Historisch Archief 1877-1940
27 Dec. '14. - No. 1957
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
VOOR VROUWEN
lUIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimilllllll
Naar een teekening van KATE QREENAWAY
Kerstklokken
1914
Luiden, luiden, klokken al
over aard' en leven,
dat het hart wel luistren zal
naar dat wondre beven,
en de nagalm trillen doet
stervend 't echte licht begroet,
dat de rust moet geven.
Luiden, luiden, klokken dan
luidt uw diepe slagen,
dat de wereld denken kan
aan de oude sage
en de blije mare keert
glanzend nieuwe vreugde leert,
die het Recht zal dragen.
Luiden, linden, klokken, luidt
over onze hoofden,
dat gij 't hart weer vrede inluidt,
waar wij aan geloofden
en wij peinzen, staren lang
wachtend op den vrede-zang,
die zooveel beloofde.
NANDA SANDBERQEN
De roeping der vrouw
Laat ik u verhalen van een Kerstdag, die
mij dezer dagen steeds in de gedachte komt.
Het was koud, er lag sneeuw, de lucht
was lichtelijk bewolkt, de zon zond bij
tusschenpoozen haar stralen naar de aarde.
Wij besloten de reis te ondernemen naar
het kerkhof, gelegen in de nabijheid van
Amsterdam.
In Engeland pleegt men op de Kerstdagen
de graven zijner dooden te bezoeken; men
brengt er de holly", waarmede men ook
het home" siert. Dit is een mooi gebruik.
Wij wilden het navolgen.
De tocht was ver en somber. Op de wan
deling door den breeden Linnaeuslaan liepen
vele personen evenals wij met hulsttakken,
blijkbaar met hetzelfde doel: het leven te
brengen op den stillen doodenakker.
Op het kerkhof heerschte volmaakte rust.
De sneeuw had ten deele de graven met
een wit, donzig, licht verspreidend kleed
bedekt en overal glansden de vurige hulst
bolletjes, neergelegd op het witte graftapijt.
De kil-bleeke maretak kon dat krachtige
rood slechts temperen, niet overstemmen.
Hier sierden kleine handjes de rustplaatsen
met n enkel besjestakje, ginds brachten
ouderen den Kerstgroet in ruimere mate.
En de zonnetralen gleden over al de graven
van arm en rijk, zij streelden en verwarmden
n oogenblik allen die daar stonden, droef
te moede. Toen' dook zij weg achter een
wolkenheir dat zich onrustbarend boven
onze hoofden samenpakte.
Nog enkele minuten en de sneeuw viel in
dikke vlokken om ons heen en maakte de
terugtocht ijzig-somber en droefgeestig.
Onze weg voerde verder naar een gastvrije
woning, waar ons een eenvoudig Kerstmaal
wachtte, 't Was schemerdonker toen wij
binnentraden. De houtblokken in den haard
laaiden op in vurige tongen; rood-afstralend
IIIMIHIIIIIHItlMIMIIIMIIIMnilllMIIIHIIIIIMIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIi
NATUUR EN TECHNIEK
Vliegongelukken
Men is in dezen tijd zoo gewend aan het
lezen van ongevallen, overkomen aan vlie
gers door vijandelijke projectielen, dat men
bijna uit het oog gaat verliezen, dat ook
in vredestijd het vliegeniersberoep tot de
allergevaarlijkste behoort.
De techniek der motoren en de betrouw
baarheid van het materiaal is in de laatste
jaren wel zooveel vooruit gegaan, dat men
het grootste gedeelte der ongevallen, over
komen aan vliegers, op rekening mag stellen
van stroomingen in de lucht, die zoo plot
seling en met zulk een kracht optreden, dat
ze leiden tot vernieling van het toestel vór
de vliegenier iets kan doen om het onheil
te voorkomen. Geen vliegenier is er, die
niet weet mee te spreken van plotselinge
rukken en stooten, die slechts door toeval
of door groote tegenwoordigheid van geest
zonder funeste gevolgen bleven.
Reeds zijn overal bij de buitenlandsche
vliegers bepaalde teekenende uitdrukkingen
voor de verschillende ondervindingen in
gebruik gekomen: zoo spreken zij van een
gat in de lucht" en de onaangename onder
vinding- door het aldus geteekende ver
schijnsel opgedaan, schijnt werkelijk het
best voorgesteld te kunnen worden door te
zeggen, dat de vliegmachine plotseling op
een plaats scheen te zijn, waar alle lucht
mankeerde. Natuurlijk is dit niet het geval.
Gaat men even na, hoe het komt, dat een
vlieger zich, ondanks de groote zwaarte van
het toestel, in de lucht op vaste hoogte kan
houden of kan rijzen, dan doet men het best
lamplicht wierp een getemperd schijnsel in
het vertrek. Warm en vredig deed dat aan
na de verkillende tocht.
P Enkele oogenblikken van rust,
dan gaan de suite-deuren open en
in schier overweldigenden glans
stort zich de blijheid van het Kerst
feest over ons uit. Overal flikkeren
en schitteren de Kerstvlammetjes,
ze gluren schelms door een
dofrood omhulsel, of ze flakkeren vrij
uit in vroolijken dans. Sparregroen
en hulstbesjes, groen, rood, rood,
groen overal! Het groen, beeld
van het leven, de kaarsvlam: beeld
van het licht, het kerstmaal: beeld
an de liefde.
Dat was het leven! het rijke
leven, dat wij liefhebben ! de groote
tegenstelling met de velden des
doods!
Die tegenstelling ze wordt dit
jaar dieper dan ooit over de
gansche aarde gevoeld.en wij, neutrale
Nederlanders, gaan, als het Kerst
feest is aangebroken, in gedachte
mede op na^r de graven van de
duizenden en nogmaals duizenden
van welken landaard ook, en wij
leggen takken roode-besjes-hulst op
hun grafsteden. Wij verwijlen bij
de ontelbaar velen die treuren. Wij
gevoelen onze onmacht om al het
leed te verzachten. Wij kunnen
slechts weenen met de weenenden.
Dan wenden wij ons af van de
velden der rampzaligen en keeren
terug in het volle leven, in ons
eigen tehuis. Déar willen wij ons
Kerstfeest vieren, dat ons zal verwarmen en
bemoedigen, dat ons kracht zal geven te
dragen het leed dat ons mogelijk nog wordt
opgelegd.
Nog is het Nederlandsche volk gelukkig
te achten, nog zijn zijn jonge mannen voor
dood, het land voor verwoesting gespaard,
daarvoor kunnen wij blijde zijn.
De roeping om het Kerstfeest te maken
tot een feest van leven, van licht en van
liefde ligt in hoofdzaak op den weg van
de vrouw.
Vrouwen en jonge meisjes laat u die
schoone taak niet ontgaan, brengt vreugde,
brengt vrede, brengt licht en warmte in uw
huis! Sier het, zij 't ook in mindere mate
dan andere jaren met al wat u ten dienste
staat. Vindingrijkheid, smaak en takt zullen
u den weg wijzen om met weinig gegevens
vél te bereiken. Weer in uw omgeving'elke
droeve gedachte aan | den grooten wereld
ramp.
Maar daarmede is uw roeping ditmaal nog
niet vervuld. Neem in uw liefde op hen voor
wie het Kerstfeest dit jaar zijn sehoonen
glans heeft verloren. Laat de blijheid van
het feest in zoo ruimen kring mogelijk
worden gevoeld.
In het Kerstnummer van een onzer perio
dieken staat een symbolische, fijngevoelde
Kerstplaat. Op denaardbodem ligt gekromd
een vrouwengestalte, haar gewaad is zwart,
het haar, nat van tranen hangt los over het
gelaat; 't is de aarde die weent. Daarboven
ontwikkelt zich een leliemotief, waarop pare
lende tranen. Bovenaan troont in het
volle licht, het Kerstkind, omzweven door
engeltjes in vleugelgewiek. Het ziet neder
op de weenende aarde met de woorden:
Ik zal u troosten zooals een Moeder troost."
Men zoeke de roeping der vrouw in deze
dagen niet te ver weg, zij ligt in enge
omgeving.
ELIS. M. ROGGE
Fransch luxebrood
Sedert eenige weken wordt een stille,
maar daarom niet minder heftige en vrij
vermakelijke strijd gestreden tusschen de
autoriteiten in de gedaante van den gou
verneur van Parijs en het gouvernement
aan de eene en het Parijsche publiek plus
het bakkerssyndicaat aan de andere zijde.
Er wordt gekibbeld over het brood. Niet
omdat we oorlogs- of noodbrood moeten
eten, maar enkel en alleen omdat het
luxebrood verboden is. O, de Parisiens zijn
zulke verwende kinderen!
Bij het begin van den oorlog, heeft men
van hoogerhand het bakken van alle
luxebrood verboden, om het den bakkers moge
lijk te maken met minder werkkrachten toch
de noodige hoeveelheid brood te leveren.
Alleen het zoogenaamde pain fendu"en
painboulot" is toegelaten. Dat zijn groote brpoden
van ongeveer vier pond met veel kruim en
weinig korst. Het Parijsche publiek nu recla
meert zijn pain crouté", juist het omge
keerde, veel korst en weinig kruim. En juist
die zoogenaamde pains de fantaisie",
waarzich even de kinderjaren in herinnering te
brengen met den tijd van de papieren vliegers.
In volkomen windstilte kan zoo'n vlieger
alleen opgelaten worden door snel er mee
vooruit te loopen, terwijl de vlieger vertikaal
gehouden wordt; door dit bewegen tegen
de lucht in ontstaan er krachten, die het
gewicht van den vlieger kunnen opheffen.
Evenals zoo'n papieren vlieger alleen dan
in de lucht kan blijven, als er een strooming
is van de lucht ten opzichte van den vlie
ger, evenzoo kan een vliegmachine alleen
dan zwevende blijven, als ze zich snel ver
plaatst ten opzichte van de omgevende
lucht; hierdoor worden dan tegen de
zweefvlakken krachten opgewekt, die het gewicht
van het toestel opheffen.
Nu is de lucht op eenige hoogte boven
den grond nooit in evenwicht, maar voort
durend zijn daarin stroomingen van allerlei
richting en snelheid'; een ballonnetje, door
een kind verloren, wijst deze door zijn gril
lige bewegingen duidelijk aan.
Onderstelt men nu, dat een vliegenier op
stijgt en plotseling in een luchtlaag komt,
die zich ongeveer met gelijke snelheid en
in gelijke richting beweegt, als hij zelf, dan
zal er geen strooming zijn van lucht ten
opzichte van het toestel en dit gedraagt
zich, alsof het in rustende lucht stil stond;
de vliegenier kri>gt dan de gewaarwording
alsof hij in een afgrond verzinkt, vandaar
de uitdrukking, dat hij een gat in de lucht"
heeft aangetroffen. Een ervaren piloot weet
wel zoo te maneuvreeren, dat hij gauw weer
in lagen komt, waar zijn machine wel
strooming ontmoet.
Een ander gevaar, dat misschien nog wel
ernstiger is, is de luchtfontein".
Lucht wordt ongeveer niet verwarmd door
onder de heerlijke Fransche stok
ken en het zoogenaamde Weener
polkabrood, niet te vergeten de
croissants bollen, zijn van hooger
hand verboden.
Het bakkerssyndicaat dient
request op request in, houdt verga
deringen, moppert en murmureert,
de minister houdt voet bij stuk en
zegt: de Parijzenaars kunnen even
goed fendu eten als iets anders.
In de practijk heeft deze verbods
bepaling een grappige uitwerking
en nu de eerste schrik maar een
maal achter den rug is, spitsen
de bakkers er al hun vernuft op om
hunne klanten ten minste
eenigszins het gemis der warme croissants,
die 's morgens vroeg en 's middags
om vier uur zoo gewild zijn, te ver
goeden. En hun vindingrijke geest
bereikt schitterende resultaten.
De bakkers die niet anders dan
broodbakker zijn, komen er slecht
mee af, want voor hen is iedere ontduiking van
de verbodsbepaling onmogelijk. Maar verre
weg het meerendeel der zaken heeft een af dee
ling patisserie en daar het vervaardigen van
taarten en gebak niet verboden is, brengt
men de werkzaamheden over op dit terrein.
Allerlei smakelijke dingetjes, die het mid
den houden tusschen brood en gebak worden
te voorschijn getooverd en nog nooit zag
ik zoo'n ruime keuze van koekjes, taartjes
en ja, laat ik het kind nu maar bij den
naam noemen, al is die naam dan ook
honderdmaal verboden fantaisiebroodjes,
die den prijs van n SQU niet overschrijden.
's Morgens om elf uur en 's middags tus
schen drie en vier uur worden al deze voort
brengselen van bakkersvernuft op groote
platte rieten vormen bovengebracht, geu
rend en dampend en glimmend van boter.
Er zijn kleine vierkante broodjes, ongeveer als
het Nederlandsche casinobrood, die bij uit
stek geschikt zijn om met een reep choco
lade gegeten te worden, zooals men dat
kinderen en volwassen personen veel om
vier uur ziet doen. Er zijn petits brioches",
die lekkerder zijn dan brood en niet zoo
lekker als b.v. tulband; er zijn kleine broodjes
die er uitzien als feuilletée-gebakjes en waar
de boter in gebakken is, maar niet op de manier
waarop Nederlandsche moeders dat wel eens
aan hunne kleuters willen wijsmaken, als moe
ders zuinigheid en kindjes trek in boter
met elkaar in strijd kamen. Er zijn kleine
ronde zandtaartjes met confituren er op en
krenten er in, er zijn, o, er zijn nog hon
derd andere dingen, die ik u niet alle
beschrijf uit naastenliefde, want ik weet dat
men in Nederland oorlogsbrood eet, dat
naar de beschrijving, die ik er van eenige
kennissen van ontving, niet het ideaal der
groote en kleine lekkerbekjes moet zijn.
Wat ik u opsomde vindt ge in de volks
buurten zoo goed als in de betere wijken.
Geen wonder trouwens, de vrouw uit het
volk ziet, zelfs in dezen overigens
kommervollen tijd, niet op een petit sou"; zij springt
er royaler mee om dan wij met onze halve
centen en het moet er al heel erg mee ge
steld zijn als ze haar kinderen om vier uur
een petit pain au lait, een brioche, een gateau
of iets dergelijks weigert. Nu is 't waar,
gewoonlijk heeft zij niet meer dan twee,
hoogstens drie kinderen. Toch zag ik onlangs
bij onzen bakker een mama binnenstappen,
gevolgd door een zevental spruiten. Het was
vier uur, dus er moest iets gegeten worden.
Ieder kind een brioche daar schijnt men
hier buitengewoon dol op te zijn mama
een, dat was acht stuiver, toen nog ieder
een reepje chocolade, dat was zestien, allén
maar voor het vieruurs-snoepje.
Behalve de groote voorraden dagelijks bij
de bakkers, komen er sedert alles wat met
België in verband staat opgeld doet, nog de
straatverkoopers bij met hunne veritable
tartines cramiques Belges", groote ronde
of lange brooden, een soort brioches alweer
met eenige 'krenten er in, die in de verste
verte niets met ons krentenbrood te maken
hebben en waarvan zij een snede verkoopen
voor deux sous of een kwart pond voor
vier a vijf sous. Daar er voortdurend meer
karretjes komen met tartines cramiques
moeten de bakkers daarvan wel goede
zaken maken. Hun klein bedrijf bloeit niet
tegenstaande den oorlog en het heeft er wel
wat van of wij hier in het land van belofte
leven, overvloeiende...
Alleen, de medaille heeft haar keerzijde.
W. H. PETILLON
* * *
iiiumiiiiiimii
de zonnestralen die er doorheen gaan, maar
door aanraking met den warmeren grond wel;
nu stijgt warme lucht, als ze omgeven is
door koudere, vrij snel omhoog; wanneer
dus een gedeelte van den grond sterk ver
warmd is, zal hierboven een kolom warme
lucht omhoog stijgen en soms worden hierbij
snelheden bereikt van 10 meter persecunde
(de electrische tram in Amsterdam doet op
zijn hoogst 7 meter per secunde). Komt nu
een vliegenier terecht in zoo'n luchtfontein,
dan kan het gebeuren, dat n vleugel eerder
erin komt, dan de andere, met het gevolg,
dat die vleugel een schok naar boven krijgt,
dre het geheele toestel doet kantelen, of iets
vernielt, dat het sturen onmogelijk maakt;
komt de vlieger er met den kop van het
toestel recht op in, dan krijgt het voorste
gedeelte den stoot, waardoor het toestel
achterover kan slaan. Natuurlijk zijn bij af
koeling van de lucht door de oppervlakte
der aarde stroomingen omlaag mogelijk, die
een uitwerking hebben in tegengestelden
zin als de opstijgende, maar die even nood
lottig kunnen zijn. Is de vlieger zonder
ongelukken in zoo'n vertikale strooming
terecht gekomen, dan staan diezelfde ge
varen te wachten bij het uittreden in de
overige lucht. Deze gevaarlijke stroomingen
komen meermalen voor boven heuvels, die
een tijd door de zon beschenen zijn en de
streek daarboven wordt in zoo'n geval het
liefst vermeden.
leder heeft wel eens opgemerkt, dat er
twee lagen van wolken boven elkaar kunnen
zijn, die zich in tegengestelde richting bewe
gen en zelfs elk met vrij groote snelheid; dit
wijst natuurlijk op twee luchtlagen, die zich
in tegengestelde richting bewegen; een
vlieger, die zich beweegt in de bovenste
Kerstversiering in Engeland
Aan de Ontwikkelingskommissies
Naar aanleiding van het werk gedaan door
de verschillende Ontwikkelingskommissies"
alom in den lande hierbij een mededeeling
die misschien te pas kan komen.
Een kennis uit Zweden vertelde me voor
een paar jaar, dat zij met eenige vrouwen
te Halmstad had opgericht een kursus voor
jongens en meisjes. De meisjes leerden
koken en naaien; en de jongens eveneens
naaien en schoenlappen, (of de jongens ook
koken leeren weet ik niet meer). Na afloop
werd gemeenschappelijk het toebereide maal
verorberd. Dat laatste was wel in 't begin
de groote aantrekkelijkheid voor allen.
In 't eerst vond men weinig medewerking;
ook niet bij de stedelijke autoriteiten. Men"
vond het gewoonweg belachelijk jongens
naaien te leeren ! Maar de resultaten stelden
de oprichtsters in 't gelijk. Dat de jonge
mannen hun eigen kleeren konden verstellen;
en dus niet meer afhankelijk waren van de
meer of mindere welwillendheid en be
kwaamheid hunner vrouwelijke huisgenooten;
of kostvrouw'; en dat ze hun eigen schoenen
konden lappen, bleek in de praktijk uit
stekend te voldoen.
Gezwegen nog van 't voordeel erin ge
legen dat de vrije uren nu met nuttig werk
inden huiselijken kring werden doorgebracht.
Een kostelijk middel tegen uithuizigheid en
kroegbezoek! Van 't daardoor aan alle kanten
uitgespaarde geld nog niet eens gesproken!
Dat deze kursussen aan een gevoelde be
hoefte voldeden, bleek wel uit de steeds
toenemende aanvraag. En de gemeenteraad
toonde al gauw zijn waardeering voor het
werk door flinke jaarlijksche bijdragen.
Aerdenhout 20Nov.
S. M. HOEVENAAR
Levensbeeld
Onze buurtjes daar aan den overkant.
Zitten roerloos, zacht snikkend, hand in hand.
Ach, ze hebben hun moedertje verloren!
En, in de woning daar vlak naastaan,
daar zie ik een rose wiegje staan,
want daar werd een lief kindje geboren.
Roerend beeld van het leven,
door eenvoud verheven.
Hier juichen, daar weenen.
(Ach die hulplooze kleenen!)
Nevens groote blijdschap, hartverscheurende
smart!
O God, vol erbarmen, wees nabij hen die lijden
en geef aan de blijden,
ee»ruim, liefdrijk hart.
ARNO
* ? ?
Kerstversiering
In Engeland, het land van de Kerstviering
bij uitnemendheid, wordt zoo men weet
zér veel werk gemaakt van het versieren
van 't huis. Bij het binnentreden van de
hall" ziet men platen en kapstokken met
roode besjes omlijnd, de ganglantaarn prijkt
met klimop en mistletoe. Gaskronen, lustres,
electrische lampen, overal slingeren zich de
stekelige bladen en roode besjes omheen.
Veel worden ook miniatuur lampionnetjes
gebruikt en kleine vlagjes worden overal
tusschen gestoken.
De tafels zijn bij den maaltijd versierd
met gaas en tule, dat slingert ook met
smylax-ranken van af den lichtkroon naar
de tafelhoeken. hi de tule op tafel liggen
takjes groen en bloemen. Vooral wordt
gewerkt met crackers." Crackers zien er
ongeveer uit als pistaches, ze zijn van zér
laag tegen de richting van dezen, zal dan bij
het dalen in de onderste komen en weer de
gewaarwording opdoen, alsof er een gat in
de lucht is. Bij het dalen tot den grond
zal een ervaren vliegenier daarom altijd
probeeren te landen tegen de richting van
den wind langs den grond in; immers, dicht
bij den grond zijnde, heeft hij weinig kans
zijn toestel nog onder de macht te krijgen,
als het ook maar n oogenblik onbestuur
baar wordt.
Die lagen van verschillende snelheid en
gewoonlijk ook van verschillende dichtheid
hebben op hun grensvlak nog meer onaan
gename eigenschappen. Evenals de wind,
die over een wateroppervlakte strijkt, de
oorzaak is van de golven hierop, zoo zal
een luchtlaag, over een andere heengaande,
een soortgelijk verschijnsel veroorzaken,
zoodat dus een sterk golvend oppervlak het
scheidingsvlak tusschen die twee luchtlagen
uitmaakt; het is duidelijk, dat een vlieg
machine, die zich juist in zoo'n grenslaag
bevindt, blootgesteld is aan krachten, die
elk oogenblik van richting en sterkte ver
anderen en dus op de vleugels van het toe
stel zoo werken, dat het geheele toestel gaat
slingeren en er groot gevaar bestaat, dat de
vliegenier het stuur kwijt raakt. Is in zoo'n
geval de lucht bewolkt, dan geeft het opper
vlak van de wolken een duidelijk beeld van die
golven, zoodat dus van te voren op het gevaar
gewezen is en het vermeden kan worden.
Vooral zeer dicht bij den grond kunnen
stroomingen van groote onregelmatigheden
voorkomen; het meest gebeurt dit bij heuvels;
de wind volgt n.l. grootendeels de opper
vlakte van den grond in alle verheffingen
en dalingen, maar over een heuvelkam
heengaande,komen meermalen wervel winden voor
fijn, doorschijnend papier in allerhande mooie
kleuren. Zij nebben den vorm van een bloem
of vlinder. Binnen in de crackers" zitten
cadeautjes, van af voorwerpen van geringe
waarde, tot de kostbaarste broches en andere
kleine voorwerpen. Het zijn geschenken voor
de gasten.
Een tafelversiering waarmede een aardig
effect wordt bereikt is de volgende: Plaats
midden op den disch in een kristallen
druivenglas een groote hulstbouquet, daaromheen
een krans lichtende roode rozen, als hierbij
afgebeeld, 't Zijn Verkade's nachtlichtjes
(10 uur), ze staan op kristallen schoteltjes
voor 't afdruipen van de waxine.
Voor den bladerrand knipt men lange
reepen rood vloei. Vouw deze om en om
tot een breedte van 2 cM. en rondt ze van
boven bladvormig af. Sla den reep weer
open en vouw beurtelings elk blad even
toe, leg op den middenvouw een breipen
en schuif met de vingers van buiten het
dubbel gevouwen blad langs de pen ineen.
Bestijfsel den buitenwand van het
Verkadelichtje en windt er met vouwtjes den reep
tweemaal omheen.
? * ?
Een vroolijke tafelversiering is te maken
van bogen van stevig ijzerdraad, vastgezet
in platte houten blokjes.
aaf
Deze bogen omwindt men met
medeolagroen en rose begonia's en plaatst onder de
bogen touffen bloemen op spiegelblaadjes.
Op de kersttafel zet men de servetten
hoog opgevouwen op de borden en hangt
om de punt de naamkaartjes aan rood lint.
Verzoeke alle stukken voor de
rubriek Voor Vrouwen" in te zenden:
Koninginneweg 93, Haarlem.
iiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Wederom uit voorraad leverbaar,
de verschillende typen A D L E
KAutomobielen. 6een prijsverhoogiug.
tiARAOE NEFKE>S,
Jacob Obrechtstraat 26,
AMSTERDAM.
met horizontale draaiingsas; daar nu de
bovenkant van zoo'n wervel zich in tegen
gestelde richting beweegt van den onderkant,
zal een vlieger, die door zoo'n wervelwind
heengaat, schokken moeten ondervinden.
Bij daling in een heuvelachtig terrein zullen
landingen dan ook meestal plaats vinden
aan de wiiidzij van den heuvel en bij sterken
wind gebeurt het ook hier slechts in nood
zakelijke gevallen.
Ook in dalen, waar de luchtbeweging
bijna steeds geheel anders is als boven de
bergen, zal een vlieger alleen dan zonder
gevaar kunnen neerdalen, als hij tegen den
dalwind in gaat.
De genoemde evenwichtsverstoringen in
bewegende lucht zijn natuurlijk het minst
gevaarlijk voor de meest stabiele machines;
daar nu in vele gevallen de stabiliteit toe
neemt met de snelheid, is het niet te ver
wonderen, dat tegenwoordig bij voorkeur
vliegmachines gebouwd worden, die snel
heden van ongeveer 100 kilometer per uur
kunnen bereiken. Bij het gebruik in oorlog
hebben ze dan tegelijkertijd het voordeel
van moeilijk trefbaar te zijn, daar het rich
ten van geweren en kanonnen, door de groote
snelheid van het te beschieten voorwerp,
veel moeilijker wordt.
Het zal uit het voorgaande duidelijk zijn,
dat het niet zoo heel gemakkelijk is om een
goed vliegenier te worden en dat naast een
groote stoutmoedigheid en tegenwoordigheid
van geest een groote mate van kennis van
meteorologie verworven moet zijn, die het
den vliegenier mogelijk kan maken snel de
vermoedelijke oorzaak van een storing op
te maken en de gevolgen ervan te niet te
doen.
J. F. v. O.