Historisch Archief 1877-1940
-~*Apr tt'l
DE AMSTERDAMMER,'WEEKBLAD V00R NE.DERLAttD
SLUIT UWE
Transport-Jolest-Verzetenngen
door bemiddeling van:
i VAN DER AA,
A HST ff R 11 4 UI.
w
W
fl
DOLO-TAHDPASTA
van den Tandarts A. FRIEDERICH.
Fabriek te Arnhem.
Nieuw fabrikaat! Voortreffelijk van samenstelling!
Aangenaam van pepermuntsmaak met fijne aroma.
Zeer verfrisschend. Antiseptisch.
Rose /012^ «n ?0.25 Wit ? O 15 en ? 0.8
per doos. per doos.
Verkrijgbaar in alle Ie kl. zaken waar parfumerieën verkocht worden.
Vraagt f»0> OT*M)P»STA"en steunt daarmee de nationale indu trie.
VERHUIZINGEN onder GARANTIE.
BERGPLAATS voor INBOEDELS.
Amsterdam, Fra*s van Mierisstraat 90. Tel. Z. 822.
,,?,?111 iiiniii iniiiiniillliii IIIIIHIII
door Fourie dien nacht aan Louis Botha
geschreven.
Den WelEd. Gestr. Heer Louis Botha
Ere Oeneraal van de Britse troepen
Minister van Brits Zuid Afrika
Kommandant van het A/ricaner Volk.
Ik wil u om vergiffenis vragen als ik
tegen, u gezondigd heb. Ik ga op wes;
en, Oom Louis, gij zendt mij. Ik hoop
gij voeit lekker voor al de smarten die
gij min familie aangedaan hebt. Groete
aan Genl. Smuts. Ik wensch u beiden
'n lang leven. - Ja zo lang dat < ij het
einde kunt beleven van den boom dien gij
plant en als de vruchten zoet zijn, trvan
kunt proeven.
God redde uw ziel en make uw hart
week voor uw volk.
Uw getrouwe soldaat
Jopie Fourie
iillllllliiiiiiiliiiinilii
Moderne Piraterie?
Het volkenrecht komt in dezen oorlog
wel zér in de engte, de vraag rijst zelfs
of het nog wel bestaat", schreef in een
vorig nummer Prof. Brugmans, en hoewel
in het artikel duidelijk wordt aangetoond
dat dit niet juist is, ligt een dergelijke be
wering toch wel voor de hand.
Wanneer toch ergens, dan meen ik, dat de
vraag telkens kan gesteld worden door de
opvarenden van de neutrale koopvaardij
schepen.
Vanaf den aanvang van dezen oorlog heb
ben zij immers telkens omstandigheden
IMIimilllllUMIIIIIIIMIII
ontmoet, die bij hen de vraag deden rijzen
oi het nu eigenlijk om hen, dan wel om den
vijand te doen was.
Wanneer vroeger een oorlogvoerende staat
den aanvoer over zee naar zijn tegenstander
wilde beletten, dan blokkeerde hij diens kust,
en die zoo n blokkade probeerde te breken,
had de gevolgen voor zijne rekening te nemen.
Tengevolge van het gebruik van mijnen
en onderzeeërs is het niet meer mogelijk
op dezelfde wijze te blokkeeren, waarom
Engeland het dan ook anders deed, n.l.
schepen aanhouden en onderzoeken op
grooten afstand.
Over het al of niet rechtmatige hiervan
mag men van gevoelen verschillen erkend
dient te worden, dat hierdoor geen gevaar
ontstond voor neutralen; integendeel, men
voer zelfs veiliger.
De toestand werd er echter niet beter op,
toen Duitschland den 4en Februari kwam
met de verklaring, dat het den 18en d a.v.
een soort blokkade zou instellen met behulp
van duikbooten, waarbij ook neutrale schepen
in het oorlogsgebied gevaar zouden loopen.
Er werd evenwel door de neutralen be
sloten, den gang van zaken af te wachten
en door de feiten te laten beslissen, of
Duitschland werkelijk van plan was, zoo
maar eventjes den neutralen handel te ver
nietigen.
Aanvankelijk is dat nogal los geloopen,
ofschoon dit voor een groot gedeelte te
danken was aan den maatregel, die de neu
trale schepen hadden genomen om hunne
schepen op zoodanige wijze kenbaar te
maken, dat het bijna onmogelijk was eene
vergissing te begaan.
ONGUUR AVONDJE
DOOR
MINCA VERSTER-BOSCH REITZ
IV
Tja," zei mevrouw Niels, 't zijn vreemde
dingen... je kunt er met je verstand niet
bij... Daar heb je nou die verhalen over
't Muil". Wat 'n mooie, oude buitenplaats is 't
niet, en ze krijgen 'm toch maarniet verhuurd."
Wat zeggen ze dan? Dat 't er spookt
of zoo iets?" vroeg mevrouw Pluysgat, met
een hooge spot-stem, klamme handen en
steenkoude voeten.
Gunst! je kent de verhalen over 't Muil"
toch wel?"
Hemel nee," loog mevrouw Johanna, die
alles dolgraag nog eens uit een andere bron
wou hooren, je kan nooit weten of er nog
niet iets bij was, dat ze nog niet wist; en
ze keek met opgetrokken wenkbrauwen van
den een naar den ander, hoe zou ik die
nou wéten? ik praat nooit over die
nonsensdingen... Maar nu van avond?zoo onder
mekaar... gunst, dan is zoo iets wel grappig!"
Nu dan... ken jij die geschiedenis goed?"
vroeg mevrouw Niels aan haar man.
Nee... ze zeggen, als je er woont dat
je 't er niet uit kan houden; maar... dat is
niet alleen op 't Muli". Zoo zijn er wel
meer huizen, tenminste in de groote steden,"
bromde meneer Niels.
Er moet vroeger iets vreeselijks gebeurd
zijn,... 'n moord of zoo iets... en 't staat
nu zeker al twintig jaar leeg," 'zei Agaat
Heeleveldt op gedempten toon.
Ik zou t dolgraag eens probeeren,"
peinsde Phietje.
Wat probeeren?" vroeg mevrouw Pluysgat.
Wel... er te wonen, natuurlijk "
Kind, hou op!" riep mevrouw Pluysgat
vervaard.
Gunst waarom? U gelooft toch immers
heelemaal niet aan dien bijgeloovigen onzin?
dat zegt u zélf..."
Nee, natuurlijk niet... wie gelooft nou
aan spoken en zoo... dat is natuurlijk mal
ligheid ... maar in zoo'n oude verlaten barak
te wonen !..."
Barak? 't is 'n pracht van 'n huis... er
zijn twee-en-twintig kamers, en..."
Ja," zei Agaat, en er is er n,... als
je daar gaat slapen, dan voel je soms... 't
gebeurt lang niet eiken nacht... in eens, in
donker, 'n ijskoude kus op je wang... net
als van 'n lijk... griezelig hè! en dan krijg
je binnenkort een dooie in je familie... En
dat is altijd uitgekomen..."
Ja," vulde mevrouw Heeleveldt aan, en
de huisbewaarders, die woonden altijd in
de benedenverdieping, en die hoorden altijd
boven geloop en gestommel, en 't knersen
van luiken, net of die werden dichtgedaan
of opengezet... gek hè?"
En gingen ze dan niet kijken?" infor
meerde .mevrouw Johanna minachtend, net
alsof zij in zoo'n geval dat dadelijk zou ge
daan hebben.
Ja... maar ze zagen nooit wat... en
toen wilden ze daar niet meer blijven
wonen..."
En toen mochten voortaan de huisbe
waarders in 't tuinmanshuis wonen," lichtte
mevrouw Niels toe; tja... 't zijn vreemde
Verkrijgbaar bij N. V. HET
TRlCOTHUIS", Reguliersbreestr. 35, Amst.
Verdere adressen verstrekken N; V.
TRICOTFABRIEK VALTON ZONEN,
Amsterdam. ?
BOUWT n HUNSPEET.
Mooie boschrljke terreinen. Spoor.Tram,
Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen
Mij. .DE VELUWE", Nunspeet.
GRAN&S';VÏNS'- DE CHAMPAGNt
'?erriè-Jöuet
Saütpr & Polfs;MaastjrJcht.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMItlllllllllllllllHllllllllllllllllllllll,
Men kon zelfs het bericht lezen, dat
Hollandsche schepen Duitsche onderzeeërs
hadden gepasseerd en men elkaar gemoedelijk
met de vlag had gesalueerd.
Batavier-lijn en Hollandsche
StoombootMaatschappij konden ongestoord hunnen
dienst op Londen voortzetten, tot men eens
klaps leest dat oranje en rood, wit en
blauw niets meer schijnt te beteekenen, en
in n slag twee dier booten waren aan
gehouden en opgebracht naar Zeehrugge.
Nog was men niet van den schrik be
komen, toen een veel ernstiger feit bekend
werd. Het Nederlandsche stoomsch p Zeven
bergen" viel te IJmuiden binnen en rap
porteerde met ondergang bedreigd te zijn
door het werpen van bommen van uit een
Duitsch vliegtuig!
De Hollandsche zeelui staan nu juist niet
bekend als jongejuffers maar, uit de ver
slagen in de bladen kon men duidelijk lezen,
in welken angst de bemanning van de Zeven
bergen voor dit dreigende gevaar had ver
keerd en hoe zij alle pogingen in het werk
had gesteld om den dolzinnigen (of
moedwilligen ?) aanrander te doen zien dat hij
met een neutraal schip te doen had.
Het schip was notabene met mais voor
de Regeering geladen!
Maar de inkt waarmede dit feit wereld
kundig werd gemaakt was nog nat, toen
men al weer iets anders kon lezen.
De Zeeland-boot, de boot van de eenige
lijn, die het internationale postvervoer zoo
veel mogelijk gaande houdt, was door een
vaartuig zonder vlag, eenzeerooverdus?,
beschoten!
Om de bemanning wat op te vroolijken,
dingen"...
Er viel stilte. Je kon zelfs mevrouw Pluys
gat zwaar door haar neus hooren ademen.
Kom, 't wordt onze tijd," zei mevrouw
Heeleveldt, gut... wat hebben we van avond
toch 'n griezelige dingen opgehaald... Hoe
kömme we dr toch toe!... Droom jelui er
maar niet van !" ...
Nou," lachte meneer Niels, als we
daarom gaven, dan konden we waarachtig
wel aan 't droomen blijven !"
Gunst, waarom ?'' vorschte Johanna
Pluysgat, wetenwillend.
Nee waaiachtig niet! Als je vannacht
nachtmerrie krijgt van je te zware
schelvischlevertjes, dan zou je er mij nog de
schuld van geven en zeggen dat 't van mijn
ongure verhalen kwam!" spotte meneer
Niels, glunderend over zijn handige vonost
van de vischquaestie nog eens te kunnen
aanroeren.
Toe, vertel u 't nou," drong mevrouw
Johanna.
Nee, nou niet... 't is geen stof voor
gesprek op kinderbedtijd!'' bleef-ie plagen.
Wanneer dan ?" drong ze nog eens, met
roode koontjes vanwege de koude voeten
en de zenuwachtigheid, ajakkes wat flauw!
Ik hecht immers niemendal aan al die non
sens!"
Nee, nee, nooit van m'n leven! Of...
weet je wat,... ik zal 'n concessie doen:
ik vertel de volledige geschiedenis, onder 't
dessert, als ik op je vischdiner kom!"
Johanna Pluysgat keek beteuterd. Geen
haar op d'r hoofd had aan een ernstige
invitatie gedacht! Verbeeld je... Zoo'n om
slag. .. en de kosten ! Dan moest je er na
tuurlijk 'n heel dineèije van maken ! Kon je
hém niet alleen komen laten eten. ..
Ze keek naar mevrouw Niels, lacherig,
onderzoekend.
LI BCRTY
rneuwe
CA.TA.LOGI 'VAN
HO e D n
BLOuses
zijn veRSCHenerf CM
"FRANCO OP AANVRAAG VCRZOnoen DOOR
MCTZ
LeiDSÜteSTMT
AMST6RDAM i
zweefde een vliegmachine rond het schip,
die, misschien faute de bombes", tot zijn
spijt verhinderd was het schip evenals de
Zevenbergen te tracteeren.
En een paar dagen later hebben de
Duitschers kans gezien een Nederlandsch schip,
de Medea", naar den kelder te jagen. Niet
bij toeval of bij vergissing, maar na een
onderzoek" waarvan de beslissing niet is
gelaten aan een verantwoordelijk
Prijsgerecht, maar aan een misschien nog heel
jong zeeofficier.
De lading ? bestond, naar wij lezen, uit
sinaasappelen en een ieder weet hoe ge
vaarlijk dit voor het Duitsche leger kon
worden als zulk een lading in Engelsche
handen komt!
Laat ons echter aannemen, dat dit geval
van vernietiging behoort tot de zoodanige,
waarvoor de Duitsche Regeering gewaar
schuwd heeft, maar wat is de bedoeling
van die andere gevallen, zoo in de nabij
heid van de Hollandsche kust, waar
Duitschland het eigenlijke blokkade-gebied bepaald
had ongeveer 30 mijl uit onze kust ?
De Batavier V en de Zaanstroom waren
niet in het eigenlijke oorlogsgebied, maar
vlak bij den mond van een Hollandsche
rivier en nog ernstiger wordt het gebeurde,
nu men blijkbaar de schepen daar wil hou
den, hetgeen alleen bij blokkade-breuk mag
geschieden.
Het feit is dan ook zoo ernstig, dat zelfs
de Duitsche bladen niet recht weten, hoe
zij het moeten goed praten.
Gelukkig dat daarbij tot op heden nog
geen slachtoffers zijn gevallen, maar hoe
ernstig had dit niet kunnen afloopen bij de
Zevenbergen en bij de Zeeland-boot ?
Natuurlijk was men buiten de territoriale
wateren, die zich sinds de dagen van Hugo
de Groot slechts uitstrekten 3 mijl vanaf de
laagwaterlijn, maar men vraagt zien af, of
dat tegenwoordig voldoende is.
De Turksche en Oostenrijksche Regee
ringen hebben de grenzen der territorale
wateren dan ook op 6 mijlen bepaald de
geheele zee van Marmora is bijvoorbeeld
territoraal water.
Het vraagstuk bleek echter te moeilijk
voor de Tweede Vredesconferentie en werd
(als zoovele) uitgesteld tot de Derde (Sint
Juttemis?)
Nederland handhaafde echter het 3
mijlToe, u weet t natuurlijk ook wel!...
Vertelt 't me?"
En mevrouw Niels, die niemendal met 't
vischplan op had,... als je zoo iets aan
nam, moest je altijd weer wat terugdoen...
en 't kostte nogal wat!... antwoordde droog:
Och Enno, maakt er maar wat van!... de
sop is de kool niet waard! Hij heeft laatst
op de secretarie gesnuffeld, en toen op oude
kaarten gezien dat hier, ons huis, en'n stuk
van den weg, en jou huis voor 'n gedeelte,
op 'n heel oud kerkhof staan''
Op 'n kerkhof?" stamelde mevrouw
Johanna, gunst dat had ik nog nooit gehoord!
Op 'n kerkhof l" ...
Nou, wat heb ik je gezegd ?" waar
schuwde meneer Niels, wrevelig over z'n
vrouws interventie. Nou je dat weet, doe
je van nacht geen oog toe l"
Verbeeld je!" weerde mevrouw Johanna
verontwaardigd af, ik geef daar nogal wat
om !"
Toch maar gelukkig dat je in dezen tijd
van 't jaar nooit je tuinkamer bewoont,
want... enfin, nu A gezegd is, kunnen we
ook nog wel B zeggen, enne... je geeft er
toch niet om, wel ? Nou op diéstrook en
natuurlijk er omheen ook, was de plek van
de ongewijde aarde, begrijp je ? Enfin,
daarre... werden de zelfmoordenaars en zoo
begraven"-. ..
Groote hemel,'' riep mevrouw Pluysgat
onthutst, en stak in opperste verschrikking
twee vingers in haar mond.
Tja,... als je niet zelf zei, dat je er niets
om gaf, dan zou ik 't je nooit gezegd heb
ben hè? Want daar is toch altijd iets
lugubers in... ofschoon... Wij geven er
absoluut niets om !" ...
Nou," zei Agaat, ik vind 't toch eng
hoor!"
Hè, eerlijk is eerlijk... en, onder ons
gebied, maar nu blijkt dat dit voor een neu
traal land ook te weinig is, vooral als men
in aanmerking neemt dat de Nederlandsche
vuurschepen Maas, Schouwenbank,
NoordHinder etc. op grooten afstand van de kust
en, behalve de Noord-Hinder, alle buiten
het door Duitschland als gevaarlijk ver
klaarde gebied liggen, waaruit men zou
mogen opmaken, dat de Duitschers oorspron
kelijk met een ruim territoriaal gebied van
Nederland hebben rekening gehouden,
Natuurlijk kunnen wérkelijke oorlogsdaden
als het aanhouden van schepen in het alge
meen en die van Batavier V en Zaanstroom
in het bijzonder, niet vermeden worden en
kan tegen het vasthouden dier schepen alleen
op diplomatiek gebied geprotesteerd worden.
Maar kunnen daden als tegen de Zeven
bergen en de Zeeland-boot ook gerang
schikt worden onder de onvermijdelijke voor
een neutralen Staat, of doen deze ons het
gevaar loopen van vroeger jaren, toen men
ook als een neutraal schip kans liep in
zeeroovershanden te vallen ?
Zoo ja, dan diende overwogen te worden
of de koopvaardij hiertegen niet, evenals in
den ouden tijd, beschermd moest worden
door patrouilleerende oorlo es vaartuigen en
dat vooral waar het zoo nabij de kust ge
beurt.
De neutrale koopvaart is, evenmin als de
nietstrijdende aan land, verschoond gebleven
van het barbarisme in dezen oorlog, maar
dergelijke voorvallen doen de maat
overloopen.
GEZAGVOERDER
-? American
-
Eau de Cologne
verrukkelijk en NIET duur.
Imp : JEAN MULDER, Sloterdijk.
uiimiiiiilliiiliiiiiiiiiiiiimiuMMMiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiitmiiiiiiiiiui
gezegd en gezwegen... ik vind 't ook eng,"
zei d'r moeder, en stond wat stijverig op
van 't lange zitten. En nou gaan we maar...
't is zoowaar al half elf... waar blijft de
tijd als je zoo plezierig bij mekaar zit"...
Vooruit, ik breng jelui 'n eindje," zei
meneer Niels, en liep de gang in om z'n
jas aan te schieten.
Ga je tegelijk mee?" informeerde me
vrouw Niels, toen mevrouw Johanna even
eens teekenen van vertrek begon te maken.
Ja, ja... ze brengen me thuis niet
waar ?... de weg langs 't kerkhof," spotte
Johanna Pluysgat erg gichelig.
Nee waarachtig niet... er ver," plaagde
Niels, goed dat 't nog geen middernacht
is... 't uur der geesten !"...
Tjasses, hou nou op!" zei ze zenuw
achtig.
Gunst... Jij bent toch niet bijgeloovig?"
zei mevrouw Niels, droog.
Agaat giebelde. Verbeeld je dat je in je
tuin aan 't graven bent, en je stoot op n
zerk... huü...
Weet je wat de boeren hier gelooven ?
Als je 'n erg zwerende vinger hebt, dan
moet je bij lichte maan, te middernacht naar
't kerkhof gaan en je vinger driemaal over
een grafzerk strijken en zeggen: zweer,
zweer, vinger zweer, daal bij de dooden in
de graven neer; en dan is met drie dagen
je vinger beter!''
Jaja," zei meneer Niels, je moet 't er
maar voor over hebben! In elk geval... je
weet 't nu! en 't is 'n goedkoop middel ook."
Nu, adieu, adieu"...
rg luidruchtig namen ze allemaal af
scheid, 't was alsof ze zich te weerstelden
tegen den hoogen, zwrjgenden
geheimzinnigen druk van de nachtstilte...
Zoo brachten ze Johanna Pl»ysgat thuis.
(Slot