DE AM'STERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 18 Oct. '14. No. 1947. jaar lang bemind en gekoesterd hebben, zooals moeders alleen koesteren, zullen over 6 maanden of een jaar misschien hooren dat de zoon, hef kind, het grootë kind, met zooveel zorg, ten koste van zooveel offers, met zooveel liefde, groot gebracht, ergens in een gat gegooid werd als een gecrepeerden hond, na eerst door een kogel uit elkaar gereten te zijn en vertrapt, ver treden, onherkenbaar verminkt te zijn onder de cavalleriecharges. Waarom heeft men haar jongen vermoord, haar mooien jongen, haar eenige hoop, haar trots en haar leven ? Zij weet 't niet. Ja, waarom ? De oorlog l... vechten l... vermoorden! menschen vernietigen! En wij hebben tegen woordig, in onzen tijd, met onze beschaving, met de uitgebreide wetenschap en bij het hooge peil van de wijsbegeerte, waartoe men den menschelijken geest gestegen acht, scho len, waar men leert dooden, van heel veraf dooden, met volmaakte zekerheid, veel men schen in eens te dooden, arme duivels van onschuldige kerels, die meestal de eenige steun zijn van een talrijke familie. En wat ons verstomd doet staan is het feit dat het volk niet opstaat tegen de regee ringen. Welk verschil is er toch tusschen koninkrijken en republieken ? Het onbegrij pelijke is dat de geheele maatschappij niet in verzet komt bij dat ?éne woord oorlog." De mannen die den oorlog maken zijn de brengers van allen rampspoed aan de wereld. Wij worstelen met de natuur, met de onwetendheid, met allerlei hindernissen, om ons ellendig leven te verzachten. Menschen, weldoeners, geleerden vullen hun bestaan met werken, met het zoeken naar wat hun medemenschen helpen, tegemoetkomen en verlichten kan. Zoo leven zij, overgegeven aan hun nuttige arbeid, steeds de weten schap uitbreidend, en eiken dag geven zij hun vaderland meer welzijn, rijkdom en kracht. De oorlog breekt uit. In zes maan den hebben de generaals twintig jaren van moeizamen. arbeid, geduld en genie ver nield... Welnu, als de regeeringen aldus het halsrecht nemen over de volken is het niet te verwonderen dat de volken soms dat recht nemen over de regeeringen. Zij verdedigen zich. Zij hebben gelijk. Niemand heeft het absolute recht om over anderen te regeeren. Men mag dat alleen doen wan neer men het welzijn beoogt van hen die men bestuurt. Wie regeert heeft even zoo goed de plicht den oorlog te vermijden, als een scheepskapitein tot plicht heeft een schipbreuk te voorkomen. Als een kapitein zijn boot verloren heeft, veroordeelt men hem wanneer hij schuldig blijkt te zijn ... onachtzaamheid of onkunde. Waarom zou men ook niet recht spreken over de regee ringen na het verklaren van een oorlog? 999 De vrouwen in Duitschland Waar de vrouwen hier te lande zich reeds in haast alle opzichten inspannen om de gemeenschap te dienen, daar verdienen de Duitsche vrouwen zeker ook onze bewon dering, waar zij zooveel leed te dragen hebben en toch zich op velerlei wijze voor haar land nog nuttig trachten te maken. Wordt bij ons grootë werkkracht vereischt om werk- en dakloozen te helpen ik behoef het woord vluchtelingen maar te noemen in Duitschland zijn het natuur lijk de gewonden naar wie de eerste zorg uitgaat. Dadelijk na den oorlog van 1870 werd door de toenmalige koningin Augusta van Pruisen de vaderlandsche vrouwen vereeniging" gesticht. ,In de 44 vredesjaren die daarop volgden is men niet ingesluimerd ; ijverig en stil werd er gewerkt, georgani seerd eji tallooze vrouwen en meisjes als verpleegster opgeleid, waarvoor zij, geheel vrijwillig, een tijd lang in een ziekenhuis werkzaam waren. Nooit werd vergeten, dat men gedurende den vredestijd zich toch op den oorlog moet voorbereiden en de voor raden die klaar lagen aan lijfgoed, verbandstoflen enz. zijn mede oorzaak, dat de Duitsche legerorganisatie zoo voorbeeldeloos werkt. Doch niet alleen voor de ziekenverpleging worden de leden dezer Vaderlandsche Vrouwenvereeniging" opgeroepen; velen hel pen in de gezinnen^ waar de kostwinner in het leger dient. Wanneer de vrouw het be drijf gaande kan houden, mits hulp in het gezin of voor het bedrijf wordt verstrekt, worden daar dienstplichtige" vrouwen heen gezonden. Toch klaagt men thans, dat niet reeds lang wet is geworden, wat tot nu toe vrijwillig geschiedde; wat dan zou het nu niet mogelijk zijn, dat zich nog zooveel ongeschoolde krachten komen aanbieden, die, bestond vrouwendienstplicht wel, dadelijk een plaats konden vervullen, terwijl zij, nu de nood zoo aan den man is, eerst nog onderricht moeten worden. * * Door mevrouw Marie Louise Becker-Kirchbach werd een verzoek tot de Duitsche Regeering gericht, dat in allerlei Duitsche bladen is opgenomen. Dit verzoek luidt: Wij Duitsche vrouwen verzoeken de Keizerlijke Regeering, de bevoegde macht, n het legerbestuur, een landstorm van vrouwen op te richten ten behoeve van oorlogswerkzaamheden. De Duitsche Regeering heeft aan ons vrouwen het recht verleend gymnasiaal onderwijs te ontvangen en hooger onderwijs te genieten. Thans is voor ons, Duitsche vrouwen, het uur geslagen om onze dank baarheid daarvoor te betoonen. Te bewijzen dat wij, dank zij de opvoeding die wij genoten hebben, in staat zijn ons Vaderland te dienen met de door ons verworven kun digheden, en niet alleen uit luxe, ter wille onzer wetenschappelijke vorming, gestudeerd hebben. Wij moeten nu niet alleen op het gebied der liefdadighheid en ziekenverpleging arbei den, maar tevens door onze intellectueele medewerking mogelijk maken, dat alle mannen, die daartoe geschikt zijn, ook naar het front kunnen gaan om mede te strijden. Wij verzoeken u daarom dringend over ons gegradueerde vrouwen, te willen be schikken, om in alle takken van dienst zooveel mogelijk mannelijke krachten vrij te maken. In alle administratieve betrekkingen, op de intendance-bureaux, in kleedingmagazijnen, voor vertaalwerk, of bij het optreden als tolk, bij alle beslommeringen van het treinvervoer, overal zijn posten en ambten die door vrouwen kunnen worden waarge nomen, evengoed als bij de posterijen. Wij zijn tot eiken arbeid bereid, die het in deze zware tijden mogelijk maakt, om het Vaderland nog n man meer in krijgs dienst te stellen. En daarom verzoeken wij de Regeering, die ons de poorten der weten schap opende, thans onze geschoolde gees telijke krachten als een nieuwe bron van kracht voor het Vaderland dienstbaar te maken. Wij Duitsche vrouwen verzoeken u eveneens ter mobilisatie te worden opge roepen." * * * In vele Duitsche gezinnen is men thans zonder dienstbode, en dat niet als zuinigheidsmaatregel, doch omdat die meisjes beter in staat zijn de ouders thuis bij het landbouw bedrijf te helpen, zooals zij dat gedaan hebben vór zij gingen dienen, want wanneer van elders hulp mocht worden ingeroepen waarvoor stadschen" niet zijn aangelegd zou dit voor die landbouwers niet zoo practisch zijn, als hulp van de eigen kinderen. De Duitsche vrouwen zijn bekend en beroemd als goede huisvrouwen en kooksters. Ik las ergens een oproep aan de moeders, om toch vooral te zorgen, dat het eten nu niet minder was dan anders; want dat de jeugd goed gevoed moest wórden. (Vooral de aanstaande recruten zeker. N. M.) Het moest een vreugde tijding zijn mama heeft gekookt" en wanneer het hoofd der familie na de overwin ning terug k wam, moest hij zijn gezin toch bloeiend terug vinden! Een Hollandsche vrouw, reeds jaren in Duitschland gehuwd, heeft zich zóin de Duitsche denkbeelden ingeleefd, dat zij in het begin van Augustus aan hare bloedver wanten schreef: ik ben trotsch twee zonen aan het Vaderland te kunnen afstaan." Thans, nu de een reeds gesneuveld is en de andere onvindbaar, en zij nog hoopt hem hier in het Interneeringskamp te vinden ijdele hoop natuurlijk daar die namen reeds lang bekend zijn nu is die oorlogsroes voorbij en schrijft zij dieser elende Krieg." Een grootë, in het oog vallende adver tentie, kan men in verschillende Duitsche bladen lezen. Deze luidt: Treurenden! Draagt geen rouwkleeding ! Vooral geen op vallende of kostbare. Draag ze zoo een voudig mogelijk, opdat het niet opvalt. Of, gedraagt u heldhaftig en wacht daarmede tot na de overwinning! N. MANSFELDT?DE WITT HUBERTS Allerlei Japansch De Engelsche couranten sollen thans met alles wat Japansch is, en doen hun best om den bondgenoot van over zee op te hemelen. Een hunner legde dezer dagen aan zijn lezers het Japansche volkslied voor in het oorspronkelijk Japansch. Misschien hebben ook wel eenige mijner lezeressen lust dit schoone lied van buiten te leeren, hier is het. Kernigayo wa Chiyo ni yachiyo ni Sazarëishi no Iwao to narit Kokéno muse mede. Neem uw mond vol keisteentjes (als wij len Demosthenes) en tracht dit alles uit te spreken, zonder n keisteentje in Ie slikken. Wie dat elfmaal achter elkander kan doen, zonder vergissen, mag, indien hij of zij er lust in heeft, de linker grootë teen van den Mikado kussen. Een eigenlijke melodie van het lied bestaat niet. Het werd vroeger op zingenden toon gedeclameerd. Een gezelschap, waar men het in patriot tische geestdrift uitbromde, had toen iets weg van een reusachtige bijenkorf. In later tijd heeft men er een wijsje op gemaakt. De beteekenis der woorden is: Moge onze keizer regeeren duizend, neen, tienduizend jaren: totdat het zand in de beek steen is geworden en het mos van het kiezelgrint smaragden heeft gemaakt! Deze wensch is, dunkt ons, verre van bescheiden. Spion De Engelsche SpionnenVrees", zegt een Duitsch blad, dreigde reeds sedert lang spreekwoordelijk te worden. De volgende anecdote wordt dan aan deze mededeeling toegevoegd ter opluistering, Tooneel: een Londensche straat bij nacht. Een politieagent, die patrouilleert, ziet een man staan, die bij een nog zwak verlicht huis door het sleutelgat staat te turen. Met grootë stappen loopt., de dappere dienaar der wet op dezen toe, grijpt hem bij den schouder en zegt met krachtige stem: Wat doe je daar, spionneer je?" De ander verliest geen oogenblik zijn tegenwoordigheid van geest, en antwoordt met een s'em, waarin men de overtuigende vibratie van plechtig bezworen onschuld hoort: Ik meneer,... spionneeren?... Nooit hoor,... nooit van m'n leven !... Ik ben alleen maar aan 't inbreken!..." De agent laat onmiddelijk zijn slachtoffer los, tikt beleefd aan zijn pet en zegt, terwijl hij zich verwijdert: O, dat is wat anders!... neem me dan niet kwalijk!..." * * * Voor de soldaten In Rusland stelt men de heldendaden der soldaten bizonder op prijs, en doet z'n uiterste best, om de arme kerels, die zich gaan doodvechten ... voor de Hemel weet wie en wat, het n en ander toe te stoppen. De barbiers van de stad Moskou zijn over eengekomen, dat ze de gewonde soldaten geen rooie duit zullen laten betalen voor scheren en haarknippen. Dat is der kappers heroworshipping". Te Wilna hebben alle huurkoetsiers aangeboden hun rijtuigen gratis beschikbaar te stellen voor het vervoer van zieken en gewonden. Er is toch wel iets aardigs in deze goedgeefschheid van het volk ten opzichte der landsverdedigers. * * * Kanonnenvleesch De arme paarden moeten het in dezen oorlog geducht misgelden. De ruiterge vechten zijn talrijk, en de breede lichamen der vlugge, sterke dieren, een gemakkelijk doel voor de mitrailleurs. Uit een vergelijkend overzicht van voorheen en thans blijkt, dat in de 18e eeuw op elke honderd manschappen 150 gesneuvelde paarden vermeld werden, in 1800?1865 daalde deze verhouding tot 120, en in later tijd tot 112. In sommige gevechten van den tegenwoordigenoorlogisdeslachting onder de arme viervoeters buitengewoon groot geweest: in n gevecht kwam het zelfs voor dat op elke 100 man 180 paarden werden geofferd.... Slechts nmaal is het geschied, dat een porlogspaard gedecoreerd werd. De Arabische hengst Volonel van Lord Roberts, die in Egypte hem droeg gedurende den geheelen tocht van Kabul naar Kandahar,werd op deze wijze getrakteerd door Koningin Victoria, die hem de Kabul-medaille om den slanken,glanzenden nek hing. Ge zult u kunnen voorstellen, hoe blij het paard daarmee was!... ** * v Streng Zou 't waar zijn, dat de commandant van Stuttgart op een zware boete verboden heeft aan alle mooie meisjes om tegen de Engelsche en Russische gevangenen te lachen, of ze vriendelijk aan te kijken ? ... Ik vermoed, dat het een flauw verzinseltje is van het Engelsche blad, waarin ik dit zonderlinge oorlogsnieuws aantrof. ALLEGRA * * * ' Recepten KOFFIE-EXTRACT Het is in 't algemeen niet aan te raden koffie-extract lang te bewaren, daar de geur sterk vervliegt,- en het extract gaat schim melen. Is dit echter om een of andere reden noodig, bijv. om te verzenden dan make het zósterk mogelijk (niet meer dan 2 deciliter van 100 gram beste koffie) en behandele het als een te conserveeren levensmiddel, d.w.z. koke het fleschje met extract minstens 15 min. in een waterbad van 100°en sluite het onder het koken, zoodat ook kurk en stop gestereliseerd worden. Later na het openen moet het weer vrij vlug opgebruikt worden. Moet het extract dienen, b.v. voor de thermosflesch, die men op wandel of fietstocht mede neemt, doet men het ver standigste, de koffie-extract, denzelfden dag, te maken, en niet meer als men juist noodig heeft. De thermosflesch gevuld met kokende melk, en de koude koffie-extract, heeft mij op menig fietstocht onschatbare diensten bewezen, eens beproefd, altijd gebruikt. WITTE RAGOUT MET RIJSTRAND 4 ons kalfsragout, Va ons kalfsgehakt, 4 deciliter krachtige bouillon, 2 deciliter room of melk, 40 gr. boter, 45 gr. bloem, y* busje champignons, l ei, l uitje, 1. paar schijfjes citroen, l stukje foelie, laurierblad, peper en zout. Bereiding. Zet het kalfsvleesch met ongeveer 6 deciliter koud water op na het vooraf afgewasschen te hebben. Voeg er het schoongemaakte uitje, de schijfjes citroen, l stukje foelie, laurierblaadje, wat peper en zout naar smaak bij en laat het l uur ruim koken. Meng het gehak met een fijngestampte beschuit en het eiwit aan en maak er kleine ronde balletjes van, laat dezen 10 minuten in het vleesch meekoken. Smelt de boter voeg er de bloem bij en laat beiden op een zacht vuur al roerende gaar worden, voeg er het vleeschnat lang zaam bij zoodat men een gelijke bloemsaus krijgt, verder de melk of room, en laat dan de saus nog 10 minuten al roerende doorkoken, tot zij goed gebonden is. Voeg er het vleesch, de balletjes gehakt en de cham pignons met het nat bij, kook alles al roe rende nog even op, zet de pan van het vuur, klop de eierdooier, roer deze door de massa, doe het geheel op een langen schotel en gameer ze met een rijstrand. GORT MET ROZIJNEN 3 deciliter Alkmaarsche gort (225 gram), 120 gram rozijnen, IVs liter water, wat zout. Wasch de gort in een zeef, tot het water dat er afkomt volkomen helder is. Week ze in de l Va liter water gedurende 24 uren. Verwijder van de goed gewasschen rozijnen de steeltjes en week deze ook 24 uren in water, dat ze juist bedekt. Zet den volgenden dag de gort met het water op, breng ze aan de kook, voeg er het zout en de ge weekte rozijnen bij, laat alles 2 uur koken, maar bij het gebruik van de hooikist is een Va uur koken voldoende, ze wordt van zelf in de hooikist gaar, mits men de pan kokend van het vuur er in zet. Ook kan men de gort zonder rozijnen bereiden, deze laatsten maken de gort echter veel smakelijker. Men gebruikt ze met boter en bruine suiker. A. H. - APENZEEP. Haakt de koekepan als een Uw vaatwerk en kachelzink doen glinsteren. Slijpt de messen zonder kras sen blank en scherp. DE SCHVURZEEP. BEGRAFENIS-ONDERNEMING J. D. STEUIJS & Zn. Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. PffiXfEl- BOTER EERSTE NED. MACH.-GLASHANDEL der Firma GONST. J. F. PONT, Lijnbaansgracht 210, Amsterdam. Glas voor Voedingsen Genotmiddelen. KRISTAL en HALFKRISTAL. J. A. J. SCHOKKING, INSTRUMENTMAKER. SPUI 32, Telefoon 6876. - Amsterdam. Blano- en Vacuiimmeters, Pyrometcrs, Trefcmeters, IndlcaIriifN. Slagentellers en alle an dere Sloom- Appendages. Heete Liichtmotoren enz. EUECTRISCHE DRAAIERIJ EN SLIJPERIJ. KONUIKLIJDi LUIE BROODBAKKEBIJ PAUL G. KAISEH, AK8TE&DA1 BOTTEBDAI, levert BROOD bereid uit de BESTE GRONDSTOFFEN. DE GLOBE'. Ge\esligd te 's-Gra\eohage, P I< A AT S Ha. Maatschappelijk kapitaal: Eén Millioen Gulden. Directeuren: J. N. VAN DEN BERG en Mr. J. B. ZUURDEEG. Levensverzekering zonder en met geneeskundig onderzoek, lijfrenten, studiebeurzen, ongelukkenverzekeringen. BEGRAFENIS VEttEENlGING TE AMSTERDAM . SAX J r. P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telnf. Zuid 341 Uw tandarts of medicus zegt u, gebruik Leukodont ik ken de samenstelling en weet bij ervaring dat het nitstekend f is voor tand en niond. Automobielen Importeurs voor Nederland: GRUND a C°. MALIEBAAN 71 UTRECHT. Telefoon Interc. TSo. 1886. ' ' ea& «mderv dubbel fijne BIJ fl. JP. P?M. UBB <& $OOI¥, Motier&aia ZOMER- EN CROXJESi KUT 10 ARNHEM. . S. lill». ERVEN KRAMER § WIJDE KAPELSTEEG 4 D AMSTERDAM ? ? TELEPHOON N°266 ? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ? DE BONT & LEYTEN'S BORSTPLAAT is E BESTE. Keunen's Turnartikelen en Schoolmeubeleri HOLLANDSCH fabrikaat. Amsterdam. Dir.: J H. Keunen - W. G. Hasper. MARGARETHA BOAS, Oosterpark 29. Telefoon /. 5007. PéJlcnre et Mm. Dagelijks te consulteeren STEUNZOLEN (systeem Prof. HOFFA) met opstaanden buitenrand, die de ronding van den hiel omvat, herstellen den platvoet. J. A. MASSLNG, O. Z. Voorburgwal 334, Amsterdam, tegenover het Binnen-Gasthuis. Vriend, kom bij ons eten!" ???????? Goed: op n voorwaarde! Je moet zorgen, dat je een flacon WED. JOHN GAY'S PICCALILLISAUS op tafel hebt. Deze saus kruidt alle spijzen en sedert ik ze gebruik, wil ik ze eiken dag hebben. Je kunt,ze bestellen bij je leverancier. Mocht deze ze niet verkoopen (maar hij verkoopt ze!) schrijf dan naar de N.V. DE HOUTTUINEN" AMSTERI>AM. Hygiënisch Gebreide : Onderlcleeding. : OH ZE weefsels zgu sterk, poreus en elastisch. ONZE modellen z|jn solide afgewerkt en practisch. Modellen voor Dames, Heeren, Kinderen. Luier mand in zuiver wol (Jaeger en wit), katoen Lahmann en fil d'ecosse. Zichtzeu dingen worden op aanvrage door geheel Nederland gezonden. Zwolle, Gez van Huiden. Vleditsysteem De Cock De Handenarbeid bij uitnemend heid voor jong en oud, voor school en huisgezin. .: Handel in geverfd en ongeverfd Hennepgarrn-, Pitriet-, KafJia enz. MAGAZIJN en MODELKAMER H, MEIJEB, Katoenbaal", HAARLEM, Telefoon 528