan den President der Vereenigde Staten. Hij doet afstand van zijn kunstenaarsschap en zijn qualiteit van zelf standig denker, hij onteigent zijn artistieke en intellectueele persoonlijkheid ten gunste van zijne nationale. Hij doet dus wat een vrouw doet die haar kinderen of hare sieraden offert op het altaar des vader lands" ! Wat de beteekenis is van den geboorte grond, van de omgeving die den mensch in zijn kinderjaren vormde, en die de ge heimzinnige bron is, niet steeds van wat hij op lateren leeftijd denkt en gevoelt, maar wel van hoe hij dat doet, de beteekenis dezer geheimzinnige macht wordt wederom ten spijt van lang geliefkoosde democra tische utopieën gevoeld. In een FranschDuitsche oorlog, schrijft het Volk van 22 September, botsen verschillen van tempera ment, geschiedenis, kuituur, levenswijze, zeden en gewoonten, op elkaar, die aan elke redeneering ontsnappen en veel dieper zitten in de menschen dan zelfs de ekonomische grondslagen van den klassenstrijd, daar zij het onderbewustzijn, de oer-instinkten der massa raken. Wie ooit mocht gedacht hebben dat de oppervlakkige praatjes over vaderlandloosheid, afkomstig uit den uitdragerswinkel van het burgerlijk kosmopolitisme, bestand zouden zijn tegen de werking van deze diep uit des menschen ondergrond wellende ge voelens, zoodra de nationale kwestie eenmaal werkelijk zou worden gesteld, die heeft zijne vergissing aan zich zelf te wijten." Van uit dit gezichtspunt zou men in het sacrifizio dell intelletto van een Hauptmann, die zich achter zijn Keizer verschuilt, bijna iets eerbiedwaardigs kunnen vinden, als het niet voortkwam uit de grondelooze diepte van den Duitschen Nationalstolz en van het natio nale egoisme, en als men met de Duitschers onvoorwaardelijk aan de onafwendbaarheid van den hen opgedrongen" oorlog kon gelooven. Wat moeten zij die ondanks de hevige aanklachten van Bethmann Holweg tegen den heer \Asquith niet overtuigd zijn dat de zaak van de vrijheid der Europeesche volkeren en staten" door het Duitsche zwaard" het best be schermd is, die integendeel met Asquith gelooven, dat de Duitsche leer van de stoffelijke kracht, die leidde tot de meening, dat verdragen niets waren dan stukken per kament een zeer kortzichtige philosophie was" wat moeten zij als de consequenties van deze hyperpatriottische stemmingen beschouwen? Voor meer dan 25 jaar heeft Nietszche reeds gesproken over das starke, aber enge Prinzip Deutschland, Deutschland ber Alles." Hij had het slechts over de stemming en de nadeelige, versmorende invloed die dit beginsel op de Duitsche be schaving uitoefende. Thans zien wij die theorie in daden overgaan. Tegen dezen overgang verzetten zich op practische" gronden de Engèlsche staatslieden. Men kan hen geen ongelijk geven! Een hoogstgewichtig moment in den ontzettenden tijd dien wij thans doormaken is dan ook de steeds weer opdoemende vraag naar de onvermijdelijkheid van de uitbreiding van het Oostenrijk-Servisch-Russische conflict over geheel Europa. Is er dan geen waarde te hechten aan het rapport van den ngelschen gezant te Weenen Sir Maurice de Bunsen (Handelsblad 21 Sept.) hetwelk deze, han delende over de besprekingen die hij met graaf Berchtold op het einde van Juli hield in het belang van den vrede, aldus besluit: Ongelukkigerwijze werden deze besprekin gen te Petersburg en Weenen op eens af gesneden, doordat het geschil op gevaarlijker terrein kwam ten aanzien van een oogenblikkelijk conflict tusschen Duitschland en Rus land. Duitschland kwam op 31 Juli tusschen beiden door zijn dubbele ultimatums te Petersburg en te Parijs. Die ultimatums waren van zoodanig karakter dat er slechts n antwoord mogelijk was en Duitschland verklaarde den oorlog aan Rusland op l Augustus en aan Frankrijk op 3 Augustus. Eenïge dagen uitstel (deze woorden zijn door de redactie van het Handelsblad onder streept) zou naar alle waarschijnlijkheid Europa bewaard hebben voor de grootste ramp in zijn geschiedenis. Zouden zij, die aan deze nog niet weer legde woorden waarde toekennen zich de Duitsche opvatting eigen kunnen maken, dat de oorlog Duitschland is opgedrongen en dat het tot het laatste moment getracht heeft den vrede te bewaren? Welke onbevooroordeelde toeschouwer zal kunnen gelooven, dat die Belgische Neutralitat langst durch die Franzosen verletzt war, unter Belgische Zustimmung, ehe Deutschland notgedrungen seinen weg durch Belgien nehmen müsste," zooals de Westfalische Mercur in zijn nummer van 9 Sept. schrijft. Wie hecht er nog aan het sprookje van de schending der Belgische neutraliteit door Frankrijk? Welke reden bestaat er de woorden van Lloyd George in twijfel te trekken die hij in Queen's Hall niet alleen voor de ngelschen maar voor de geheele we reld gesproken heeft: Frankrijk had aan België vijf legerkorpsen aangeboden tot be scherming van zijn neutraliteit. België ver klaarde ze niet van noode te hebben. Het had het woord, de belofte van den Keizer. En zou Caesar een leugen zeggen?"" De oorlog, zeide Koning Albert tot een correspondent van den Daily Chronicle" is het rechtstreeks gevolg van den reactionnairen geest, van het brutale militairisme, en het ergerlijke materialisme dat onder de regeerende klassen en in de onmiddellijke om geving van den Duitschen Keizer heerscht". Gedurende de laatste 5 of 6 jaren had de Koning op zijne reizen en bij gedachtenwisselingen met voorname Duitschers menige gelegenheid gehad het toenemend minach tende en aggressieve optreden van de mili taire kaste op te merken, en hij was dan ook tot de slotsom gekomen dat een nieuwe en gevaarlijke geest Berlijn begon te beheerschen en dat de aanval van den kant van Duitschland verwacht kon worden" (de Tijd van 18 Sept.). Zeer zeker heeft de moedige Belgenkoning in deze woorden althans gedeeltelijk den oorsprong van den ramp aangewezen die nu gansch Europa teistert, en het komt mij voor dat zij die steeds weder herhalen dat niemand den oorlog wilde en dat hij onvermijdelijk was, bij hunne vele zeer zeker juiste beschou wingen een ding vergeten: de Duitsche National-Stolz, en een nieuwe vorm van (be schaafd) barbarisme: de vernationaliseering der Duitschers. Een sprekend staaltje daar van behalve de reeds genoemde brief van Hauptmann aan Rolland vind ik in de re deneering der Kölnische Volksz." van l Sept., die de ontsteltenis van Nederland over de verwoesting van Leuven's en Mechelen's kunstschatten tracht te verklaren door de omstandigheid dat Leuven vroeger een hollandsche" stad was! Waarlijk indien de Kölnische Volkszeitung" zich geen andere sympathie van den vreemdeling voor het verwoeste Leuven kan voorstellen dan uit nationaliteitsgevoel ont staan, dan verwondert men zich ten slotte niet over de bewering der Frankfurter Zeit." dat de zoogenaamde" Kultur" in Frank rijk oppervlakkig en schaarsch is, en geen waarborg levert tegen dwaasheid en bar barisme". (Het Volk, 29 Sept.) De Duitschers schermen gaarne met het woord Kultur", hetwelk zij even gaarne met Deutschtum" identifieeren. Indien het juist is wat de minister Asquith onlangs te Edenburg zeide dat volgens de meening van de leiders van het Duitsche intellect, Duitschland en de Duitsche cultuur de wereld moesten beheerschen", (18 Sept.) dan zullen de andere volken die deze weldaad moeten ontvangen zich van te voren wel de waarde van dit geschenk bewust moeten ! maken. Men hoeft waarlijk nog geen vijand van Duitschland te zijn om voor de beden kelijke zijden dezer nationale zelfoverschat ting ook voor de Duitschers zelf niet blind te zijn. Maar zijn dan de moderne, onder Pruisens Hegemonie opgegroeide Duitschers van na '70 zoo onbekend met de mceningen hunner eigene groote mannen, dat zij niet weten dat Goethe en Nietszche, alsook Langbehn de schrijver van het hypergermaansche, maar vele geniale gedachten be vattende werk Retnbrandt als Erzieher", van oordeel waren, dat n Duitsche Cultur" nog niet bestaat. Op den 3 Mei 1827 zeide Goethe tot Eckermann: Wir Deutschen sind von gestern. Wir haben seit einem Jahrhundert ganz tüchtig cultivirt; allein es können noch ein paar Jahrhundert hin gehen, ehe bei unseren Landsleuten so viel Geist und höhere Cultur eindringe, dass man von ihnen wird sagen können, es sei lange her dass sie Barbaren gewesen." Zou Goethe in het tegenwoordige Duitsch land geen autoriteit meer zijn ? In ieder geval verstaat hij onder Kultur" iets anders dan de Frankfurter Zeitung!! Te Keulen is een vrouw voor den krijgsraad gebracht, zegt de N. Rott. van 22 Sept., wegens een uitlating in een buurpraatje. Ze had gezegd dat de Duitschers in België barbaarsch waren te keer gegaan, dat zij zich schaamde een Duitsche te zijn, en dat de vijanden meer gevoel hadden dan de Duitschers. Deze vrouw die wegens grober Unfug" tot den burgerlijken rechter is ver wezen, heeft waarschijnlijk nooit het woord Kultur" gehoord, en weet niet of men het met een C of een K moet schrijven. Het zou echter wel eens kunnen zijn dat de Duitschers, willen zij Goethe's voorspel ling waar maken, weer terug zullen moeten gaan tot het standpunt van zelfinkeer dezer naïef spontane vrouw. Gelukkig echter staat zij niet geheel alleen. Volgens Het Volk van 22 Sept. is dr. Liebknecht België gaan be zoeken en heeft hij zich ter plaatse door zijne partijgenooten laten inlichten. Toen hij de plunderingen en verwoestingen had aanschouwd was Liebknecht van oor deel dat de handelwijze zijner landgenooten niet was te verschoonen. Hij sprak de hoop uit, dat het Duitsche volk weldra met de waarheid zal bekend worden." Het daghet in den Oosten! 23 Sept. At DlEPENBRQCK * * # Das können Sie sich gesagt sein lassen und wollen es sich merken! Wij ontvingen naar aanleiding van ons in 't Duitsch gestelde, zooals men zich herinnert zeer gematigde, hoofdartikel o. a. dezen brief van den directeur van een Ingenieur- und Architectur-Bureau" te Chemnitz. Wij ver talen hem niet, daar hij daardoor verliezen zou: Amsterdamer Weekblad voor Nederland, Amsterdam m. In der Anlage sende ich Ihnen das Hauptblatt des hiesigen Chemnitzer Tageblattes und bemerke von vornherein, dass ich Ihnen deutsch schreibe und wohl annehmen kann, dass Sie denselben nicht werden lesen können. Sie werden aber Gelegenheit haben sich diesen Brief bersetzen zu lassen. Ich habe darin einen Artikel rot angestrichen der Ihrem Blatte entnommen ist um hier veröffentlicht zu werden, was Ihnen wahrscheinlich eine Freude bereiten wird. Nur die Kritik wird Ihre Freude vergallen und das mit Recht, denn ich habe es nicht fur möglich gehalten, dass die Zeitung eines neutralen Landes, welches noch dazu so nahe am Kriegsschauplatz liegt, einen derartigen niedertrachtigen und verleumenden Artikel in die Welt setzen kann. Haben Sie denn wirklich solche Angst vor Deutschland, oder ist die Angst jetzt erst gekommen, nach dem Sie diese unvermuteten Leistungen und die herrlichen Siege der deutschen Armee kennen gelernt haben. Ich muss dies an nehmen, wo Sie so nahe am Kriegsschauplatz liegen, und umso ekelhafter ist die bewusste Verbreitung der Unwahrheit. Sie werden wahrscheinlich hauptsachlich von englischen, französischen und belgischen Nachrichten bearbeitet worden sein und ich muss ja zugeben, so grossartig die deutsche Armee ist, in einem Punkte sind uns unsere Feinde um ein bedeutendes uberlegen und das ist die abgefeimte bewuste Lüge. Zu dieser ist allerdings kein Deutscher und vor allem kein deutscher Soldat und Staatsbeambter zu gebrauchen.Bei uns herrscht die Wahrheit, das können Sie sich gesagt sein lassen und wollen es sich merken. Sie schreiben dann weiter, dass wir Belgien zur Zahlung heranziehen wollten. (Wij had den geschreven : Gij waart verplicht de Bel gen schadeloosstelling te betalen, maar nu doet gij ze nog geld toe betalen. Red.) Nun, warum denn nicht ? Ist vielleicht Belgien unser Freund? Fahren Sie doch einmal nach Belgien und sehen Sie sich die Schlachtfelder an, da werden Sie mit Ihren eigenen Augen sich berzeugen können, dass dort keine Freunde, sondern die erbittertsten Feinde sich gegenuber gestanden haben. Mirscheint aber, Ihr Blatt wird jetzt von Lehrjungen redi giert, denn jeder erwachsene Mann muss schon aus der Schule wissen, dass es noch nicht vorgekommen ist, so lange die Sonne die Erde bescheint, dass der Sieger den Besiegten auch noch dieKriegskosten bezahlt. Wenn man so etwas liesst, dann greift man sich an den Kopf und fragt sich, ob der Schreiber einer solchen Ansicht denn noch bei Verstand gewesen ist. Ich empfehle Ihnen den Urheber dieses Artikels zum Artzt zu schicken aber zu einem guten, damit er sich einmal auf seinen Verstand untersuchen lassen kann. Wir haben gesiegt, wir wollen siegen nnd wir werden siegen. immimiiiimmimlt J.KRUGER « 47?49 Ncordeinde :- 'sGRAVENHAGE -: lotae Sdiildefpn j1.- en Ipirellu -: iiniiiiimiiiMimiiimiMiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiHi CLICHÉS RECLAMETEEKENINGEN JANDEWIT UTRECHT TEL. 2351. 'TBINNENHUI5 INRICHTINGTOT MEUBELEERING EN VERSIERING DER WONING DIRECTEUREN JAC VAN DEN BOSCH EN W. GIEBEN GED COMMISS? H P BERIAGE EN LSIMONS RAADHUISSTRAAT 48-50 AMSTERDAM N. V, TECHNISCH BUREAU v/h MOENS & BECK, AMSTERDAM, ROKIN 122. Importeurs van aringpatstaal. Brandvrjj materiaal voor plafonds, vrijstaan de wan den, trapbeschietingen, enz. in Kerken, Scholen, Kantoorgebouwen, Fabrieken, Schouwburgen, Woon huizen, Boerderijen, Stallen, enz. Monsters en nieuwe prospectus-prijscourant wor den op aanvraag gratis toegezonden.