Historisch Archief 1877-1940
28 Maart '15. No. 1970
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
De graanverzorglng in oorlogstijd
Voor de meeste landen van ons wereld
deel is de vraag, hoe dit jaar te voorzien
in de behoeften aan graan, een aangelegen
heid van ernstige overweging geworden, die
in meerdere of mindere mate de regeeringen
met zorg vervult.
Verschillende omstandigheden hebben
samengewerkt om de oplossing van dit
vraagsluk te bemoeilijken; in de eerste plaats
de. aanzienlijke vermindering van de
tarweopbrengst in het vorig jaar, toen bovendien
. het verbruik voor de talrijke legerscharen
belangrijk grooter was.
Wat de landen betreft, die voor de voor
ziening van de benopdigde grondstoffen voor
brood op invoer zijn aangewezen, is de
moeielijkheid nog toegenomen door de be
lemmering van het transport, als gevolg van
verbod van uitvoer, maatregelen tegen con
trabande en de belangrijk hoogere kosten
van vervoer.
De tarwe-opbrengst van het loopend oogst
jaar, vergeleken met die van het jaar te
voren, was in millioenen quarters (a 480
Engelsche ponden):
1914 1913
in Europa 242.30 281.95
buiten 210.?212.10
totaal
452.30
494.05
dus 42 millioen quarters of meer dan 8 pCt.
minder dan in 1913, toen de tarwe-oogst de
grootste was, die tot dusver was verkregen.
Maar uit deze cijiers blijkt, dat de teruggang
bijna geheel ten nadeele van Europa was
en wél voornamelijk van de invoer-landen.
Want met uitzondering van Rusland en enkele
Balkan-staten moeten nagenoeg alle landen
van Europa door invoer voorzien in het
tekort van de voor de consumptie
benoodigde hoeveelheden tarwe.
Zelfs in een normaal jaar zou de wedijver,
om zich in tijds het ontbrekende bij de
export-landen aan te schaffen, een ingrij
pende verandering van den toestand der
markt hebben veroorzaakt. De oorlog heeft
dezen gewijzigden toestand door de sterk
toegenomen vraag verscherpt, ondanks de
omstandigheid, dat Duitschland en Oosten
rijk-Hongarije door de maatregelen der geal
lieerden van deze mededinging zoo goed als
uitgesloten zijn. Daar tegenover staat echter
dat uitvoer uit Rusland, Rumenië en Bul
garije naar westelijk Europa onder de tegen
woordige omstandigheden eveneens in hooge
mate wordt bemoeielijkt.
De oogst-opbrengst van de voornaamste
tarwe produceerende landen in Europa was
in de laatste twee jaren (in millioenen
quarters):
1913 1914
Rusland 119.50 101
Frankrijk 39.90 37
Italië 26.10 21.15
Duitschland 21.40 19.
Hongarije 21.10 16.50
Spanje 18.90 15.
Rumenië 10.30 5.80
Oostenrijk 8.60 7.50
Engeland 7.10 7.80
Bulgarije 6.60 4.50
België 1.90 1.70
Servië 1.50 1.20
Rusland, meestal de eerste onder de graan
produceerende landen, had in 1914 een z
verminderde tarwe-opbrengst, dat het ten
achter bleef bij de Ver. Staten van
NoordAmerika, die in dat jaar op een record-cijfer
konden wijzen, nl. 111.40 millioen quarters
of 16 millioen meer dan 1913.
Niettemin laat Rusland's opbrengst nog
wel uitvoer toe, maar, met uitzondering van
betrekkelijk kleine hoeveelheden, die naar
Zweden gaan,; is het transport onmogelijk,
zoolang de scheepvaart in de Witte Zee door
het ijs is gestremd, hetgeens doorgaans tot
laat in het najaar duurt. Rumenië en Bul
garije, die anders groote hoeveelheden tarwe
uitvoeren, zijn in hun export-beweging even
eens belemmerd. Zoolang de Dardanellen
gesloten zijn, zou alleen naar
OostenrijkHongarije kunnen worden uitgevoerd. Maar
Rumenië heeft den uitvoer verboden,
Duitschland en de monarchie moeten dus
door eigen krachten in het ontbrekende
voorzien.
België, onder normale omstandigheden een
belangrijk afnemer van buitenlandsch graan,
heeft in zijn tegenwoordigen treurigen toe
stand geen anderen aanvoer dan die van
het Rockefeller ondersteuningscomité; in
Italië, Spanje en Frankrijk was de opbrengst
in 1914 geringer, terwijl van laatstgenoemd
land het noordelijk gedeelte, dat tot de
voornaamste graan-verbouwende streken
behoort, thans door vijandelijke legers is
bezet en in verhouding weinig of niets pro
duceert.
De tarwe-opbrengst buiten Europa was
(in miliioenen quarters):
1913 1914
Ver. St. v. N.-Amerika 95.40 111.40
Britsch-Indië 44.70 39.30
Canada 29.50 20.
Argentinië 14.?22.
Australië 13.50 3.50
De Amerikaansche producenten hebben
uit de rijke tarwe-opbrengst van 1914, die
tot zeer hooge prijzen werd verkocht, enorme
winst behaald. Reeds einde 1914 was een
hoog prijs-niveau bereikt, na dien maakte
de rijzing nog verdere vorderingen. Roode
wintertarwe bijv. is te New-York van 2
Januari tot begin Februari 11. van 138 tot
tot 177 cents gestegen, een prijs, die in
vele jaren slechts bij hooge uitzondering
werd bereikt. Maar die stijging werkt nadeelig
terug op de verbruikers in Amerika zelf,
zoodat de regeering hieromtrent een onder
zoek heeft gelast en van de mogelijkheid
van een verbod van uitvoer reeds werd ge
sproken.
Zoodra de nieuwe oogst van Argentinië
voor export gereed is, zou een teruggang
van den hoogen Amerikaanschen prijs moge
lijk zijn. Maar daarbij dient rekening gehou
den met de duurdere transportkosten van
Argentinië naar Engeland, die ongeveer 50
cents per bushei bedragen, tegen 20 cents
van Amerika, d. i. het dubbele van de vracht
in vredestijd. Amerika heeft dus een voor
sprong van 30 cents per bushei, terwijl
Argentinië goedkooper kan vervoeren naar
Brazilië en Zuid-Afrika, die groote afnemers
zijn van het Argentijnsche product.
Het tarwe-vervoer der export-landen be
droeg van l Aug. (begin van het
graanjaar) tot 16 Januari in de laatste 2 jaren (in
millioenen bushels):
1913 1914
N.-Amerika en Canada 152.94 199.07
Rusland 85.90 0.67
Donau-landen 28 78 0.24
Australië 17.60 1.85
Britsch-Indië 14.57 10.98
Argentinië 10.76 290
andere landen 484 1.57
totaal 315.39 217.28
Hieruit ziet men, dat de uitvoer uit Rus
land en de Donau-landen nagenoeg geheel
heeft opgehouden, Argentinië en Australië
belangrijk minder hebben geëxporteerd en
Amerika met Canada voor het grootste ge
deelte in het voor Europa ontbrekende heb
ben moeten voorzien.
Hiervan betrokken (in millioenen bushels):
1913 1914
Engeland 99.29 106.27
België 35.79 1.17
Nederland 42.50 11.40
Frankrijk
Italië
Duitschland
Spanje
5/3' 15
29.61
24.78
17.37
8.83
32.80
26.26
0.18
1.99
V. D. S.
VIII.
Het is begrijpelijk, dat men zich het hoofd
breekt, of er eigenlijk wel zoo iets gaande is
als vooruitgang, of dat deze slechts is waan
en zelf-verlakkerij.
Ik, die 'm heb gesmeerd voor een tijdje
Nero kon den laatsten tijd zoo schuin
naar mij loeren, alsof ik er ook aan moest
gelooven in de Arena en mij ontdoe van
de gezichts-obstacula tijd en plaats om den
boel naar hartelust door elkaar te flikkeren,
ik zit hiermede met den vooruitgang
eenigermate in mijn maag.
Van nature streven de schepselen; krab
belen en klauteren zij; hebben 't altijd ge
daan. Een trap heeft treden, de eene hooger
dan de andere en overal om ons heen ont
waren wij de opwaartsche lijn. Die lijn is
van onzen geest. Er is ook zoo iets als de
hemel en de hooge sterren, die tevreden
twinkelen.
Zou dit zinloos zijn ? Zijn er symbolen
van het hoogere en wegwijzers naar boven,
terwijl de menschen op hetzelfde plan blijven
scharrelen zonder stijging in hun gang, hup
pelende om hun eigen staart en dien van
anderen ?
En toch de op kousen en schoenen sjok
kende, ingebakerde schepselen van 1915 met
flIIIHIIIIIIIIIMItllllllllMIHIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIItlllllmlIlllmlIlllllllllllllt IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMItllllll
De Twentsehe Bankyereeniging
B. . BlijdeiisteiniCo.
KAPITAAL: f 15.165.O52,5O RESEEVEN : f 6.729.497,14
HOOF PK AMTOOR t
AMSTERDAM, Spuistraat 138/144.
(voor wier verbintenissen De Twentsehe Bankvereeniging
B. W. Bigdenstein & Co., ten volle aansprakelijk is)
AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139;
LONDEN, B. W. Blpenstein & Co., 55-56 Threadneedlestr.;
ENSCHEDE, B. W. Blpenstein Junior;
ALMELO, Ledeboer & Co.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Wijziging der Depositorente.
Met ingang van heden wordt de
rente-vergoeding vastgesteld als volgt:
Met n dag opzegging ... 2 pCt
(Bedragen tot ?20.000 zijn terstond
betaalbaar)
Met 10 dagen opzegging . . 2% pCt
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving vol
gens reglement.
SAFE DEPOSIT-INRICHTING,
geopend:
op werkdagen van 8% tot 5 uur.
, beuriavacantiedagen 8% , 4
Loketten van ?2.50 per maand (?10.
per jaar) en hooger te huur voor bij
de Directie bekende of geïntroduceerde
personen.
Amsterdam, 24 Maart 1915.
Dlraot tpvcrdernaar 2 pCt.
TlM dagen opzegging 2'4'
Een Maand vast Gemiddelde prolongatie-koers met een maximum van 3
Drie Maanden opzegging .... 3 pCt.
Zes Maanden . . . . 3H .
Een Jaar .... 4 ,
Van den dag der opzegging
af wordt v»pCt. minder
rente vergoed.
SAFE BEPOSIT
Heerengracht 531?537,
Weesperplein 2,
Overtoom h/Ie Const. Huygensstr.,
Willemsparkweg 80,
verhuurt aan bij haar geïntroduceerde personen SAFE
LOKETTEN in hare Brand- en Inbraakvrije Kelders.
Reglementen zijn aan bovenstaande kantoren verkrijgbaar.
5 % Verzekerde pandbrieven
der K.V. DK CBEDIET-HYPOTHEEKBANK te 's-Gravenhage,
Npordeinde 43, waarbij elk bedrijfsrisico der Bank voor de houders is gedekt,
zijn verkrijgbaar a 99 pCt. in stukken van
.?, /SOO.?en ?100.?.
De Directie:
G. J. VAN INQEN. Mr. H. VAILLANT.
JLevensverzekering
Ongevallenverzekering
Billijke premiën. Concurreerende voorwaarden.
HOOFDKANTOOR: Amsterdam, Keizersgracht 547?549.
BIJKANTOOR: Den Haag, Buitenhof 48a. Groningen,
Vischmarkt 54. Rotterdam, Wijnstraat 138a. Utrecht,
Maliebaan 84.
Bijkantoor der Amsterdamsche Mij. van
Levensverzekering voor Ned. Indië:
SOEKAIl A JA, SOCIETEITSTRAAT.
Standaard Hjpothiiktank, d Rottirdam
Directie: Mr. H. H. O. Oastendflk enJhr.
H. F. Schuurbeque Boeye.
De Bank verstrekt gelden onder
eerste hypothecair verband en
geeft 4i/j en 4% P ANDBRIE VEN
uit onder controle van het
Algemeen Administratie
enTrustkantoor te Rotterdam.
Oe Hollandsche Voorschotbank
HAARLEM, JANSWEG 42.
Bijkantoren: Amsterdam, Damrak 99.
Rotterdam, Wijnhaven 129a.
's-Gravenhage,Ged.Burgw.38
Maastricht, Breedestraat 24.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van ? 5OO
en verkoopt 41/»pCt. schuldbrieven in
stukken van ?1000, ?500, f 100 en ? 50.
M. PIMENTEL,
Accountant.
Xecraar Boekhouden M. O
Hondecoeterstraat 7, Amsterdam
TELEFOON Zuid 2422.
Nederlandsch-lndische
Brandwaarborg-Mi
Opgericlt in 1890. Gevestigd te Amsterdam.
SLUIT VERZEKERINGEN tegen
Schatte door Brand op
Wooiien Pakhnizen, Inboedels,
Menbilair, Fabrieken, Eta
blissementen.
Kantoor: Singel 262, Amst.
Eali Besar-West, Batavia.
l S. I. W. VAN BöUREN.
Directeuren:! M. A. VRIESENDORP.
l E. LANKHOUT.
Gemachtigde: NEUMANN & Co.,
Batavia.
.000,000.- Reservefonds f 8.813.613.
Hoofdkantoor AMSTERDAM.
Agentschappen te 's-GRAVENHAGE en ROTTERDAM.
Vestigingen in het Oosten: Batavia, Soerabaia, Samarang, Bandoeng,
Weltevreden, Cheribon, Tegal, Pekalongan, Djember, Solo, Djokjakarta,
Tjilatjap, Padang, Medan,, Teblng-Tinggl (Dell), Tandjong Belei,
KotaRadja, Palembang, Telok-Betong, Pontianak. Bandjermasin, Makassar,
Singapore, Penang, Rangoon, Hongkong en Shanghai.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Trans
ferten. Incasseeringen en Financieeringen.
Schriftelfike of Telegrafische Credieten.
Beiscredietforieren. Deposito's.
RekeningenCourant. Administratie van Effecten en alle
andere Bankzaken.
UTRECHT
PAOBEIEYEI
KOERS 100 %
Rött. Hypotheekbank v. Nederl,
Volteekend Maatsch. Kapitaal ? 5.000.000
Reserve ?609.920.16
Geeft geld op eerste hypotheek zon
der vooruitbetaling van rente. Inlich
tingen te bekomen ten kantore der
Bank, Gedempte Bierhaven 25, of bij
hare Agenten.
De Directie: Mr. W. v. ROSSEM,
Mr. TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C.V.WIJK
H. A.V. BAMK.SCHIEDAM
ONGEVALLENVERZEKERING
?
l
A LEVENSVERZEKERING -BANK
AMSTERDAM
"
D'recteurerv M" N.C.M.SMITS «« OUEJ1. - J UBONMIKt, Adj -D.r D A.AEIJELT&
De Eerste Nederlandsche Maatschappij
van Verzekering tegen Stormschade,
«EVESTI«1»TE OUDKARSPEL,
Verzekert Gebouwen en Goederen tegen schade door Storm en Lekkage.
Waar niet vertegenwoordigd worden actieve Agenten gevraagd.
De Commissarissen:
A. WONDER Pz., Oude Niedorp,
Burgemeester Oude Niedorp.
H. C. OUD, Purmerend,
Comm. in Effecten.
P. PIJPER IJz, Twisk,
Penningm. Vier Noorder Koggen,
A. COLIJN, Nieuwer Amstel,
Lid der Prov Staten van N.-Holl.
N. DEKKER, Obdam (Spierdijk),
Lid der Prov. Staten van N.-Holl.
De Directeur:
G. EECEN Cz.,
Oudkarspel.
KEDIfinT VEJKEEMIOOTC*
OPGERICHT IN 1853 AMSTEBDAM OPGERICHT IN 1853
Hoofdkantoor: Keizersgracht 277, Bijkantoor: Stadhouderskade 118
Maatschappelijk Kapitaal f 5.000.000, waarvan uitgegeven f4.000.000
Reservefonds f 780.000 ? Extra-Reserve f 180.000
Agentschappen te Alkmaar, Arnhem, Deventer, Dordrecht,
's-Gravenhage, Groningen, Leeuwarden, Maastricht, Middelburg, Rotterdam,
Tilburg, Utrecht en Zwolle.
. f met l dag opzegging 4 pCt.
I>epOSltO S, rente thans: { voor l maand vast 4yf .
l voor 3 maanden vast 4
Cheques van deposanten kunnen kosteloos worden betaalbaar gesteld
bij alle bovengenoemde Kantoren, alwaar uitvoerig Prospectus ver
krijgbaar is.
i ZEEUWSCHE HYPOTHEEKBANK
MIDUKLBUHG.
De Bank stelt verkrijgbaar:
in stukken van/lOOO?, /5OO?en /1OO.- ten kantore
der Bank en bij H. H. Effecten-Handelaren.
De Directie:
Mr. A. A. DE VEER, Mr. M. C. VAN DER MINNE.
Residentie Hypotheekbank
5 O/ Anna Paulownastraat 97,
/ 's-GRAVEWHAGE.
'o HYPOTHEEKBRIEVEN
Na 10 jaren door den houder a pari opeischbaar.
RIJMLAMDSCHE
HYPOTHEEKBAhK
:?: TE HAARLEM M
5%
PAMDBRIEVEM
1OO%
niet aflosbaar
of uiMootbaar
:?: voor 1Q2O :?'.