DJE AMSTERDAMMER, W E EKBL A D VOO R NEDERLAND 15 Nov. '14. No. 1951 Het jOorlogsaltaar en de Internationale Vrede's-idee in 1912 Engeland 1048 Duitschland 999 Noord-Amerika 890 België 541 Rusland 432 Argentinië 334 Spanje 230 Italië 209 Brazilië 198 Zwitserland 151 Oostenrijk-Hongarije 107 in 1913 1134 1074 871 570 462 396 286 238 196 139 W2 terwijl van de resteerende import-landen Algiers voor een waarde van 331 millioen francs aan Frankrijk afgaf. Volgens deze cijfers was Engeland afnemer voor meer dan 20 pCt. van Frankrijks totalen uitvoer. Een groot gedeelte daarvan bestond uit levensmiddelen, vooral melk, boter en kaas. . Want Frankrijk is een belangrijk producent van landbouw- en zuivelproduc ten en hoewel het voor de eigen consumptie zijn graan-opbrengst uit Algiers en andere landen moet aanvullen, is het in staat groote hoeveelheden levensmiddelen uit te voeren. In dit opzicht is het voor Engeland bijna van even groote beteekenis als Denemarken, dat men, wegens zijn uitgebreiden uitvoer van voedingsmiddelen naar Engeland, wel eens de Britsche landbouw-kolonie heeft genoemd. Ooft, wijnen, schoenen en zijden stoffen .zijn eveneens belangrijke export-artikelen van -Frankrijk, waarvan Engeland een niet onbeteekenend verbruiker is; evenals op industrieel gebied van Fransche weelde artikelen en automobielen. Door den oorlog is de in Frankrijk voor uitvoer beschikbare voorraad natuurlijk merk baar ingekrompen, niet alleen door de ver nieling en verwoesting van een gedeelte van zfja grondgebied, maar ook door de drin gende noodzakelijkheid om, wat het land voortbrengt; in de eerste plaats voor de eigen bevolking beschikbaar te houden. Gaat men de voormelde cijfers na, dan ziet men dat, na Engeland, België de voor naamste afnemer van Frankrijk was, hetgeen door den oorlog totaal is opgehouden, ter wijl van uitvoer naarDuitschiand, den derden grooten afnemer, thans natuurlijk geen sprake kan zijn. Een voorrecht is het onder de tegenwoor dige omstandigheden dat het land, wat landbouw-producten betreft, niet afhankelijk is van her buitenland en het ontbrekend graan uit Algiers, de eigen' bezitting, kan betrekken. Ongeveer 13 pCt. van Frankrijks totalen invoer in 1913 kwam uit Engeland, van waar groote hoeveelheden steenkool, ijzerwaren, machines enz. werden geïmporteerd. Duitsch land was, na Engeland, de voornaamste leverancier met bijna een raillard francs en heeft dus deze schadepost te boeken. Uit de Ver. Staten van Noord-Amerika betrekt Frankrijk voornamelijk katoen, koper, petroleum en verschillende grondstoffen. België importeerde nauwelijks de helft van hetgeen het van Frankrijk betrok, terwijl Rusland belangrijk meer leverde, voorna melijk graan, vlas en huiden, dan het van Frankrijk ontving. Maar het transport van Rusland naar West-Europa is thans gestremd, nu door den oorlog met Turkije ook de weg door de Dardellen is versperd, even als die door de Oostzee, en het vervoer te land eveneens onmogelijk is geworden. Door Argentinië wordt voornamelijk wol naar Frankrijk uitgevoerd, waaraan het thans te meer behoefte heeft, nu het noordelijk gedeelte des lands, n.l. Roubaix en omstre ken, dat wol produceert, door de vijande lijke legers is bezet. De handelsbeweging tusschen Frankrijk en Oostenrijk-Hongarije was, zooals uit de voormelde cijfers blijkt, van weinig belang en meer ten nadeele van de monarchie dan van de republiek. Terloops zij hier vermeld, dat in Septem ber 1.1. de handelsbalans van OostenrijkHongarije eveneens duidelijk den nadeeligen invloed van den oorlog aantoont. De ver gelijking met September 1913 is, in millioenen Kronen, als volgt: Sept. 1913 Sept. 1914 invoer 261.9 111.4 uitvoer 242.3 61.8 l Januari 30 September. 1913 1914 invoer 365.4 235.7 uitvoer 1992.2 1661.7 Maar van groot belang voor den Franschen handel is de verbroken relatie met het na burig België, het dichtst bevolkt land van Europa, met zijn belangrijke havenstad Ant werpen, waarvan de beteekenis die van Londen en Rotterdam nabij komt en die van Hamburg ver overtreft. Engeland heeft, als gewoonlijk, de cijfe/s van zijn buitenlandschen handels-omzet ge publiceerd, al toonen ze ook een merkbaren achteruitgang aan. Reeds in de eerste oorlogsmaand, Augustus 11., is de invoer in dezelfde maand van 1913 circa 56 millioen pd.st., tot 42^ mil lioen gedaald. Die vermindering zou in de gegeven omstandigheden nog tamelijk bevre digend zijn, ware het niet dat tegelijkertijd de uitvoer een vermindering van ruim 20 millioen pd.st. had ondergaan, nl. van 45'A tot 24% millioen, waaruit de verminderde vraag van het buitenland duidelijk blijkt. 13/11 '14 (Wordt vervolgd) v. D. S. Vraag en Antwoord door PEER WAARNEMER Vraag: Waarom, waarde Nederlanders, Gaf men aan de predikant, Die onze soldaat komt stichten, 'n Militaire rang en stand? Waarom, waarde Nederlanders, Breng mij toch op 't rechte spoor! Waarom kreeg zo'n domineetje Zelfs de rang van Groot-Majoor" ? Antwoord: 't Is, omdat geen mens ter wereld Ooit praat van een klets-sergeant; Evenmin van klets-ritmeesters Of van een klets-luitenant. Maar een KLETS-MAJOOR, o vrienden, Kennen we in ons spraakgebruik, (Hier hebben we 't gedicht afgebroken, want het werd te ongepast voor een van de standen, die ons volk het meest eert. Het gaat tóch al te ver! RED.) * ? ? Ingezonden Sir Poïlock?Louis Franck Geachte Redactie, Onaangenaam was het mij, in het hoofd artikel van uw vorig nummer mijn naam herhaaldelijk te zien genoemd in een twistgeschrijf, waar ik buiten sta. Van uw Duitschen en uw Engelschen brief heb ik een aantal exemplaren verzonden aan vrienden in het buitenland, met mijn naam als afzen der op de enveloppe. Blijkbaar heeft men mij helaas ten onrechte! voor den schrijver gehouden. Mag ik Van deze gelegenheid gebruik maken om er op te wijzen, hoeveel onrecht gij in dat zelfde nummer onwillens hebt aangedaan aan mr. Louis Franck, door hem in het onderschrift bij zijn portret, te beti telen als den door de Duitschers aangestelden Antwerpschen bestuursleider". Franck is voorzitter van de Intercommunale Com missie, d. w. z. van het bestuur van Ant werpen mét de buitengemeenten. Hij is een der weinigen, die in en na het bombardement op zijn post is gebleven. Van den te zwak ken burgemeester nam hij in deze uiterst moeilijke tijden het bewind over. In die hoedanigheid werd hij door den militairen bevelhebber erkend; niet aangesteld". Onnoemelijk veel hebben zijn medeburgers aan hem te danken. Voorloopig beloonden zij, die zijn weggevlucht, hem met afgunst en staatkundigen nijd. Het. Journal des Réfugiés trachtte hem voor te stellen als een verkapten Duitscher. En bedenkt nu de werking van uw onderschrift! Amst., 8 Nov. 1914 H. BURGER De naam van prof. Burger kwam telkens voor in het artikel van den grooten Engel schen rechtsgeleerde Pollock.Het was moeilijk, zoo niet onmogelijk dezen naam uit het artikel te verwijderen zonder dit artikel zelf geweld aan te doen. Met sir Pollpck erover correspondeeren leek ons zeer tijdroovend. Wij keurden het daarom goed, dat de schrij ver der Engelsche brieven, die ook de schrijver is van den eersten Duitschen brief, prof. Burgers naam liet staan, na uitdruk kelijk en volledig te hebben meegedeeld hoe prof. Burger, evenals in Frankrijk dr. Frederik van Eeden, 't slachtoffer was geworden van een niet oneervol... misverstand. Wat Louis Franck betreft, het doet ons leed, als ons onderschrift hem onverdiend een kwaden naam helpt geven. Prof. Burger is als onbevooroordeeld Nederlander te Ant werpen geweest en zijn oordeel over Louis Franck weegt dus dubbel. RED. * * * Hooggeachte heer Redacteur, Het volgende ingezonden stukje zond ik aan de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Ik zou het nl. niet fair hebben gevonden het aan een andere krant ter plaatsing aan te bieden, als ik het niet eerst had gestuurd naar dit blad, waarin het stukje waarover ik schreef, voorkwam. Ik was er evenwel van overtuigd, dat'het niet geplaatst zou worden, welke overtuiging inderdaad waar heid werd. Vandaar dat ik het nu aan u stuur, hopende dat u het zult willen plaatsen. Gelooft u mij met de meeste hoogachting Uw dw. J. P. BLOEM Amersfoort, 10 Nov. '14. Aan de Redactie van de N. R. Ct. Mijnheer de Redacteur, Beleefd verzoek ik u het volgende als ingezonden stuk in uw blad te willen plaatsen. In het ochtendblad A. van Zondag 8 November van uw conrant komt een artikel van een uwer oorlogscorrespondenten voor, getiteld: Naar Duinkerken en Calais", waarin het volgende: Hoe vreemd deed het aan een Duitsch genie-officier te ontmoeten met wien ik mij in het Nederlandsch, dat hij nagenoeg zon der hoorbaar accent sprak, kon onderhouden. Het verheugde hem ons in onze landstaal te kunnen aanspreken en ons die inlichtingen te kunnen verschaffen, die wij voor het verder voortzetten van onzen tocht behoef den. Drie jaren had hij in een der groote Hpllandsche steden gewoond, onder zijn leiding en medewerking was een electrische spoorlijn aangelegd en tot stand gekomen." Uw correspondent vertelt dit, alsof het ook hem verheugde; ik moet u zeggen, dat mij zoo iets zou hebben geërgerd en ver ontrust. Verontrust bij de gedachte aan het profijt, niet zoozeer commercieel als wel strategisch, dat een land als Duitschland van dergelijke handelingen kan trekken; geërgerd om de slapheid der Nederlanders, die zoo iets maar kalm toelaten. Nederland sche spoorlijnen aangelegd door Duitsche genie-officieren commentaar is overbodig! Wij hebben nu aan België kunnen zien, hoezeer de Duitscher zich in de aangren zende landen weet in te dringen op allerlei wijze. En is dit reeds een nadeel waar het industrieële belangen geldt, hoe oneindig veel meer is het dit niet waar het geldt de landsverdediging en dus de onafhankelijk heid, dat is het bestaan van een natie. En nu is het misschien zeer mceilijk, en veelal zelfs ondoenlijk, tegen spionnage op te tre den, maar het is toch zeer wel mogelijk te waken tegen feiten als het aanleggen van Nederlandscbe spoorwegen door Duitsche' officieren. Moge België voor ons een les zijn geweest! Maar och, wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt. zich zacht, voor ons Hollanders, vrees ik, tézacht. Na den oorlog zullen wij wel weer, met onze gewone laksheid en duitendieverij, onze spoorwegen door onzen iiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiMiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiii gevaarlijken nabuur laten aanleggen, wan neer deze het voor een paar guldens minder doet dan onze eigen industrieëelen, en al dus weer den Duitschen wolf in de Hollandsche schaapskooi halen. Hiertegen te prolesteeren, zij het dan ook machteloos, was de bedoeling van dit stukje. Hoogachtend Uw. D.w. Amersfoort, 8 Nov.'14. J. C. BLOEM * * ** Nieuwe Uitgaven Dr. S. I, VON WOLZOGEN KÜHR, De Nederlandsche Vrouw in de eerste helft der 18e eeuw, 250 pag. Leiden, boekhandel en druk kerij voorh. E. J. Brill. Voor denkende menschen", serie III, No. 7: K. GEERTSMA, God en de Oorlog. Baarn, Hollandia-drukkerij. R. CASIMIR, Waardige onzijdigheid Neerlands taak, 16 pag. Groningen, J. B. Wolters. D. KLAY, De oorzaken van den grooten oor log, 40 pag., f 0.30. Zutfen, W. J. Thieme & Cie. BOEKVERKOQPING Door VA1V STOCKinü'S Antiquariaat te 's-G r a v e n li a K e, zullen van 81?so November a.s. verkocht word-en de BIBLIOTHEKEN nagelaten door de H.H. H. F. D. Braam», Generaal-Majoor, Inspecteur der Cavallerie, 's-Oravenhage, Mr. A. Pyiiack«-r Hordijk, Advocaat te Tiel, Mr. W. C. Veensira, Procureur-Generaal van het Hooggerechtshof in Nederl.-Indië, E. F. Thyssen, Ambtenaar voor Chineesche zaken te Semarang, Ds. A. D. Adam a van Scbelteina, Predikant bij de Hollandsche Gemeente te Londen, W. J. van B au d wij k, Boek handelaar-Uitgever te 's-Gravenhage, C. A. Joekes, Notaris te Haarlem, e. a. Bevattende vele belangrijke en gezochte werken uit alle takken van Wetenschap, benevens Pracht- en Plaatwerken, Boekenkasten, enz. K ij k d a g e n : 18, 19, 2O November. ? De Catalogus van 4IOO Nrs. is a f 0.25 te bekomen. VAN STOCHJM's ANTIQUARIAAT (J. B. J. KERLING - B. B. DOZY). 's-Gravenhage, Prinsegrachit 15. BIJZONDER eOEDKOOPE AANBIEDING ====== VAN EEN COLLECTIE BOEKEN OP ELK OEBIED 1. Dr. A. Aletrino. Uit het leven. Van f 1.40 voor f 0.50. 2. M. Antink.Catherine. Groote uitgave f 0.50, 3. Lode Baekelmaus. Marieken van Nijmegen. Van f 1.20 voor f 0.50. 4. W. Böhche. De godin van het licht. Een roman uit den geestesstrijd onzer dagen. Ver taald door P. M. Wink. Van f 2.75 voor f 1.?. Fraai geb. f 1.75. 5. Henri Hor pi. Opstellen. Van f 2.25 voor f O 75. 6. Ina Boudier Bakker. Zor gen, f 0.25. Geb. f 0.50. 7. Lonis Bouwmeester. 50 jaren tooneel. 1860-1910. Met 40 meest onuitgegeven portret ten en autograaf van L. Bouw meester. Een overzicht bijeenge bracht door J, H. v. d. Hoeven. Van f 2.50 voor f 1.?Geb f 1.50. 8. Fr. Coenen. Vluchtige ver schijningen. Van f2.25 voor f 0.75. Gebonden f 1.25. 9. Fr Coenen. Burgermenschen. Linn. band. Van f 3.50 voor f 2.?. 10. Feltx Dahn. Sigwalt en Sigridh. Een Noorsche vertelling. In Nederlandsche dichtmaat be werkt door B. ter Haar. Van f 1.90 voor f 0.50. 11. Dr. Joh. Dyserinck. Her inneringen aan Nicolaas Beets in woord en beeld. Geïll. door Henri A. Tuik. f 0.90. 12. Graankorrels bijeengelezen uit Nellie's voorraadschuur door Joh. Dorre. Met toestemming van de schrijf ster. Van f l.?voor f 0.40. 13. Aug. F. van Groeningen. Een nest menschen Uitgegeven door P. Tideman. Van f 1.90 voor f 0.75. 14 Aujr. P. van Groenlugen. Martha de Bruin. Van f 1.90 voor f 0.75. 15. Jacob Israël de Haan. Pathologiën. De ondergangen van Johan van Vere de With. Met voorrede van George Eekhout. Van f 2.60 voor f 1.50. 16. Axel Lnudegiird. Hedwig's dagboek. Bewerkt door A. Mod derman. Van f 1.90 voor f 050. 17. Johan de Meester. Zeven vertellingen. Van f 1.40 voor f 0.75. 18. Maurice Maeterlinck. Aglavaine en Sélysette. Vertaald door J. Proost. Van f 1.?voor f 0.40. 19. Johan deMnster. Deemoed. Drie vertellingen. Van f 1.25 voor f 0.60. 20. William Morris. John Ball en andere vertalingen. Met een voorbericht van H. Roland-Holst. f 0.50. 21. Is. Qnerldo. Muziek, tooneel en literatuur. Van f 2.40 voor f 1.50. Gebonden f 2.?. 22. Arthur van Schendel. Drogon. Met plaatjes van Bauer. Van f 1.90 voor f 1.-. In linnen band f 1.50. 23. Eliae Soer. Ward. Oor spronkelijke roman f 0.25. 24. Edw, Stilgebauer.Zonlooze levens. Een roman. Van f 1.50 voor f 0.50. 25. A. J. M. Brouwer Ancher. De Gilden. Van f 2.50 voor f 0.90. Gebonden f 1.25. 26. Prof. P. Dnfonr en Fr. Helbing. Geschiedenis der sexueele zeden bij alle volkeren en in alle tijden, 3 dln., in drie fraaie linn.banden.Van f 10.50 voor f 6.?. 27. Edward Carpenter. De be schaving, hare oorzaak en hare genezing. Met een inleiding van Leo Tolstoy. Van f 1.25 voor f 050. 28. Het vraagstuk van den Godsdienst. Ontbinding of Evo lutie. Beantwoord door de groot ste denkers der wereld. Van f2 voor f 0.90. 29. Graaf van Hoensbroech. Het Pausdom en zijne werkzaam heid op maatschappelijk en gee stelijk gebied. Van f 2.40 voor f 0.90. 30. K. O. Meinsma. Spinoza en zijn Kring. Historisch-kritische studiën over Hollandsche vrijgeesten. Met facs. Van f 5.25 voor f 2.50. 31. Th. Ribot. Zien-zelf te zijn. Van f L?voor f 0.50. 32. RobertE.Peary. De Noord pool ontdekt. Reisverhaal van den ontdekkingsreiziger. Ingeleid door Theodoor Roosevelt en Gilbert H. Grosvenor. Met ruim 100 illustraties, meerendeels in kleu rendruk, buiten den tekst, bene vens een portret van Peary in photogravure en een in kleuren gedrukte kaart van het Noordpoolgebied. Groot 4o. formaat. Prijs ingen. f 10.?; geb. f 11.50. Thans ingen. f 5.?; geb. f 6.?. 33. E. Giran. Een van Jobs geslacht. Met een woord ter in leiding van Prof. Dr. H. Oort. Van f 1.?voor f 0.50. 34. J. R. v. Kooy. Monisme. Een schets. Van f 1.25 voor f 0!40. 35. Dr. Karl du Prel. Studiën uit het gebied der geheime we tenschappen. Met een woord vooraf van Dr. P. de Koning. 2 deelen. Van f 2.90 voor f 1.50. Gebonden f 2. 36. Prof. C. L. Dake Jozef Israëls. Met 27 kunstdrukplaten, l gravure, 2 vierkleurendrukken en 33 andere reproductiën naar schilderijen, 8 teekeningen en etsen. Gr. 80 formaat, f 1.90. In fraaien linnen band f 2.50. 37. Oscar Bie. Het klavier en zijn meesters. Uit het Duitsch vertaald door Johan de Veer. Met een inleiding van Daniël de Lange. Met afbeeldingen, platen en portr. Van f5.?voor f 3.?. Gebonden f 3.75. 38. Tiddo Folmer. Schrift en kunst in hun gemeenschappelijken oorprong en eerste ontwik keling. Met 27 afbeeldingen. Gebonden in linnen stempelband f 0.50. 39. Dr. H. Muthesins. Kuituur en kunst, f 0.75. In fraaien band f 1.25. Inhoud: Kuituur en kunst. De hervorming onzer esthetische inzichten. Teekenonderwijs en stijlleer. Over de kunst van den woningbouw. Het restaureeren van oude gebouwen. 40. Jan Binke. Het teekenen van hoofd en hals. Met een slot woord van H. Ellens. Met talrijke afbeeldingen, f 0.75. Gebonden f 1.?. 41. leo Tolstoy. Wat is kunst? Uit het Engelsch door J. Sevenster. Van f 1.90 voor f 0.75. Ge bonden f 1.25. 42. Dr. Jan Veth. Rembrandt's leven en kunst. Met 50 photogravures en 50 illustraties in den tekst. Fraai lederen band. Van f 30.?voor f 20.?. 43 Dr. Jan Veth. Kunstbe schouwingen. Algemeene onder werpen. Reisbrieven. Monumen ten. Oude Nederlandsche kunst. M.-. ' 44. Dr. Jan Veth. Hollandsche teeknaars van dezen tijd. f 1.?. 45. A. W. Weissmann. Debeurs te Amsterdam 1825-1903. Met 14illustratiën, naar platen, photographiën en teekeningen. 2 deelen f 0.50. 46. Asschepoester. Met oor spronkelijk gekleurde litho's van W. C. Drupsteen. In artistieke prachtband. Van f 1.75 voor f 1.25. 47. Hollandsen Strand. Pren tenboek in kleuren ontworpen en op steen geteekend door J. B. Heukelom. Met Rijmpjes en Vertelseltjes van Margaretha. In ste vige artistieke band. Van f 1.25 voor f 0.75. 48. Sneeuwwitje. Opnieuw ver haald door G. v. d. Hoeven. Met oorspronkelijke gekleurde platen ontworpen en op steen geteekend door Mej. W. Drupsteen. In ar tistieke prachtband. Van f 1.75 voor f 1.25. 49. Tante Stanny, door Thérèse Hoven. Met 20 illustratiën naar foto's door Henry A. Fuik. Fraai gebonden f 1.25. 50. De Wonderwereld, door Dr. Oskar Dahnhardt. Geïllustreerd door Erich Kuithan. Geautori seerde uitgave. Een geïllustreerd werk met 40 leuke, geestige en frissche vertelsels vol geest en humor. Gebonden. Van f 1.50 voor f 0.75. 51. Dr. W. Bölsche.' Het wederzijdsche lokken der beide ge slachten in de liefde, bewerkt door Dr. B. C. Goudsmit, met fraaie illustraties. Van f 1.50 voor f 0.75. 52. A. B. Kleerekoper, Het Hooglied". Zangen van Liefde. Van f 1.?voor f 0.25. Men raadplege aandachtig bovenstaand advertentie en doe zjjn voordeel met deze lijdelijke aanbieding. Bovendien ontvangt ieder die minstens n gnlden bestelt CADEAU een KUNST-ALBUM, bevattend acht zeer fraai uitgevoerde reproducties op kunstdruk papier van: Bembrandt, Portret van Burgemeester Six; Aert v. d. Neer, Winterlandschap; Jan steen, Menschen en dieren; Jan steen, Familie tafereel; Jan Steen, Abraham verstoot Hagar; Pfeter de Hooch, De Wieg; Frans Mals, Voedster en Kind; Jan van Eyck, Mnsiceerende Engelen. Bestellingen vanaf n gnlden worden na ontvangst van postwissel franco en goed verpakt verzonden door geheel Nederland. Men zende postwissel met, opgaaf der verlangde nummers onder motto TIJDELIJKE AANBIEDING" aan: J. EfflTIERINO, Boekhandel, Lange Brugsteeg 6, Amsterdam. Tel. 1163 Noord,