Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
27 Sept. '14. No. 1944
: wohner gegen einziehende Truppen und dan n
die gemeinen bestialischen Behandlungen
unserer Verwundeten, denen die Bevölkerung
bei iebendigem Leibe die Augen aussticht,
die Hande abhackt, die Zunge ausreisst und
sie sonst noch in nicht wiederzugebender
Weise qualt, hier im deutschen Reiche
bekannt geworden ist, berrscht im ganzen
Volke nur eirie Meinung, welche im folgenden
Satze gipfelt:
Das Blut eines einzigen deutschen Soldaten
Ist doppelt mehr Wert als alle Bauten,
Kunstdenkmaler und all die gesamte
Einwohnerschaft des' Dorfes oder der betreffenden
Stadt. So, wenn Sie nun ehrlich sind, so
wollen Sie im Anschluss an Ihren Artikel
diese Erwiderung in Ihrem Blatte ver
ffentlichen. Ich schliesse m i t der Bemerkung, dass
ich Ihnen gegenüber meine Hochachtung
nicht zum Ausdrucke bringen kann.
A. MAIRICH
De handteekening A. Mairich" onder
dezen brief omvat in originale een opper
vlak van ruim vijf centimeter hoogte bij
tien centimeter breedte: een dus heel be
scheiden omvang in vergelijking met den
omvang van den mond van den geachten
schrijver.
Als men den brief hardop voorleest, met
de stemverheffing van een politiechef,
feldwebel of Pruisisch generaal majoor is het
een zeer mooi nummer voor soirees en
intieme avondjes. Men kan het dan noemen,
als pendant van de Faust van Goethe, de
Faust (zie boven) van A. Mairich.
Intusschen: Moge nimmer deze «geest",
die in een edeler Duitschland wel bespot
(door Simplicissimus etc.) maar toch geduld
wordt, over ons (ouder) volk komen!
RED.
* 4 *
Langs het oorlogspad
Een uitknipsel waarvan wij de herkomst
niet kennen:
WIE IN HOLLAND GEHETZT WIRD. Vor
uns liegt der Telegraaf von Samstag,
5. September, mit einer groszen
Zeichnung, auf welcher vier grosze flamische
Maler mit den Antwerpener Turm im
Hintergrunde dargestellt sind, wie sie
als Hetzer verbrannt werden, wahrend
deutsche Soldaten davor Wache halten.
Die Zeichnung rührt her vom den
Deutschenfeinde Raemaekers, der in dem
Wochenblatte de Amsterdammer seit
vielen Jahren die Abneigung gegen
Deutschlandschürt Seltsamerweise meint
jetzt dieses deütschfeindliche Blatt durch
einen deutsch" geschriebenen offenen
Brief auf die Stimmung in Deutschland
Einflusz nehmen zu mussen. Wir fragen
uns: Woher nimmt gerade ein solches
Blatt dazu den Mut und ferner den
Glauben, von deutscher Seite ber
cksichtigt zu werden?
Neen, 't is ook maar beter niet te
berücksichtigen" De man is goed op de hoogte.
Uit de wereld van jacht, duel en krijgszucht
In de Vossische Zeitung vonden wij dit
telegram uit Karlsruhe over den gewonden
zoon van keizer Wilhelm:
Prins Joachim von Preuszen hat an
die Groszlrerzogin Luise von Baden
folgende- Depesche gerichtet: Durch
Gottes Gnade war es mir vergönnt im
Schrappnellfeuer für unser geliebtes
Vaterland verwündet zu werden. Du
konnst Dir denken, wie stolz ich bin.
Das Eiserne Kreuz 1. Klasse wird mich
stets an diesen schönsten Tag meines
Lebens erinnern."
?* De Grieken waren geen bewonderaars van
kwetsuren.
* * *
Papa Wilhelm
Als bei Longwy der Kronprinz stramm
Die Welschen bers Feld getrieben,
Erging ein Kaisertelegramm
An Frau Cacilie unterschrieben:
Papa Wilhelm".
Wie schmeckt das Wörtchen nach Humor,
Nach Liebe und nach edler Reife.
Das duftet fast, so kommt mir's vor,
Wie Vater Bismarcks lange Pfeife:
Papa Wilhelm"!
Es atmet stolze Frohnatur
Der Siegesgrusz für Frau Cacilie!
Und dieser Vater ist nicht nur
Für seine eigene Familie
Papa Wilhelm"!
Für's ganze grosze Deutschland jetzt
Ist Wilhelm ein Papa, ein rechter,
Auf den wir unser Heil gesetzt
Als treue Söhne, gute Töchter:
Papa Wilhelm"!
Und liegt erst dem gewalt'gen Mann
Der Feinde Schar beskgt zu Füszen,
Als Sieger wollen wir ihn dann
Am Brandenburger Tore grüszen:
Papa Wilhelm"!
G. H.
(Ongewijzigd uit een der Duitsche week
bladen overgenomen.)
9 9 *
Inhoud van Tijdschriften
De Gids, Sept. '14: Augusta de Wit, Het
zwervende zeevolk roept den wind. J. I.
de Haan, Liederen. Carel Scharten,
BeetsHildebrandt, 13 Sept. 1814-13 Sept. 1914.
De geheimen der Camera Obscura. Mr.
dr. C. P. Burger Jr., Horatius voor ieder
een". G. Busken Huet, Middeleeuwsche
vervalschingen. Prof. D. van Blom, Een
les van veertig jaar. Johan Toot, Ver
zen. C. L. Schepp, Over zee-krijgskunde.
Dirk Coster, Marginalia. Dr. Jan Veth,
Ouds en nieuws over Rembrandt's Nacht
wacht. Buitenlandsch overzicht.
Bibliographie.
De Nieuwe Gids, Sept. '14: G. van Hulzen,
Aan 't lichtende strand (vervolg». Felix
Timmermans, De klokken van Rome; De
Kruisen; De vruchtbaarheid; De wereld in.
Victor E. v. Vriesland, Oorlog (vier brieven)
Frans Erens, Uit het dagboek van een
grensbewoner. Johan Borgman, In
fabrieksbuurt. P. H. v. d. Kemp, De stichting
van den Botanischen Tuin te Buitenzorg.
T. Landré, Kentering. Joannes
Reddingius, Morgenrood (gedicht); J. L. Walch,
Het Helder Heil (gedicht). Hein Boeken,
Aanteekeningen over Kunst en Letteren:
I Vrede II Vooruitgang. J. R. v. S.,
Bibliographie. Willem Kloos, Litteraire
Kroniek. Fransch Netscher, Binnenl. Staatk.
Kroniek. Chr. Nuys, Buitenl. Staatk.
Kroniek.
Groot-Nederland, Sept. '14: Ada Gerlo,
Herinneringen. J. Dijkstra, Dreigende
stilte. Eduard B. Koster, Het leven, het
tooneel en het drama ten tijde van
Shakespeare. (slot). A. H. van Feen, Wat
altijd blijft. Herman Poort, Literatuur.
De Beweging, Sept. '14: Albert Verwey,
De verwoesting van Wezet. Jacob Israël
de Haan, Hollandsche Crimineele Politiek
(Een tuchtschool). Nine van der Schaaf,
Heerk Walling (die een veertig jaar geleden
jong was) IV. Jooske v. d. Brandeler
den Beer Portugael, Drie gedichten.
Jac. Isr. de Haan, Joodsche liederen.
Albert Verwey, Boeken, menschen en
stroomingen: Totius' Rachel.
Onze Eeuw, Sept. '14: Dr. P. J. Blok,
Oorlog. J. Bosboom Nz., A. L. G.
Bosboom-Toussaint en Nicolaas Beets. Dr.
A. H. Kan, Nicolaas Heinsius in Italië 1646
1648) I. Nico van Suchtelen, Dante's Vita
Nuova (Het nieuwe Leven) (slot). E.
Franquinet, Wintermorgen. Mr. W.J.M.Ben
schop, M. J. R. Thorbecke als verzorger van
's lands weerbaarheid I. C. K. Elout,
Binnenlandsch overzicht (De instorting).
Leestafel.
irilllllllllMlllllllllllllllHl
FINANCIËLE
& ECONÖNflSCHÊ'KRQNIER
Het was wel te voorzien, ofschoon er dan
toch wellicht geen rekening mee is gehouden
bij het besluit om de beurs eerst te hero
penen wanneer men de tijdsomstandigheden
daarvoor geschikt acht dat de drang om
zaken te doen eerder zou herleven dan ge
zegde omstandigheden zouden veroorloven
de beurs wederom open te stellen.
In de benardheid des oogenbliks was een
overwegend aantal leden der vereeniging
voor onmiddellijke sluiting en die wensch
was van zoo onstuimigen aard, dat het be
stuur zich genoodzaakt zag toe te geven.
Maar vele dierzelfde leden scholen reeds
geruimen tijd samen op niet-officieel gebied,
om zoo mogelijk tot zaken te komen."
En dientengevolge ontmoet men dagelijks
biedende en latende prijzen van fondsen
van allerlei slag, soms ook koersen waar
tegen transacties zijn afgedaan of wel enkel
taxatie-prijzen. Ze zijn niet veel in aantal,
doch bepalen zich hoofdzakelijk tot enkele
staatswaarden, binnenlandsche beleggings
fondsen, en Amerikaansche of inheemsche
speculatieve soorten.
De affaires, die worden afgesloten ge
schieden natuurlijk contant; er zijn dus van
tijd tot tijd koopers in de markt die, te
recht of ten onrechte van meening zijn, dat
de fondsen waarop zij hunne keuze hebben
laten vallen, op het niveau 't welk deze thans
innemen koopwaardig zijn.
Deze niet-officieele afdoeningen hebben
ontegenzeggelijk eene goede zijde; zij bie
den nl. diegenen, die zich te veel bezwaard"
achten, de gelegenheid om tegen waarlijk
niet al te onereuze koersen hunne positie
te verlichten.
Voorshands geschiedt dit echter nog op
geringe schaal, zoodat het nog moeielijk
van eenig wezenlijk effect kan zijn en dan
staat als schaduwzijde daartegenover, dat
geheel deze handel indruischt tegen de be
doelingen van de beurswet. Het is natuurlijk
niet tegen te gaan, wijl het ieder vrij staat
onderhandsche zaken te doen, doch daar
eerlang de door den minister ingestelde
commissie, de eerste koers noteeringen
zal moe.ten vaststellen van de fondsen,
waarin weer officieel zal mogen worden
handel gedreven, zouden de koersen waar
tegen nu en dan affaires worden afgesloten,
allicht een suggestieven invloed kunnen uit
oefenen, welke in vele gevallen niet
gewenscht ware.
Hoe men trouwens vór de beëindiging
van den strijd tot eenige gefundamenteerde
waardebepaling zal kunnen komen, is een
niet gemakkelijk op te; lossen probleem.
Immers na dien afloop heeft men in elk
geval bepaalde gegevens, die zullen blijven
ontbreken zoolang de strijd nog zoo onbe
slist blijft gelijk hij thans is.
De strijdende partijen nl. zullen allen eene
matelooze behoefte aan nieuw kapitaal
?hebben, doch treedt een van beide als be
slissend overwinnaar uit de worsteling, dan
zal de andere bovendien een zoodanige
oorlogsschatting worden opgelegd, dat zij
jaren lang voor goed geknauwd is. De
waarden van den Staat, dien zulk een lot
treft, zullen veel sterker in koers
deprecieeren dan die des overwinnaars en uit dien
hoofde blijft elke koersbepaling, voor dat
definitieve resultaten zijn bereikt, van twij
felachtig gehalte.
IIIEIIIIIIIIItlllllllllllllltllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIlnlIMIIMMIIIIIIIIIIIIIIIII llmlIIIIIIIIIIIIMIIlmlIIIIMMfl
Ie Twentsehe Baokvraniw
B. W. Blideosteini Co.
Er zal bovendien nog met zooveel andere
factoren rekening moeten worden gehouden
ten opzichte van handels- en industrieele
waarden, dat de arbeid der commissie waar
lijk een hoogst moeielijk karakter zal dragen.'
Wat dat betreft werken de noteeringen,
die thans dagelijks worden vermeld, storend.
Want de bedoeling is om de koersen ge
leidelijk op een lager niveau te brengen en
met dusdanige verschillen, dat het den geld
nemers mogelijk wordt om van lieverlede
het ontbrekende surplus aan te vullen;
evenwel.voor enkele zware"speculatieve waarden
als b.v. aand. Koninklijke, worden koersen
genoteerd, die 'op verre na niet overeen
stemmen met een dergelijke intentie.
Wat nu, indien zoo'n koers later officieel
50 a 75 pCt. hooger wordt gesteld ? Zoo
geeft dan deze onderhandsche afdoening
van fondsen-transacties aanleiding tot be
denkingen, hoewel ze, zoo wij deden uit
komen, toch ook hare waardeerbare zijde
heeft.
Voorloopig echter zal zij, zoolang onze
kerheid op elk terrein blijft heerschen, geen
groóten omvang aannemen; voor al te veel
bezorgdheid omtrent storing der plannen,
door de beurswet beoogd, is derhalve even
min plaats.
De nieuwe Duitsche rijksleeningheefteen
succes gehad als men mocht verwachten
van het uitbundige patriottisme onzer na
buren ; op de schatkistbiljetten-leening a M.
l.milliard is ingeschreven voor M
1320.millioen, op de rijksleening van .onbepaald be
drag voorMk.3070.milloen, in totaal dus bijna
voor 44/io milliard mark.
Opvallend zijn daarbij de overtalrijke
kleine inschrijvingen uit den midden- en
kleinen stand; de spaarpenningen zijn duch
tig en met vreugde aangesproken. Maar
meer dan van ideëele waarde is dit succes
niet.
Immers de opbrengst van al die
milliarden beteekent onmiddellijke verzwakking
van het nationale draagvermogen, aangezien
zij alleenlijk en uitsluitend worden aange
wend voor volmaakt improductieve doel
einden. In dat geval verkeeren de andere
strijdvoerende partijen natuurlijk eveneens,
doch zij zullen allicht eenige meerdere kans
hebben om ook uitlandig te leenen.
Doch al zou die mogelijkheid zijn buiten
gesloten, het feit, dat Duitschland en Oosten
rijk tijdens den oorlog volkomen geïsoleerd
zullen blijven en hermetisch afgesloten van
elk buitenlandsch voedingskanaal, wat geen
zins het geval is met de
Fransch-EngelschRussische rijken, maakt, dat deze in een
veel gunstiger positie verkeeren.
Duitschland en Oostenrijk zullen al dien
tijd geheel op eigen wieken moeten drijven
en vooral voor het laatstgenoemde rijk zal
dit een hoogst moeilijke corvée zijn.
Welke diep ingrijpende gevolgen boven
dien de economische strijd-politiek van Enge
land heeft, blijkt niet slechts uit de volslagen
desorganisatie van de industrie in het
Vereenigd Koningrijk zelve, doch ook uit die
van de Amerikaansche goederen-markt.
De uitvoer van de voornaamste stapel
producten is voor een groot deel stilgelegd,
wijl Duitschland niets kan betrekken;
wederkeerig kan ook dit land niets uitvoeren
en aangezien b.v. de textiel-industrie in
Engeland en Amerika grootendeels afhan
kelijk is van de chemische fabrieken in
Duitschland, daar deze de verfstoffen leve
ren, zullen binnen kort niet anders meer
dan ongekleurde stoffen worden bereid.
Dit zijn maar enkele voorbeelden uit
tallooze.
Andere gevolgen worden ook hier weer
aan den lijve ondervonden.
Het geheele scheepvaartverkeer is ontred
derd en daardoor is de International
Mercantile Marine Cy, die reeds jaren lang in
eene precaire financieele positie verkeerde
niet meer in staat op de rente op de 4Vs pCt.
obligatieleening, die hier te lande in groote
bedragen onderkomen heeft gevonden, te
voldoen.
Een standbeeld van den modernen Mercurius
iiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiimiiiii
Een desbetreffend officieel communiqu
meldt, dat de Mij., het uit dien hoofde
voorzichtiger heeft gevonden om hare
onderhoorige maatschappijen te veroorloven de
kasmiddelen te behouden en 't dezen zoo
doende mogelijk te maken het bedrijf voort
te zetten en aan hare verplichtingen, voort
vloeiende uit den bouw van nieuwe schepen
te voldoen.
Wij vreezen echter, dat deze
euphemistische redenen als vlag dienen om een
twijfelachtige lading te dekken en met dit
feit van de niet betaling der rente op de
obligatieschuld eene reorganisatie der Trust
wordt ingeluid. Op dat bericht was de no
teering der obligaties 30 a 25 pCt.
Zoo bereidt Amerika ons staag onaange
name verrassingen; de insolventie van de
International Steam Pump Cy en de daaruit
voortvloeiende benoeming van een comit
ter bescherming van de 5 pCt. obligatie
houders dezer Mij. ging immers nog slechts
kort aan dit nieuwe feit vooraf.
De moeilijkheden, die Engeland ons in
den weg legt met ons scheepvaartverkeer
worden van hoe langer hoe ernstiger aard.
Nauw verheugt men zich in eenige her
leving van dat verkeer of het wordt door
onzen overzeeschen nabuur den kop inge
drukt, wijl alles naar believen voor contra
bande wordt verklaart.
Gelijk dezer dagen de ertsverschepingen
uit Spanje overkwam, daar dit erts eene
Duitsche bestemming heeft; Wm. H.
Mullers scheepvaart en Mijn-maatschappijen
zullen daarvan in 1915 de gevolgen
aantoonen.
En wanneer zal deze onzalige strijd nog
eindigen?
Het coupon-wee wordt van lieverlede wat
minder scherp.
De formaliteiten, bij de inwisseling van
onderscheidene soorten voorgeschreven, blij
ven gehandhaafd, doch overigens is er vrij
groote zekerheid, dat de meeste
buitenlandsche, in October vervallende coupons, zullen
worden gehonoreerd, zoo b.v. die der Rus
sische Staats- en spoorwegleeningen, der
tabaks-Portugeezen e. d.
De wisselkoersen krijgen langzamerhand
meerdere stabiliteit: de groote vorderingen,
welke wij op Duitschland hebben, zijn oor
zaak dat de zichtkoers op Berlijn ca. 56 is
gedaald; die op Londen daalde wel tot bij
kans 12, tengevolge van de aankoopen van
Indische rietsuiker door de Engelsche re
geering.
De affaires met de overige landen zijn
slechts minimaal.
25 Sept.
V. D. M.
KAPITAAL: f 15.165.O52,5O RESERVEN: f6.729.497.14
HOOF l Ui 4T¥TOORt
AMSTERDAM, Spuistraat 138/144.
(voor wier verbintenissen De Twentsche Bankvereeniging
B. W. Blfldenstein & Co., ten volle aansprakelijk is)
AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139:
LOftDEN, B. W. Blgdenstein & Co., 55-56 Threadneedlestr ;
ENSCHEDE, B. W. Blpdenstein Junior:
ALMELO, Ledehoer & Co.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct opvorderbaar .................. 2 pCt.
TIen dagen opzegging ................ . 2Vs
Een Maand vast Gemiddelde prolongatie-koers met een maximum van 4
Drie Maanden opzegging .... 3 pCt. | Van den dag der opzegging
Zei Maanden . . . . 3J4 af wordt Va pCt. minder
Een Jaar .... 4 | rente vergoed.
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 1.65 per kwartaal
?++?++??+?*????
'/? - LEVENSVERZEKERING -BANK
^AMSTERDAM"
Directeuren: M" N.C.M.SMITS vw OIJEN. - JE..J BONmt\E Adj -Dir D A.AE.IJELTS.
Ontvang- en Betaalkas,
Vergoeding der Depositorente.
Met ingang van heden wordt de
rente-vergoeding vastgesteld als volgt:
Met n dag opzegging ... 2 pCt
(Bedragen tot ?20.000 zijn terstond
betaalbaar)
Met 10 dagen opzegging . . 2Vs pCt
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving vol
gens reglement.
SAFE DEPOSIT-INRICHTING,
geopend:
op werkdagen van 8% tot 5 uur.
beursvacantiedagen n 8% 4 n
Loketten van ?2.50 per maand (?10.
per jaar) en hooger te huur voor bij
de Directie bekende of geïntroduceerde
personen.
Amsterdam, 12 Sept. 1914.
1 iiiimiiiiMiHiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiitmiMiiiitmiiiMiitii
De RENTE-CASSA,
Heerengracht 179, (geb. Assoc.-Cassa),
AMSTERDAM.
Kapitaal .... ?
1,000,000.Beaerrefonds . . 1,158,713.37.
Rentevergoeding roor gelden Deposito
Met l dag opzegging (bedragen tot
?5000 direct te ontvangen) pCt.
10 dagen opzegging . 2%
Voor l maand fixe . . . *Vs
2 en 3 maanden fixe 3Vj
l jaar fixe .... 3%
Amsterdam, 12 Sept. 1914.
ItlllllllllllllllllllllllllllllllMllllllllllllllllllllllllltlllllltllllllMIIIIIIIIIMMIIIIttllllllMflllllllllllllllMIIIIIIIIIMIIIIlnlIlnlIlllllllll
Standaard Hipothiekbanli, ti Rotterdam
Directie: Mr. H. H. O. Oastendflk enJhr.
H. F. Schnnrbeque Boeye.
De Bank verstrekt gelden onder
eerste hypothecair verband en
geeft 4Vs en 49éPANDBRIEVEN
uit onder controle van het
Algemeen Administratie en
Trustkantoor te Rotterdam.
HEERENGRACHT 560, AMSTERDAM
stelt verkrijgbaar 4% pCts
Pandforieven tot den koers van 1OO pCt.,
gecontrasigneerd door de
Nederlandsche Trust-Maatschappij.
De 41/»pCts. Pandbrieven zijn binnen
5 jaar na afgifte niet uitlootbaar, terwijl
de houder 10 jaar na afgifte ten allen
tijde het recht heeft tot pari-koers in
lossing te eischen.
Rott. Hypotheekbank T. Neder!.
Volteekend Maatsch. Kapitaal ? 5.000.000
Reserve/609.920.16
Geeft geld op eerste hypotheek zon
der vooruitbetaling van rente. Inlich
tingen te bekomen ten kantore der
Bank, Gedempte Bierhaven 25, of bij
hare Agenten.
De Directie:
ED.HOYER,Mr.W.V.ROSSEM,Mr.TH.REEPMAKER
Verschenen:
Inlichtingen ten dienste van het publiek.
Met tal van bijlagen
DOOR
R. J. BOTMAW
Commies H. IJ. S. M.
PRIJS 60 CENTS.
Uitgave van
VAN HOLKEMA & WARENDORF,
AMSTERDAM.
SAFE DEPOSIT
Heerengracht 531?537,
Weesperplein 1,
Overtoom h/Ie Const. Huygensstr.,
Willemsparkweg 80,
verhuurt aan bij haar geïntroduceerde personen SAFE
LOKETTEN in hare Brand- en Inbraak vrij e Kelders.
Reglementen zijn aan bovenstaande kantoren verkrijgbaar.
rdamsche
Maatschappij van verzekering tegen ontvallen
Nr.J.PJan C,Rotterdam..
Indiyidueele
Ongevallenverzekering.
Directie: P. B. MEES, J. BRITNSTIXG.
Hoofdvertegenwoordiger voor Ned. Oost-Indië:
N. J. TAKKEF, Simpang, Soerabaia.
H.AV.BANK.SCHIEDAM
ONGEVALLENVERZEKERING