DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 10 Jan. '15. No. 1959 De zwarte mantels en cappen, die de stu denten hier dragen, waren toen zoo vol ge stoken met de driekleurige dingetjes dat er geen stof meer te raden viel. Heel de be volking deed ten andere mee en de ronde opbrengst was 50.000 francs. (De Belgen hebben nog altijd een hekel aan de engelsche pounds en shillings en rekenen dadelijk alles uit in hunne Belgische munt. Dat spreekt klaarder tot hunne verbeelding). Wie voor een aanzienlijk part aan die mooie opbrengst deel had genomen dien dag was namelijk een... ezel, die veel geld had verdiend door de kinderen der rijke Oxfordsche dames op zijn rug te laten rijden en die, 's avonds onder den hamer gekomen, nog voor 50 pounds werd verkocht. Heel de Belgische kolonie werd hier ook, met de gebruikelijke staatsie, door den Mayor en de Lady Mayoress op een thee ontvangen waar, tusschen de cakes en de pastry, de mayor hun een hulde bracht, zoo oprecht en zoo overtuigd, dat de Belgen het zelf geloofden hoe zij door hun dapper heid niet alleen Engeland, maar heel be schaafd Europa van den ondergang hadden gered. Maar van Engelsche zijde is het alles hartelijk gemeend. Zij laten hier geen ge legenheid voorbijgaan om nog en nog te herhalen, dat al wat zij nu voor de Belgen doen maar de betaling is eener voor hen ondelgbare schuld en als er nu en dan een Waal of Vlaming door heimwee gekweld, of uit vrees voor zijn have en goed terug naar het vaderland wil, dan pogen zij hem door alle liefelijk geweld te weerhouden en zijn waarachtig' teleurgesteld als hij toch den gastvrijen haard verlaat. Doch ik moet u vertellen van het speciale karakter, dat aan de Belgische bezetting hier verleend wordt door de aanwezigheid van een aanzienlijk getal professoren der univer siteiten van Gent, van Brussel en van Leuven. Hier verblijven thans uit de universiteit van Gent: de heeren De Visschere, hoogleeraar in burgerlijk recht, Merten, hoogleeraar der ingenieursschool en Jules Persyn, hoogleeraar in Nederlandsche literatuur. Uit de universiteit van Leuven zijn hier aanwezig: de heeren Moeller, hoogleeraar in geschiedenis, Denys, hoogleeraar in de medicijnen, Henry, Bruylants en Rauwez, hoogleeraars in de chemie, Delmarcel, Coppens en Thoraut, hoogleeraars der ingenieursschool, Noël, hoogleeraar in de wijsbegeerte, Van der Essen, hoogleeraar in geschiedenis en Mertens, hoogleeraar aan de brouwerijschool. Pas voor enkele dagen is pater Delehay, de gekende bollandist en hagio graaf, terug naar Brussel vertrokken. Hier waren ook nog uit de universiteit van Brussel de heeren Varendonck en Ledoux. Varendonck werd door de Engelsche regeering aangezocht om lessen te geven te Cardiff en doceert thans aldaar. Ledoux is de bekende mineralogist, die geruimen tijd binst dezen oorlog de vijandelijke legers heeft gevolgd om eene vergelijkende studie te maken van de gebruikte munities en de wijze waarop het best het groot geschut werd aangewend. Nog moet ik vermelden Mr. Maurice de Cock, oud-stokhouder en professor van inter nationaal recht aan het hooger handelsin stituut te Antwerpen. Een Belgian professoral club werd door de zorgen der universiteit ingericht en ge vestigd in een mooi lokaal, het Barnett House, in de Broadstreet, waar de Belgische pro fessors elkaar ontmoeten en de voornaamste Engelsche en Fransche dagbladen en tijd schriften vinden. Zij zijn ook de welgekomen gasten in alle laboratoria, de met groote bezorgdheid omringde bezoekers van alle bibliotheken en musea. Ook wordt hier druk en ernstig gewerkt op alle gebied. Het eerbiedwaardig grijze ascetische hoofd van professor Moeller is dagelijks gebogen over de boeken en manu scripten in de Bodleian Library of in de Radcliffe Camera. Professor Jules Persyn is dag aan dag bezig in de Taylorian Library aan een uitgebreid werk over vergelijkende literatuur, waarover ik hier later nog wat Amerikaansche reklame De Duitsche regeering heeft door hare consulaire ambtenaren een rapport doen opmaken over de reklame in de districten, waarvoor ze aangesteld zijn. Deze rapporten dienen eenigszinsals handleiding voor firma's die den afzet hunner artikelen in het buiten land door het maken van reklame willen vergrooten. Vooral over de reklame in Amerika is een rapport uitgebracht met zulke wetenswaardige dingen, ook voor ons land, dat het de moeite wel waard kan zijn eenige hoofdgegevens hier te behandelen. De Amerikaan schijnt bij het koopen der verschillende waren van de meening uit te gaan, dat een artikel, dat de kosten van een enorme reklame kan dekken, zeker goede eigenschappen moet hebben en zijn geld waard moet zijn. Houdt het adverteeren van een artikel op, dan vermindert de ver koop direct in sterke mate. Dit heeft de Vereeniging van Theeplanters op Ceylon duchtig gevoeld. Deze vereeniging heeft in 12 jaren meer dan pd. St. 5.000.000 aan reklame in Noord-Amerika uitgegeven, zoodat de Ceylon-thee in eiken winkel verkrijg baar was; in 1909 staakte zij de reclame, meenende, dat die thee voorgoed ingevoerd was. Toen nu het Engelsen-Indische Tea Cess Committee" een krachtige reklame begon voor de Engelsch-Indische thee en hiervoor jaarlijks pd. St. 25.000 uitgaf, ging het gebruik der Ceylon-thee sterk achteruit, terwijl dat van de andere sterk toenam. Merkwaardig is de eerlijkheid in de reklame. De meeste staten hebben wetten, die elke onjuiste opgave over een te verkoopen han delsartikel strafbaar stellen, en dat die wetten goed opgevolgd worden ligt voor een ge deelte aan het werk der reklame-agenten, wier vereeniging overal speciale commissies aangesteld heeft voor het controleeren der reklame en de kooplui, die in hun aanprij zing van een artikel expres valsche opgaven doen om het beter te kunnen verkoopen, doen vervolgen. Een merkwaardig voorbeeld van eerlijkheid in reklame gaf een der groot ste confectiefirma's, die een costuum van blauw serge aanprees onder garantie van echtheid van kleur. Toen na een tijd een klant kwam klagen over zoo'n costuum, na men zij het tegen den oorspronkelijken prijs terug en adverteerden in vele kranten, dat die costuums niet echt van kleur bleken te zijn en dat elke kooper het recht had dat costuum terug te brengen of te ruilen tegen den oorspronkelijken prijs. Zouden dergemeer te vertellen hoop. Professor Van der Essen hield te Londen, en elders nog, eetie reeks van zes merkwaardige lezingen over de geschiedenis der Leuvensche Hoogeschool, en werd nu aangezocht diezelfde lezingen te komen voordragen te Chicago, waarheen hij vór het einde dezer maand van hier vertrekken zal. Het is hier ook een ideaal voor studie en geleerden arbeid. De oude eerbiedwaardige colleges met hunne zwart-doorkankerde gekanteelde muren, hunne donkere spitsboogpoorten en vensters, hunne hooge grijze gepinnakelde torens zijn als zoovele strenge kloosters der rustige gedachte. Over de grootsche binnenhoven waar het effen kort geschoren gras uitligt als een vloer van diep smaragd, zweeft een stilte, een vrede van begijnhoven, die als eerbiedig is voor de werking van den menschelijken geest. Hier denkt de mensch natuurlijk, hier komt hij tot zijn hoogste waarde van napeinzend, overwegend wezen. Alles is een harmonieuse kader waarbinnen dat denken moet ge beuren : de eeuwenoude boomen der onaf zienbare collegetuinen, de wijde hemelperspektieven, het kalmeerende effen gladde groene gras, de oude venerabele muren, de hpoge koepels en de eiken zolderingen der bibliotheken, de vele torens waaruit de klok ken traag de uren tellen met eenen somberen diepen bronstoon die nadreunt in langzaamuitstervend sonoor geluid. Waarachtig, het moet voor vele professoren uit Leuven, die de onvriendelijke hand van den Duitschen soldaat op hun schouders gevoeld hebben, een zalvend genot geweest zijn in de groote statige rust van deze universiteitsstad weer tot bezinning te komen. Zij zijn ook thans geheel in het Oxford sche leven opgenomen. De meest gezochte genoodigden in de theesalons alhier, zijn zij ook de gewone commensalen op de plech tige avondmalen die in de colleges worden gehouden. Dat is nog eene eerbiedwaardige traditie van het Oxfordsche universiteitsleven. Tweemaal in de week: Donderdag's en Zondags is het hier gezamentlijke dinner voor professoren en studenten in de groote en prachtige Dining Halls, die bij elk college gebouwd zijn. Ik was gisteren, Zondagavond, met enkele professors uitgenoodigd op het dinner in het oude en wonderschoone Merton-college. Reeds bij het binnenkomen zagen wij in de diepte van het duistere voor hof waarvan de hooge gekanteelde muren donker en scherp op den maan begloorden hemel afteekenden de hooge gothische ramen der dining hall kleurig doorschemerd van het inwendig licht. De professors en de fellows van het college in hunne zwarte academische mantels over het correcte habiet open op het glim mend witte hemd verwachtten ons in de leeszaal met de donker-eiken beschotten en de zacht-lederen zetels. Wij stapten over in de dining hall, waar op een verhoog de professorstafel gediend stond met prachtig oud zilverwerk pp het hagelwitte linnen. Verder in de diepte der zaal waren de studententafels, waar alle studenten, ook in zwarte mantels, reeds waren aangezeten. Hoog welfde boven onze hoofden het go thische balkenwerk en rechts en links tus schen de ramen waren de groote geschil derde portretten opgehangen van vroegere waardigheidsbekleders van het college. Na den maaltijd gingen wij in eene neven liggende kamer, waar het dessert zou gebruikt worden. Op eene groote ovale donker-mahoniehouten tafel stonden de bor den en de fruitschotels en lag het zil veren eetgerij. De hooggerugde lederen zetels werden op zij geschoven en iedereen zat aan. Geen licht in de ruime hooge zaal dan het gebeef van gele kaarsen op drie hooge zilveren kandelabers in het midden der tafel. Mysterieuse flikkeringen van licht speelden over het zilveren gerief en de kristallen roemers. De verlichte gelaten en de witte borsten der aanzittende dischgenoten kwamen als uit de rondom aan dikkende duisternis te voorschijn. Over het glimmende donkerbruine tafelblad werden lijke voorbeelden van goed begrepen eigen belang hier ook gemakkelijk te vinden zijn ? Een voorbeeld van de reclame-organi satie is het volgende. De Van Camp Packing Cy" wilde voor een conserve van boonen met spek een reklamecampage be ginnen, die $ 200.000 mocht kosten. De firma sloot een contract met een bekende reclamefirma en gij zond een chef, om het artikel te bestudeeren. Deze wist van het artikel niet meer, dan dat hij wel eens een portie gegeten had en ging nu eenige weken doorbrengen op de fabriek om de fabricage ervan tot in alle bijzonderheden na te gaan. Hij informeerde bij de slagers, die de var kens slachtten, bij de sorteerders van de boonen enz., tot hij de reden wist van elke handeling, die met de fabricage in verband stond. De velden, waarop de boonen ge kweekt werden, bezocht hij en ook ging hij ten slotte een aantal koks en keukenmeisjes raadplegen over de bereiding van boonen met spek. Na die uitgebreide informaties ging hij een reeks artikelen schrijven over Van Camps Pork and Beans", die aan toonden, dat deze soort beter was dan elke andere, maar ook waarom ze beter moest zijn. Telkens werd zoo'n artikel als adver tentie geplaatst in de meest verbreide bladen en leidde tot enorm debiet. Deze manier van reclame maken heet wel de reason why" methode. Deze methode eischt van den samensteller der advertenties niet alleen grondige kennis van het artikel, maar ook psychologische kennis van het publiek, dat bereikt moet worden Natuurlijk is de dagbladpers een der voor naamste middelen voor het maken van reclame. Met zorg moet echter de krant uit gekozen worden in verband met het gead verteerde artikel; de oplage ervan doet er minder toe, wanneer slechts de kringen, die het artikel gebruiken kunnen, bereikt worden. Ook hieruit volgt alweer, dat het adverteeren in handen gesteld moet worden van lui, die een speciale studie van al die omstandig heden kunnen maken. Een merkwaardig voorbeeld voor het ge bruik van de pers voor een politiek doel, wordt gegeven door de manier, waarop het gelukt is de Panama Tentoonstelling in San Francisco te krijgen in plaats van in New Orleans, waartoe reeds negen van de vijftien adviseurs hun stem zouden geven, 's Avonds om tien uur besloot de propaganda-commissie te San Francisco in 60 der voornaamste bladen van het Westen een advertentie te plaatsen, die den volgenden dag verscheen. Bij de waarzegster Oorspronkelijke teekening voor de Amsterdammer" van G. van Raemdonck De fantasie van den Belgischen kunstenaar, G. van Raemdonck, wiens werk onze lezeis reeds meermalen hebben mogen be wonderen, heeft hem ditmaal gebracht bij de waarzegster. De oorlogvoerende mogendheden, brandend nieuwsgierig naar wat de toekomst in haar schoot bergt, hebben op l Januari de wijze vrouw geraadpleegd. Duitschland, Oostenrijk en Turkije weten reeds wat voor hen is weggelegd en nu komen Frankrijk, Rusland en Engeland aan de beurt, om uit den mond der Sibyllete vernemen, wat 1915 hun zal brengen en met behulp van haar tooverboek en haar vergrootglas leest zij hun wel en wee uit de lijnen der handen. de kristallen karaffen met sherry en portwijn voortgeschoven. In de hooge marmeren schouw lekten de groote roode vlammen rond de koolblokken en knetterend vlogen er soms wat gulden gensters omhoog. TiTUREL * * * Aan een breistertje Voor wie zullen, nijver bijtje, Al die warme wanten zijn? 'k Zie dag-in, dag-uit je pennen, 'k Begin er waarlijk aan te wennen, Voor wie zullen, aardig bijtje, Al die warme wanten zijn? Is het voor een braaf soldaatje, Ginder aan de grens op wacht? 'k Zie je pienter snuitje bleeken, 'k Voel mijn hart er door verwecken, Rust eens wat en maak een praatje, 'k Tel al wel een paar of acht. Alle dagen loop ik, zusje, Moedeloos voorbij je raam, 'k Zie de pennen wippen, dansen, En 'k bereken mijne kansen. Op een pauze voor een kusje, Dat 'k mij voor mijzelf haast schaam. Koude handen zijn geen pretje, 't Koude hart is droever smert, Laat je lippen wippen, dansen, Geef mij om te kussen kansen, Brei een warmer wollen netje, Voor mijn bibberende hert. Die advertentie had tot opschrift: Wire President Taft today" en bevatte een bere deneerde aansporing om den volgenden dag een telegram te zenden naar President Taft met den hoofdinhoud: The West expects you and your party leaders to use all the force and power at your command to settle the Exposition matter on broad business lines"; tevens werd het publiek aangespoord alle connecties te bewegen dat telegram te verzenden. Het gevolg was, dat in vijf dagen president Taft 100.000 van die telegrammen kreeg, die zooveel indruk gemaakt hebben, dat San Francisco zijn zin kreeg. De voornaamste reklame-agenten in Ame rika hechten veel waarde aan het adverteeren in de Magazines, de maandelijksche tijd schriften, waarvan er meer dan duizend verschijnen. Door beter papier en druk komt de advertentie beter uit, de plaats wordt met zorg gekozen, terwijl een dergelijk tijd schrift vele malen ter hand genomen wordt, in tegenstelling met een krant, die na lezing in het algemeen vernietigd wordt. Zeer dik wijls beslaan dan ook de advertenties in zoo'n magazine meer plaats dan de eigen lijke text. Een aparte plaats nemen de landbouwkranten in. De helft van de bevolking van Noord-Amerika leeft op het land en is het beste door de een of ander landbouwperiodiek te bereiken. Daar het den boer in het algemeen zeer voorspoedig is gegaan in de laatste jaren, is natuurlijk de koopkracht sterk gestegen en is het van belang allerlei arti kelen cmder de oogen van den boerensiand te brengen. Dit gebeurt in het algemeen door de artikelen verkrijgbaar te stellen bij den kleinhandel in de streek, waar het tijd schrift met de advertentie er in gelezen wordt. Slechts zelden wordt geprobeerd direct aan de gebruikers te leveren, hetgeen te begrijpen is door de macht der country stores". Dit zijn groote winkels, die in zeer kleine plaatsjes gevestigd zijn. Zoo bestaat in Strasburg in Ohio, een plaatsje, dat totaal 800 inwoners telt, een zaak met een omzet van meer dan g 400.000 jaarlijks, die met behulp van auto's alle waren zeer snel in een grooten omtrek bezorgt. Bij pogingen van fabrikanten om direct aan de boeren te verkoopen, zijn dergelijke zaken actief ge noeg om direct een concurreerend artikel er in te werken, zoodat de fabrikanten liever door middel van zoo'n country store ver koopen dan direct; aan de redactie van de advertentie wordt alle zorg besteed, zoodat de farmer direct alle inlichtingen, die noodig Voor wie zullen, nijver bijtje, Al die warme wanten zijn ? Wie zoo nijverkens kan breien, Wil ik geern' voor altoos vrijen, Word de mijne, vlijtig meidjen, Laat ze voor den uitzet zijn ! RATTENVANGER iiimiiimiiiiiMliiilMiiiiimiiMmiiiiimimiiiiiMiiiiii :HtMir,RAl:lSCHI;. KUNSTINRICinïNG /?DIRK SCHNABEL CLICHÉ'S VOOR ZWART t.N K L l-U P R OCH D H IS KOPERDIEPDRUK ::IUKT VOOR ui.K p; J. H. DE BOIS, - HAARLEM. P R E U T K IJ N S T Het maandbericht van NOT. bevat een magazijn-catalogus van oorspr. etsen etc., welke den prijs Ta n vijftien gulden niet overschrijden en bewijzen dat ook voor een betrekkelijk klein bedrag1 goede artistieke en oorspr. prentkunst verkrijgbaar Is. Toezending franco. Haarlem Kruisweg 68. D. OBERINK & Co.. AMSTERDAM PRINSENGRACHT 456 b/d LEIDSCHESTRAAT TELEFOON NOORD 1452 TOEPASSING DER ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED Illllllllllllllllllll iiitiiiiiiiiiiiitiiitiiiiiiiiiiimmmi kunnen zijn, kan vinden. Behalve, dat het publiek den naam en de goede eigenschappen van een artikel onder oogen dient te krijgen, is het ook noodig, dat de kleinhandel bewerkt wordt en dat deze geholpen wordt bij den verkoop. De vaktijdschriften voor de verschillende afdeelingen van den handel dienen voor het adverteeren van de artikelen; de klein handelaren krijgen echter allerlei drukwerk, cliché's voor advertenties, enz., en zelfs zijn er speciale firma's die zich bezig houden met het maken van een keurige etalage voor een artikel; is het gelukt een bijzonder mooi en in het oog vallende vensteretalage te maken, dan wordt deze gefotografeerd en de afbeeldingen stellen de afnemers in staat voor behoorlijke etalage zorg te dragen door het voorbeeld na te maken. Vele vaktijd schriften hebben voor dit doel een speciale afdeeling om hunnen adverteerders te hulp te komen. Hoezeer dit noodig is, blijkt uit het feit, dat de Europeesche fabrikanten van de druksluiting, die in Europa het merk kohinoor draagt, er niet in slaagden, ondanks het groote succes in eigen werelddeel, die drukknoop in Amerika in te voeren. De mislukking werd medegedeeld aan een be kende reclame-firma, die een geheele cam pagne op touw zette en het artikel werkelijk erin kreeg. Ten eerste werd de naam veranderd en een genomen, die voor Amerika wel ge schikt was; er werd in alle vaktijdschriften en modejournalen geadverteerd en ten slotte werd door een aantal jonge dames aan de groote costumiers de voordeelen van de sluiting boven andere gedemonstreerd. Zonder die amenkaansche methode van de aandacht vestigen was het prima artikel niet ingevoerd. Ook van plakkaten in trams wordt druk gebruik gemaakt voor advertentiedoeleinden. Een der meestvoorkomende plakkaten is een reclame voor Campbeü's soups", busjes soep, die voor 10 amerikaansche centen geleverd worden. De platen zijn alle door een kunstenares ontworpen en stellen altijd kinderen voor, die op merkwaardige wijze geteekend zijn. Deze Campbell kids'' zijn zoo bekend en populair, dat een fabrikant gevraagd heeft ze als poppen te mogen fabriceeren en de firma Campbell stond dit toe onder voorwaarde, dat ze Campbell kids zouden heeten en met zijn merk gestempeld zouden worden. De plakaten zelf zijn zoo gezocht, dat de firma ze voor 15 cents per stel verkoopt, daar het cadeau geven te duur zcui komen. Ten slotte nog even een typisch Amerikaansch staaltje van reclame met blijvend succes: In 1909 was er in de Californische rozijnenbouw zoo'n crisis, dat er groot ge vaar was voor het tenondergaan van deze cultuur. De Southern Pacific" spoorweg, die het hoogste belang heeft bij het wel varen van den Californischen ooftbouw, zond haar reclamechef naar Californië en deze stelde voor een enorme reclame te begin nen om op een bepaalden datum (30 April) voor geheel " de Vereenigde Staten een Raisin day" te organiseeren, waarop ieder rozijnen zou eten en ze aan zijn gasten voor zou zetten. Door een goed georgani seerde reclamecampagne werd iedereen ver zocht zijn bekenden te vragen dien dag rozijnen te eten en dit ook te vragen aan bekenden en zakenvrienden; door de South ern Pacific werden de andere spoorweg maatschappijen verzocht dien dag in alle spijswagens rozijnen op tafel te brengen, enz. Werkelijk werd op 30 April zoo'n ge volg gegeven aan het verzoek, dat de Cali fornische rozijnen van af dien dag veel beter bekend werden, in prijs stegen en de cultuur winstgevend werd. Nog steeds wordt op dien datum de raisin day gehouden en het goed slagen heeft de neiging doen ontstaan nog andere dergelijke dagen te doen houden. Dit gelukt echter niet goed, omdat de Amerikaan nog al van verandering houdt. Uit .het uitvoerige rapport is heel wat te leeren voor den man van zaken, die in NoordAmerika afzet wil vinden. Speciaal voor twee Nederlandsch-Indische producten kan het de moeite van de studie zeker loonen, al worden die toevallig niet erin genoemd. Het eerste is de Indische thee, die zeker een groot afzetgebied zou kunnen vinden, als b.v. door een vereeniging van planters een flinke som jaarlijks werd besteed aan reklame, op de manier, zooals voor de Ceylonsche en Engelsch-Indische thee gedaan is. Het andere is de robusta koffie, die in Amerika een buitengewoon slechten naam geniet, doordat de concurrenten uitgestrooid hebben, dat de robusta elke melange bij het branden bederven zal. Rapporten van Nederlandsche consuls bebben een tijdje geleden reeds hierop gewezen ; het zou voor de Indische planters een groot voordeel ge weest zijn, juist in dezen tijd, nu het vervoer van de Indische producten naar Europa zoo bezwaarlijk gaat, als in Amerika een flink afzetgebied geprepareerd was. Misschien is het nog niet te laat. V. O.