M April '15. No. 1972 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND i HANDS VINS Dl; Perrier-Jouet * \ Ep,ernay. ConcessHninaires,.. Sauter & Polis,Maastricht. - American -? Eau de Cologne verrukkelijk en JTIET duur. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk. VERHUIZINGEN onder GARANTIE. BERGPLAATS «oor INBOEDELS. Amsterdam, Frans van Mierisstraat 90. Tel. Z. 822. BOUWT TE HUHSPEET. Mooie boschrflke terreinen. Spoor.Tram, Electrisch licht, Tèlephoon. Inlichtingen .DE VELUWE", Nunspeet. fiflDQNTIÉIEDtR b1UK DATKMMPT UHnnll l IL WORDT TERUGGENOMEN f ABsmwmn VALTOn ZONEN RMMER'SRM Verkrijgbaar bij N. V. HET TRICOTHUIS", Reguliersbreestr. 35, Amst. Verdere adressen verstrekken N. V. TRICOTFABRIEK VALTON ZONEN, Amsterdam. Brandvrij, Vochtwerend, Isoleerend, Trek- en Krimpvrij ASBESTCEMENT VLAKKE PLATEN, LEIEN, OOLFPLATEff. Eerste Nederlandsche fabriek van Asbestcementplaten M A R Tl N l T", rnqnlnaweg 118, Amsterdam. Bij W. VERSLUYSte Amsterdam is verschenen: De Heks van Haarlem TEEÜESPEL DEE ONZEKERHEID DOOR FREDERIK VAN EEOEN. Prijs; ingen. ?1.25; geb. ?1.75 TRA DB MARK. Le Cognac Martell est garanti comme tant Ie prodnit naturel des vins récoltés et distillés dans la région de COGNAC. Agents: KOOPMANS ei B8UINIEB, AMSTERDAM. «? ? i ! ????f DOLO-TANDPASTA van den Tandarts A. FBIEDEBICH. Fabriek te Arnhem. Nieuw fabrikaat! Voortreffelijk van samenstelling! Aangenaam van pepermuntsmaak met fijne aroma. Zeer verfrisschend. Antiseptisch. Rose ? 0.12Ji en ?0.25 - Wit ? 015 en ? 0.8 per doos. per doos. Verkrijgbaar in alle Ie kl. zaken waar parfumerieën verkocht worden. Vraagt DOLO TANDPASTA" en steunt daarmee de nationale industrie. iiiliiiitiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMimiivjriiimiiitiiiiiiiinii large place which is given to all these arguments. Those material arguments I attempted to answer, and to answer in the largest and most general sense, by showing that the Standard of living in the smaller stat es that possesseM no politica! power was just as high, that material well-being so far as it affected the greatest number, was just as great in the small states as in the greater. In making this demonstration I did not, of course, pretend that to maintain the futility of war would necessarily stop war. To begin with, the fact of its futility is not generally recognised in Europe. The older type of diplomates believes that victory can be turned to very great commercial advantage. Now, men are guided not by their interests but by what they believe to be their interests; a false doctrine which men believe to be true has the same effect on conduct as though it were true. Nor did I take the catastrophic view of war. A good many who sympathise with my general standpoint have taken this view; have concluded from the facts of the econo mie interdependance of the modern world that war would necessarily involve a sudden and paralysing collapse of industry through the paralysis of the credit system. As readers ol my books know, I have never taken that view, and it is rather curious that before the outbreak of the present war, my insistence upon the fact that, quite conceivably, war of itself may create no catastrophic disturbance, was rather resented by some sympathisers as surrendering a valuable argument in favour of peace. To this, I have always replied that one day we should have a war in England which would not be marked by any sudden Industrial collapse, by reason either of the inability of the enemy to stop trade or an agreement between two parties to let it go on, and that among the more ignorant of the public the general thesis of The Great Hlusion" would thus risk a certain amount of popular discredit. I little reckoned that this warning was so soon to receive a justification. Already several hostile critics are pointing out the return toapparently more nortnaïconditions in the financial world as a disproof of those prophecies of collapse" contained in The Qreat Hlusion". Of course, there are no prophecies of collapse contained in The Great Hlusion". What is contained therein is the prophecy that on the morrow of war the victor will not merely be unable to obtain economie advantage over his enemy by victory, will not be able to damage his enemy to his own advantage, but.will in all probability be anxious to re ONGUUR AVONDJE DOOR MINCA VERSTER-BOSCH REITZ (Slot) Haar souper stond nog klaar ; ze goochelde met wat beschuit op haar bord, kon geen stuk doorkrijgen... gut-och-gut, wat 'n allervreéselijkst iets ! . . . 'n kerkhof. . . 'n verlaten kerkhof. . . Voor geen geld van de wereld liet ze ooit d'r tuin meer omspitten. . . voor geen geld. . . Toen haalde ze allerlei keeren in haar gedachten, dat ze zelf gepoot en gegraven en geplant had, en angstvallig ging ze in haar herinnering na, of ze daar nu nooit iets bijzonders bij had ondervonden. . . Mijntje kwam afruimen, humeurig omdat 't zoo laat was geworden; als je gewoon bent om elf uur in je bed te stappen, dan loop je niet voor je plezier om half twaalf nog wat weg te ruimen, ph ! . . . dacht Mijntje, en snuffelde hoorbaar onvergenoegd. Zeg Mijn," zei mevrouw Pluysgat op eens vertrouwelijk, omdat 't gewicht van de nieuwe openbaring voor haar alleen te zwaar begon te worden, 't is natuurlijk maar on zin, en ik geef er niemendal om, maar heb jij ooit gehoord, dat hier. . . zie je, waar nu de tuin en de tuinkamer zijn. . . vroeger 'n ... 'n kerkhof is geweest ?" . . . Mijntje had maar n overheerschende gedachte : dat ze naar bed wou ; en daarom knikte ze alleen somber bevestigend, met bepaald indrukwekkende afgemetenheid. Gunst, daar heb ik nooit iets van ge weten," zei mevrouw Pluysgat, verwach tingsvol starende naar Mijntje. Maar Mijntje zweeg ; als ze stug wou zijn, dan was ze stug ; wat dacht mevrouw wel ; laat uitgaan, laat thuiskomen, laat laten atestablish conditions as they existed before the war. This is a very different thing. The disorganisation of world finance has been on the whole very successfully met by a somewhat ruthless resort to State Socialism. In a few weeks Britain took more steps towards State Socialism than she would normally take in a quarter of a century. In addition she has made calls upon her vast reserves accumulated in the past, and by throwing a large patt of the costofthewar upon posterity, has increased the liabilities, which her peoole will have to meet in the future. All this has tended to disguise the economie drain of the war. But, of course, all combattants will feel it, as indeed will most of the neutral states, and the interdependence of nations upon which I have insisted has surely been abundantly proved in this war by the disastrous extent to which the neutral nations that had nothing to do with it, have feit its effects. There has been one confusion which all pacifists have to meet. People ask you in some triumph whether a man should not defend his country. Of course hèshould defend his country. But why is hècalled upon to make the monstrous'sacrifices which that involves, as in this present war? It is because some power like Germany obsessed by a false theory of national advan'tage threatens his safety. If it were universally recognised that the conquest of another carries with it no advantage, then all would be secure from an attempt to achieve that conquest; and there can be no security until that truth is realised. The spectacle of the Protestant defending his faith against the military aggression of the Catholic was a splendid one: but it was a monstrous thing that the Protestant should have been so compelled to defend his faith. So long, however, as Protestant and Catholic alike believed that it was religiously right to impose, or attempt to impose, your faith upon others by military force, the religious possessions of all were in danger. No one thought of blaming either for defending his faith. But it was the recognition of the truth that military force should not be employed to impose religious belief that gave us final security. In the same way it will be the recog nition of the truth that nothing is to be gained by imposing your culture or your government or administration upon others by military force that will give us the same condition of peace and toleration as between different nationalities as now exists between religious groups. Once more I can best summarise the truth I have been attempting to illustrate during iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiim ruimen..., en dan nog geen brokje banket letter afschuiven... geen flintertje... me vrouw zou d'r trekken nog wel eens thuiskrijgen... wacht maar... n met een strijdlustige glinstering in haar oogen, wenschte Mijntje mevrouw goê-nacht, en ging naar bed. Toen Johanna Pluysgat dien nacht onver wacht wakker werd, kon ze, ondanks al haar taai probeeren, niet meer in slaap komen. Ze had honger. Ze gooide zich om, op de andere zij,... trok heel hoog de dekens tot halverwege d'r hoofd, gaapte, gaapte vreeselijk... D'r oogen bestaarden de pikzwartheid van de hooge dekengrot... ze voelde zich klaar wakker... n hongerig. En dat werd al scherper en feller; d'r gedachten draaiden nu al maar om eetbare dingen... Wat had ze nu toch een trek in... ja, in van alles!... kon er gewoon niet van sla pen. .. Gunst, gunst... Wat 'n honger!... Ze keerde zich weer om, stak een arm naar boven, in de richting van d'r nachtkastje, liet haar vingers behoedzaam tasten... d'r horloge, d'r lucifers, d'r blaker... d'r honigulevellen... drie op 'n rij... Ze at ze achter elkaar op, alle drie; toen druilde ze even in, werd weer wakker; hemel, wat 'n honger. Ze gaapte, gaapte, zuchtte... Had ze toch maar gegeten toen ze van Niels thuis kwam! Die zotte zenuw achtigheid ook ! Geen stuk had ze gegeten... geen stuk; nu had ze er zelf de last van !... Hè, nu 'n boterham met kaas en versch roggebrood, versch, zacht, week roggebrood, vet gesmeerd... Of gebakken aardappeltjes... hè, dat was k lekker... en dan van dat fijne, bruingebakken kruim ... Of versche, warme rosbief met zoo'n randje vet... en bruine boontjes met jus, vél donkerbruine, mooie jus!.. got-och-got, wat had ze 'n honger... 't hield d'r gewoon uit d'r slaap, ze zou geen oog meer dicht kunnen doen!... Toch probeerde ze 't, kroop dieper weg, met stijfdichte oogen, in de duis ternis van den dekenspelonk. Maar glashelder bleven haar gedachten van begeerigheid the last few years by this question: After the war will the victor be able to turn his victory to advantage ? Will the population of France, Belgium, Russia, Britain, Japan, Montenegro, Servia, as a whole, derive from the defeat of Germany an increase of wellbeing and happiness in any way commensurate with the sacrifices that they will have made ? Will they by their power be able to exploit" Germany to their advant age? If not, then it will be demonstrated that the possession of political power over others carries no positive advantage and that the only purpose which military force can serve is to restrain military force from being used. If that is our real object, if the Enropean peoples generally have really determined that their common desire is to prevent aggression, then they will organise their society on that basis. That is to say, the alliance which should follow this war should be an alliance of all the European states, neutrals as well as combatants, to restrain any one amongst them who may be guilty of aggression. When that principle has been put really and honestly into operation the tendency will be for the machinery of force to be reduced to its minimum because all will have recognised the futility of employingit one against the other. NORMAN ANGELL iiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiHiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Inhoud van Tijdschriften Vragen des Tijds, afl. 7: Dr. G. W. Kernkamp, De Europeesche oorlog. VII. Vergis sing of opzet. Dr. J. van Hettinga Tromp, Bestrijding van werkloosheid, in verband met de huidige crisis in het rapport der Staatscommissie over de werkloosheid II. Mr. J. Slingenberg, Oorlog, strafrechtspleging en criminaliteit. .Mr. H. P. Marchant, Staat kundig overzicht. Mr. dr. H. J. Tasman, Sociale kroniek. De Vrouw en haar Huis, no. 11: N. S., Anemonen. Johanna P. Wolters, De lentebode. E. Zigeler-Arendt, De Nederlandsche vrouw in Indië. E. Wagenaar Schönberg, Onze dienstboden voorheen en thans. Corry van Soelen, Van een man en een vrouw. E. M. Rogge, Kostbare oudheden. A. H. Coeterier?Schöder, Veiligheidsgasmeter. P. A. E. Oosterhoff, Huismoeders-idylle. C. M. v. Hille Gaerthé, Kinderen bezighouden met draad en naald. Geertr. Carelsen, De naald. Kinderkleeding. Voorjaarstoiletten. Kussen en kleedingversiering. Elck wat wils. dwalen van de rosbief-met-de-mooie-bruinejus, naar spiegel-eieren met ham, naar kouwe kippekluif, naar kouwe rookworst, naar rijstetaart, naar banketletter... O lieve hemel nu, nu 'n stuk letter te hebben 'n stuk P 'n stuk bruinopengebarsten punt 't Liet haar niet meer los; als 'n visioen zag ze hem klaar en duidelijk in de dekenduisternis; ze zag z'n korreligen, donkergebakken, opengebarsten vulsel-knoest... ze zag 'm opengesneden... de poort van bladerdeeg hoog welvend om de geurige, zacht-dikke laag van amandelvulsel... 't Water liep haar over de tanden. Lieve hemel wat had ze 'n honger. En de P lag in de soepterrine, in de servieskast... dat wist ze zeker. Als ze 't er maar voor over had om op te staan... Ze had alleen maar de bovengang over te steken, dat was twee stappen en dan de trap af, en dan 't hoekje van de zij-gang om ... dat was alles ... Stil lag ze den toestand te overdenken; als ze 't er maar voor over had om op te staan dan haalde ze'm heèlemaal naar boven ; ze kon er best een stuk afbreken;... voor 'n mes moest ze weer 'n kamer in... of de keuken... Als ze 't er voor over had om op te staan, dan at ze er zoo veel van als ze wou ;... dan at ze 'm misschien wel heèlemaal op... Lieve hemel, wat 'n heftigen, onbedaarlijken honger had ze toch ;... en dan te wéten dat vlak bij... 'n heele banket P... Toen had ze 't er voor over;... stond ze op. Met de ouderwetschen koperen blaker in de hand, toog ze naar beneden, lichtte de servieskast bij. In de soepterrine was niets ; haar ver wachtingsvolle greep pakte alleen den ijzigkouden porceleinen soepschepper die door de aanraking vervelend pieperig te schommelen begon. Toen lichtte ze plank voor plank alle dekschalen, vleeschschotels, vruchtenschalen, zelfs de sla-bak bij;... er was niets. Ze lichtte, lichtte van voren af aan, plank voor plank, schaal voor schaal... Die ellen dige meid nu toch... waar had ze 'm ge laten ?... LIBCRTY JAPONN6N rsieuwe MODCLLCH .JAPONNeP BLouses en JAPON VAH FRAAI PLOOIBAR6 CH6FOO cRApe M6T ziJDen HATIDBORDUURSeL Z9 '.75 CATALOGUS FRAÏÏCO MCTZsG sGRAverïHAce AMSTCRDAM imiliiiiiMHiiiiliMmmilllmiiiiHliiiiiiimiciHiiiiiHiiiiiiiiiliiiiMiiiiimiiiiiiuMMiMijiiiiiiiii Als ze eens in de ontbijtkast ging kijken, of in 't buffet... Ze liep 't zijgangetje uit, legde haar hand op den deurknop van de woonkamer; toen bleef ze aarzelend staan,)... draaide den knop niét om. Want doodstil, voor die dichte deur bedacht ze, hoe 't zijn zou als ze die deur opendeed ;... de don kere leegheid van die stille nachtkamer; al die leege starre stoelen, die leege tafel; o, o... 't spookachtige van die stille dingen, die je allemaal schenen aan te kijken... Ze rilde van kou, van zenuwachtigheid en van honger. Toen maakte ze zichzelf wijs dat de P. wel stellig niet in de woonkamer zijn zou; en terug weer naar 't zijgangetje, belichtte ze voor de derde maal plank voor plank, schaal voor schaal, vleeschschotels, vruchtentesten, sla-bak... neen er was niets. Ze voelde 'n huilerige, machtelooze woede. Waar had die ellendige, onmogelijke meid dr letter toch gelaten... Ze zou 't gaan vragen l Ze had er recht op l Nacht of geen nacht, die letter was haar eigendom; ze wou 'm hebben, en ze zou 'm hebben... waar ze 'm ook vandaan moest halen. Johanna Pluysgat tippelde kittig naar boven, 't portaal over, de zoldertrap op, den zolder over... ziezoo, nu was ze er; krakerig knerpte de deur van 't dienstbodenkamertje open, schoof den stoel met kleeren, die er voor stond, 'n eind vooruit... Mijntje werd er wakker van; haar oogen, die net boven de dekens uitloerden, knip perden tegen 't kaarslicht. Mijntje," zei mevrouw, wier boosheid de gedachte aan 't heel rare van dit nachtelijk inquisitoir verdrong, Mijntje, waar heb je toch de banketletter gelaten... ik heb 'm overal gezocht." Er werden twee korte, dikke werkhandjes zichtbaar, die den hoogen dekenrand iets neer drukten; toen keek Mijntje's gansche tronie fel-belangstellend naar mevrouw Johanna Pluysgat. Nu?" zei mevrouw Johanna. Wel," zei Mijntje langzaam, de banketletter?" ze voelde dat 't uur der vergelding gekomen was, en ... ze rekte 't!... Gunst, de banketletter! Die moet u toch nou niet hebben? 't Is in 't holst van den nacht l" Ik wil weten waar die is, begrijp je?" zei Johanna Pluysgat streng. Vooruit, zeg op! Ik heb je bevolen om 'm in de soepterrien te leggen, en daar is-t-ie niet! Wie is nu baas in huis, jij of ik ?" Tjee, tjee, wat 'n mannetjesputter," dacht Mijntje met spottend ontzag, maar ze zei gansch argeloos-onderdanig: Gunst, kon ik nou weten dat u 'm van nacht hebben moest!... Ik dacht nogal goed te doen ... omdat er in de servieskast nog wel 'ns 'n muissie wil komen..." Maar waar is-t-ie dan?" vorschte me vrouw driftig. Mijntje's oogen felden over den dekenrand; ja, ja, 't was nu wel haar uur der wrake... Wel,.., in de tuinkamer pp tafel... u weet wel, in die groote kristallen wijnbowl !... En niks gebroken ook! Hij staat er prachtig overeind in... net als in een museum, 'n lijkie op sterk water..." 'n Huivering joeg langs Johanna Pluysgat's leden; de blaker schudde in haar hand zoodat de afgebrande lucifers, die er. op lagen, tegen elkander drilden; toen zei ze niets meer, ging heen. Nog eens keek Mijntje haar na, schoot toen grunnekend, weer onder de dekens; tjee, tjee... zooveel praats ... en zoo bang als 'n wezel... Stil kroop Johanna Pluysgat weer in bed. Ze ging den banket P niet halen ... voor geen geld van de wereld niet... Maar, bibberend van honger en zenuw achtige onbehagelijkheid, met wijd-open oogen in 't dekendonker, gansch den langen nacht, zag ze weer de dichtgesloten glazen deuren van den winkel van Braakels, de deuren met 't stil geheim daarachter... Zag ze k den soldaat verdrinken... en 't gordijn en den spiegel vallen.. .j en het dooie nichtje ... en den matroos over boord slaan... en 't kerkhof, got-och-got, 't kerk hof waar haar tuin nu was... en de tuin kamer ... de tuinkamer met de kristallen wijn-bowl en de banket P... rechtovereind er in... als een lijkie op sterk water.