Historisch Archief 1877-1940
9 Mei '15. No. 1976
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
beschikkende ever te weinig gegevens ie
beslissen. Toch geloof ik, dat met de for
matie der grenstroepen en de organisatie
der landweerafdeelingen van tweede linie
reeds dadelijk zou kunnen worden aange
vangen, al zou hier wetswijziging noodig
zijn. De verandering in organisatie van het
veldleger zou alleen na den oorlog kunnen
geschieden.
HAB
iiHitiKiHimimnjuiiimmtiiiiiii i nu iiiiiiiiiiini
ALLEN UPWARD
Allen Upward, wiens naam tot nu toe
niet onder die van Engelands grootheeden
wordt geteld, is niettemin een van de meest
zelfstandige, meest origineele, ik durf zelfs
zeggen meest geniale leevende Engelsche
schrijvers. Aanvankelijk onder een pseudo
niem schrijvend vond hij een goed bestaan
door 't maken van romans.
Toen hij zijn eerste belangrijke werk uit
wilde geeven the new word", kon hij er
geen uitgeever voor vinden. Dit boek werd
door een Amerikaansch kritikus G. S. Lee
een gigantisch werk" genoemd waar alleen
Carlyle's Sartor Resartus mee kon vergeleeken
worden. Niet minder sterk is zijn laatste
werk the Divine Mystery". Upward is ook
een man van actie, hij nam deel aan den
Balkan-oorlog, en was de eerste
Engelsenman die in deezen oorlog door de Duitsche
linies marcheerde. Zijn sympathieën zijn
aan den kant der Bondgenooten, al is zijn
geest cosmopoliet.
Een boek over Jezus den Nazarener" van
2000 pagina's is door hem verbrand, in ver
bittering omdat hij er geen uitgeevervoorvin
den kon. Meer dari eens is Upward
arbeiderscandidaat geweest voor het parlement.
Upward schrijft ons, voor deze rubriek,
de volgende aphorismen en opmerkingen.
v. E.
My thoughts on this war are those of an
alien, interned on this planet among the
Earthmen.
Peace is the greatest illusion in a universe
of change.
Every inch of this planet is conquered
tiiimiiiiitimiiiiimiiitmiHiiimmmiitmMiititmmtiummimmmim
't SCHANDAAL VAN LAZARUS
DOOR
JEANNETTE WINK-NIJHUIS .
I
Meer dan tien jaar geleden. . .
De leege woning op No. 3 had al tot
heel wat betoogen en veronderstellingen
aanleiding gegeven onder de bewoners en
bewoonsters der Straat," een buitenwijk
der groote stad, dicht bij 't spoorwegstation,
en, via een aardappelveld, een arbeiderswijk,
een school en een villa. . . k dicht bij de hei.
't Was een egale straat, met egale huisjes,
en egaal-omhekte tuintjes en dok de
stand der bewoners was tamelijk egaal
althans, er werd angstvallig naar gestreefd.
Als de huisbaas, in een tijd van malaise,
't wel eens waagde, minder nette" elementen
toe te laten, en b.y. een goed verdienend
machinist, werd zóiemand al hél gauw
aan 't verstand gebracht, dat hij daar niet
thuishoorde, en gaan moest naar een buurt
met een pomp, naar de buurt van klompen
en een armenschool.
Stand moet er zijn in de wereld, en dus
k in de Straat" ergens moet de grens
zijn, en de grens was hier een conducteur. . .
een hoofdconducteur liefst. Uit den aard
der zaak woonden hier veel spoor ambte
naren" op de grens wel van beambten
maar toch ambtenaren. . . verder een enkele
onderofficier, een klerk, een commies, een
onderwijzer.
nmaal was er een vél hooger
spoorambtenaar verzeild geraakt, stellig om de
lage huishuur (de man had een groot gezin). . .
maar dat was van korten duur geweest
eveneens zooals de machinist te laag was,
was hij te hoog 't assimileerde niet!
en dan, hij kon toch ook moeielijk met
mindere rangen uit de spoorweg-hiërarchie
in n straat wonen.
Voor hém en zijns gelijken was er weer
een Laan, waar de Straat op uitkwam.
Beide waren officieel naar een of ander
schilder genoemd, maar geen sterveling
sprak ooit anders dan over de Straat en
de Laan.
TRADB
MARK.
Ie Cognac Martel!
est garanti comme tant Ie
prodnit naturel des vins
récoltés et distillés dans la
région de COGNAC.
Agents:
KOOPMANS en BRÜINIEB,
AMSTERDAM.
- American ??
Eau de Cologne
verrukkelijk en NIET duur.
!mp.: JEAK MULDER, Sloterdijk.
RANbS;'VÏNS'" DE CHAMPAGNt
Rerfier-Jouet
Sauter & PoIfs,Maastgcht.
EXTRA SEC
EXTRA SEC
RECOMMANDE
MONOPOLE1
REIMS.
Succrs: WALBAUM, GOULDEN & Co.
Men gelieve er op te letten, dat op elk etiket vermeld staat:
l MONOPOLE. l
1785
WEDEROM VERKRIJGBAAR.
VERHUIZINGEN onder 6ARAHTIE.±±
BERGPLAATS voor INBOEDELS.
Amsterdam, Frans van Mierisstraat 90. Tel. Z. 822.
territory, and every nation contains
conquerors and conquered.
In the slums of Londonare many Louvains.
* *
* ?
The United States of Europe raided the
only peace-loving people on the earth, China,
and burned the most precious
manuscriptthe sole copy of the Chinese Encyclopaedia.
When the United States of Europe
blockaded Creta on behalf of Sultan Abdul Hamid,
I ran the blockade.
There is a saying that when thieves fall
out honest men come by their own.
In the Parliament of Man the white races
will be in a permanent minority.
** *
International Law is a mythe, wholesome
when all men believe it, but mischievous
when it is used bij hypocrites to deceive
men of good will
In de Laan woonden de voluit-ambtenaren
de onderwijzers met hoofd- of bij-actes en
de beter bezoldigde klerken en commiezen.
In de Laan had ieder gezin tenminste van
9?12, de voornameren tot 4 uur een spichtig
dagkind, wier voornaamste bezigheid was,
nuttelooze boodschappen te doen met de
complimenten van mevrouw" in de Straat
kon zelfs zoo'n hongerig kind niet bekos
tigd worden, en moesten de verschillende
juffrouwen zelf de stoep schrobben
wat ze, uit schaamte, 's avonds na elven
deden, bijgestaan door haar echtgenooten,
voor zoover die geen nachtdienst hadden.
De vrouw van den machinist, die indertijd
zooveel aanstoot gegeven had, schrobde
overdag, en ze gebruikte daarbij gemeene
zinken emmers.
Maar wat de Laan en de Straat als
een treurig teeken van 't zelfde soort fat
soen gemeen hadden was de verschijning,
haast huis aan huis, van een armzalig man
neke met vieze portefeuille, strijk en zet de
rste van elke maand.
Op de beide hoeken winkels een sla
gerij, waarvan de eigenaar verplicht is,
eiken morgen de bestellingen op te nemen
om deze later te bezorgen en de winkel
van Drees, winkelier in alles, in manufac
turen en kruidenierswaren; chocolade, drups
en koekjes; petten en eieren, dekens, petro
leum en speelgoed; fietsbanden en klooster
balsem ; kaas, touw, heiligenbeelden en
prenteboeken.
Aan 't andere einde der straat op No. 37
naast 't aardappelveld, woont een bejaard,
zachtzinnig man, wiens stand absoluut niet
te definieeren is, en wiens tractement in
geen enkel boekje nagerekend kan worden.
Hij ziet er altoos hoogst fatsoenlijk uit
z'n wandelstok heeft zelfs een zilveren
knop maar z'n meubels zijn schaarsch
en oud, op een hél mooi schrijf bureau na
en hij heeft maar n gordijn voor zijn ramen.
De bewoners van de straat hebben allemaal
een stel van drie, evenals ze een netten"
inboedel bezitten, combinatie van een afbe
talingsmagazijn-inventaris en een uitstalling
van margarine-cadeaux.
Een ander contrast is dat de man met
de portefeuille nooit tot No. 37 komt. Toch
duldt de straat dien bewoner; 't is een
vriendelijk mensch; en Mina Pieper, een
tanig wijfje, dat dagelijks zijn huishouding
reddert, heeft verteld, dat hij voor de krant
schrijft," erg geleerd is, van hooge komaf,
en dat hij vroeger veel geld gehad moet
hebben."
iiiiliiiiiiimillililiiilmiii
In a hundred years it has become a proverb
that manifests in favour of peace are
always signals for war.
Whatever the causes of this war, it was
precipitated by the English pacificists who
persuaded Germany that England would
keep peace.
It takes two to make a peace.
A Grand Vizir of Turkey remarked to
me that the English Government could always
make people think what it wanted them to
think. The English Government is the clerk
who has most influence for the time being
in the Foreign Office; and his name is
never known.
The Union of Democratie Control is a
union of idealogues with disappointed
politicians to control the democracy.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllimilllllllllllimmillllllllllllllllllllllllllljll
En dat laatste is voor de straat haast
evengoed, of hij 't nog heeft een verguld
uithangbord voor No. 37.
No. 3 stond armzalig tusschen de anderen
in, met z'n onkruid-tuintje en groezelig-leege
ramen. Al meer dan een half jaar on ver
huurd, k een koopje voor meneer Janssen.
den huisbaas. Tot opeens in 't begin van
Maart, de straat was midden in den schoon
maak, een wagen met huisraad voor 't leege
pand stilhield, dra gevolgd door een
reclamegeschilderde handkar van den voornaamsten
behanger uit de stad, met zeil en gordijnen.
In den winkel van Drees was plots
sociëteit allerlei
schoonmaakbenoodigdheden moesten haastig worden gehaald
juffr. Bes was zelfs in haar werkschort aan
komen hollen om brusschelsch aard
juffr. Lanter had nog vergeten een ei te
halen voor kleine Keesje, die zoo hoestte
met het schrale voorjaarsweer zelfs de
slagersjuffrouw was over komen vliegen
om zout.
Juffrouw Coster en juffrouw Bentinck,
jonggetrouwde vrouwtjes, hadden bood
schappen in de stad te doen, en kwamen,
gekleed en geglaceerd, haar babies in keurige
kinderwagens, door de straat rijden tot
vór de stoep van Drees.
Juffrouw Bes, ongegeneerd tegen de
toonbank leunend, geeft haar bezorgdheid
te kennen, dat het geen nette" menschen
zullen zijn, die op 3 komen zélf staat
ze maar even op den goeden kant van de
balans anders was ze niet in blauw
werkschort 't huis uitgeloopen. Juffr. Coster
haalt ook even, minachtend, den neus op.
Zelve is deze vroeger dame" geweest, gezel
schapsjuffrouw bij grootelui, wat nog blijken
moet uit een portretgroep, en chique zijden
blouse. Haar lobbes van een man, gedoemd
om buiten dienst met hooge boorden te
loopen, kan aan den spoorwagen" dan ook
niet half genoeg verdienen voor haar
spilzucht.
Jansen haalt er los en vast weer in" snibt
de schelle stem van juffr. Lanter, de magere
weduwe van een sergeant-majoor, daar hèje
nou dien kellner op No. 5, wat is nou een
kellner, moet van de fooi en de schooi leven,
en, zij van 'n strijkerij... een strijkerij, nou,
kale kaskenade" schatert de jolige stem
van het jonge slagersvrouwtje er tusschen,
die buiten de Straat" genoeg klandisie
heeft om er een eigen meening op na te
houden; mot je hooren, dat wil mevrouw
heeten mijn man kreeg an de deur
'n standje, noemt de anderen hier juffrouw,
LI BCRTY
ft
$ GeiLLUSTRGGRDèCATALOGUS FRANCO |
ZOMCRBLOUSeS l
VAN FIJM£WITTE VAN WITTC WASC»- VAM WITTêWASCHBAR
COTTON CRAPÊMei BARE VOIL6 PICT VOIU nel niR£D£W VAM
BEDRUKTE voiLe HAriDBORDUuRseu ecmecrimeesctie KART
4FI
.95
3FI
.95
MCTZ&e
AM5T6RDAM f
rf
$ eeMice veRTecerwooRDiGeRs m neoeRLAriD
BOUWT n NUNSPEET.
Mooie boschrljke terreinen. Spoor.Tram,
Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen
Mfl. DE VELUWE", Nunspeet.
4 ?????? ? ??+????
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts ?1.65 per kwartaal
HlllllllltllllllmlIlllllllllllllmlIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIHIIIIIItllllllllMIIIIIIIIII
Every state engaged in this war is under
democratie contro.1.
The most unfettered expression of the
popular will is in the choice of its journals;
and those which are most in favour of the
people have the least circulation. This is
because the ideologues have been found out.
The only English journal that opposed
the subjugation of the Boers lost half its
circulation, and only saved itself by an
ignoble recantation.
The Pro-Boers, having won an election
on other issues, took advantage of it to
make restitution to the Boers; but they did
so without consulting the democracy.
A democratie plebiscite is sure to divide
for war.
On the whole the English are
stillenjoying this war.
maar mijn niet" zeit ze zoo'n mirakel,
met de rooie sleepjapon en krultralarie"
ze danst haast van plezier jawelste", en
dan vijf keer in de week: niet noodig, slager."
Gunst, komt juffrouw Bentinck, 't on
derwijzersvrouwtje, een dreinend kirtd de
stoep op-en-neer trekkend, nieuwsgierig om
den hoek.
Een ei, een heel ei, met z'n zessen,
de kinderen vertelden 't in d'r onnoozelheld
aan de onze. U weet dat zoo niet, U woont
hier pas, juffrouw Bentinck weet wel, wat
haar man zeggen zou, als ze 's middags
met n ei aan zou komen...
Juffrouw Coster wroet nog over dat
mevrouw wat verbeeldde zoo'n kellner
zich wel, dan had zij andere mevrouwen
gekend, maar die woonden niet in 'n mar
garine-salon, waar de boel uit mekaar valt,
als er niet gestookt wordt, 'n Fijne boel,
waar is ze toch tusschen geraakt!
Drees, die z'n boodschappen afgeleverd
heeft, kijkt bij 't woord margarine", spot
tend op van 't boek, waarin hij zit te rekenen.
Jawel, margarine, de dames eten allemaal
margarine, maar bij Drees koopen ze 't niet."
Juffrouw Bes en juffrouw Coster kijken
eenigszins beteuterd bij dien uitval ze
hebben, als de meesten, een heele lijst op
't boek vooral juffrouw Coster, die nog
wel zóbeloofd had het karpet te betalen,
als d'r man z'n premie kreeg. Onderwijl is
juffrouw Bentink eens gaan neuzen bij
No. 3, en verklaart afgunstig: 't schijnt
daar fijn spul te worden-, Hevelink levert
niet aan iedereen, en vast niet op afbetaling."
Zeker vrouw Mars aan te pas gekomen/'
insinueert de wereldwijze weduwe Lanter.
Vrouw Mars was een woekeraarster, die
tegen ongehoord percentage zoowel van
klant als winkelier, goederen leverde aan
oncredietwaardigen. Deze veronderstelling
wordt dan ook luidkeels verworpen tot
dit peil was de straat nooit gedaald.
Ineens, bij een gebaar van de
slagersjuffrouw, stokt het drukke gesprek, en
kijken alle hoofden over beschuitbussen,
drupsflesschen en theepotten heen, strak
n kant uit en juffrouw Drees is met een
kind op den arm k de trap afgekomen.
Om den hoek van de laan komt een
officier, een luitenant van dichterbij gezien,
met een modieus dametje aan den arm,
kalm op No 3 toestappen, en, na even met
de transport- en behangersknechts gepraat
te hebben, de deur opendoen en binnen
gaan aan de schoonmaak denkt niemand
meer!
No one has yet demanded votes for
animals, yet many laws are passed on their
behalf.
The most numerous class of the
community are the children, and their
representatives are the men of genius.
The prophet is the representative of
posterity.
The Palace of Peace has many architects,
but few brickmakers.
Give me one inch of soil free from the
control of man, and I will build the New
Jerusalem.
Juffrouw den Beker, de vrouw van den
hoofdconducteur op 8, die van uit een
bovenraam alles gezien heeft, komt naar
buiten hollen en smoest even met de knechts.
Algemeen gewenk uit den winkel.
Wat zeit ie?"
Wat kommen die hier doen?"
Is Janssen nou heelendal dol geworden ?"
Drees en de slagersjuffrouw zijn de straat
een eindje opgeloopen, maar niets is meer
te zien.
De knecht van Hevelink /.egt, dat ze
d'r kommen te wonen," verklaart juffrouw
den Beker.
Maar was het wel een chte luite
nant?" weifelt juffrouw Tas, die tegenover
den ouden journalist aan 't andere eind van
't aardappelveld woont, en juist aankomt
om een spons te halen de zoon van Schim
mel ziet dr ook zoo officierderig uit, en is
toch maar 'n adjudant."
Neen," zegt juffrouw den Beker beslist
de knecht van Hevelink zegt het ook,
maar waar hij vandaan komt, weet hij niet
hij moet zooiets van Ladermont heeten.
Lazarus" giechelt juffrouw Bes 't is ook
net zoo'n dooie Lazarus, hèje niet gezien,
hoe geel en verpierd hij d'r uitzag?"
De slagersvrouw is n en al opwinding,
en stoot juffrouw Drees aan maar dat juffie
met d'r ponyhaar, nou, toen 'k op de stoep
stond, kon 'k ruiken, waar ze gegaan had."
Zeg, Drees, hèje voor mij k niet
zoo'n lekker odeur," klinkt het van alle
kanten.
De ontvangst der nieuwe buren belooft
niet hartelijk te worden alleen juffrouw
Coster voelt zich minder misplaatst, als ze
denkt aan vroeger, aan de partijen bij mijn
heer en mevrouw, waar zij thee mocht schen
ken, en wijn presenteeren met sandwiches,
en waar nog vél hooger officieren kwamen.
Algemeen gewenk uit den winkel. Ze
waagt een schuchtere poging.
Misschien beneden z'n stand getrouwd,
en nou hier, om de familie, of om de schul
den", stottert ze benepen. Zélf zit ze
voortdurend in schuldenbenauwing, wat ze
eenigszins bij de voornaamheid vindt passen.
Danig wordt ze uitgelachen. Mensch, la
na je kijken ja, dat is nogal de vrouw
van een deftig officier", en de slagersjuffrouw
trekt haar welig haar diep in de oogen,
draait met haar dikke heupen, op de teenen
de winkel doortippelend Mijn een
kalabas!"
(Wordt vervolgd).