23 Mei '15. No. 1978 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND l ! Het feit, dat de Staat der Nederlanden, onze groote gemeenten en spoorwegmaat schappijen slechts tegen een rente van 5 pCt. en dan nog niet al te grif gelden moeten opnemen, terwijl in Amerika zelfs kleinere gemeenten en provinciën hare leeningen op een 4 a 4^ pCts basis hebben kunnen plaatsen, Jieeft aanleiding gegeven tot de opmerking, of het niet zaak zoude zijn voor de verdere voorziening in onze kapitaals behoeften de medewerking van buitenlandsche geldcentra in te roepen. Indien er gegronde kans bestond om dit met uitzicht op welslagen te doen, zoude het zeker aan beveling verdienen. Er is echter alle aan leiding om aan te nemen, dat er niet veel kans bestaat om in het buitenland opvo rdeeligefe Voorwaarden terecht te komen dan in het binnenland. En dat niet alleen onder de tegenwoordige buitengewone, maar ook onder normale omstandigheden. Tot staving dezer zienswijze wensch ik eenige opmer kingen van algemeenen aard in het midden te brengen. De voorwaarden, waarop een Staat of corporatie geld kan opnemen, zullen wel ten atlen tijde in de eerste plaats beheerscht worden door de kredietwaardigheid van den geldbehoeyenden Staat of corporatie, maar zij is niet de eenige factor, die daarbij in aanmerking komt. Er zijn nog een aantal andere factoren, die van grooten invloed zijn op den koers, dien een Staat voor zijne schuldbrieven kan bedingen. Een der voor naamste dier factoren is de verhoudingvan de kapitaalkracht van de bevolking van een land tot het totaal bedrag van de schuld van dien Staat en daarmede op nagenoeg eene lijn staande corporatiën. Zoolang dat totaal bedrag kleiner is dan de voor dat doel in het eigen land beschikbare kapi talen, zal op voordeeligere voorwaarden kunnen geleend worden dan wanneer daartoe de hulp van het buitenland moet ingeroepen worden. Zeer sprekende voorbeelden daarvan zijn uit de flnancieele geschiedenis der laatste vijftig jaren aantehalen. Om niet van de Vereenigde Staten te spreken, die tijdens en nog eenige jaren na den oorlog ftiët de Geconfedereerden hunne 6 pets. obligatiëii meer of minder belangrijk beneden pari zagen dalen en wier 2 pcte. obligatien thans 98 noteeren, behoef ik slechts te wijzen op het feit, dat de Fransche Staatsschuld in normale tijden steeds hooger dan de Duitsche Staats schuld noteerde, hoe zelfs in landen als Italië en Spanje, de geleidelijke absprpsie van de vroeger voor een groot deel in het bulten land gehouden schuld door het binnenland, krachtig medegewerkt heeft tot verhooging van het Staatskrediet. Aan den anderen kant heeft men kunnen zien, dat Engelsche Consols, die vór den Bderen-oorlog nog ver boven pari noteerden, onder den druk van de aan merkelijke schuldvermeerdering tengevolge van dien oorlog en andere omstandigheden waarover straks reeds vór den tegenwoordigen oorlogstoestand tot beneden 75 pCt. gedaald zijn. Ongeveer hetzelfde heeft men ten onzent kunnen zien, waar Integralen van ca. 95 pCt. in 1896 tot ca. 65 pCt. in begin 1914 gedaald zijn. Wil dat beteekenen, dat men in het laatstgenoemd jaar reden had om de kredietwaardigheid dier Staten-zooveel meer in twijfel te moeten trekken dan twintig jaar geleden ? Of is het een uitvloeisel van eene1. algemeene verhooging van den rente stand? Het eefstë zal wel niemand in ernst willen beweren. En ten aanzien van het laatste moet opgemerkt worden, dat in die twintig jaar perioden van duur en goedkoop geld elkander afgewisseld hebben; maar niet temin de rentevoet voor permanente eerste klasse beleggingen gestadig gestegen is, of, wat op hetzelfde neerkomt, dat de koers dier fondsen gestadig gedaald is. Andere oorzaken moeten daarom tot die koersverlaging hebben bijgedragen. Reeds meer dan eens is er op gewezen, dat de voortdurende uitbreiding van Staats' en Gemeentelijke bemoeiingen op allerlei gebied in de laatste 25 jaren een der voornaamste aanleidingen geweest is tot de geleidelijke koersverlaging van die eerste klasse fondsen. Enkele cijfers mogen dit toelichten. Ter wijl in 1896, toen de bevolking van ons land circa 5 millioen bedroeg, het totaal der staats- en gemeentelijke schulden ongeveer ?1300 millioen of circa ? 260 per hoof d was, zijn die schulden thans bij eene bevolking Van 6 mllHoen, tot circa ?2000 millioen of tot circa/330 per hoofd gestegen. Daarbij moet nog gevoegd worden de belangrijke uitbreiding der schulden van de groote spoorwegmaatschappijen, terwijl ook reke ning moet gehouden worden met het feit, dat het bedrag aan pandbrieven van binnenlandsche hypotheekbanken, dat in 1896 nau welijks ? 175 millioen was, thans tot circa ?500 millioen toegenomen is. Vergelijkt twen deze cijfers met die van de Vereenigde Staten, dan blijkt dat de schuld van den Staat en de gemeenten aldaar belangrijk kleiner per hoofd der bevolking is dan hier te lande, Aan een onlangs ver schenen statistiek van het Censusbureau der Vereenigde Staten, eene uitgave ongeveer overeenkomende met onze Jaarcijfers", zijn de volgende cijfers ontleend: Het totaal van de schulden van het fede rale gouvernement, de afzonderlijke Staten, steden enz. was 30 Juni 1913: Federale Schuld. . . f 1.028.564.000 Schuld der Staten. . . 345.942.000 Steden enz 3.475.954.000 14.850.460.000 Op eene bevolking van circa 100 millioen Inwoners maakt dit nog niet ten volle f 50 of /125 per hoofd uit, dus slechts 38 pCt. van het bedrag der schuld per hoofd der bevolking ten onzent. En dan moet daarbij nog in aanmerking genomen worden, dat van de federale schuld ruim f 830 millioen feitelijk buiten den omloop zijn, omdat zij door de Nationale banken in de schatkist gedeponeerd zijn als onderpand voor de door die instellingen uitgegeven banknoten. De feitelijke schuld per hoofd is dus slechts iets meer dan ?100 tegen /~330 ten onzent. Het wil mij voorkomen, dat daaraan, alsmede aan de strenge limitatie van de doeleinden, waarVoof gemeenten schuld mogen aangaan, in hoofdzaak is toe te schrijven, waarom in de Vereenigde Staten steden en dorpen op zooveel voordeeliger voorwaarden geld kun nen opnemen dan in Europa. Zooals boven reeds is opgemerkt, is de zoo sterke toeneming van gemeentelijke schulden voor een zeer groot deel te wijten aan de uitbreiding van het brengen van allerlei be drijven onder gemeentelijk beheer. Daardoor is de kapitaalsbehoefte der gemeenten aan zienlijk vermeerderd en de schuld sedert 1896 van nauwelijks f 200 millioen tot onge veer f500 millioen gestege.n. Nu wil ik volstrekt niet zeggen, dat dit een onverdeeld kwaad is, want tegenover die uitgaven staan ook inkomsten, al is het nog kwestieus of door goed geregelde concessiën niet nagenoeg even groote inkomsten voor de gemeenten zouden kunnen verkregen worden. Wat men echter wel moet bedenken is, dat er een nauw verband bestaat tusschen die grootere kapitaalsbehoeften en de voor waarden, waarop die bevredigd kunnen worden. Plaatsen de gemeenten en dergelijken zich op het standpunt, dat zij in vele opzichten de plaats moeten innemen van hetgeen vroeger aan de particuliere onder nemingsgeest werd overgelaten, dan moeten zij zich er ook rekenschap van geven, dat tegenover de lusten lasten staan en een dier lasten is, dat zij voor hare kapitaalsbehoeften hoogere rente moeten betalen, meer nabij komende aan die, welke de particuliere industrie moet betalen. One cannot eat the cake and have them". Ten slotte nog een paar herinneringen ter illustratie van het in den aanvang dezes opgemerkte, dat het niet te verwachten is, dat wij in het buitenland op voordeeligere voorwaarden geld zouden kunnen opnemen dan in ihet binnenland. In 1898, toen de Engelsche Staatsschuld zoo hoog stond, dat het netto-rendement slechts weinig meer dan 2 pCt. bedroeg, werd een poging ge waagd om eene 3 pCts. Nederlandsche Staatsleening en 3 pCts. obligatien Amster dam te Londen te plaatsen. Beide emissiën hadden daar niet veel meer dan een succes d'estime, d. w. z. in de onmiddellijke om geving van de bij de uitgifte betrokken kantoren werden enkele posten geplaatst, maar het groote publiek in Engeland bleef er totaal onverschillig voor, niettegenstaande het rendement ruim Vs pCt. hooger was dan voor gelijksoortige binnenlandsche waarden. Hetzelfde is ook gebleken bij pogingen om eerste klasse Europeesche Staats- en gemeentelijke leeningen in Amerika te plaatsen. Bij enkele banken, assurantie maatschappijen en dergel, werden enkele posten ondergebracht, maar bij het groote publiek vonden deze fondsen geen ingang. J. D. SANTILHANO Duitsche verfstoffen voor de textiel-industrie De werkelijk buitengewone beteekenis van een speciaal Duitsche industrie is tijdens dezen oorlog duidelijk in het licht getreden. In alle landen, waar de textiel-nijverheid een voorname bron van bestaan voor een groot gedeelte der arbeiders-bevolking is, wordt thans het gemis gevoeld van een vol doenden voorraad verfstoffen, voor die nij verheid een eerste vereischte, waarvan echter de invoer door den oorlog is gestaakt. Vooral in Engeland, waar de textiel-indus trie een voorname plaats inneemt, bleek het ontbreken van die kleurmiddelen een om standigheid van zógroote beteekenis te zijn, dat de regeering hare finantieele me dewerking toezegde om het oprichten van fabrieken in het eigen land mogelijk te maken, waardoor men voortaan Duitschland's hulp in dit opzicht zou kunnen ontberen. Eigenaardig echter is het, dat die verfstof fen-industrie van Engelschen oorsprong is en de Duitsche ondernemingsgeest zich daar van eerst sedert een menschenleeftijd heeft weten meester te maken op zoodanige wijze, dat men het veilig een wereld-monopolie zou kunnen noemen. En tegelijkertijd ge raakte die industrie in Engeland meer en meer op den achtergrond en werd zij in dezelfde mate steeds meer afhankelijk van de Duitsche concurrentie. Bij de gasbereiding werden teer en am moniak gewonnen, de scheikundige Hoffmann vond het middel, om uit koolteer benzol te veritiMliitiiimuillMlimiiiiiiimiMiiiiiiiiii llllllllllll llllilll Illllliinii llliin IIIIIIIIIIIM iiiiiiiiiii minimum iiiiiimmmim mi lllliiim min m illlnmni n n iiiiiimmmmiiil mini iiiiiiiiniiii m imiiimiimiimiimim n ' iiiimm i Be Twentsehe ] , B, W, Blpostey Co," " KAPITAAL: f 15.370.942,50 RESERVEN: f6.943.236,86 HOOFDKAarrOQB; AMSTERDAM, Spuistraat 138/144. (voor wier verbintenissen De Twentsehe BankTereeniging B. W* Blfldenstein & Co., ten volle aansprakelp is) AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139; LONDEN. B. W. Blpenstein SB Co.. 56-56 Threadneedlestr.; ENSCHEDE. B. W. Bltidenstein Junior; ALMELO, Ledeboer &Co. RENTE VOOR DEPOSITO'S: :? en Wijziging der Depositorente. Met ingang van heden wordt de rente-vergoeding vastgesteld als volgt: Met n dag opzegging , . . l % pCt (Bedragen tot ?20.000 zfjn terstond betaalbaar) Met 10 dagen opzegging . . 2 pCt Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving vol gens reglement. SAFE DEPOSIT-INRICHTING, geopend: op werkdagen van 8% tot 5 uur. . beursvacantiedagen 854 ,4 , Loketten van ?2.50 per maand (?10. per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Amsterdam, 17 April 1915. Dlreot tpvcrderbur l X pCt. Tl* dagei ?pzegghm 1% . ESD Mand vut Gemiddelde prolongatie-koers met een maximum van 2 Drie Mundei ?pzegglif .... 3 pCt. -- Zes Mundn . . . . 3H . EN Jaar .... 4 Van den dag der opzegging af- wordt % pCt. minder rente vergoed. Nederlandsch-lndische Escompto Maatschappij. Opgericht in 1857. Hoofdkantoor: BATAVIA. Agentschappen te: Amsterdam (Keizersgracht 573/5), Soerabaia, Semarang, Weltevreden, Padang, Battdoeng, Cheribon, Macassar, Bjocjacarta en Tegal. Het Agentschap AMSTERDAM koopt en verkoopt Binnen- en Buitenlandsche Wissels en Telegrafische Transfers, verschaft Reiscredietbrieven en Reiswissels, opent Rekening-Courant met rentevergoeding. Rembourscredieten, geeft Voorschotten op uitzendingen, sluit Prolongatiên, belast zich met het uitvoeren van Effectenorders, behandelt Incassi- en Bankzaken in het algemeen, neemt open en gesloten Bewaargevingen enz. enz. ; neemt gelden a Deposito onder de volgende rentevergoeding : met l dag opzegging . . 2 pCt. met 10 dagen opzegging . 2*4 Amsterdam, l April 1915. gedurende l maand vast . 2V gedurende 3 maanden vast 3 gedurende l jaar vast . . 4 pCt. De AMSTJEBJP A1IS t BJE ILevensverzekering Ongevallenverzekering Billijke premiën. Concurreerende voorwaarden. HOOFDKANTOOR: Amsterdam, Keizersgracht 547?549. BIJKANTOOR: Den Haag, Buitenhof 48a. Groningen, Vischmarkt54. Rotterdam, Wijnstraat 138a. Utrecht, Maliebaan 84. BJjkan'toor der Amsterdamsche Mjjj. van Levensverzekering voor Ned. Indië: SOERABA JA, SOCIETEITSTB A AT. 5 0Verzekerde pandbrieven der N.V. DIS CBEDIET-HYPOTHEEKBANK te 's-Gravenhage, Noordeinde 43, waarbij elk bedrijfsrisico der Bank voor de houders is gedekt, zijn verkrijgbaar a 99 pCt. in stukken van /?1OOO.?, /SOO.?en ?100.?. De Directie: G. J. VAN INOEN. Mr. H. VAILLANT. + ^ LEVENSVERZEKERING -BANK ^.AMSTERDAM" Direcreurerv W N.C.M.SMITS «n OUEN. - J.LJBONMIr\t A-Dif nüllEIUITIi Incasso-Bank Heerengracht 531?537 Weesperplein 2 Overtoom h. Ie Gonst. Huygensstr. Willemsparkweg 80 koopt en verkoopt: BUITENLANDSCHE WISSELS CHEQUES VREEMD BANKPAPIER MUNTSPECIËN. Dagelijks verschijnend koersblad op aanvrage verkrijgbaar. Nederlandsch-lndische Brandwaarborg-Mi OwortcM in 1890. BeTBstiid te Amsterdam. SLUIT VERZEKERINGEN tegen Schade door Brand op Woonen Pakhuizen, Inboedels, neubilair, Fabrieken, Eta blissementen. Kantoor: Singel 262, Amst. Kali Besar-West, Batavia. {S. I. W. VAN BUUREN. M. A. VRIESENDORP. E. LANKHOUT. Gemachtigde: NEUMANN & Co., Batavia. Hjpothnkbink, te Rutterdii Directie: Mr. H. H. O. Oastendtyk enJhr. H. F. Sohnnrbeque Boeye. De Bank verstrekt gelden onder eerste hypothecair verband en geeft 5% PANDBRIEVEN uit onder controle van het Algemeen Administratie enTrustkantoor te Rotterdam. DB Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, JANSWEG 42. Bijkantoren:Amsterdam, Damrak 99. Rotterdam, Wijnhayen 129a 's-Gravenhage,Ged.Burgw.38 Maastricht, Breedestraat 24 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van ? 5OO en verkoopt 4% pCt. schuldbrieven in stukken van ?1000, ?500, ? 100 en ?50 M. PIMENTEL, Accountant. Leeraar Boekhouden M. Offondecoeterstraat 7, Amsterdam TELEFOON Zuid 2422. Maitschippiliji Kipitial i 50,000,000. - Reservefonds 18.813.613. Hoofdkantoor AMSTERDAM. Agentschappen te 's-GRAVENHAGE en ROTTERDAM. 'Vestigingen t* lut'Ooitent Bstwrta, BMrabaia, Sananng, BandoMg, Weltevreden, Cberiboa, Tegel, Pektlongan, OJember, Solo, DJoklakarta, Tillatlap, Padaofl, Medan,, Tebliig-Tlnggl (Dell), Tandjpag Belel, KotaRadja' Palembang, Telok-Bfltong, Pentlanak. BandJeraaslB, Makasssr, Singapore, Ponaag, Raageon, Heagkeag en Shangbal. In- en Verkoop Tan Wissels en Telegrafische Trans ferten. Ineasseeringen en Financieringen. Schriftelijke of Telegrafische Credieten. fieiscredtetbrtoraï^V-. Deposito's. BekeningenCoarant. Adminifltrati* TUL Effecten en alle andere Bankzaken. ....... .?????...-. UTRECHT PAJDBBIETEJr in stukken van f 1000.-, f 500.- en f 100. 5UtlELLffEITini Rott Hypotheekbank T. Neder!. Volteekend Maatsch. Kapitaal ? 5.000.000 Reserve ?645.279.84 Geeft geld op eerste hypotheek zon der vooruitbetaling van rente. Inlich tingen te bekomen ten kantore der Bank, Gedempte Bierhaven 25, of bij hare Agenten. De Directie: Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C.V.WIJK Residentie Hypotheekbank Anna Paulownastraat 97, s-GRAVEHHAGE. HYPOTHEEKBRIEVEN Na 10 jaren door den honder a pari opeischbaar. TéverkrUgen tegen den koers van 99 pCt. OPGERICHT IN 1853 AJHSTEBDAM OPGERICHT IN 1853 Hoofdkantoor: Keizersgracht 277, Bijkantoor: Stadhouderskade 118 Maatschappelijk Kapitaal f 5,000.000, waarvan uitgegeten f4.000.000 Reservefonds f 803.000 Extra-Reserve f 130.000 Agentschappen te Alkmaar/Arnhem, Deventer, Dordrecht, 's-Gravenhaee. Groningen. Leeuwarden, Maastricht, Middelburg, Rotterdam, * Tilburg,,Utrecht en Zwolle. !met l dag opzegging 4 pCt voor l maand vast 4*4 . voor 3 maanden vast 4 , Cheques van deposanterf kunnen kosteloos worden betaalbaar gesteld bij alle bovengenoemde , Kantoren, alwaar uitvoerig Prospectus ver krijgbaar is. De Eerste Nederlandsche Maatschappij van Verzekering tegen Stormschade, GEVESTIGD TE OCDKARSPEI,, Verzekert Gebouwen en Goederen tegen schade door Storm en Lekkage. Waar niet vertegenwoordigd worden actieve Agenten gevraagd. De Directeur: G. EECEN Cz., De Commissarissen: A. WONDER Pz., Oude Niedorp, Burgemeester Oude Niedorp. H. C. OUD, Purmerend, Comm. in Effecten. P. PIJPER IJz., Twisk, Penningm. Vier Noorder Koggen. A. COLIJN, Nieuwer Amstel, Lid der Prov. Staten van N.-Holl. N. DEKKER, Obdam (Spierdijk), Lid der Prov. Staten van N.-Holl. Oudkarspel. KP&tWtWP&l^P?V^l^JW*ïV*''V*V*il*f*V***°+****'J*+*v*1^-*''v-*^ __ EEN AMUSANT BOEK BARBAROSSERIE, «ARB^OSSA i Een bundel met de beste tooneelkritieken van dezen humorist-satiricus.! i Ingenaaid ?0.90 Gebonden ? 1.25 [ Omslag en band van LOUIS RAEMAEKERS. - Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, A'dam. M.A.V. BAMK.SCHIEDAM ONGEVALLENVERZEKERING