Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
3 Jan. '15. No. 1958
be'greepen. De groep der Kollewijnianen
schijnt niet meer toe te neemen en ik geloof
dat deèze beweeging reeds haar hoogtepunt
ooverschreeden heeft. Maar daarmede is de
taak nog niet in orde. De spelling van de
Vries en te Winkel is zeeker niet beeter
dan die van Kollewijn en het zou goed zijn
wanneer op officieele wijze een vaste toe
stand werd geschapen. Wat ik gedaan heb
bedoelt niet anders te zijn dan een aandui
ding. De goede denkbeelden van den heer
Kollewijn .neem ik gaarne oover, maar zijn
verminkingen niet.
D« historische oorsprong van een woord
mag interessant zijn, de duidelijkheid blijft
hoofdzaak en het is moogelijk, zooals ik ge
toond heb, de spellingreegels tot het uilerste
te vereenvoudigen zonder aan de duidelijk
heid te kort te doen.
Ik zal mijn spelling blijven handhaven
totdat de bedoelde commissie uitspraak heeft
gedaan en het Nederlandsch woordenboek
heeft herzien. Tot zoolang acht ik mijn spel
ling de beste, omdat ze zoowel duidelijk
als eenvoudig in haar reegels is. Ik heb mij
laten leiden door de praktijk en zal welligt
in 't vervolg nog enkele wijzigingen aan
brengen, waar ik nu nog weifel. Zooals b.v.
bij het verdubbelen van de u in sommige
gevallen en het gebruik van ph voor f in
vreemde woorden. Ik geloof dat het
wenschelijk is vreemde woorden, zoodra ze ons ge
noegzaam eigen zijn geworden, ook op
Nederlandsche wijze te spellen.
Ik schrijf dus1 de lange ee, oo en uu altijd
dubbel, behalve in vreemde woorden en eigen
namen. Uitzondering maakt het woord even"
^kortstondig) om het te onderscheiden van
eeven" (gelijk).
Men zal toch moeten erkennen dat
mededeelen" mooyer en duidelijker is dan mede
delen" en dat iemand die onze taal moet
leeren de woorden zwerveling" en ver
veling" op dezelfde wijze zal uitspreeken,
tenzij men schrijft verveeling".
Ook behoudt ik het zoo nuttige onder
scheid tusschen ligt" en licht", digt" en
dicht", wigt" en wicht", in al hun samen
stellingen.
De woorden grove", roze" en poze"
zijn alleen op deeze wijze duidelijk te schrij
ven, elk behoudt de korte o. Men duidt
dit tans zeer onpiaktisch aan door te schrij
ven groffe" en rose" en pose".
Eevenzoo schrijf ik waereld", kaerel" en
paerel" om de korte e klank niet te ver
liezen, wat men niet kan doen door te
schrijven werreld" of kerrel".
Terwijl ik eindelijk gebruik maak van de
y om leelijke woorden als draaiing" en
verfraaiing" een beeter aanzicht te geeven.
Elke wijziging die niet door de
konsekwentie stellig wordt vereischt, moet wor
den vermeeden. In de praktijk bleek mij
het verdubbelen van de a onnoodig,
Men vergeeve mij dat ik zooveel aan
dacht vraag, in deezen tijd, voor een kwestie
als de spelling onzer taal.
Als het vreede is, dan hoop ik dat de
zaak door bevoegden zal worden ter hand
genoomen en afgedaan.
F. v. E.
Onze Schilders
Onder dezen titel zal ik gaarne in over
leg met de redactie achtereenvolgens ver
schillende onzer meest bekende kunstenaars
en minder bekende jongeren, doch wier werk
veel doet verwachten, behandelen. De be
doeling is te geven kleine schetsen, naar
beste krachten gemaakt, en daarbij te voe
gen het portret van den aldus besproken
schilder.
Van den n door vereering, van den
ander door genegenheid, van allen om de
kunst zelve, zonder pretentie.
Zoodoende hoopt De Amsterdammer" in
een reeks der eerstkomende nieuwe num
mers, een galerij van Nederlandsche beel
dende kunstenaren bijeen te brengen.
August Allebé.
Dat prof. Allebéde eerste is, die daartoe
inspireerde, wien zijner vele vrienden, moge
hij 't zelf al euvel duiden, zal 't geen ple
zier doen?
De bescheiden, nu al aardig oude man,
die voort zal leven in de herinnering van
zoo menigen schilder, die 't geluk had onder
z'n leerlingen te behooren. Van niet n
schilder, van niet n leermeester ken en
hoorde 'k zooveel verhalen, om niets,
geestigheden. En wanneer de verhaler nabij weet
te komen prof. Allebé's eigenaardige wijze
van spreken, van zich uit te drukken, dan
vondt bij altijd 'n dankbaar, 'n zich
verkneuk'lend gehoor. Want daar zit altijd
genegenheid achter en 'k zie gezichten voor
mij, die, doorgaans ernstig, pglunderen
als 't over hun ouden meester gaat en 'k
hoor: Echt iets voor Allebé".
Die gehechtheid, die vriendschap voor
Allebé, je vindt zé't meest bij de besten.
Ze hebben allen gevoeld en begrepen, dat
't bij _ hém attijd ging om de kunst zelve,
dat z'n interesse daar en alleen daar, naar
uitging. Hij was de man, die, omdat hij
zelf de kunst Hef had, van z'n liefde wist
mee te deelen en 't hart, dat 't meest uitging
naar wat voor hém 't hoogste was, verstond
hem 't best.
Dat hij, die zelf zoo fijn besnaard is, z'n
belangstelling 't meest daar plaatste, waar
hij 't meest inzag, n als artist n als mensen
zal niemand verwonderen.
't Werk van prof. Allebéheeft dat zelfde
onderscheidende en je betreurt, bij 't zien
van toch zoo menig mooi stukje van z'n
hand, alleen, dat hij ons van dien aard 'niet
meer nalaat, 'k Kende van hem 'n werk in
de collectie van den heer mr. H. R.
Westendorp,dat in m'n herinnering stond als voor mij
n van de mooiste Allebé's, en 'k was blij
't dezer dagen terug te zien en 't nog te
kunnen zeggen. Een studie uit Parijs; sober
en toch rijk van kleur, mooi evenwichtig
van compositie, ongedwongen van houding.
't Kopje nijgt met de armen mee en van
zelf gaat onze aandacht naar 't prachtige
ingehouden rood van den rok, die over den
schoot gespreid is.
Dat dit schilderij ontstond in 'n tijd, ('t is
van 1858) toen de schilderkunst op'n
doodgeloopen spoor was geraakt, geeft 'r te
meer waarde aan. Dat Allebén van de
eersten is geweest, die begrepen hebben, dat
de kunst 'n and'ren kant, dien weer naar de
natuur, moest uitgaan, het blijft zijn
onvergank'lijke eer.
Niet minder, dat hij met later stroomingen
mee is blijven leven en ook tegenover de
tegenwoordige en jongste staat met belang
stelling en zonder vooroordeel.
Veel wil 'k hier niet aan toevoegen. In
Rijks- en Stedelijk-Museum vindt men z n
uitstekend werk; in 't eerste o.a. 't bekende
vrouwtje met 't vuurtestje uit 't keldertje
komend, 't is midden in den winter. In 't
tweede, 't handenwarmende jongetje en 't
Brabantsen interieur. Ze vragen altijd weer
je algeheele belangstelling.
Jammer, dat in de Stedelijke collectie
geen zijner zoo vaak waargenomen dier
studies te vinden zijn.
Om dieper op den mensen en den kunste
naar in te gaan, laat ik aan bevoegder
over. Toen ik prof. Allebé's toestemming
kreeg na veel overreding, verzocht hij mij,
hem niet te veel in 't zonnetje te zetten en
dat zou 'k niet gaag willen, of t moest zijn
't zonnetje der sympathie. Want wei heb 'k
altijd gevoeld, wanneer 'k hem ook ont
moette, te staan tegenover 'n diepvoelend,
rijk menschenleven.
Dit schetsje bedoelt enkel en alleen respect
en dank uit te spreken voor 't geen hij ons
gegeven heeft,
F. BOBELDIJK
# * #
ADBIA/LN SCHAKEL,
Heiligeweg 11-17, Amst.
1 Maakt de koekepan als een
spiegel.
Zal Uw vaatwerk en
kachelzink doen glinsteren.
Slijpt de messen zonder kras
sen blank en scherp.
DE
BEGRAFENIS-ONDERNEMING
J. D. STRUIJS & Zn.
Prinsengracht 837. Telephoon No. 906.
Een streeling voor de tong,
een opwekking voor de maag,
een waar genot voor kenners,
OUD'S KINAWIJN
(vin tonique apéritif)
Alom verkrijgbaar. Eenige fabrikanten
WED. G. OUD Pz. & Co.,
PURMEREN D.
Mevr. G. v. d. BRINK,
Corsetlère,
Keizersgracht 717.
i'Dil. TEL. 1781. ATELIERS VOOR REPARATIES.
Alle benoodigdheden
Solide Billijk.
?M andere dubbel fijne Likeuren
BIJ
m. P. FOE.L EM «f* ZOOM, Rotterdai
El VEN KRAMER
l WIJDE KAPELSTEEG 4 D AMSTERDAM ?
? 'j TELEPHOON N°266 (J)
? FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN ?
CX2
CX2
S. BLAZER Mzn.
Solo-Bassist Concertgeb. Orkest.
Amst. Ceintuurbaan 141. - Tel. Z.I4I7.
DE BONT & LEYTEN'S
BORSTPLAAT
is DE BESTE.
MAISON DE BLANC
Kalrerstraat 128 bjd Bagijnensteeg.
TELEFOONNUMMERS
N. 3277
N. 4194
]\_Cjiaiiclfig- 4
begint onze
Telegram.
In het belang van ons uitgebreid l
personeel verzoeken wij thans goe
deren om te stoomen of te verven)
naar onze fabrieken te zenden.
Er kan nu meer tijd en zorg aan
de goederen besteed worden, en heeft j
de aflevering zeer spoedig plaats.
Stoomververjj en Chem. Wasscherij
DE REGENBOOG".
TILBURG, Augustus 1914.
Filialen te: AMSTERDAM, Heiligeweg 3, Tel. 10503;!
DEN HAAG-, Heulstraat 25, Tel. 4042; UTRECHT, Oud
kerkhof 28, Tel. 2329; ARNHEM, Bakkerstraat 13, Tel. 1480;
ROTTERDAM, Schied. Singel 30c, Tel. 6686; TILBURG,]
Nieuwlandstraat 57, Tel. 72.
Depots in de voornaamste plaatsen van Nederland.
Waar niet vertegenwoordigd, verzoeke rechtstreeksche |
toezending naar de fabriek. Franco tegen franco.
JAARLIJK8CHE OPRUIMING
In alle artikelen hebben wij extra aanbiedingen o. m. noemen wij
Chemises met madapolan-atrook en entredeux fO.95
Bijpassende Pantalon Fransch model f O.8O
Bijpassend Nachthemd vierkante hals f 1.55
Prima Sloopen rondom met feston f 0, 85
Bijpassende Lakens 16O X 3l/2 f 1-95
Al deze artikelen zijn, wat kwaliteit, coupe en afwerking betreft, onberispelijk.
Restanten fijne Lingeries, Tafellinnen, Baddoeken,
Huishouddoeken, Bedlinnen, Tricotartikelen, enz.
<; K K A /; i < n T z E jv i> i AT « E iv.
J Ai Olt»0\ *V MJJ1IJS.
vh. E. VAUT EMBDEN.
Eenig adres
Kalverstraat ±28.
UMUKLiJKl LUIE
B680DBAKKKRIJ
PAUL G. mm.
tlTRUAl
levert BROOD bereid uit de BESTE GRONDSTOFFEN.
De drie Magazijnen voor Horlogerie van
Gek. BREEN, Amsterdam,
Rozengraclit 53, Nienwemlijt 172, Haarlemmerstraat 72
HOELOGES, PENDULES, KLOKKEN.
GOUDEN EN ZILVEREN WEBKEN.
STEUNZOLEN
(systeem Prof. HOFFA)
met opstaanden buitenrand, die
de ronding van den hiel omvat,
herstellen den platvoet. J. A.
M A SS IN G, O. Z. Voorburgwal
334, Amsterdam, tegenover het
Binnen-Gasthuis.
NATUURLIJK
SALZ
is datalleen echte Karlsbader
Voor Namaak en vervalsching wordt gewaarschuwd.
BEGRAFENISVEREENI6ING
TE AMSTERDAM
. SAX J r.
P. C. HOOFTSTRAAT 38. Telef. Zuid 341
Internationale Transport-Maatschappij
voorheen
VAN DER HOOP & Co.
AMSTERDAM.
Directeur: JACS VAN DER HOOP M.Pzn.
Verhuizingen. - Bewaring van Inboedels.
Expeditie.
Agentschap der Nederl. Stoomboot-Reederij.
Dagelijksche sneldienst naar en van den Rijn.
A. A. PASSENS,
THANS ALLEEN
Reguliersgracht 31,
AMSTERDAM, Tel. 8393.
Speciaal adres voor
Corsetten naar maat
Ateliers voor reparatiën.
Opelke gracht, in elke straal,
Wanneer de deur maar open
Ziet gij het prachtig resultaat
Van LIEVEGOED's
Schuurpreparaat
(voor houtwerk, marmer en
steentjes).
In frissche cartons overal
verkrijgbaar.
Het Adres
VOOR
veilige,reuklooze
hygiënische
Petroleum
KACHELS
is
D. IUSTUS REEDEÜS
PPII?/N.ZKolkl?
PRIJS vanaf
-p c Teleph. 5373.
? D.?AMSTERDAM.
VAN RU N'S
SMOSTERi
S. van der Bijl
Import - Export - Export
Waterlooplein 88, 96,98,
AMSTERDAM.
Rijwielen, Rijwielonderdeelen
Banden enz. enz.
TELEFOON INXERC. 34O4.
hebben nog steeds in voorraad een groote
partij GENERATORS en AUTOLAMPEN in verschil
lende maten en modellen, tegen concurreerende prijzen.