De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1914 15 november pagina 9

15 november 1914 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

"f5 Nov. '14. ^No. 1951 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND '..LX WELWILLEND Woorden van C. VAN B. Muziek van H. W. A. Met Von - del stond ze 's mor-gens op, Piet Paal - tjes was haar ker - mis + j- +-3. Ze ging naar bed met Poot en Perk En f 1_?, g _ * + ft? f met Van Deijs-sel's pro - za - werk, Van Looy, Dan-te en 'Be - a tri - ce, kort - om: De - cla - ma - tri - ce. t~fc"\' l * , t _ p ^ _ t 0^.* 1t | . .f__J_.J. ^ ^| Welwillend (Woorden van C. v. B.; muziek van H. W. A.) Met Vondel stond ze 's morgens op, Piet Paaltjens was haar kermispop, Ze ging naar bed met Poot en Perk En met Van Deijssel's prozawerk ... Van Looy... Dante en Beatrice... Kortom: Déclamatrice. Ze kwam al aardig in d'r Nutjes": Een traan, een last, wat zoete dutjes De manke jongeling", Pieter Spa" In Veenendaal, in Appelscha... Om elf uur, als 't programma waar is Logeeren bij Notaris. Ze gaf zich een weldadig air Op aft'noontea, op fancy fair, Bij five o'clock, bij Cabaret Werd zij net op 't program gezet, Kermèsse, soiree ten bate van"... Wat je zoo niet laten kan. imilHlllliniiiimmmimnillinmimmmmmmmmnnnnnimimmnnni Des barbares? NON. IL FAUT TRE JUSTE ! (Nous publions ici une lettre que nous envoit Ie Pasteur de l'Eglise Walonne a Amsterdam, Ie distinguécrivainM. E. Giran. La Red.) * ^e gênëral von Disfurth crit dans Ie Tag: Nous ne devons d'explications a perspnne! Nous n'avons rien a justifier, rien a excuser. Tout ce que feront nos soldats pour faire du mal a l'ennemi, tout cela sera bien fait et tout est justifi d'avance... Nous n'avons pas a nous occuper, Ie moins du monde, de l'opinion des autres pays, même neutres. Et si tous les chefs-d'ceuvre d'architecture qui sont places entre nos canons et ceux de l'ennemi allaient au diable, cela nous serait parfaitement gal!... En ce moment, il n'y a pas un mot a perdre la-déssus!... Qu'on nous pargne enfin et définitivement ce bavardage oiseux, qu'on n.e nous parle plus de la cathédrale de Reims et de toutes les glises, de tous les palais qui partageront son sort. Nous ne voulons plus Geen Nutjes inviteeren weer, Geen soosen honoreeren meer, De Cabarets gaan en partage", Ze deelen déficits voor gage, Zelfs Speenhoff geeft de zaak als zaak op En noemt zich Ware Jacob". Welwillend gaat zij naar de forten Het wachten op den vijand korten. Geheel welwillend werkt zij mee Op matinees voor 't Steuncomité. Welwillend zegt" ze Renéde Clercq Voor 't vluchtelingenwerk. Welwillend slijten haar toiletten Die met dat goud, die met pailletten Van loutere welwillendheid Raakt zij haar stem, haar verve kwijt, Ja, met de slechte tijden mee Slijt ook haar décolleté! Welwillend, voor een stoel of elf, Gaf zij een avond voor d'r zelf. Welwillend heeft een warm vereerder Nog met een lijst gecollecteerder... Toen is ze, met haar feestjurk aan Welwillend doodgegaan!... rien entendre! Que de Reims nous vienne la nouvelle d'une deuxième et victorieuse entree de nos troupes. Tout Ie reste nous est gal! Peut-on imaginer une ame de soudard plus lourde, plus obtuse, plus massive, plus troitement close au sens des réalités d'un art qui constitue Ie partrimonie de l'humanité? On nous dit que Nietzsche pleura en 1871, en apprenant l'incendie duLouvre. Sasoeur qui tait.'dans une chambre voisine, coutait ses sanglots. La gënèral von Disfurth n'a pas de ses sensibleries. Il ne lui ëchappe pas cependant que ses fureurs d'iconoclaste Ie mettent en assez ficheuse posture. Mais il a Ie courage de son attitude: On nous traite de barbare, ecrit il, Que nous importe ? Nous en rions! Nous pourrions tout au plus nous demander si nous n' avons pas lieu de mériter ce titre!" Oui, je crois vraiment qu'il convient de se demander si des bipèdes, tailles sur ce patron, méritent Ie titre de barbares. Car enfin les barbares avaient la mentalitéde leur temps et Ie mal qu'ils faisaient, les destructions auxquelles ils se livraient, les abominations dont ils se rendaient coupables, taient dans leurs moeurs! On n' attendait pas autre chose d'eux. Ceux qui subissaient leurs atrocités savaient par avance que Ie vainqueur ne ferait pas de quartier! Mais, depuis lors, des! siècles ont passé! Depuis lors, toute une civilisation a fleuri. Elle s'est implantée eri Allemagne. Elle y a même brille d'un indëniable clat. L'Allemagne a eu de grands ëcrivains, de grands penseurs, de grands philosophes, de grands artistes, peut-être même de grands humanitaires. Le monde aimait a se reconnaltre intellectuellement tributaire de ce grand peuple! Il tait une lumière parmi les nations et quiconque, il y a seulement trois mois, eüt oséproclamer en France qu'il fallait anéantir l'Allemagne, aurait soulevéde v hementes protestations! Le monde avait contractévis a vis de l'Allemagne une réelle dette de reconnaissance et il faisait reposer sur elle de grands et vivants espoirsl Mais voioi que, soudain, un vent de folie souffl sur ce vaste empire. Les intellectuelss'attèlent au char de l'impérialisme prussien. Et du sein de ce peuple oüla religion, la science et l'art tenaient une si grande place, nous voyons surgir des soldats pillards, ventreurs et incendiaires, des intellectuels qui, pour couvrir ces atrocités, semblent avoir délibérément renoncés a tout esprit critique; nous voyons se lever des théologiens qui, comme Ie protestant Harnack ou comme l'abbéHein, noncent des droits de la pr histoire qui tendent a légitimer toutes les violations du drpit; nous voyons se dresser des ëcrivains qui,,commeMaximilien Harden, proclament avec cynisme, Ie seul droit de la force; nous voyons se révéler des génëraux qui déclarent publiquement qu'ils se moquent des protestations indignées de la conscience universelle, qui légitiment, par avance, tout ce que pourront faire leurs soldats pour faire du mal a leur ennemi, et qui revendiquent hautement Ie titre de barbares dont 1'humanitéles soufflète! hl bien, j'ai Ie sentiment qu'ils revendiquent a tort ce titre"! Une ame de barbare s'explique par Ie manque de culture et l'influence du milieu. Nous sommes enclins h excuser les Huns et Attila, de la terreur qu ils semaient sur leurs pas parce qu'ils ne savaient pas qu:on put faire autrement la guerre! Nous sommes prêts a leur pardonner, tant donnés les moeurs mêmes des populations o s'exer?ait leur cruauté! Mais a l'heure actuelle rien de tout cela n'existe et 0eux qui, stupidement, brutalement, les imitent ne sont plus des barbares, ce sont de monstrueuses exceptions au sein d'un monde civilisé, ce sont des bandits conscients et scientifiquement lachés sur Ie monde. Ce sont, comme Ie dit un rédacteur du Temps, des von Bpnnot" ou des von Garnier' ! Leur aberration mentale n'a plus d'excuse, car elle n'a rien de commun avec l'ignorance ou l'inconscience des barbares: plus la civilisation d'oüilsse sont vadés est avancée et affinée, plus leur cynisme et leurs cruautés sont stupéfiantes et plus ils se ravalent au-dessous de la béte! En vërité, ce ne sont pas des bar bares, ce sont (et je prends ici Ie mot dans son sens tymologique) ce.sfmt des monstres. Des montres dont la forme humaine et Ie cerveau, meubléet pare de science, subsistent, mais oüla conscience, l'acquis des expériences morales ancestrales, Ie sentiment des responsabilités, Ie respect des choses les plus sacrées, Ie sens des plus lementaires devoirs humains se sont abolis! Et c'est pourquoi, il serait redoutable de genéraliser. On ne pourrait, sans injustice, englober tous les léments qui constituent une grande nation, dans Ie dégout quesoulèvent de pareus specimens de l'ame prussienne. Il s'agit ici de cas spéciaux qui rolovent de la pathologie; il s'agit d'individus dont Ie corps est normal mais dont l'ame remonte a l'age de la pierre clatée. La nature parfois, par des croisements imprévus, donne naissance a des tres hybrides: c'est a cette categorie de phenomènes" qu' appartiennent les chantillons d'humanitéque nous tudions. lis tiennent du savantalunette et du diplomate en redingote" dont parle Maximilien Harden, mais ils tiennent aussi et surtout du,,troglodyte et de l'anthropopithèque. Et cela s'explique parfaitement: ils sont les produits hybrides d'une Kultur" inten sive et d'un militarisme de brute. E. GIRAN IIIIIIIIIH minimin n minimin iiuiimiutimiiiiiiM 11 HiMiimiiiiiiiiiiim Schaakspel 24e Jaargang 15 November 1914 Redacteur: RUD. J. LOMAN Jaagpad 38, Delft Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Weltevreden, 24 Sept. '14 Geachte Heer Redacteur. De plaat van Braakensiek,waarop het boven Europa hangende gevaar wordt voorgesteld door een tegen een opgezette rij tuimelende dominosteen, deed me besluiten u het hierbij ingeslotene aan te bieden. Misschien zult u het wel aardig vinden deze vergelijking in De Groene te doen opnemen. DE EUROPEESCHE OORLOG OP 'T SCHAAKBORD abcdefgh DeTriple-F.ntente wordt vertegenwoordigd door de zwarte stukken: Frankrijk, onvoldoende gemobiliseerd: Ka7, Tb7, Lb8; a6. Engeland: Dh8, Tg7 (de expéditionnaire macht). Rusland: Phl, (het begin van zijn actie). België, gemakshalve dadelijk in zwart opgezet: Pe8: e7. Duitschland en Oostenrijk door de witte: Duitschland, slagklaar: Kgl, Df3, Td4, Lg2, Lf2. Oostenrijk: Pe3; e2 en d2. In de aldus aangegeven stelling ligt België open voor de troepenbewegingen van beide partijen: Lb8 en Dh8 kunnen ongehinderd samen werken ; ook wordt de gecombineerde actie van Lg2 en Df3 niet belemmerd. Mocht de Entente onverhoeds daarvan gebruik willen maken, dan heeft de andere partij hiertegen gén verdediging: Zwart kan in hoogstens vier zetten mat geven, Tb7-blf, Pe3-dl:t, Lf2-el, Tdl-el:f, Df3-fl, Dh8-h2t! Maken Duitschland en Oostenrijk van dien vrijen doortocht gebruik, dan wordt het daarop niet voorbereidde Frankrijk in n slag verpletterd: Db7:f! Het al of niet beschikbaar stellen van België's grondgebied beteekent dus voor beide partijen een kwestie van leven of dood. België is echter neutraal verklaard ten opzichte van eventueele conflicten tusschen de haar omringende groote mogendheden en beloofd zich strikt aan dit tractaat te willen houden. Dit wordt in schaakdiagram uitgedrukt door verplaatsing van Pe8 naar d6. Hierdoor kunnen Lb8 en Dh8 niet meer, op voor zwart noodlottige wijze, samenwerken. Ook geeft dit belangrijken steun aan zwart, daar de beslissende werking van Lg2 en Df3 te niet is gedaan. Beide partijen worden dus in hunne be wegingen belemmerd, omgekeerd beteekent dit voor beiden krachtige bescherming tegen onverwachte aanvallen. Hunnerzijds hebben Engeland, Frankrijk en Duitschland verklaard ten allen tijde de onzijdigheid van België te zullen eerbiedigen. Wit en zwart' zijn dus overeengekomen Pd6 ongemoeid te laten. Duitschland zond niettemin een ultimatum aan België, waarbij het voorstelde, dat het laatstgenoemde land eene entente zou aangaan met D. ten einde de operatiën der Duitsche legers te verge makkelijken. België zou dus zijn woord terug moeten nemen en aan D. gelegenheid bieden Frankrijk te overrompelen. Pd8?e8 gevolgd door Df3?b7:f! In een tweede ultimatum heet het, dat D. gereed is zich met kracht van wapenen de gelegenheid te verschaffen om zulke maat regelen te treffen als het noodig mocht achten. Duitschland is er dus op ingericht België's onzijdigheid te forceeren en zijn plan de campagne is erop gebasseerd van het Belgische terrein gebruik te maken. België weigert op de voorstellen in te gaan. Na oorlogsverklaring aan Frankrijk en België vallen de Duitsche troepen België binnen en met opoffering van eigen strijd krachten wordt getracht België's tegenstand te breken. Kwaliteitsoffer: Td4-d6: Engeland neemt met het schenden van België's onzijdigheid geen genoegen en ver klaart Duitschland den Oorlog. Deze oorlogsverklaring had Duitschland voorzien, maar bij den opzet van zijn plan had het erop gerekend beslissend voordeel te kunnen behalen r Rusland tot actie zou komen. Neem Phl een oogenblik van het veld en ge zult zien, dat wit in zes zetten mat kan geven. Td4-d6: e7-d6:, Pc4f Ka8, Pb6f Ka7, Pd7f en Db7: mat! of wel Td6: Tg2:f, Pg2:f Dd4 (een zwakke aanval op de lange ëtape lijn) Ld4:f Ka8, Ta6:t La7, Ta7:f Kb8 en Db7: mat! of ook Td6: Tblf en mat op den volgenden zet mat door Da8! of Lb6:! Duitschland heeft evenwel buiten den waard gerekend. Vadertje" heeft zijne troe pen tijdig gemobiliseerd en kan bij K nigsbergen en bij Lemberg zijn slag slaan en daardoor zijnen bondgenooten de hulp bie den, die ze noodig hebben. Phl herneemt zijn plaats en zal spoedig zijn plicht doen. Wit opent den strijd Td4?d6:, door een tegenaanval in dit stadium zou zwart zijn eigen graf delven: (Fr.) Tblf, Pflf, Pf2:; Df2f: Tb6, Db6: mat! Een tegenaanval met Tg2:f kan evenmin baten: Tg2:f, Pg2; Pf2:, Df2:f Ka8, Ta6:f La7, e3 en een remise stand is bereikt, waarbij zwart veel minder stukken over heeft, dan na de volgende ver dediging. We komen dus terug op het eerste diagram met Phl op zijn plaats en na: Pe8-d6, Td4-d6:. België bijt van zich af: (e7?d6:) en hoe wel het wordt verpletterd en tevens de, aanvankelijk aan Frankrijk geboden, be schutting vervalt, verschaft zijn tegenstand, door het doen vertragen van den Duitschen opmarsen aan Engeland gelegenheid met zijn expéditionaire macht Frankrijk ter hulp te snellen : Na e7?d6: wordt Tb7 gedekt door Tg7. Hoewel de Duitsche verliezen in België (Td4) grooter waren dan de Belgische (Pd6), rukt het toch steeds verder op en blijft offensief optreden: Na e7?d6: volgt Pe3-c4f. Maar nu doet Rusland's medewerking zich krachtig gevoelen: Phl?f2 en hiermede is voor Duitschland de kans verkeken binnen den beraamden tijd (2 Aug. te Brussel, 5 Aug. te Rijssel enz.) het beleg voor Parijs te slaan. De verdere snelle opmarsch der Duitsche troepen en plotseling de tijding omtrent het heffen van oorlogsschatting te Rijssel doen een blik slaan in de niet-doorgelaten-telegrammen, waaruit op deze wijze duidelijk valt te lezen van belangrijke suc cessen der Duitschers in het Noorden van Frankrijk. Duitschland tracht nog steeds Italië over te halen zijn onzijdige houding te laten varen, maar Italië blijft voorloopig in-ieder-geval-neutraal. Dientengevolge zijn de Duitschers en Oostenrijkers numeriek in de minderheid, (vergelijk de schaakstukken) en ofschoon Parijs gedurende eenigen tijd het mikpunt der Duitsche aanvallen blijft, wordt daarmede geen beslissend voordeel behaald. Er ging vooraf: Td6: ed6:, Pc4f Pf2: en nu volgt: Df3-f2:f Ka8, Pb6f Ka7, Pd7f Ka8, Pb6f enz. REMISE. Hiermede breken we onze schaakvergelijking af. We gaven het voorspel en het begin van den oorlog, verbonden de remise gedachte aan het uitblijven van de beslissing (in dat begin) en willen niet op den uitslag der krijgsverrichtingen vooruitloopen, waar 1 "' '? y* *J?P^' Wederom uit voorraad levertfaar, de verschillende typen ADLEBAutomobielen. Geen prrjsverhooging. GARAGE NEFKEHS, Jacob O t) r e chtstraat 2&V| - AMSTERDAM. daarop bovendien, buiten de reeds te velde gebrachte troepen, tallooze factoren, om er maar eens een paar te noemen: reserves*' vloot, koloniën, handel, geld, levensmiddelen; e. d. m., overwegenden invloed uitoefenen;; Als het einde dezer afgrijselijke demon stratie van de barbaarschheid onzer dagen zal zijn gekomen, zal waarschijnlijk van de diplomatieke vaardigheid nóg meer, dan van de feiten afhangen, wie er het minst geA havend uit den strijd zal treden. De laatste kwart-eeuw deed bij velen d illusie ontstaan, dat eindelijk de mensch in West-Europa aardig op weg was zich te ontpappen als een redelijk wezen; ze zijn daarin wel bitter teleurgesteld. -' Laat ons hopen, dat het nog ns zoover zal komen. Dan zal het argument zegevieren over het geweld, dan zullen de diplomaten geroepen worden uit te maken, wie van de Europeesche Staatshoofden wel het meest in aanmerking komt voor den NOBELPRIJS voor den vrede en eerst dan zullen er geep andere officieren en manschappen meer be hoeven te sneuvelen en te worden opgeofferd, dan binnen het strijdperk der vierenzestig velden! Weltevreden N.-I. E. J. DIEST LORQioA miiiiiiinniinmiiimniiimmiiiinniimmimiiinniiiinmiiiiiiiiiiniMi Damspel miiniiiiHiiiiiifl lle Jaargang 15 November 1914 . Redacteur: J. DE HAAS ' Graaf Florisstraat 15', Amsterdam Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. ONZE CURSUS De slagzet die nu volgt uit den omsingelingsstand is up to date". Het is nog maar kort geleden dat wij dienzelfden slag toe pasten in een partij. Hoewel niet moeilijk ligt iets heel listigs aan dezen slag ten grondslag en dit moet men weten, zoowel om hem toe te passen als te ontwijken. Wit Zwart 1. 34-30 20-25 2. 40-34 14-20 3. 44-40 20-24 4. 50-44 Tegenwoordig speelt men terecht 49-4A, daar het noodzakelijk is uit de opsluiting te geraken, hetgeen na 50-44 niet zoo ge makkelijk gaat. 4. 10-14 , 5. 32-27 Sterker is 32 of 33-28. 5. 5-1 17-21 is heel wat sterker. 6. 31-26 17-21 7. 26:17 12:32 De voorkeur verdient 11:31. 8. 37:28 7-12 9. 41-37 2-7 10. 46-41 14-20? Fout! Men zal den damzet echter niet onmiddellijk zien. (Stand na den l Oden zet van zwart) ZWART l 6 11 16 21 26 31 36 41 46 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 WIT 11. 28-23 19:28 12. 30:19 13:24 Eigenaardig in dezen slag is het ver wijderen van schijf 13. 13. 33:2 EEN FRAAIE COMBINATIE VAN EEN FRANSCHEN MEESTER ZWART - v /. t / ", ' $ //, ,& \ e 11 H 21 26 31 3 41 46 5 10 15 20 25, 30 35 40 45 50 WIT Zwart 6 schijven op 15, 16, 24, 25, 32, 37. Wit 4 schijven op 34, 35, 40, 45, en een dam op 44. De winst door Leclercq aangegeven is buitengewoon leerzaam. Wit Zwart 1. 34-30 25:34 2. 40:20 15:24 3. 35-30 24:35 4. 45-40 Wit moet nu spelen en wat hij ook speelt,. steeds volgt 44-50 waarna wit 3 schijven slaat en wint. * *

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl