Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
21 Febr. '15. No. 1965
toch bij publieke inschrijving, aanbiedingen
kunnen vragen tot verkoop van Staatsschuld,
zooals o.a. jaarlijks geschiedt met de 2Vs pets.
leening der Nederlandsch-Indische Spoor
wegmaatschappij. Het feit. der beurssluiting
behoefde daarom m.i. geen beletsel te zijn
voor de naleving van deze wettelijke ver
plichting.
Maar ook al ware dit het geval geweest,
dan nog gaat het niet aan, dat een door de
regeering gesanctionneerden en
gereglementeerden maatregel gebruikt wordt als motief
voor het niet nakomen eener verplichting
harerzijds. Plaatst de regeering zich daarbij
niet op hetzelfde principieel onjuiste stand
punt als de leden der Vereeniging voor den
Effectenhandel, die eerst de sluiting der
Beurs decreteerden en daarna die sluiting
als motief gebruikten om hunne
prolongatiën onopeischbaar te maken, omdat er toen
geene bij het prolongatie-contract gevor
derde beursdagen meer waren? En dan zijn
voor eene soortgelijke handeling van de
regeering nog niet eens dezelfde verzach
tende omstandigheden aan te voeren! En
wanneer de beurssluiting de belegging van
de winst op de zilveraanmunting belette,
dan heeft zij zeker eenzelfden invloed gehad
op de bij verschillende leeningswetten ver
plichte jaarlijksche inkoopen voor amortisatie/
Volgens de Memorie van Toelïctring.op
het Hoofdstuk Nationale Schuld der begroo
ting van 1915, moebt er in ae tweede helft
van 1914 nog van het voor dat jaar aan
gewezen bedrag van ruim zes millioen,
f2.200.000.?voor amortisatie besteed wor
den. Wanneer dit niet geschied is
hetgeen naar analogie van de hierboven
vermelde verklaring van den minister bij
de leeniügswet 1914 valt af te leiden dan
heeft de Staat eene contractueele verbintenis
niet nageleefd. Immers de bedoelde
amortisatie-verplichting maakt eene voorwaarde
van de betrokken leeningswetten en van de,
krachtens die wetten uitgegeven,
leeningsprospectussen uit, waarvan in geen geval
mocht worden afgeweken.
En nu zal misschien gezegd worden, wat
doet het er per saldo toe, wanneer de Staat
met de eene hand honderden millioenen
moet leenen, zij aan den anderen kant een
luttele tien millioen aflost. Eene zoodanige
redeneering raakt echter het beginsel niet,
waar het hier om gaat. Gesteld, dat bij het
aangaan der bedoelde leeningen, evenals bij
de leening 1914, was vastgesteld, dat de
aflossing na voorafgegane uitloting moet
geschieden, dan zoude het niet houden van
de uitloting en de daarop gevolgde aflossing,
toch ontegenzeggelijk als contractbreuk
worden beschouwd. En nu maakt het m. i.
in het wezen der zaak absoluut geen verschil
uit, of gestipuleerd is dat de aflossing na
uitloting of door inkoop moet geschieden
Hoogstens zoude men kunnen redeneeren,
dat het niet verstandig is bij een
leeningscontract, onder alle omstandigheden bindende,
amortisatie verplichtingen op zich te nemen.
Maar waar zulks eenmaal geschied is, moet
men zich er stipt aan houden en eene
regeering zeer zeker in de eerste plaats! De
verklaring in een leeningsprospectus, dat
jaarlijks een deel der schuld moet gedelgd
worden, geeft toch aan de schuldbekentenis
eene zekere additioneele waarde, die de
debiteur daaraan niet eigenmachtig mag
ontnemen.
Gaarne neem ik aan, dat bij de vele andere
beslommeringen, aan de consequentie van
deze onregelmatigheid niet gedacht is, maar
nu de kaspositie van de schatkist weder
ruimer geworden is, dient dit verzuim ten
spoedigste ingehaald te worden.
Onder het licht van het niet nakomen van
amortisatieverplichtingen, dat in elk geval
wijst op eene verklaarbare angstvalligheid
om, waar het maar even kan, te pas en te
onpas de Staatskas zoo min mogelijk van
middelen te ontblooten, schijnt het wel wat
zonderling, dat de Regeering in deze dagen
vrijheid heeft gevonden, als bankier voor
de hoofdstad van het Rijk en de groote
spoorwegmaatschappijen op te treden en
haar meer dan f20 millioen te leenen. Ware
het eene kleine gemeente, die enkele duizende
guldens behoefde en die op andere wijze
bezwaarlijk kon opnemen, dan ware er mis
schien nog iets voor te zeggen geweest.
Maar van de gemeente Amsterdam kan men
toch in gemoede niet beweren, dat zij die
tien millioen niet op andere wijze had kunnen
krijgen. Hoogstens zoude het eene kwestie
van voorwaarden zijn geweest en iets meer
Bedremmeld bleef
Jacob op den drempel
staan met in zijn
uitgestrekten arm het
visitekaartje zoo ver
mogelijk van zich af.
Mijnheer ik ge
loof dat..., stotterde
hij.
Nou, vroeg ik,
wat is er? Staat de
Keizer soms in de
gang?
Veel erger meneer,
zuchtte Jacob, leest u
zelf maar, en hij gaf
me 't kaartje.
Ik nam het ding en
las:
A. B. Kleerekoper
Lid van de Tweede
Kamer der
StatenGeneraal.
Lid van de Provin
ciale Staten van
Noord-Holland.
Lid. van den Raad der Gemeente]
Amsterdam.
Lid van het Partij-bestuur der S. D. A. P.
Lid van den Raad van Beheer der
Tooneelvereeniging".
Laat binnen, riep ik, dat monster
moet ik van aangezicht tot aangezicht
zien!
Jacob schudde bedenkelijk zijn ouden
kop en stommelde de gang in. Maar de
bezoeker stond niet meer op de mat,
was verdwenen.
hebben moeten betaald worden dan thans
aan het Rijk. En waar de Staat thans met
Amsterdam voor gegaan is, hoe zal hij met
goed fatsoen kunnen weigeren, wanneer
morgen andere gemeenten Nijmegen en
Groningen zijn trouwens reeds gevolgd
bij hem komen aankloppen ? Is dat niet
wederom een voorbeeld van een gevaarlijk
hellend vlak, waarop men zich beweegt?
J. D. SANTILHANO
Onze Puzzles
De puzzle in ons laatste nummer is een
groot succes geweest. Zooals onderstaande
lijst doet zien, zijn er heel wat lezers in
geslaagd een goede oplossing te geven. En
wanneer men eenmaal n goede oplossing
had, volgden er gemakkelijk meer, zoodat
wij het wel moeten bekennen, dat er 576
verschillende juiste antwoorden te verkrijgen
waren. Een tiental der inzenders heeft ons
dat ook nauwkeurig voorgerekend.
Een der oplossingen is dus als volgt:
Oplossing van de Puzzle van verleden week.
Blauw
4
Groen
3
Rood
2
Geel
1
Geel
2
Rood
1
Groen
4
Groen
1
Blauw
2
Geel
3
Blauw Rood
3 4
Roo
3
Gee
4
Blau
1
Groe
2
De clou is: Maak eerst een vierkant van
rood l, blauw 2, geel 3, groen 4 en plaats
dan de andere er omheen.
Als men echter geel overal door rood
vervangt en tegelijkertijd rood door geel,
komt er een nieuwe oplossing. Evenzoo met
de andere kleuren. Ook kan men l door 2
en 2 door l overal vervangen enz. Als men
dus l oplossing heeft, zijn er nog vele te
vinden.
Goede oplossingen zonden: G. Langeler
te M., F. Catz te A., J. Spaan te W., mevr.
H. van Vloten-du Moulin te R., Ed. Pijpers
te A., Roelants te L., A. van Veen te R.,
W. Louw te D., C. P. Minjou te A., mej.
H. C. Stahle te B., C. E. v. d. Broecke te
A., Johanna Broekman te A., J. v. Daalen
te A., mevr. 1. Vorstelman-Brix te H., mevr.
Dijk-Mesdag te G., Walter Wiebols te P.,
G. Botterman te T., Marietje Schillemans
te Z., H. J. Kist te A., Wim van Osselen te
A., R. Loho te A., Timmermans van Abcoude
te V., S. Elias te R., M. v. Hoffen te G., G.
van Rossum te R., mej. W. C. Bruijn te G.,
Johan Reijne te U., A. J. P. Mazure te A.,
Joop Addicks te A., J C. Smid te M., Reurt
Jan Veendorp te A., F. Fisbeen Jr. te Z., J.
A. Ross te G., D. Bos te S., Robert Jan
Koning te H., A. Gunderman te A., mej. M.
E. C. Kempen te A., A. Stöve te B., H.
de Lugt te H., J. C. G. Nottrot te U., P.
Bos Eyssen te O., Boijens te V., Erik
Witsen te A., Henriette Kaiser te A., F. H.
N. Bloemink te Q.< H. C. Wolzak te A,
Joh. Gerritsen te U., J. A. G. BranpulteU.,
A. N. J. Fabius te B., C. B. Perk te N, Mej.
N. Kuperus te S., Vries te V., G. D. Verweij
te T., Nico van Vliet te B.. Mevr. M. A. v.
Wijnen-Hoogendijk te A., Keesje van Vliet
te B., Jb. v. d Berg te O-B., Piet van der
Wallen te B., Mej. J. M. G. van Soest te U,
Annie Wittkamper te A, Mej. L. Citroen te
A, C. G. Kat te A., Johan van Oostrum te
D, J. d. M. te A., W. Kobui te D., Mevr. J.
Wes'endorp-Keizer te A., Annie Koning te
H, Mej. M. S. J. Borgstijn te A., C. Bouw
man te A., Mej. M. Smid te A., Jac. Verkade
te A., J. A. van Voorthuysen Jr te A., J. van
Wijk te A., A. F. Mommenhoff te A., C. B.
Veldkamp te A., A. Klarenberg te A., H. J.
Haas te U., S. ter Horst te B., D. J. Struik
te L., J. W. E. te A., Dick du Cloux te D.,
Mej. J. Roelants te M., N, J. Hage te N., H.
C. Over te U., v. d. Laan te A, J. Ten Houten
te W., H. G. Glimmenga te G., J. C. Baars
te G., C. Slot Rz. te B., M. J. Looijen te T., A.
D. Loman Jr. te A., R. C. v. d. Pol te K., M,
Zwaluw te A., Frans Guetens te D., J. Z: te
iiHiiimiMiiiimMMiiiiiiiiniiiimiMiiiiimiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiMiiiimii
Hij is er niet meer, stotterde Jacob
en hij wilde alweer weggaan, toen be
neden uit de keuken een geluid naar
boven galmde en wij iemand met een
gloeiend heeten aardappel in zijn mond,
hoorden zeggen:
De plicht van elke dienstbode,
die gekromd ligt onder het slavenjuk van
het kapitalisme! Sluit u aan, hetzij gij
man of vrouw zijt, want de dageraad
van het proletariaat...."
Jacob was bleek om zijn neus gewor
den en schreeuwde het in eens uit:
Nou is ie bezig Mietje en Betje
sociaal te maken!" En hij schoof de trap
af, de keuken in.
Een halve minuut later stond de
Hoogmogende voor me, met zijn haardosch,
die de kleur heeft van den dageraad der
volksbevrijding. Voor ik wat zeggen kon,
had hij al den rug van een stoel gegrepen,
zich erachter opgesteld en los barstte hij:
Meneer Brandt van Netelen, schrijf
mijn komst te uwent niet toe aan min
nobele bedoelingen of persoonlijke over
wegingen, die mij geheel vreemd zijn.
Mijn leven, mijn ziel en mijn gemoed
heb ik in dienst gesteld van het ver
drukte proletariaat en als ik hier voor
u sta, voor u, die slechts een bourgeois
zijt, al hebt gij eigenschappen, die zelfs
een sociaal-democraat zouden sieren,
dan is dit niet om u een gunst te vragen
een man van mijn positie vraagt
geen gunsten, aanvaardt ze slechts
doch u met al den nadruk die in mij is
te wijzen op de anomalie, die er ge
legen is in het feit, dat deze regeering
het land afzoekt naar een burgemeester,
in staat een stad als Amsterdam te
regeeren, terwijl het allerdeugelijkste
materiaal slechts voor het grijpen is,
De Wetenschap in de Kinderkamer;
Het teere kind er-organisme kan doorgaans geen zware kost verdragen. Yooral in den
laatsten tijd was het dagelgksch voedsel (oorlogsbrood, een overmaat van boonen en erwten
enz.) voor de kindermaag ongeschikt.
Om daarom storingen in de spijsvertering te voorkomen, verzuime men niet de kinderen
dagelijks melk- en eierspgzen bereid met:
MAIZEMA DURYEA
voor te zetten.
MAIZENA DURYEA" is reeds 65 jaar als kindervoedsel beroemd. Het is geen chemisch
preparaat, doch het volstrekt zuivere zetmeel uit de Maïskorrel, daaruit op eenvoudige
natuurlijke wijze gewonnen.
Men verlange het gratis MAIZEPTA DURYEA" Kóokboekje en leze aandachtig de
beschrijving van de fabricatie der MA1ZENA DURYEA".
Het boekje is gratis verkrijgbaar bjj:
CORN PRODUCTS Co. S. A. Amsterdam.
V., mevr. W. H. te A., J. C. Jamsel te A.,
P. Clason te Z., G. Witmondt te A., W. A.
J. van der Does te T., H. G. J. Nijvetdt te
T., M. de Sterke te R., C. Naaijen te U.,
S. v. R. te U., J. v. Hoeflaken te Z., A. de
Mooy Cz. te A., Hermien van der Heide te
B., W. M. Jansen te W., Anth. Broekhuysen
te G., Jan Razoux Kühr te N., W. Jenezon
te R., v. D. te D., H. Kiewiet de Jonge teG.,
Emelie Post te W., Mina van de Sande te S.,
totaal 110 goede oplossingen.
Wij vroegen slechts n goede oplossing
en daarom is de prijs verloot onder hen die
aan deze voorwaarde voldeden. De ge
lukkige winner was de heer H. J. Kist te
Arnhem, aan wien de prijs, een boekwerk,
gezonden is.
Onder de inzenders waren ook eenige zeer
jeugdige lezers van ons blad. Aan den
jongsten, Reurt Jan Veendorp te Appingedam
oud 9 jaar, die natuurlijk een goede oplossng
zond, hebben wij een extra prijs, een jongens
boek, als aanmoediging toegezonden.
De volgende week geven wij een nieuwe
opgave. A. B.
Nieuwste levenswijsheid
Stel nooit tot morgen uit, wat ge vandaag
door een ander kunt laten doen.
Haastige .spoed is een probaat middel om
den laatsten trein te halen.
*
Al regent het varkens, de slagers
adverteeren toch geen prijsverlaging.
*
Als niet komt tot iet,
Vindt ieder hem een Piet.
*
Voorzichtigheid is de moeder van de
brandkast.
*
Al is de waarheid nog zoo snel,
De leugen achterhaalt haar wel.
Wie een hond wil slaan, trachte een ander
daarvoor te vinden; hij krijgt het anders
allicht met den baas te kwaad.
*
Domme menschen doen domme dingen,
doch knappe menschen nog veel meer.
*
Goed voorgaan laat de rest thuisblijven.
Beter een half ei dan een heel dat niet
versch is.
Beter tien vliegmachines op het land dan
een in de lucht.
*
Zooals 't klokje thuis tikt, tikt het ook in
den lommerd.
Zeker telegraafagentschap:
Wee Wolff, die in een kwaad gerucht staat!
uit den Amsterdamschen Raad, waar
thans reeds vijftien der onzen de belangen
der gemeenschap op hun talentvolle wijze,
die boven mijn lof verheven is, behartigen.
Dat al deze vijftien mannen van karakter
zijn, onwrikbaar in hun
ideaalschragend beginsel, behoef ik u niet te zeggen.
Zuiver in hun bedoelingen, dag en nacht
gereed tot den strijd, heffen zij het prole
tariaat omhoog tot het plan, waarop zij
door de gaven, die zij zich door jaren
lange studie en de harde ervaring hebben
meester gemaakt, zich thans reeds be
vinden.
Dat er onder hen velen zijn, ge
schikt, bekwaam en vooral bereid het
burgemeesterschap te vervullen, niemand,
zelfs onze felste tegenstanders, zal dit
durven ontkennen. Doch onder die velen
is er een, bescheidenheid belet mij u
zijn naam te noemen dien ik u, die
zooveel machtiger invloed hebt, niet
warm genoeg kan aanbevelen. Hij is nog
wel is waar jong, doch zijn ervaring,
menschenkennis en wereldwijsheid zijn
daaraan omgekeerd evenredig. Zijn wel
sprekendheid is als gloeiende lava, die
verschroeit wat in haar weg komt, doch
in wier spoor de groene wijngaarden van
het geluk en de stille heesters van de
tevredenheid welig zullen opschieten.
Dat hij het vertrouwen van de breede
scharen zijner medeburgers geniet, is bij
de jongste verkiezingen zeer nadrukkelijk
gebleken, en inderdaad als men van
een vertrouwensman mag spreken, dan
staat hij hier voor u Uh, pardon, ik
bedoel, dan zou hij hier voor u kunnen
staan, ware het niet dat zijn gezonde
fierheid hem belet ook maar n stap
te doen, dien zijn vele vijanden zouden
kunnen uitleggen als een knieval voor
BOUWT TE HUNSPEET.
Mooie boschrfjke terreinen. Spoor.Tram,
Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen
Mij. DE VELUWE", Nunspeet.
Normaal-Onderkieeding
Prof. O r. G
Monsters, geïllustreerde prijscou
ranten en attesten zenden gaarne
N. V. Ned. Tricotfabriek VALTON
ZONEN, Amsterdam.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f\.65 per kwartaal.
De oorzaak der vertraging (The Bystandcr)
L)c upmarsch naar Egypte is aanzienlijk vertraagd door de moeielijkheid om
de kameelen den onvervalschten Pruisischen paradepas te leeren.
II1IIIIIIIIIHII
u, die dan toch, in de oogen dier
onontwikkelden, niet meer zijt dan een ver
foeilijk kapitalist.
De groote fout van al de vroegere
functionarissen op den burgemeesterlijken
zetel bestond hierin, dat zij slechts op
een bepaald en dan nog zeer klein onder
deel van het wijde veld van wetenschap,
kunst, techniek, sociologie, religie, handel
en nijverheid, thuis waren, terwijl de te be
scheiden jongeling, dien ik op het oog heb,
want in leeftijd is hij nog slechts een jonge
ling, al heeft hij de wijsheid van al de pro
feten van het Oude Testament, door zijn
veelomvattende studiën op geen enkel
terrein vreemd is, ja als hij slechts ge
wild had, niet alleen een aangebeden
prediker, doch ook een vermaard rechts
geleerde, een eminent journalist, een j
eerste klas fabrikant, een gevierd acteur,
ja zelfs een tweede Mozes had kunnen zijn.
Opgeleid voor rabbijn, bleek het
alras, dat zijn vele talenten zich slechts
konden ontplooien op het gebied der
rechtswetenschap. Doch ook dit veld,
geweldig als het is in zijn breedte en
diepte, werd hem te eng en hij wierp
zich in de armen der journalistiek, deze
goedgezinde deerne, had ik bijna gezegd,
die een man hetzij hij talent heeft of
niet tot alles kan brengen, zelfs tot op
de ministersplaats. Doch ziet de nijverheid
lonkte hem verleidelijk toe en hij ondekte
plotseling hoedanigheden in zich, die hem
thans reeds een fortuin zouden bezorgd
hebben en zijn naam, toch reeds op
veler lippen, zou een wereldvermaard- !
heid hebben verworven, want hij, met
de gaven zoo kwistig over hem uitge- :
stort, had zonder twijfel een nieuw soort
schoensmeer het leven geschonken en
zijn portret, thans reeds door vele stille
zusteren der S. D. A. P. op haar
historisch-materialistischen boezem bewaard,
zou, aangebracht op de blikken doosjes
met zijn preparaat daarin, even populair
zijn geweest onder de onbewuste wilden
van Vuurland als onder de bewuste
Marxisten van Duitschland.
Ook de kunst telt hem onder haar meest
verdienstelijke beoefenaars, want is hij in
zijn kwaliteit van lid van den Raad van
Beheer van de Tooneelvereeniging"
niet reeds meermalen met succes opge
treden als de'wind in Op hoop van
Zegen" en de lekkende droppel in De
opgaande Zon"?
Doch ziet met een gebaar van zijn
welsprekende handen heeft hij dit alles
van zich geworpen en naakt onder dit
colbertje, dat versleten is in de woestijn
der propaganda, is hij tot de massa ge
komen om haar zijn blijde boodschap
te verkonden, de blijde boodschap van
Marx, getoetst natuurlijk aan het revi
sionisme. En deze bewonderenswaar
dige taktiek, een Abraham Kuijper waar
dig, had verder strekkende politieke ge
volgen dan zelfs hij met zijn scherpen
blik had kunnen overzien. Indien am
Tage nach der Revolution, Nederland
een Republiek is geworden, dan zeg ik,
A. B. Kleerekoper u, dat er maar n
naam genoemd zal worden voor het
Presidentschap en dat zal zijn die van..."
Toen heb ik de auto van den Gemeen
telijken Geneeskundigen dienst getelefo
neerd en Jacob hem zijn hoofd onder de
kraan laten houden.