Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11 Oct. '14. Noi 1946
DE PERS
E5=^fe:Ed=^^fEE^
Wat ik U thans ver - tel - len ga, Ge - schied - de
in
A - - me - ri - - ka, Waar twee ge - wel -,dig gro - te
bla - den con - cu - reer - den. Van uit New - York stuurt men een
vent, die Wash -ing - tons cor - res - pon - dent, die de nieuw-ste
inhouden
^^^^^^^^^=^==^=^^è==========^
?*?-»- ?*?
nieuw-tjes hem be - kend, te - Ie - gra feer --de.
Ons vak eist mannen-van-stavast.
De journalist is 's levens gast!
Hem past geen talmen en hem past ook geen
reflexie.
U hadt 't bericht uit d' rste hand!
Meneer, gebruik toch je verstand:
U was er reeds vórdat de brandweer op
kwam dagen!
Nu heeft een inder de primeur;
wat kopen we voor dat gezeur?
U hebt geen flair, u hebt geen fleur,*u bent...
ontslagen!"
Moraal:
Amerika! Gij zijt een hel.
Zo'n direkteur bij ons lijkt wel
de zoete engel Gabriël! Pas op, wie lacht er?
Hier heb j' een kollegiale band.
Hier vlieg je zo maar niet in brand,
en bovendien is hier je krant... een dag ten
achter!
F1NANC
& ECONOMISCHE
De Pers!
(Een conte cruel")
DOOR ED. COENRAADS
Dédiéa M. VICTOR AUBURTIN, Paris
Wat ik u tans vertellen ga,
geschiedde in Amerika,
waar twee geweldig grote bladen
konkureerden.
Van uit New-York stuurt men een vent
als Washingtons korrespondent,
die de nieuwste nieuwtjes hem bekend,
telegrafeerde.
Dat merkt de konkurrentie-krant,
en die is drommels bij de hand
en stuurde daadlik k zo'n kwant naar 't
zelfde oord toe.
Dit tweetal leefde op slechten voet,
ze dronken graag malkanders bloed,
en voegden aan hun strakke groet geen sim
pel woord toe.
Naar 't telegraafkantoor ge-raced
wanneer er wedstrijd was geweest, '
opdat 't publiek de uitslag leest in de
posteditie.
Soms: vór 't loket een vechtpartij.
Nooit kollegiale fuiverij
en nimmer blauwtjes-leggerij". Gén
koalitie!
Dus iedre dag, ja ieder uur
maakten z' elkaar het leven zuur
om voor hun baas maar 'n goed figuur te
kunnen maken.
De hoofdredacties juichten 't toe.
D'uitgevers lachten blij-te-moe;
die vragen nooit naar waar of hoe... Zaken
zijn zaken!
il IIIIIIIIIIMIIII i n iiimiiiiimiiiiiimiiiii i m
Op zeekren dag vloog 't huis in brand
van d'ëne pers-representant.
Van schrik voelt hij zijn rechterhand eens
klaps verlammen!
Zijn vrouw, zijn kind, zijn meid, zijn knecht,
zij werden in de as gelegd",
zijn woning werd gelijk men zegt
een prooi der vlammen".
De journalist, ach kassian,
kreeg daar subiet een huilkramp van.
Het duurde een dag vórdat de man de
kop opbeurde.
Intussen was die andre vent
naar 't telegraafkantoor gerend:
hij had wel drie kolom gepend, waarmee
hij geurde!
Hij renommeerd' en geurde met
de Slachtoffers, volgens portret l"
Daarbij: een situatieschets, duidlikheidshalve;
en dan 't verhaal, en 't droevig lot
van hem die achterbleef, tot slot.
Plus nog een plechtig moge God!" (Hij
hield van zalven.)
Maar hij die eenzaam achterbleef,
ontving een brief, en daarin schreef
de hoofdredactiehoogst-beleefd, dat-ie werd...
vervangen!
Omdat de direkteur ook hij!
zér kondoleerde, maar dat zij
over 't geval" geen woord kopij hadden ont
vangen.
Schandalig slecht hebt u de kans
op een primeur benut. (Nochtans
sturen wij morgen u een krans, namens
direktie.)
De oorlog duurt nog slechts ruim twee
maanden en thans reeds wordt het met den
dag pijnlijker voelbaar, welk eene totale
ontreddering van het economische leven in
de neutrale zoowel als in de oorlogvoerende
landen het gevolg van dien krijg is.
Die toestand is ten deele een onmiddellijk
gevolg van den strijd, anderdeels door daar
uit voortvloeiende bijkomstige factoren ge
schapen. Zoo zijn b.v. de bijna geheel stil
gelegde industrie en handel in de strijdende
landen in de eerste plaats een gevolg van
het onttrekken van arbeidskrachten op groote
schaal ten behoeve van het leger, doch in
de tweede plaats van de geldende bepalin
gen van' het oorlogsrecht ten opzichte der
neutrale staten, die geen goederen mogen
uitvoeren naar een der oorlogvoerende par
tijen die als contrabande worden aangemerkt.
En daar Engeland, dat in hoofdzaak een
economische strijd voert, bijna alles wat den
tegenstander zou kunnen dienen, als con
trabande beschouwt, wordt diens industrie
en handel nog meer gefnuikt, terwijl juist
door het optreden van Engeland ook de
kleinere neutrale landen deerlijk worden
getroffen, waartoe de represaille-maatregelen
van Duitschland nog het hunne bijdragen.
Waar de oorlogvoerende mogendheden
dus middellijk en onmiddellijk den ruïneuzen
invloed van den strijd ondergaan, is het
niet te verwonderen dat men zich thans
reeds in menigerlei opzicht in een
onverkwikkelijken toestand bevindt.
Zoo gaat men er in Duitschland wel prat
op, dat de oorlogsleening er zoo glad in is
gegaan, doch men verheelt zich, dat hierbij
toch kunst- en vliegwerk moest worden toe
gepast. Immers, wie niet over contante mid
delen beschikte, kon effecten beleenen bij
de Darlehenskassen, waarvan bijv. niet alleen
particulieren, doch ook spaarbanken een
ruim gebruik hebben gemaakt. De
beleeningskassen verstrekten dus geld tegen onderpand
om met dat geld de nieuwe rijksleening te
kunnen betalen.
Dat zulke transacties ten slotte uit moeten
draaien op eene enorme vermeerdering van
de bankbilletten-circulatie, ligt voor het
grijpen.
Men krijgt er geen geld mee het land in
en dat zou toch gewenscht zijn vooral omdat
de betalings-balans thans voor het Duitsche
rijk zoo buitengewoon ongunstig is. Het
schijnt dan ook, dat sommige Duitsche firma's
hebben getracht hunne schulden met deze
nieuwe rijksleening af te betalen, wat echter
wel een onbeteekenend succes zal hebben
gehad.
De behoeften van Duitschland zijn door
den oorlog zoo vermeerderd en kunnen door
den eigen handel, wijl het overzeesche ver
keer totaal is stopgezet zoo weinig worden
bevredigd, dat het geheel op den invoer
uit de neutrale landen is aangewezen. Zoo
aanzienlijk zijn daardoor o. a. de
Nederlandsche vorderingen geworden, dat het
aanbod de vraag dermate overtreft, dat de
wisselkoersen bijna dagelijks 20 a 25 Cis.
vallen.
En wijl de Duitsche regeering onmiddellijk
bij het uitbreken van den oorlog den
gouduitvoer heeft verboden, is ook deze natuur
lijke regulator van den wisselkoers uitge
schakeld, zoodat de daling bij wijze van
spreken, toomeloos doorgaat.
Hierin zal eerst eene kentering komen,
wanneer onze uitvoer naar Duitschland gaat
verminderen, hetgeen wel eerlang te ver
wachten is, en te eer daar ook onze regee
ring reeds' tal van artikelen met het uitvoer
verbod heeft getroffen en deze lange lijst
nog wel met meerdere zal worden aangevuld.
Voorts is er kans, dat binnenkort een deel
van den Duitschen suikervoorraad naar
neutrale landen zal worden geëxporteerd en
daarvan zal ook wel een deel naar ons toe
komen.
In de laatste dagen echter vertoont de
Londensche wisselkoers dezelfde abnormale
verschijnselen als die op Duitschland; want
in rasch tempo is deze van 12 lOop 11.77J4
gevallen. Ze zijn aan dezelfde oorzaken toe
te schrijven. Ook met Engeland onderhouden
wij een druk verkeer, wij voeden de tegen
standers gelijkelijk met al on'ze producten
van landbouw en veeteelt, uitgezonderd
natuurlijk van die, waaraan wij zelve be
hoefte hebben.
En dan niet te vergeten de reusachtige
hoeveelheden suiker, welke de Engelsche
regeering op Java en in de West heeft
gekocht, die in totaal ongeveer 18 millioen
zullen beloopen; de hiertegenover staande
vorderingen op Londen komen voortdurend
aan de markt, zoodat ook hier de vraag
verre door het aanbod wordt overtroffen.
Dat overigens ook aan de Theems de
gevolgen van den oorlog en de enorme
eischen, welke deze aan de financieele
kracht des lands stelt, worden gevoeld,
blijkt uit allerlei maatregelen, welke door
de regeering reeds zijn en nog worden
genomen. Zoo is ook de heropening der
Londensche beurs, om een gebruikelijke
term te bezigen ,.het onderwerp van de
voortdurende zorg der regeering."
Opmerkelijk is het daarbij waar te nemen
hoe door het wereldverkeer eene zekere
egalisatie wordt tot stand gebracht, zoodat,
met inachtneming van nationale schakee
ringen, overal de verschijnselen van den
zelfden aard blijken te zijn en wanneer
zich abnormaliteiten voordoen, men
allerwege tot vrijwel dezelfde middelen grijpt
om de gevolgen dier afwijkingen te voor
komen of te ondervangen.
Zoo heeft het Londensche beursbestuur
besloten, dat Amerikaansche waarden niet
meer onder de slotkoersen van 30 Juli jl.
zullen mogen worden verhandeld; een besluit,
dat in New-York zeer gunstig is opgenomen.
Daarmede wordt te Londen de officieuse
handel in de straat onmogelijk gemaakt,
want het ligt voor de hand, dat de tegen
woordige koersen heel wat lager noteeren
dan toenmaals.
Aan de officieuze noteeringen, welke hier
ter stede dagelijks worden bekend gemaakt,
kunnen die daar ginds getoetst worden.
En de New-Yorksche beurs, eveneens ge
sloten, juicht den maatregel toe, wijl men
daar ginds niet gaarne oncontroleerbare,
clandestiene zaken door de speculanten in
Londen ziet verrichten.
Bovendien hebben de Londensche effecten-,
goederen- en wisselmarkten aanstonds bij
het uitbreken van den oorlog een ernstige
desorganisatie vertoond, waardoor menige
theorie op dat gebied van haar hooge voet
stuk is geworpen.
Niet minder opvallend dan de daling der
wisselkoersen op Londen en Berlijn is die
op Weenen, waarvan niet slechts hier, doch
ook door den Duitschen bondgenoot de
nadeelen worden gevoeld. Men ervaart dit hier
te lande bij de verzilvering van
Oostenrijksche en Hongaarsche coupons, waarvan de
koers geleidelijk tot ca. 41 a 42 et. per kroon
is gedaald.
Evenmin n.l. als Duitschland betaalt
Oostenrijk-Hongarije de buitenlandsche vorde
ringen met goud en vandaar dat alweer de
natuurlijke grens van dien wisselkoers is
opgeheven.
De financieele toestand in Frankrijk is al
evenmin bevredigend te noemen; het tegen
deel is waar. De oorlog was voor dit land
eene volkomen verrassing en zoo ging Frank
rijk met een buitengewoon zwakke econo
mische positie in den oorlog.
De nieuwe 3'/2 pCt. leehing leed echec,
zoodat toen de oorlog uitbrak, de groote
geldinstituten nog met enorme syndicaats
deelnemingen zaten en daar die instellingen
grootendeels reeds vol" zaten met tallooze
andere onverteerbare waarden, grepen zij
het moratorium gretig aan om slechts nog
maar geringe uitbetalingen aan deposanten
te bewerkstelligen.
Thans geeft de regeering zoogenaamde
Bons de Défense Nationale uit, waarvoor
wel, uit patriotische gezindheid, groot animo
bestaat, doch dat slechts bescheiden tot
uitdrukking kan komen omdat men niet in
voldoende mate over zijn tegoed bij de
banken kan beschikken, die zich beroepen
op het moratorium.
Zoo worden overal ernstige
moeielijkheden ondervonden en ten blijke, dat ook de
neutrale staten die niet ontkomen, hebben
wij slechts aan te voeren, dat b.v. in de
Vereenigde Staten, volgens een der jongste
berichten, thans reeds ca. 160 industrieele
spoorweg-ondernemingen hebben 'besloten
het dividend op hare gewone preferente
aandeelen te passeeren. Daaronder memo
reerden wij in ons vorig artikel meer spe
ciaal die, welke ook hier te lande worden
gehouden.
Italië, waarvan men dacht, dat het van
de tegenwoordige constellatie zou
profiteeren, is intusschen niet minder in 't gedrang
gekomen. Het land heeft b.v. dadelijk bij
het uitbreken van den oorlog een half mil
lioen arbeiders, die in alle deelen van Europa
en in allerhande bedrijven werken, thuis en
tot onderhoud gekregen.
Het wordt bovendien door
contrabandebepalingen als anderszins in zijne industrie
ten zeerste getroffen ; grondstoffen als katoen
en kolen komen slechts spaarzaam aan, de
zijde-industrie, een weelde-bedrijf, heeft hare
consumptie sterk zien verminderen, zoodat
de werkloosheid groot is en daar ter com
pensatie niets tegenover staat.
Wij zouden op die wijze door kunnen
gaan met het opsommen van bewijzen hoe
diep ingrijpend de gevolgen van den oorlog
op het economische leven zijn en deze voor
beelden geven te denken voor de naaste
toekomst.
Van het officieuze beursleven hier valt
weinig te vermelden ; de meeste noteeringen
varieerden niet noemenswaard. Slechts waren
de koersen voor inheemsche beleggings
fondsen zeer vast. Intusschen, hieraan is een
einde gekomen; de minister heeft n.l. goed
gevonden de effectenbeurs officieel te sluiten,
zoodat daarop geen zaken meer kunnen
worden gedaan.
Een heugelijk bericht omtrent Brazilië is,
dat de firma Rothschild met de Braziliaansche
regeering tot overeenstemming is gekomen
betreffende een uitgebreid plan tot het
fundeeren der Braziliaansche schuld, waarom
trent binnen enkele dagen nadere
bizonderheden zullen worden meegedeeld.
Ofschoon is besloten geen najaarsveilingen
van Sumatra Tabak te houden, zijn verleden
week ruim 5000 pakken onderhands afgedaan
tot prijzen die, het ligt voor de hand, be
langrijk ten achter blijven bij die van het
vorige jaar ; het schijnen partijen van kleinere
ondernemingen te zijn geweest, die geld
moesten
maken.9 Oct.
V. D. M.
iiiiimiiiiiiiiiimiiMiimiHiiiimimiii
Be Twentsehe Bankyepeeniging
B,WJlpnstein&Co,
KAPITAAL: f 15.165.O52,5O EESERVEN : f 6.729.497.14
HOOFIlKAMTOOR;
AMSTERDAM, Spuistraat 138/144.
(voor wier verbintenissen De Twentsehe Bantvereeniging
B. W. Blydensteiu & Co., ten volle aansprakelijk is)
AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139;
LOM BEN, B. W. BUjdensteio & Co., 55-56 Threadneedlestr ;
ENSCHEDE. B. TV. Blfldenstein Junior;
ALMELO, Ledeboer & Co.
RENTE TOOR DEPOSITO'S:
Direct ^vorderbaar ............ ....... 2 pCt.
TIen dagen opzegging ................. 2l/3
Een Maand vast Gemiddelde prolongatie-koers met een maximum van 4
Drie Maanden opzegging .... 3 pCt. l Van den dag der opzegging
Zes Maanden . . . . 3H , af wordt Va pCt. minder
Een Jaar .... 4 , ) rente vergoed.
Ontvang- en Betaalkas,
Vergoeding der Depositorente.
Met ingang van heden wordt de
rente-vergoeding vastgesteld als volgt:
Met n dag opzegging ... 2 pCt
(Bedragen tot ?20.000 zijn terstond
betaalbaar)
Met 10 dagen opzegging . . 2Va pCt
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving vol
gens reglement.
SAFE DEPOSIT-INRICHTING,
geopend:
op werkdagen van 8M tot 5 uur.
, beursvacantiedagen 8% 4
Loketten van ?2.50 per maand (?10.
per jaar) en hooger te huur voor bij
de Directie bekende of geïntroduceerde
personen.
Amsterdam, 12 Sept. 1914.
Rott. Hypotheekbank T. Nederl.
Volteekend Maatsch. Kapitaal ? 5.000.000
Reserve ?609.920.16
Geeft geld op eerste hypotheek zon
der vooruitbetaling van rente. Inlich
tingen te bekomen ten kantore der
Bank, Gedempte Bierhaven 25, of bij
hare Agenten.
De Directie:
ED.HOYER.Mr.W.V.ROSSEM.Mr.TH.REEPMAKER
Standaard Hypotheekbank, ti Rotterdam
Directie: Mr. H. H. O. Casten dijk en Jhr.
H. I". Sehuurbeque Boeye.
De Bank verstrekt gelden onder
eerste hypothecair verband en
geeft 4Vs en 4K PANDBR1EVEN
uit onder controle van het
Algemeen Administratie en
Trustkantoor te Rotterdam.
A LEVENSVERZEKERING -BANK
AMSTERDAM
De RENTE-CASSA,
Heerengracht 179, (geb. Assoc.-Cassa),
AMSTERDAM.
Kapitaal .... ?
1,000,000.Reservefonds . . 1,168,713.87.
Rentevergoeding voor gelden Deposito
Met l dag opzegging (bedragen tot
?5000 direct te ontvangen) 58 pCt.
10 dagen opzegging . 2K2
Voor l maand fixe . . . %lk
2 en 3 maanden fixe S1/
l jaar fixe .... 3%
Amsterdam, 12 Sept. 1914.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 1.65 per kwartaal
T3S
JOH. VERMEERPLEIN
TJ TT IE1. :
18, Beuedenhuis met bel-étage.
Huurprijs f 1000.- per jaar.
JOH. VERMEERPLEIN 14, Vrij Bovenhuis.
Huurprijs f 800.?per jaar.
JOH. VERMEEKSTRAAT 26, Heerenhuis.
Huurprijs f2600.?per jaar.
PRINS HENDRIKLAAN 3 en 5, Villa's.
Huurprijs f 2(500.?per jaar. Koopsom f 45000.?per huis.
KONINGINNEWEG 38. Vrij Bovenhuis.
Huurprijs f 1300.?per jaar.
Te bevragen bij: C^BK B. H. & H. KOOLHAAS,
14. Telefoon T8OO.
H.A.V.BAMK.SCHIEDAM
ONGEVALLENVERZEKERING
SAFE DEPOSIT
Heerengracht 531?537,
Weesperplein 2,
Overtoom h/Ie Const. Huygensstr.,
Willemsparkweg 80,
verhuurt aan bij haar geïntroduceerde personen SAFE
LOKETTEN in hare Brand- en Inbraakvrije Kelders.
Reglementen zijn aan bovenstaande kantoren verkrijgbaar.
'otterdamsche
Maatschappij van verzekering op herleven
.Oudehavenk^de N r 1. Plan C, Rotte r dam. .
Telefoon No. 1240 (voor de Dirtectie Fo. 1239)
TARIEF XI (Kapitaal op vasten
termijn met weesenpensioen).
Directie i P. R. MEES, J. BKUSTSTIXG.
Hoofdvertegenwoordigster voor
Nederlandscb Oost-Indi(k
firma COSTER v. VOORHOUT & Co., Soerabaia.
HEERENGRACHT 560, AMSTERDAM
stelt verkrijgbaar 4y2 pCts
Pandforieven tot den koers van 1OO pCt.,
gecontrasigneerd door de
Nederlandsche Trust-Maatschappij.
De 4Vs pCts. Pandbrieven zijn binnen
5 jaar na afgifte niet uitlootbaar, terwijl
de houder 10 jaar na afgifte ten allen
tijde het recht heeft tot pari-koers in
lossing te eischen.