DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 7 Maart '15. No. 1967 Oorspronkelijke teekening voor De Amsterdammer", van George van Raemdonck T*- > '? T j. i\Ai A1* rr*---i i"- /"-?* r^rr* f{"j v;:..ü.u u u v-.t, u K Overpeinzing van Vrouw Uil: Behandel de dieren met zachtheid. En de menschen ? IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIII llllllinNMIMIMIIMnilMIIIMIIIMIIMHIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIMIIIIIIIIHIIIIinnilllMniUIIHIIIIIIIinilllllllllllllllllllllllllllMlinilllllllllllllllllllirHIIIIIIIIHillI Aan George van Raemdonck De Dood spreekt Ik die het einde ben, de Omega Van alle leven, ik, de rijke God Die al wat in dees wereld kome en ga Oogst als mijn hoogste recht, mijn schot en lot, Ik dank u dat ge mij in been en bot Met zooveel liefde teekent vroeg en spade, Van Raemdonck, kunstenaar bij Doods genade. Gij zaagt me, met uw zienersblik, getroond In al de dorheid van mijn ribbekast, Hoog op het eiland waar mijn Doodheid woont, En Böcklin zelfs mij nimmer heeft verrast. Die zag er de cypres slechts die er wast, Gij liet er mij ten top van mijn geluk zien, Gij, mijn van Raemdonck, over-Böcklint Böcklin. Gij zaagt me waar ik in mijn beenderkluis Daukbeden kraakte of kraste aan mijn balans, En vlocht karkassen uit mijn knekelhuis Sanatogen Enkele lepels daags sterken zenuwen en lichaam. 2O.OOO Artsen erkennen dit schriftelijk. iiiiiitniiiiiiiiiiiiiiiiiii Brandstoffen in de oorlogvoerende landen Het enorme troepenvervoer en de aanvoer van levensvoorraden en oorlogsvoorraad naar de fronten vereischen zulke groote hoeveelheden brandstoffen, dat allerwege de aandacht gevestigd wordt op de vraag of een der oorlogvoerende partijen misschien ook te weinig voorraad en productie kan hebben van dezen nervus belli". Volgens een Duitsche opgave was de productie der oorlogvoerende landen in 1913: Engeland 292.044.000.000 Kg. Duitschland 191.511.000.000 Frankrijk 40.129.000.000 Rusland 39.745.000.000 België 22.846.000.000 Oostenrijk-Hongarije . 17.762.000.000 Hiervan wordt ongeveer 11 pCt. verbruikt voor de spoorwegen en 8 pCt. voor de stoomvaart (in normale tijden). Voor brand stof in de huishouding is 12 pCt. der productie noodig: de rest wordt in de industrie verbruikt. Hierbij komen voor Duitschland en Oosten rijk nog een enorme hoeveelheid bruinkolen, maar daar deze niet geschikt zijn voor het stoken in locomotieven of schepen, kunnen deze hier buiten beschouwing blijven. De productie van België en Frankrijk heeft door den oorlogstoestand zoo geleden, dat we gerust kunnen zeggen, dat deze voor Frankrijk niet meer meetelt. Ook in normale tijden heeft Frankrijk aanvoer van kolen noodig uit België en Duitschland; de behoefte aan kolen is natuurlijk in dezen tijd door het ontbreken van dien aanvoer zeer groot geworden en alleen Engeland is in staat in deze behoefte te voorzien. In de eerste maand van den oorlog haperde er veel aan dezen aanvoer, maar toen de overmacht van Engeland ter zee eenmaal duidelijk bleek, is het vervoer van dit onmisbaar artikel ge regeld. Wel gaf indertijd het bureau van Wolff een bericht, dat in Parijs kolennood zou heerschen, maar ook hier schijnt de wensch weer de vader van de gedachte geweest te zijn. Zoolang Engeland ter zee de baas blijft in zoo sterke mate, als nu het geval is, zal Frankrijk niet door gebrek aan kolen gedwongen worden minder activiteit te vertoonen, al zal voor andere dan oorlogs doeleinden zuinigheid zeker noodzakelijk zijn. Voor nijvre Bertha tot karkant en krans. Kom en bespied mijn dartlen klapperdans, Zie, hoe mijn scharen schareminkels dol zijn, Kom, mijn van Raemdonck, over-Holbein Holbein. Tot in mijn merg verrukt van uw talent, Verklaar ik u tot mijnen hof , ik meen Mijn kerk-hofschilder, Raemdonck, en ik zend Naar frisschen, viool'ken Mars mijn schietgebêen Dat hij u daaglijks rijker stof verleen Voor 't meesterwerk, dat u in Holland naam schonk, En 'k loon u met onsterfelijkheid, van Raemdonck. Want ik aanbid de Schoonheid, ik, de Dood, En laat het leven aan wat Haar behoort. 'k Moge in het purper van het bloed dat vlood De heerscher schijne' in 't land van uw geboort. Haar zie ik schrijden tusschen krijg en moord, n met het heldenvolk aan Maas en Schelde, En 'k laat uw land aan Haar die met hen staat te velde. THOMAS DE RIJMER België's driekleur Fier wapp'ren de vlaggen van zwart, geel en rood. Het geel zegt de haat, en het zwart spelt den dood, En 't rood?het rood, dat vertelt van de wond, Den Belgen geslagen op hunnen grond. De Vlaamsche Leeuw, zoo vol van geweld, Die wordt wel belaagd, maar nimmer geveld; Die klauwt er nog krachtig, hoe deerlijk verwond, Die goudene leeuw op den sabelen grond! Driebergen C. W. H. VERSTER De laatste berichten hieromtrent luidden, dat de aanvoer naar de Fransche havens misschien wel voldoende was, maar dat de kolen voor de huishouding zelf voor enorme prijzen moeilijk te krijgen zijn, omdat het binnenlandsch vervoer met groote moeilijk heden gepaard gaat. De Engelsche kolenproductie gaat onge stoord zijn gang, zoolang de Duitsche inval slechts een dreigement blijkt te zijn; het aantal mijnwerkers is nog steeds zeer groot en de autoriteiten letten er bij de recruteering op, dat dit aantal niet te zeer ver mindert; dit is een niet te onderschatten voordeel van een vrijwilligerleger. Wel wordt in Engeland eenige last ondervonden van gebrek aan mijnhout, dat onmisbaar is voor het stutten en bouwen der mijngangen. Dit hout komt voornamelijk uit Zweden en nu Duitschland alle soorten werkhout als con trabande beschouwt, staat de uitvoer uit Zweden ook van mijnhout geheel stil; die uitvoer zou tijdens den oorlog alleen dan weer kunnen plaats vinden, als ook de Oostzee van de Duitsche schepen bevrijd kon worden. De Duitsche regeering hoopte door het lam leggen van den houtinvoer uit Zweden, de Engelsche kolenproductie sterk te doen verminderen of geheel lam te leggen. Dit is echter niet gelukt, omdat direct gezorgd werd voor aanvoer van mijnhout uit Canada en andere landen, terwijl ook de bosschen in Engeland zelf hiervoor iets kunnen leveren. Zelfs worden gedeeltelijk de houten stutten door ijzeren vervangen. Dit alles maakte, dat de kolenprijs wel hooger werd maar kon geen invloed op de productie uitoefenen. Wel zijn ook in Engeland de prijzen der kolen sterk gestegen doordat het vervoer per schip moeilijker gaat door gebrek aan scheepsruimte en door de actie der Duitsche onderzeeërs. In Duitschland ondervindt de kolenpro ductie in zooverre geen belemmering, dat de kolenmijnen nog ver van het oorlogs terrein verwijderd zijn; het stil leggen van vele fabrieken en de mindere productie van andere maken, dat ondanks een tekort aan werkkrachten, de aanvoer van brandstof voor alle doeleinden meer dan voldoende is Dit zelfde geldt ook voor Oostenrijk. Wel heeft Duitschland nu zelf te zorgen voor den kolenaanvoer in de Noordzeestreken, waar anders zeer veel Engelsche kolen gebruikt werden, Kennisgevingen voor l Verloving en Ondertrouw Invltatlëo, Programma's Dankbetuigingen, Menu's Loxepaplxr en Corr. Kaarten j Artlatiek Stempelwerk BOEK- U 8TEENDRUItt*E«J |B. van Mantgem Singd 562. iecTfliJWrail, Urnst. J. H. DE BOIS, - HAARLEM, KRUISWEG 68. Tableaux Estampes Editions d'art. Uitgever van: L'oetiyre graphique complets de Odilon Redon. Kleurenlichtdruk reproducties, onder redactie van H. P. BREMMER. Etsen, door G. C. HAVERKAMP. JHagaztjncatalogi over: Moderne prentkunst. Boeken over kunst. Binnenkort verschijnt: een bundel Orig. Litho's door 8. Jessurmn deMesqnita. Catalogi en prosp. op aanvr. verkrijgb. die per schip goedkooper geleverd konden worden dan de Duitsche. Door het stilliggen van de scheepvaart is de vereischte hoeveel heid echter gemakkelijk aan te voeren. Rusland staat er erger voor, wat steen kolen betreft. Dit land ontving veel Engelsche kolen via de Dardanellen, omdat de eigen productie niet voldoende is voor het gebruik in streken die ver van de kolendistricten afleggen. Vele Duitsche deskundigen hebben reeds met veel ophef voorspeld, dat dit tot een katastrofe voor Rusland zou leiden. Ze vergaten echter, dat in dit land altijd een zeer groot aantal locomotieven ingericht is voor het stoken van vloeibare brandstof uit petroleum bereid en dat de andere in korten tijd hiervoor in te richten zijn. Vele loco motieven zijn na de petroleumcrisis in 1905 ingericht voor het stoken van kolen en zullen nu weer getransformeerd worden voor stoken met olie. Turkije produceert ongeveer niets en is dus geheel aangewezen op aanvoer van het buitenland, die nu natuurlijk stop gezet is. Daar dit land echter bijna alleen kolen behoeft voor de vloot, zal wel voor voldoende voor raad gezorgd zijn; het is wel aan te nemen, dat de lange aarzeling vór het partijkiezen tijd genoeg gegeven heeft voor het opslaan van voldoende voorraden. Met de vloeibare brandstoffen ziet het geheel anders uit. Zoolang Engeland de zee beheerscht is de aanvoer van alle petrpleumproducten naar Engeland en Frankrijk vol komen zeker, terwijl even vast staat, dat Duitschland en Oostenrijk over zee geen voorraad zullen krijgen. De aanvoer over land is ook uiterst gering, daar de meeste aangrenzende landen een uitvoerverbod voor benzine uitvaar digden ; dit gebeurde misschien wel uit vrees, dat Engeland anders den aanvoer van alle petroleumproducten zou weten te beletten. Roemenië, dat een vrij groote productie van petroleum heeft, schijnt dan uitvoer ervan op allerlei wijzen tegen te gaan. Door den grooten afstand en de onbetrouwbaarheid der berichten is dit echter moeilijk te beoordeelen. Volgens de latere berichten schijnt de kans, dat alle uitvoer uit Roemenië naar Oostenrijk stop gezet is of wordt, vrij groot. De Galicische petroleumbronnen zijn reeds maanden lang in het bezit van de Russen en al beweert een Duitsche professor, die over IN DEN SILVEREN MOLENBEECKER, CORNS. SCHOORL KALVER8TRAAT ALLEEN 32 TEL 2149 XTRA SORTEERING DAMESTASSCHEN MET ZILVEREN BEUGELEN LEDEREN TASCH IN DIVERSE KLEUREN VOORDEELIG - STERK - ONGEMEEN, E: s , v/h. WED. G. DORENS & ZN. Rokin 56 Amsterdam SCHILDERIJEN en AQUARELLEN ORIGINEELE ETSEN, KLEURETSEN EN LITHO'S VAN Th. v. Hoytema ; Ed. Chahine ! P. Dupont ; Alph. Legros Ant.Derksenv.Angeren J. Israels Ch. Meryon ! W. Witsen Zichtzendingen franco op aanvraag. J. Boon M. Bauer R. Bresdin F. Bühot ?H DIRK SCHNABBL CLICHÉ'S KOPERDIHPDRUK Abonneert u op Die Woche.3 Prijs per 3 maanden ?2.30. Losse NOS. 20 cent. Vertegenwoordiger voor Nederl.: Van Holkema & Warendorf, Amst. D. OBERINK & Co.. AMSTERDAM PRINSENGRACHT 456 VdLJEIDSCHESTRAAT TELEFOON NOORD 1452 TOEPASSINGDERELECTRICITE1TOP ELK GEBIED lEEIHRIh. AMSTERDAM. MAGAZIJN VAN Echte Bronzen Pendule-Garnituren in alle stijlen. Yerlichtings-artikelen v. gas en elec. licht Hoofdvertegenwoordigers van het ORFEVRERIE CHRISTOFLE VEERHOFF & Co. 42 Kalverstraat IIIIIKilHMIMIIIIIIIIIIMlIIMIHIIIIII deze kwestie schreef, dat sedert de beslis sende overwinningen in December deze heer schappij nog slechts kort van duur kan zijn", de waarschijnlijkheid, dat de centrale mogend heden een voldoende aanvoer van petroleum en vooral van benzine zullen krijgen, is zeer gering. Vooral benzine hebben zij dringend noodig. Zonder overdrijving kan beweerd worden, dat het ontbreken van benzine voor de vliegmachines en zeppelins zou moeten leiden tot een katastrofe voor Duitschland. Vandaar dan ook, dat de Duitsche regeering reeds lang geleden beslag deed leggen op alle voorraden van benzine. Wel produceert Duitschland een groote hoeveelheid benzol uit de teer der gas- en cokesfabrieken, maar deze vloeistof kan alleen in motoren gebruikt worden met een speciaal gebouwden caburateur, die voor vliegmachines minder ge schikt is; juist die vergasser" moet bij een motor absoluut regelmatig werken en de minste onregelmatigheid van den motor kan voor een vlieger noodlottig zijn. De zwaardere motoren der zeppelins kunnen misschien beter voor een andere brandstof dan benzine ingericht worden, maar nog steeds zijn deze ware benzinevreters. Een luchtscheepvaartvereeniging, de Delag" heeft besloten hare zeppelinmotoren te doen werken met benzol, maar of de militaire ballons er ook mee gedreven kunnen en zullen worden is nog de vraag. Voor de automobielen zal benzol wel in grootere hoeveelheden gebruikt moeten worden, nu de benzine zoo schaarsch wordt; ook hier is echter een speciale carbu rateur noodzakelijk. De andere gemakkelijk te verkrijgen brandstoffen, zooals spiritus en naphthaline zijn alleen geschikt voer minder teere motoren en zullen ook in dezen duren tijd de benzine voor de lichte motoren niet kunnen vervangen. Allerlei mengsels worden nu geprobeerd, maar steeds komt de eisch van een specialen carblrateur, die met verwarmde lucht moet werken, te voorschijn, willen ze voor lichte motoren geschikt zijn. Het is zeer de vraag of in korten tijd het enorme aantal auto's dat het Duitsche leger nu gebruikt, ermee voorzien kan worden. Rusland staat er, wat petroleumproducten betreft, heel wat beter voor. Eenige Duitsche militairen voorspelden wel, dat Baku, waar on geveer alle Russische petroleum gewonnen wordt, weldra in handen van de Turken zal zijn, maar het lijkt er nog niet veel op, dat die voorspelling bewaarheid wordt. Merkwaardig is het, dat prof. dr. Frech in die Naturwissenschaften" vertelt, dat de (misleiding, die de petroleum uit Baku naar de Zwarte Zeehaven Batoem voert, weldra door de Turken afgesneden zal zijn en dat dan de aanvoer van petroleum in Rusland geheel ophoudt, zoodat dan een katastrofe voor Rusland te wachten staat. Dat die buisleiding door een heel klein troepje mannen gemak kelijk stuk te maken is, zal niemand betwij felen, daar die lange lijn moeilijk te bewaken is. Gelukt dit echter, dan is dit voor den aanvoer van Rusland, nog geen schade, want die aanvoer gebeurt over Astrakan aan de Kaspische zee. In den zomer worden zeer groote hoeveelheden per tankstoomer naar het binnenland van Rusland vervoerd en daar opgeslagen in groote tanks. In den winter worden deze weer leeggehaald door tankwagens, die de onmisbare brand stof over het geheele land distribueeren. Daar deze aanvoer en distributie voor het grootste gedeelte in handen is van de beroemde firma Nobel, en de organisatie van deze firma algemeen als de best mogelijke bekend is, schijnt er niet veel gevaar te bestaan voor gebrek aan deze brandstof, die dubbel van belang is, nu er zeker gevaar bestaat voor een tekort aan steenkool. Zooals reeds gezegd is, houden vele Duitsche deskundigen zich bezig met deze en andere brandstofkwesties en in hun geheel of half wetenschappelijke verhandelingen erover zijn sommigen reeds bezig de huid van den beer te verkoopen voor deze geschoten is. Zoo verheugt prof. Frech zich over de geweldige voorraden in de nog niet geëx ploiteerde velden van België, die door de verovering van België in Duitsche handen gekomen zijn" en ook over het feit, dat de Belgische regeering een derde gedeelte van de winst der schatten uit den bodem voor den staat heeft gereserveerd, want de geluk kige erfgenaam is de veroveraar". Bij het wijzen op de groote schatten, die nog in den bodem van België en Frankrijk te vinden zijn, wordt de vrome wensch geuit: Mogen unsere Diplomaten beim Friedenschlusz auch an diese Sachen denken". V. O.