Historisch Archief 1877-1940
4 April '15. No. 1971
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Zieke en herstellende kinderen
De absentenlijsten op de scholen geven over
het geheel een hooger percentage verzuimen
aan voor de maanden na de Kerstvacantie,
dan gedurende het eerste schoolkwartaal.
Een medicus gaf me eens dezen
eenvoudigen uitleg van dat verschijnsel: dat
in de Kerstvacantie zooveel kinderen uit
logeeren gaan en dat daardoor de verschil
lende streken des lands mét de kinderen
ook de daar heerschende kinderziekten als
mazelen, waterpokken, enz. uitwisselen.
t Hoe dit moge zijn, de nawinter en het
vroege voorjaar, meer nog dan de eigenlijke
wintermaanden, schijnen de tijd voor zieke
kinderen te zijn en in dit kwartaal zijn de
meeste kinderen wel eens een dagje thuis,
al is 't dan maar met een ferme verkoudheid.
Men zegt, dat tegenwoordig de kinderen
te gauw thuis worden gehouden om ver
koudheid of onbestemde klachten. Ik ben
nooit van mijn leven voor een verkoudheid
thuisgebleven/'zeggen veel oudere menschen,
of: ja, 'k had eens moeten probeeren, met
dien onzin aan te komen."
Zou 't waar zijn, dat wij teveel toegeven
op dat punt?
Mij dunkt dat dit veel van elk kind afzon
derlijk afhangt: de een is spoedig z. g.
schoolziek, de ander vindt 't vervelend om
te verzuimen en gaat liever maar gewoon
naar school al is 't met wat hoofdpijn of
iets dergelijks. En ook onze eigen opvat
tingen verschillen. De eene moeder installeert
haar kind, voorzien van boeken, op de
canapéen maakt iets lekkers klaar de
andere zegt op z'n ouderwetsch: Ziek ?
Dan in je mandje, je vervelen, en dieet
houden."
Op die laatste manier optredend zal men,
bij simulatie, wel evenveel succes hebben
als bij dien soldaat, die na een week
vertoevens in het hospitaal op dieet van pap,
water-en-melk, en oudbakken brood, nooit
meer het kunstje verkocht van zich ziek te
melden op den morgen van den dag, dat
een lange marsch in 't vooruitzicht was.
Maar gewoonlijk kennen we ons kind wel
genoeg om te weten of het geneigd is te
overdrijven wat zijn lichamelijke toestand
betreft, ja of neen. Een dagje thuis houden
om de kat eens uit den boom te kijken, is
gewoonlijk wel aan te raden en dan hebben
wij, moderne moeders, nog een prachtig
hulpmiddel om uit te maken hoe 't staat
met den gezondheidstoestand van ons kind
in den koortsthermometer. Die kan ons of
geruststellen of aantoonen dat het kind
werkelijk ziek is.
Gebeurt het, dat 't ëne dagje Ihuis aan
groeit tot meerdere, krijgen wij dus te doen
met een waarlijk ziek kind, dan is onze
eerste plicht, ook al is nog niets te zeggen
van het verloop der ziekte, eigen ongerust
heid te verbergen voor het patientje. Angst
en onrust mogen niet van ons uitgaan.'t Kind
zelf is dikwijls in koorts onrustig, weet niet
waar 't het zoeken moet, en dan moet het
in ons een veilige, rustige toevlucht vinden.
Ook als wij onszelf innerlijk niet opgewekt
gevoelen, moeten wij ons terwille van het
kind beheerschen. \Vie dat niet kan, die
doet wellicht grooter dienst aan het kind
met een verpleegster te nemen. Maar zij
moet dan wel weten, dat zij een gelegenheid
verzuimt om een band te leggen tusschen
haarzelve en haar kind, die zich nooit z
voordoet als in dagen van ziekte en nood.
Wie dit eenmaal heeft ervaren, die zal 't met
mij eens zijn, dat het een groote opoffering
is, de verpleging in andere handen over te
geven, wat toch in sommige gevallen nood
zakelijk ken zijn.
Is de eigenlijke zorgelijke tijd voorbij en
wordt het kind beter, dan komt er een
moeilijke tijd voor ons opvoeders aan.
IIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllllllMIIIIMIIItlllllllllllllllllll
De Duindoorn
In April bloeit onder meer ook de duin
doorn, maar er zijn niet veel menschen, die
er op letten. Er zijn trouwens ook niet veel
planten, die hun bloei zoo weten te ver
heimelijken, 't Ligt hem niet in 't aantal
der bloemen, want een duindoorn bloeit
betrekkelijk rijker dan wilgen elzen en haze
laren of zelfs dan de abeelen, die in deze
week zoo overdadig met katjes waren
bedekt.
Elk der knoppen van onze eerste foto is
bloemknop, voorzien van ten minste een half
dozijn bloemen. Tegelijk echter leveren die
knoppen nieuwe twijgen en als ze nu ont
luiken, dan vallen de blaadjes wel in 't oog,
maar de bloemen, die eronder zitten lijken
niet anders dan verfomfaaide knobschubjes.
Toch zult ge er bij nader onderzoek tel
kens vier behoorlijke meeldraden in aan
treffen of een goed ontwikkeld stampertje,
al naar ge te doen hebt met een mannelijke
of een vrouwelijke struik, want d:e duin
doorn is tweehuizig. Intusschen nemen die
vrouwelijke bloemen in den herfst haar
revanche, want dan leveren ze zooveel
vruchten op, dat de struik n en al oranje
is en dat er van de zilvergrijze bladeren
haast niets te zien blijft.
Over de bessen zijn de meeningen ver
deeld. Graebner zegt, dat ze onaangenaam
rieken naar boterzuur en dat de zwarte
lijsters slechts er van eten, als ze niets
anders kunnen krijgen, zoodat ook in 't
voorjaar de struiken meestal nog vol vruch
ten zijn. Nu heb ik jaar in jaar uit bij ons
de merels en de zanglijsters, occasionneel
ook groote lijsters en koperwieken over
heerlijk ervan zien smullen evenals de
spreeuwen, de bonte kraaien en de fazanten.
De laatste worden geholpen door den kod
debeier, die over de mooiste struiken witte
draden spant, om de k'aa'en er af te houden
en zulke boschjes hebben dan nog wel
bessen in Januari. Als de bessen pas rijp
zijn, kan een mensch er ook wel van ge
nieten. Ze smaken een beetje naar ananas
en er is wel jam van te maken ook. Maar
't Kind is zoo lang het voorwerp van aller
belangstelling geweest en nu in het her
stellingstijdperk is 't o, zoo moeilijk de juiste
maat te weten van toegeven en weigeren.
Met den lichamelijken toestand allén in 't
oog te houden, komen we er niet; wij
moeten pok wel degelijk zorgen, dat niet
allerlei insluipsels een verkeerde richting
aan het karakter geven. En dit moet weer
omzichtig en zacht geschieden, omdat een
herstellend kind niet zooveel velen" kan
als een normale, gezonde jongen of meisje.
Alle aanleidingen om ongehoorzaam te
zijn ruimen we zooveel mogelijk uit den
weg; een kalme omgeving met regelmatig
ingedeelde rust- en speeluurtjes, doet het
hare om het patientje veilig door dezen tijd
heen te helpen. Langzaam aan verdwijnt dan
't gevoel wel, dat ze een persoontje van
groot gewicht zijn en de overgang tot het
gewone leven wordt gemakkelijk gemaakt
als we het kind op de aangegeven wijze
tegemoet komen. Komen er verrassingen of
cadeautjes, dan laten we 't kind uitdeelen",
zoodat allen er mee van genieten.
Van cadeautjes gesproken, onlangs zag
ik bij een geopereerd patientje, dat zich niet
mocht bewegen, een kom met een paar
goudvischjes staan, 't Kind amuseerde zich
buitengewoon met naar die bewegelijke
diertjes te kijken. Ook een eigen vogeltje"
in een flinke kooi is een onuitputtelijk ge
noegen voor kinderen, die lang moeten
liggen. Maar laat het dan-altijd een in de
kooi geboren vogeltje zijn en niet een, dat
in de vrije natuur thuis, behoort. Ook al
paedagogie ! Maar men weet hoe Jac. Thijsse
het welbekende spreekwoord h eef t omgekeerd:
Beter n vogel in de lucht, dan tien in
de hand." En bij dit gemoderniseerde spreek
woord willen we onze kinderen toch liever
opvoeden dan bij het ouderwetsche!
t Is soms een heele toer, herstellende
kinderen bezig te houden. Ik ken een moeder
die er een ziekenplank op nahoudt. Daar
verzamelt ze in gezonde tijden allerlei wat
te pas kan komen in dagen, dat kalme
spelletjes geboden zijn. Krijgen haar kinderen
op St. Nicolaas of verjaardagen bijvoorbeeld
een map van Daan Hoeksema, dan gaan er
een paar platen naar de ziekenplank; van
twee kleurboeken verhuist er ook n daar
heen. Van de blokkendoozen wordt er tijdelijk
een weggezet om, vergeten en tóch bekend,
voor den dag te komen op een moment,
dat ze zich zoo vervelen".
Zoo zal ieder er eigen maniertjes op na
houden om haar kind te helpen, zólang
tot het gelukkig geen ziek en geen herstellend
kind meer mag heeten, en zijn of haar ge
wone plaatsje in het gezin weer inneemt.
A. DE GRAAFF?WÜPPERMANN
* 9 *
Geld verdienen
DE VROUWELIJKE KANTOORBEDIENDE
Nadat in een vorig blad is uiteengezet,
op hoeveel verschillende wijzen een ont
wikkelde vrouw geld kan verdienen, zonder
een speciale opleiding te hebben genoten,
is het niet onaardig eens een paar staaltjes
uit de praktijk te vertellen van vrouwen,
die een bepaald beroep uitoefenen. Laat ik
beginnen met een en ander mede te deelen
over mijn eigen beroep, waarover ik het best
kan meepraten: dat van kantoorbediende.
Ik verwijs U, evenals de schrijfster van
het vorig artikel, naar de dagbladen om te
zien, hoeveel vrouwelijke werkkrachten er
op kantoor gevraagd worden; het meest als
typiste en (of) stenograftste: er bestaat een
bepaalde voorkeur om deze werkzaamheden
door vrouwen te laten verrichten.
Op het groote kantoor, waar ik in betrek
king ben, zijn van het 80 leden tellende
personeel 8 vrouwelijke krachten en van
deze acht zijn er 4 hoofdzakelijk werkzaam
als steno-typiste. Mijns inziens is de voor
liefde om meisjrs voor dit werk te gebruiken
niet toe te juichen, daar stenografeeren en
typen de meest zenuwachtige en meest on
zelfstandige kantoorbezigheden zijn.
Van de overige 4 meisjes, die op dit
kanKleeding van de maand
als ze overrijp zijn, dan lijken ze ons niet
smakelijk; daar heeft Graebner gelijk aan.
Dit kunt ge allemaal in 't najaar zelf nog
eens nagaan.
Een andere twistvraag is minder makke
lijk te beslechten en wel, hoe die duindoorn
in onze duinen is gekomen. Buchenau neemt
aan, dat de struik langs de Oostzee spontaan
groeit, maar dat hij langs de Noordzee
aanva^kelijk in de 18e eeuw is aangepla> t en
zich er later zelf heeft uitgebreid. Dat is
dus nog niet zoo heel lang geleden en daar
moest in de litteratuur van dien tijd wel
iets over te vinden zijn, maar ik heb er nog
niets van kunnen ontdekken. De belletristen
van die dagen waren met hun aanduiding
omtrent planten en dierenleven nog banger
dan die van de negentiende eeuw en vooral
over de natuur van afgelegen oorden hadden
ze bitter weinig te vertellen. De klassieken
waren al niet veel beter, 't was al mooi,
als ze wat belang stelde in jacht, visscherij
en tuinderij. In oude tuinboeken komt de
duindoorn wei voor, maar niet in verband
met duinbeplanting.
Ik voor mij kan best gelooven, dat de
VT/
A. Japon van groen zijden crape over
ivoire zijden onderblouse.
B. Japon van terra-cotta gabardine. Rok
en garneersel van zwart satijn.
Duindoorn, begin van bloei
toor arbeid verrichten, is er n belast met
het nazien van facturen, n op de afdeeling
boekhouding" werkzaam en n behulpzaam
bij het opmaken en vertalen van telegrammen.
Mijn eigen werk bestaat in het berekenen
van offertes en het bijhouden van een kaart
systeem (registreeren van prijzen.) Dit
registreeren wordt door mijn mannelijke
collega's als zeer minderwaardig werk be
schouwd: ik doe het echter gaarne, omdat
naar mijn meening de voordeelen, die zulk
een kaart-systeem oplevert, ruimschoots
opwegen tegen de moeite, die er aan besteed
wordt.
Opgemerkt moge nog worden, dat een
post van groot vertrouwen, n.l. de behan
deling der geheime correspondentie, is
opgedragen aan eene dame: onze directie
schijnt dus niet de heerschende meening te
deelen, dat vrouwen minder goed geheimen
kunnen bewaren dan mannen!
Zooals uit het bovenstaande is op te
maken, zijn er meisjes werkzaam in alle
takken van kantooradministratie, doch bijna
geen enkele levert geheel zelfstandigen
arbeid. Ik meen, dat dit niet alleen voor
bovengenoemd kantoor geldt, doch dat over
het algemeen zelfstandig, en dus beter be
taald werk, nog bij voorkeur aan mannen
opgedragen wordt.
Een werkkring, die weliswaar niet tot die
der kantoorbedienden gerekend kan worden,
doch er wel mee in verband staat, is het
beroep van telefoniste. Bijna ieder groot
kantoor heeft n.l. zijn telefoon-centrale,
waardoor de afdeelingen onderling en met
de stad verbonden kunnen worden en voor
het bedienen hiervan worden gewoonlijk
vrouwelijke krachten gevraagd.
De opleiding, die kantoorbedienden ge
nieten, is zeer verschillend. Sommigen
volstaan met het afloopen der lagere of
M.U.L.O. school en het leeren van
machineschrijven en stenografeeren; gro^te instel
lingen eischen gewoonlijk het bezit van een
einddiploma der H.B.S. met 3?of 5 j. cursus.
Diploma's voor boekhouden en
handelscor'?''- ."?*: Duindoorn in vollen bloei
duindoorn hier 'gekomen'" is op zijn eigen
beenen, ofschoon ik niet beslist zou kunnen
zeggen, vanwaar en hoe. In het brongebied
van den Rijn en van de Rhöne is de duin
doorn een oeverplant, langs de Visp en
langs den Medelser Rijn kunt ge hem zien
groeien in gezelschap van de tamarisken,
ook al van die veelzijdige klanten, dieeven
goed thuis zijn langs bruisende
bergstroomen als in de stille steppen. Dan groeit de
duindoorn ook m>g langs de Middellandsche
zee, langs de Atlantische kust in Portugal
en ook langs het Kanaal, waar hij bij Duin
kerken onze duinen bereikt, zoodat hij dan
met zooveel andere planten van 't Zuiden
uit de duinen van het Noordzeestrand heeft
kunnen veroveren, waar hij dan ook nergens
ontbreekt, behalve op sommige plekken, waar
de geurige gagel hem de baas is geworden.
Ook bestaat de mogelijkheid, dat hij den
Rijn is afgezakt; als ik mij niet vergis is
hij zelfs in ons land hier en daar langs de
respondentie zijn altijd een aanbeveling, doch
handigheid in machineschrij ven is een eerste
vereischte. Practische ervaring wordt in den
regel meer gewaardeerd, dan aangeleerde
kennis.
Om aan het opschrift van dit artikel ge
heel recht te laten wedervaren, is het noodig
hier ook de salaris-kwestie even op het tapijt
te brengen. Zooals ik reeds opmerkte, zijn
over het algemeen de goed-t-etaalde betrek
kingen in handen van mannelijke bedienden.
De aanvangssalarissen zijn gewoonlijk klein :
iemand met een einddiploma der 5-j. H. B. S.
begint veelal met ? 25,?per maand te ver
dienen en een einddiploma 3-j. H. B. S. wordt
dikwijls slechts met ? 10.?a ? 15.- per
maand beloond. Vermeerdering van verdienste
hangt in de eerste plaats van de kwaliteit
van het geleverde werk, doch verder van
zeer verschillende omstandigheden af, als:
de welwillendheid van den patroon, de meer
dere of mindere beteekenis der zaak, waarin
men werkzaam is, enz.
Over het algemeen is de betrekking van
kantoorbediende voor meisjes met goede
hersenen en lust in administratief werk wel
aan te bevelen. Betrekkingen op Rijks- en
gemeentekantoren zijn in de eerste plaats
wenschelijk, daar de arbeidsduur en de
salarieering ervan gunstiger zijn, dan van
diensten, voor particulieren verricht, doch
op de kantoren van vele groote firma's en
maatschappijen is de kans om het tot een
behoorlijk salaris te brengen ook groot ge
noeg om er het aanleeren van verschillende
handelswetenschappen voor over te hebben.
Thans is het feit, dat meisjes met een
lager bezoldiging genoegen nemen, dikwijls
een aansporing voor den werkgever om aan
een vrouwelijke bediende de voorkeur te
geven boven een mannelijke. Doch eerst
wanneer er ook aan meisjes zelfstandig werk
opgedragen en gelijk salaris, als haar man
nelijke collega's voor dat werk genieten,
uitbetaald zal worden, kan er sprake zijn
van een zuivere oplossing der vraag: of en
in hoeverre de vrouw geschikt is voor het
beroep van kantoorbediende.
HES TERVANS
* * *
Internationaal Congres van vrouwen
GEHOORD IN HET AFTER DINNER
UURTJE IN TRIANON
Historisch
HOLLANDSCHE GASTVROUW.?Ik
bewonder u dat u, als Engelsche, zoo vriendschappe
lijk met de Duitsche vrouwen kan omgaan."
ENGELSCHE GAST. Ik ben blij te kunnen
toonen, dat niet allen in de oorlogvoerende
landen hun verstand hebben verloren."
KlESRECHTSTRIJDSTER UIT DE PROVINCIE
TOT MEDESTANDSTER UIT AMSTERDAM
Historisch
Hoe staat het toch met onze mannelijke
voorstanders in de politieke partijen?
Ik geloof dat bij de behandeling van
het ontwerp der grondwetswijziging het
vrouwenkiesrechtvraagstuk ernstig onder de
oogen zal worden gezien."
Heeft u goede redenen om dit te veron
derstellen?"
Ja. Ik sprak onlangs met een invloed
rijk lid van eene vooruitstrevende politieke
vereeniging; deze verzocht mij eens een
goed inslaand actueel argument voor het
vrouwenkiesrecht op te noemen, blijkbaar
met de bedoeling hiermee een eventueelen
tegenstander te bestrijden, want de vrager
is zelf feministisch aangelegd." Ik ant
woordde hem:
Zie eens naar de toestanden in de oor
logvoerende landen, waar de vrouwen nu
zooveel arbeid van mannen moeten ver
richten en het te voorzien is, dat dit ook
na den oorlog zoo zal blijven door de
tallooze open plaatsen die de gesneuvelden
zullen achterlaten; denk u dan dien zelfden
toestand in ons land bij een eventueel uit
breken van een oorlog ook met Nederland,
en wijd dan even ernstig uw aandacht aan
onze allertreurigste wetten op vrouwen
arbeid."
oevers van Rijn en Geldersche IJsel ook te
vinden.
Het ligt voor de hand, om aan te nemen,
dat de verspreiding geschied is door de
vogels. lederen herfst zien wij, hoe de bonte
kraaien, de lijsters en de spreeuwen door
hun excrementen en uitbraak^els de duinen
mild bestrooien met de glimmende bruine
zaadjes. Intusschen is het aantal der
kiemplantjes, die daaruit opschieten maar heel
gering en van die kiemplantjes sterven er
nog negen en negentig per cent een vroegen
dood, doordat de duingrond verdroogt of
verstuift, weggesdoeld wordt bij stortregens
of doordat het hongerig konijn zich ermee
bemoeit, t Is echter al voldoende, als n
zaadje op het millioen tot wasdom kan
komen. Snel gaat het niet, ten minste tegen
woordig; ge kunt jaren achtereen een duin
stukje van een paar honderd vierkante meter
trouw afzoeken, zonder er een enkel
duindoorn-kiemplantje te ontdekken, ook al we
melt het er in de buurt doorgaans van
kraaien, speeuwen of lijsters.
Heeft eenmaal de duindoornplant zich ge
vestigd, dan blijft hij niet lang uiteen. Zijn
wortels breiden zich uit naar alle kanten
door het luchtig zand, diep doordringend
Duindoorn met vruchten
Dat is een' uitstekend argument voor
vrouwenkiesrecht," antwoordde mijn politi
cus, die blijkbaar intelligentie en doorzicht
bezat en dus begreep in welk een nauw
verband vrouwenkiesrecht staat tot wets
bepalingen op alles, waarbij de vrouw belang
heeft. De meening dat enkel
mannenkiesrecht voldoende is om vrouwen-belangen
voldoende te doen behartigen, wordt immers
door de feiten te niet gedaan. Wie dit niet
wil inzien, moet wel f gezond verstand
missen, of zoozeer door vooroordeel ver
blind zijn, dat hij of zij hierdoor alleen elk
recht mist om een oordeel uit te spreken.
H. H. D.
!? J< ij<
Ons Kookboek
VOOR HET DESSERT.
SlLLABUB
Sillabub gebruikt men in glaasjes.
Men gebruikt l L. slagroom, IVs d.L.
cognac, 3 d.L. sherry of madetra, 4V»ons
suikerklontjes, 3 citroenen, en heeft dan voor
20 glaasjes.
Wrijf de klontjes een voor een over de
citroenen zoodat het buitenste van de schil
in de suiker trekt en de citroenen geheel
geraspt zijn. Doe de klontjes in een kom
met de cognac en sherry. Voeg hierbij de
citroensap zonder pitten en vezels. Wrijf de
suiker fijn, tot er geen klontjes meer in zijn.
Smelten de klontjes niet geheel, dan doet
men het mengsel door de zeef Klop nu den
room, voeg ze er kloppende heel vlug bij
en klop door totdat alles wat dik wordt.
Vul hiermee kleine glazen op voet, en laat
deze voor het gebruik 2 a 3 dagen in den
kelder staan.
Men presenteert er droge gebakjes of
koekjes bij.
JANSJE M.
Correspondentie
Una. Uw laatste ingezonden stukje komt
ons ter plaatsing niet geschikt voor.
Aan belangstellenden. Het Internationaal
Congres van Vrouwen wordt 28, 29 en 30
April gehouden in den Dierentuin te 's
Gravenhage. Inlichtingen omtrent lidmaatschap,
bezoekers- en dagkaarten zijn te bekomen
aan 't Congresbureau Dam rak 28?30,
Amsterdam.
* * >ï<
Verzoeke alle stukken voor de
rubriek Voor Vrouwen" in te zenden:
Koninginneweg 93. Haarlem.
IMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIItlllllnlIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
HL
Hofleverancier,
Koningsplein Amsterdam.
Int. Tel. NOS. N. 44O, N. 8683.
Speciaal-Artikel
ÏINDER-COMBINATIONS
Leeftijd 4-5, 6-7, 8-9, 10-12 jaar.
Pil d'écosse. . ?12.30,210, 3 15, 3.40
2.90, 3.45, 4.-, 475
imlllltllllllHIHIIIIIIIIIIIIIIIIimlIlllltlllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIHIHIII
om een vasten watervoorraad te bereiken.
Bij zandafgravingen in de duinen kan
men gemakkelijk zien, welk een enorm
wortelstelsel een duindoornplant in weinig
jaren ontwikkelt, 't Is dan ook een onwaar
deerbare zandbinder. Nu komen uit die wor
tels, soms meters ver van de oorspronkelijke
plant, weer nieuwe spruiten te voorschijn
en zoo ontstaan dan troepen van heesters, die
eigenlijk maar n plant vormen. Ze zijn
dan ook allemaal mannelijk of allemaal
vrouwelijk en gaan ook wel eens allemaal
tegelijk dood. Hoe oud een duindoornplant
kan worden, weet ik niet; ik heb al
stammetjes gevonden met zestig jaarringen, fijne
ringetjes dicht op elkaar, want zoo'n duin
heester groeit maar langzaam. Ze sterven
ook wel voor hun tijd, vooral in onze duinen,
waar door 't ingrijpen van den mensch de
grondwaterstand ineens en voorgoed diep
dalen kan.
Overigens zijn ze goed gewapend. Scherpe
dorens, die zelfs aan heel oude stammen
nog niet afvallen, behoeden de plant tegen
aanranding van zoogdieren. Prachtig mooie
schubharen op de bladeren op de jonge tak
ken, zelfs op de vruchten, houden een stil
luchtlaagje om de plant vast en behoeden
die zoo voor verdroging. Diezelfde haren
maken ook dat bij stortregen of overstroo
ming dat komt vooral in die bergstreken
te pas de bladeren dadelijk weer droog
worden, als de bui of de overstrooming
ophoudt. Wind en stroomen bedelven de
de plant vaak onder slib en zand of net
andersom blazen of woelen de grond om
de wortels weg. In beide gevallen weet de
plant zich te redden door of nieuwe wor
tels te vormen uit de bedolven twijgen of
nieuwe twijgen te maken uit de wortel
stukken, die aan de oppervlakte gekomen
zijn. Beide gevallen heb ik in onze duinen
prachtig mooi kunnen waarnemen ;dat vertel
ik er even bij, omdat Jean Massart in zijn
Esquisse de la Géographie botanique de la
Belgique zegt, dat de duindoorn overstuiving
niet verdragen kan.
l Ziezoo, nu hebben we drie knappe ge
leerden tegengesproken, twee Duitschers
en een Belg en wie weet welke
duindoornsrecialiteit mij morgen weer op de vingers
tikt. Intusschen bloeien de duindoorns rustig
door, terwijl in hun Stekelige twijgen en
op den grond in de dichte boschjes tal van
vogels hun nesten komen bouwen, want
beter schuilplaats vinden ze nergens.
JAC. P. THIJSSE