2 Mei '15. No. 1975 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Wat de week bracht Internationaal Congres van Vrouwen INDRUKKEN Het Congres voor de vrede is aange broken, 't Is de ontvangavond! Lang vór het openingsuur beweegt zich een talrijke schaar vrouwen vór 't gebouw van den Dierentuin. Men wacht tot de hekken zich ontsluiten, tot men zal kunnen binnengaan om allereerst te begroeten de talrijke vrou wen, die moeite noch kosten ontzagen om in ons Nederland, gesteund door 't groote gevoel van samenhoorigheid, in den chaos van 't wereld gebeuren gezamenlijk de stem te doen opgaan van de vrouw, die den vrede wenscht, den vrede eischt, voor zich en de haren. Langzaam, rustig, schier plechtig trekt de schare binnen en vult weldra de groote zaal van het gebouw. Er ligt als een wijding over 't geheel. Geen sprake van een luister rijke, mondaine ontvangst, zooals wij die kennen van andere congressen met haar keur van schier vorstelijke toiletten, haar fonkeling van juweelen en andere gesteenten, met haar genietingen van dans, spel en voordracht. Niets van dit alles. De kleeding is stemmig, meest zwart-wit, de congreskleuren zijn in de symbolen der vrede blauw-wit. Op 't tooneel staat in sombere zwaarheid de zér lange groene tafel, gesierd slechts met enkele voorjaarsbloemen: witte poëticas, lichtgele nar cissen. De zaal heeft stoelenrijen en ieder neemt zijn plaats in. 't Is vol, zér vol, een gemengd publiek, waaronder de vrouwen verre de overhand hebben. Aan de bestuurstafel zitten het Congresbestuur en de buitenlandsche vrouwen, die deze week mede de resoluties hebben vast gesteld: Miss Macmillan, Rosika Schwimmer, Miss Courtney, Dr. Anita Augspurg, ook spreeksters van den avond, en vele anderen. Uit Nederland: Dr. Aletta Jacobs, Mevr. v. Biema?Hymans en Dr. Mia Boissevain. Door de zaal bewegen zich hier en ginds de pages. Kenbaar aan den blauw-witte lintstrik op den linker schouder. Ze helpen en regelen de plaatsen en zorgen voor de goede orde in zaken. Nog enkele oogenblikken en Dr. Aletta Jacobs houdt de openingsrede. Helder en duidelijk klinkt tot achter in de zaal: With mourning in our hearts we stand united here. We grieve for the many brave young men, who have lost their lives in barbaric fratricide before even attaining their full manhood; we mourn with the poor mothers bereft of their sons; with the thousands and thousands of young widows and fatherless children; we will not endure in this 20th century civilisation, that governments shall longer tolerate brute force as the only method of solving their internatio nal disputes. The culture of centuries stan ding, and the progress of science must not bc recklessy employed to perfect the implements of modern warfare, the accumulated knowledge, handed down to us through the ages, must not be used to kill and to destroy and to annihilate the products of centuries of toil. Our cry of protest must be heard at last. Too long already has the mother-heart of woman suffered in silence. O, l know and feel most strongly, that it is impossible, that a worldfire, such as has been blazing forth for the last nine months, can be extinguished, until the last bit of inflamable material has been reduced töashes, but I also feel most strongly that we must raise our voices now, if the new era of civilization that will arise from these ashes is to rest upon a more substantial basis, a basis on which the women Ahornbloem De ahorns zijn ongeveer drie weken te laat. Doorgaans begint de mooie spitsbladige of Noorsche ahorn te bloeien in de eerste week van April, nu is het haast Mei en nog trekken de groote bolle kronen, geheel met gouden bloesem overdekt, de aandacht te midden van het nog vrij duistere eiken- en beukenhout. Het Vondelpark heeft een zeer bekenden kring en een zeer mooie rij van deze ahorns, elk stadsplantsoen heeft er een of meer; ik zag er zeer mooie in Haarlem en in Deventer en toen ik dezer dagen door het land van Koeken gen het beroemde park van Haarzuylen naderde, waren ook daar een kwartier ver de schit terend goudgele kronen van die ahorns te onderscheiden. En menige boerderij in het Vleutensche pronkte ook met zoo'n ahorn in vollen bloei, een welkome afwisseling met linde en kastanjes. De lief hebberij voor de ahorns lijkt echter pas van jongen datum, want ik kan mij niet herin neren ooit honderdjarige Noorsche ahorns gezien te hebben. Deze boom komt wild voor niet alleen in Scandinavië maar ook in Centraal- en Zuid-Europa. Geen een ahorn is oorspronkelijk inheemsch in ons land of in de Noordduitsche laagvlakte, maar ze willen hier allemaal goed gedijen en we kweeken ze dan ook in soorten. Hier en daar langs de wegen en langs bpschranden slaan ze ook wel uit zichzelf op, want in 't najaar strooit de wind de with their inherent, conserving and pacific qualities shall have the opportunity to assist men in conducting the world's affairs. We, Dutch women, count it a privilege that we could offer a suitable meetingground, and nothing will cause us greater satisfaction in looking back upon the preparatory labours for this Congress, than that all of you, to whatever nationality you may belong, can feel in our midst as aniongst friends." Na Dr. Alletta Jacobs neemt Dr. Anita Augspurg het woord. Wij kennen haar nog van het in 1908 gehouden Congres voor Vrouwenkiesrecht. De haren zijn iets grijzer, de verschijning wat voller geworden, doch de stem heeft aan overtuiging, aan kracht gewonnen. Eenvoudig staat zij daar en houdt een vurige, boeiende, korte improvisatie. Krachtig klinkt het: WirFrauen wollen nicht Krieg, wir wollen Friede und Aufbauung. Laszt uns den ersten Friedensruf in die Welt hinaus werfen". Na haar spreekt Mrs. Tybjerg, Denemarken. Miss Courtney, Engeland, brengt de be groeting van 180 vrouwen uit Engeland. Slechts 2 waren tot heden aanwezig. Miss Courtney improviseert eveneens, Zij brengt mede namens Miss Macmillan, die Zweite im Bunde, de groeten over. Doch het is onmogelijk alle 180 vrouwen te vertegenwoordigen, want zij behooren tot de meeste uiteenloopende vrouwen organisaties. The feelings of women" aldus eindigt haar rede, sisters and wifes are the same in all country. We know how the women feel, but women have never spoken for them selves, never have they been in a position to speak for them selves. In this meating, the women can say what they think of war as women, of what nation they may be. Ook Olga Misar, Weenen, brengt de groet der Frauenvereine uit het land van Bertha von Suttner. Zij spreekt vlot en enthousiast, vol overtuiging. Mrs. Andrews uit de Vereenigde Staten Amerika, spreekt in plaats van Jane Addams, Chicago, zoo juist aangekomen en te moede om het woord te voeren. Aan Frl. Vilma Glücklich, Boedapest, Hon garije is thans de beurt. Kort en krachtig is haar betoog voor de vrede, in 't Duitsch met Hongaarsch accent. Wij moeten niet denken aan twist, wij moeten denken aan verzoening. Wij moeten weten dat wij he den een woord meespreken in het lot der menschheid." Dan komt Madame Rosa Genoly Milaan. Zij, Italiaansche, is allén gekomen, de an dere vrouwen waren angstig, de weg voerde door Duitschland. Wie waagt het te zeggen, hoelang Italië nog neutraal zal zijn! Zicht baar aangedaan geeft zij zich geheel, en de gevoelvolle woorden komen uit het hart. Roerend is haar angstkreet voor het groote gevaar dat haar land bedreigt waar nu reeds de honger rondwaart en den arbeid stilstaat: Sauvez-moi et ma patrie aussi"! Nog een groet van dr. Dagny Bang uit naam van Noorwegen's vrouwenvereenigen. Dan leest dr. Mia Boissevain tal van brieven en telegrammen voor, alle blijk gevend van sympathie en belangstelling van vrouwen uit de meest verscheiden landen: Canada, Portugal, Bulgarije, Finland, van 20000 vrouwen in Italië, van 700 te Christiania, en aantal persoonlijke brieven, van Fransche vrouwen, kortom te veel om van allen in hun geheel kennis te nemen. De begroetingen zijn hiermede geëindigd en de ontvangst is afgeloopen. 't Was een mooie avond, vol ernst, vol wederzijdsche sympathie in het groote wereld leed. Nog langen tijd blijft men bijeen in gezellig samenzijn met bekenden en voor heen onbekenden. Tot het zeer late avonduur ons naar huis roept om morgen vroegtijdig de opening van het Congres te kunnen bijwonen. ELIS. M. ROGGE DE EERSTE CONGRESMORGEN De natuur is den vrouwen gunstig gestemd. Een vroolijke zon, een wind die krachtig genoeg is om de bloemsemgeuren overal iiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin MMiinmiMim bekende vleugelvluchtjes mild uit over de vlakte, 't Is eigenlijk eenwonder, dat er nog niet meer staan. Indien ge dezer dagen in parken en tuinen eventjes naar den grond kijkt, moet ge wel de ahornkiemplantjes opmerken, die nu bij honderden te voorschijn komen. Sommige ontrollen zich pas uit 't zacht omhulsel, waarin ze verbergen waren en dat nog voorzien is van het gebruinde half vergane overblijfseltje van den vleugel. Waar de grond ongemoeid wordt gelaten, raakt hij soms geheel overdekt met jonge ahornplantjes, die echter, als ze voortdurend in de schaduw staan, slechts langzaam opgroeien en dan ook wel gaandeweg gezamenlijk afsterven. Doch krijgen ze bijtijds licht en lucht dan schieten ze in korten tijd op tot fiksche boompjes. Maar laat ons terugkeeren naar onze bloeiende boomen. Iemand, die niet eens een minuut of tien bij zoo'n prachtbloeier blijft stilstaan, moet al wel bijzonder gehaast zijn. Spitsbladige of Noorsche ahorn Kleeding van de maand Voor de Amsterdammer" geteekend door Rie Cramer A B A. Jurk van wit mousseline met gebor duurde moesjes en kersjes. Kraagje van geplooid batist. B. Jurk van gebloemd crêpon, gedragen over een onderjurk van wit crêpon met wit kraagje en mouwen. heen te dragen, doch die zijn wintersche allures van e laatste dagen schijnt te hebben afgelegd om zijn taak als lentebode beter te vervullen, voorjaarsbloemen alom het zou genoeg zijn om de congresleden een verblijf in den tuin van het Zool. Bot. Genoot schap te doen verkiezen boven dat in de congreszaal, indien ook niet daarbinnen heerschte een atmosfeer van nieuw leven, van hoopvolle beloften voor de toekomst. De zaal was op deze eerste ochtendzitting goed gevuld; bijna evengoed als op den ontvangstavond. De schatting is niet over dreven, dat er op Woensdagmorgen een paar duizend belangstellenden bijeen waren; de congresleden de benedenzaal geheel vullend, de gewone bezoekers in dubbele rijen op de galerij. Jammer, dat de slechte acoustiek van de zaal oorzaak is, dat zoovelen werden teleur gesteld wat het verstaan van het gesprokene betreft. Niet iedere spreekster toch beschikt over een krachtig orgaan als Rosika Schwimmer of Anita Augspurg of Frl. Heymann. Merkwaardig dat juist de Duitsche spreeksters zich het best verstaanbaar kon den maken; waarschijnlijk leent haar taal zich er beter toe om een volle klank te vor men, dan b.v. het Engelsen, vooral wanneer het uit een Amerikaanschen mond klinkt, die zich niet dagelijks heeft geoefend in het duidelijk prononceeren. Over het algemeen krijgt men op een dergelijke internationale bijeenkomst den indruk, dat van Fransche en Duitsche vrouwen grooter uiterlijk en thousiasme uitgaat dan van de kalmer aan gelegde Angelsaksische vrouwen, en van die uit het hooge Noorden. Maar, zooals ik reeds zeide, de taal en de wijze van uit spreken kunnen voor een groot deel de oor zaak zijn. Op zoo'n eerste zaken-bijeenkomst gaat een goed deel van den tijd heen met het vervullen der noodige formaliteiten en strikt huishoudelijke aangelegenheden. Toch gingen deze zaken vrij vlot van de hand. In 't bijzonder de keuze van een pre sidente voor de ochtendzittingen. Onder De Oostenwind geeft in dezen tijd van het jaar nog al eens heldere luchten, die maken juist een- prachtigen achtergrond voor den gelen bloesem. En als 't nu niet al te guur is, dan leeft en gonst het in zoo'n ahorn van insecten, precies dezelfde, die nu nog, maar vooral in de beide vorige weken hun voedsel zochten in de bloeiende wilgen. Daar gon zen ze, de geel met wit en zwarte aard hommels en tuinhommels, de akkerhommels met hun bruinen rug, de steenhommels met 't roode achterlijf en de aardige weidehommeltjes, met roodachtig lichaamseinde en aardig botergeel halskraagje. Wanneer ge nu goed uitkijkt, dan kunt ge ze zien aankomen, wel twintig meter ver en van alle kanten, zoowel met den wind mee als tegen den wind in, en dat eerste is toch wel een bewijs er voor, dat die hommels hun bloemen niet alleen op den reuk af, maar ook wel degelijk met hun oogen weten te vinden, 't Is al een heel oude twistvraag, maar 't resultaat van alle waarnemingen en proeven zal wel hierop neerkomen, dat de bijen, hommels, wespen en al dat vliesvleugelig gedoe al naar omstan digheden van al hun zintuigen weten te profiteeren, zooals 't dan trouwens ook behoort. Tusschen al die bonte hommels zien we ook de in sober bruin gekleurde honigbijen en met hen een aantal andere bijtjes even groot of kleiner, sommige staalblauw, andere koperrood, weer andere in bruin fluweel, nog andere als grijze, zijdeachtige vlokjes en dat zijn graafbijtjes, zooals die tegen woordig bij honderden en honderden uit den grond komen kruipen. De bloeiende wilgen vormen hun voornaamste voorraadschuur, maar ze zijn met den Noorschen-ahorn al even tevreden, want die geeft ook veel, gemakkelijk te bereiken honig in zijn mooie bloemenschotels. Die honig wordt afgescheiden door een dikke vleezige schijf in elke bloem Daarop en daar omheen bevinden zich de stamper en de meeldraden en indien ge nu eens verschillende van die ahornbloemtrossen be kijkt, dan staat ge versteld over de onvast heid in de samenstelling van die bloemen. In sommige vindt ge een flinke groote stamper met twee stijlen en daar omheen een stuk of acht kleine, pieterige meeldraadjes met kleine helmknopjes, die 't al wel is aan te zien, dat ze zich niet zullen openen. In andere bloemen is het net anwarm applaus werd hiertoe zonder stemming aangewezen Miss Jane Addams, uit de Ver eenigde Staten, voorzitster van de Peace Party in Amerika. Onder de voorbereidende werkzaamheden behoorde ook het benoemen van tolken, voor welke zeer moeielijke functie werden gekozen Frl. Heymann voor het Duitsch, Miss Courtney voor het Engelsch en mevr. van Biema-Hijmans voor het Fransch. Had vooral eerstgenoemde daarbij haar krachtig orgaan in haar voordeel, zoo had de laatste nog al eens last met haar zwak stemgeluid. En het publiek schonk aan de tolken nage noeg niets; gelukkig symptoom voor den wensen van velen om alles te willen be grijpen en beoordeelen. Met eensgezindheid werd goedgevonden om enkele resoluties, waarvan er eigenlijk vier behoorden tot het programma van Donderdag, doch die geacht kunnen worden bij geen enkele vrouw tegenspraak te ont moeten, heden te laten voorgaan om tijd te winnen voor de overige besprekingen die vatbaar zijn voor discussie. Dat vrouwen eensgezind zijn in het be tuigen van een krachtig protest tegen den oorlog, dat alle aanwezigen volkomen konden meegaan met het geestdriftig betoog van Frl. Heymann, dat geen enkele oorlog wordt gevoerd ter bescherming van de vrouwen (zooals onbegrijpelijkerwijs soms nog be weerd wordt) doch dat zij nooit minder be schermd zijn en meer aan geweldenarij over geleverd dan in oorlogstijd, dat het nood zakelijk is de kinderen zóop te voeden zoowel in het huisgezin als op school, dat hun denken en willen op het ideaal van een opbouwenden vrede gericht wordt, dit alles bleek afdoend, door het met algemeene stemmen aannemen van de op die kwesties betrekking hebbende resoluties. Over de resolutie betreffende de ver antwoordelijkheid van de vrouwen sprak miss Courtney het aanbevelende woord. Zij deed dit op korte, maar treffend duidelijke wijze. Hebben de vrouwen geen invloed?", zoo vraagt men steeds. Jawel, zegt miss Courtney, zooveel invloed nis ieder mensch, man of vrouw kan hebben, naar gelang hij krachtig is of zwak van geest. Maar eerst wanneer de vrouwen het stemrecht hebben verkregen, zal haar invloed geldig zijn, zal men rekening houden met haar wil. Moet ik nu nog vertellen van de gloei ende rede van Rosika Schwimmer, de vurige Hongaarsche, die haar publiek weet op te voeren tot een uitbundig enthousiasme ? Haar krachtig: wij verzoeken niet langer, neen, wij eischen dat in de toekomst macht zal wijken voor recht, vond weerklank in de geheele zaal, die ditmaal geen syllabe had gemist van de redevoering. En zoo was men aan het einde van de eerste zitting genaderd tot de bespreking van de resolutie die handelt over de con trole op de buitenlandsche politiek door de volksvertegenwoordiging. Dank zij de heldere uiteenzetting van dr. Anita Augspurg, kon deze resolutie niet leiden tot het maken van verkeerde gevolgtrekkingen omtrent hetgeen bedoeld wordt met deze vergrooting van den volksinvloed. Doch evenmin als in de par lementen spoedig het laatste woord over deze brandende vraag van den dag zal zijn gesproken, kwam men op deze eerste zitting tot aan de stemming toe over de betreffende resolutie. Men was echter in de bijeenkomst van Woensdagmorgen genoeg gevorderd om de verwachting te wekken, dat men op den bepaalden tijd met het geheele pro gramma klaar zou komen. F. S. VAN BALEN?KLAAR MIDDAG- EN AVONDINDRUKKEN Een zonnige lentedag! De leden van het Congres zijn des middags in 't Hotel de Witte Brug" bijeen. Velen verkiezen het zitje op het terras, 't geen een vroolijke, levendige aanblik oplevert. Lees-, conversatie- en schrijfzaal zijn voor de Congresleden geopend, daarvan wordt ruim gebruik gemaakt. In de hall, de couloirs, overal zijn verleidelijk-gezellige praathoekjes, overal staan lentebloemen van HolIMIIIMIIIIMIIIIHlmlHIHIIIIJIIIMIIIIllMIIIIIIIHIIimjIMMMHIMIIIMllmlIII dersom, daar worden de meeldraden flink groot, maar blijft het stampertje zonder beteekenis. Weer in andere vindt ge zoowel den stamper als de meeldraden behoorlijk ontwikkeld. We vinden dus zoowel vrou welijke, als mannelijke en tweeslachtige bloemen en dat kan nu weer in boom voor boom en tak voor tak verschillen. Het zeld zaamst zijn boomen met enkel mannelijke, of enkel vrouwelijke bloemen, de meeste vertoonen een allegaartje van zeer verschil lende samenstelling. Ja 't kan gebeuren dat een en dezelfde boom het eens jaar een stelsel van bloemen heeft dat duidelijk verschilt van dat in vorige jaren. Bij andere ahornsoorten komt dit ver schijnsel ook voor, met name bij den ge wonen ahorn die nu ook binnenkort zijn groene bloemtrossen zal laten neerhangen onder de ontluikende bladeren. Deze ziet er heel wat bescheidener uit dan de flamboyante Noorsche ahorn, maar is toch ook zeer interessant, vooral doordat hij een heel ander stel van bezoekers heeft. Weliswaar weet de honigbij die groene bloemen wel te vinden en de hommels ook nog, maar de bijzondere geur die ze afgeven, oefent vooral een groote aantrekkelijkheid uit op de vliegen, zoowel op de mooie groote zweefvliegen als op de aasvliegen en nog andere soorten, waaronder ook de beroemde zwarte vliegen, die soms de bloemtrossen geheel overdekken. Soms wordt dat bloemenbezoek nog gecompliceerd door de aanwezigheid van bladluizen, want die beminnen de ahornblaren ten zeerste en die kunnen dan met hun honigdauw" de bladeren en de bloemtrossen zoo kleverig maken dat de vliegen er bij dozijnen aan vastgeplakt blijven. Dan verschijnen ook de mieren op het tooneel, die de zoetigheid en bladluizen en vliegen op ruimen. Ook de kleine zangvogeltjes, met name de tjiftjafjes en de fitisjes slaan er dan hun slag en zoo kan dan die ahorn het centrum worden van een zeer groote levendigheid. Er bestaat bij de Noorsche ahorns ook onzekerheid in de bladontplooiing. Door gaans komen de bladeren na den bloei, maar ook wel gelijk er mee of zelfs ervoor. Dat ontplooien van de bladeren is haast even mooi als het bloeien zelf, want de prachtig gekleurde knopschubben vallen land's velden, overal wordt gepraat, ge schertst. Het bezoek leidt als middelpunt naar de groote zaal, daar wordt'kennis gemaakt en kennis hernieuwd, onder 't vórdienen van versnaperingen. Wij herkennen weder vele buitenlandsche vrouwen. Vreemde kleedij wordt niet ge dragen, alleen Madame Thoumaian, de echtgenoote van den Armeenschen predikant Thoumaian, lid van het Armeensch-Ottomaansche parlement, draagt de Ottomaansche kleeding. Wijnrood en grijs breed gestreept, is de dubbele rok, waarvan zij de bovenlap over het hoofd slaat. Een reeks munten sieren voorhoofd en middel. Mevrouw Thoumaian (de bekende vredesvrouw) heeft zoo juist haar reis door Zeeland geëindigd, waar zij hare ideeën heeft ver kondigd, tot het verkrijgen van een duurzamen vrede. Haar plan is, allereerst de neutrale landen voor dat doel te bewerken. De grondidee van haar werken en streven is: de bestaande legers te veranderen van een leger der vernieling in een leger tot bescherming der wereldvrede. Of mevrouw Thoumaian als spreekster op het Congres zal optreden, is tot op heden nog niet bekend. De avond van den eersten dag was een groot succes. Er zijn honderden en nogmaals honderden aanwezenden, en spreeksters, waarvan enkelen zóvol vuur en geestdrift ge tuigden van 't geen haar ter harte ging, als wij nog zelden bijwoonden. De voordrachten hebben naar ons voor komt op den eersten avond haar hoogte punt bereikt. De eerste dag is zeker niet de minst be langrijke geweest. De rede van Rosika Schwimmer maakte het einde treffend en aangrijpend. Later over het behandelde meer. Ons Nr. moet ter perse. 27-28 April ELIS. M. ROGGE Verzoeke alle stukken voor de rubriek Voor Vrouwen" in te zenden: Koninginneweg 93, Haarlem. Onze araeeling: Knippatronen naar maat is geopend. Speciaal Afeliervoor het vervaardigen van alle gewensctvte paironen Gratis af passen door bekwame coupeuses Vraacjf onze prijslijst. DEBIJEIVKORF Gewone ahorn niet spoedig af en zijn ook nog interessant door hun verscheidenheid van vorm; som mige gelijken haast op echte bladeren. Zoo heeft dan deze boom een paar voorjaars weken van groote kleurenpracht en vormen rijkdom en ook later in 't jaar verdient hij zijn plaats in 't plantsoen ten volle. Hij is de mooiste van zijn familie, die trouwens zeer rijk is aan interessante figuren. JAC. P. THIJSSE