DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 6 Juni '15. No. 1980 en de gedachten der schilderes zijn weer gegeven in kleuren die haar uitdrukken. Kleur en gevoel zijn van eendre waarde. Dit is bij Lizzy Ansingh eigenaardig; dit is een haar eigen zege: Zij heeft de kleuren gedwongen door de kracht van den geest; deze geest heeft haar schilderkunst grooter gemaakt, dan ze wierd bij sommigen, die, van eigen natuur uit, meer wellicht bezaten in 't begin. De winsten van den geest geschieden dikwijls traag in lange jaren. Dit lijkt mij ook bij Lizzy Ansingh het geval geweest te zijn. Maar zijn die winsten eenmaal ver kregen, dan fonkelt alles van een wankellooze zekerheid; alles verbreedt zich; wordt persoonlijk, zeker, maar algemeen, nog zekerder. Alles krijgt, schijnbaar plotseling, een belangrijkheid die door velen niet ver moed werd. Er is een onverwachte zege. Qok dit schijnt me bij Lizzy Ansingh het geval te zijn. Hetgeen te verlangen nu is, is dat zij zich zal handhaven. PLASSCHAERT Teekeningen door P. J. C. GABRIËL Van Wisselingh & Co. De firma Van Wisselingh exposeert eene belangrijke collectie teekeningen van Gabriël. Daaronder van zijn vroegste te beginnen met ,1854 tot uit zijn laatste levensjaren. De meeste gedaan met houtskool of zacht krijt; enkele (de vroegere) met potlood; alle zonder onderscheid pp bruin getint papier; bijna alle als studies voor schilde rijen bedoeld. Essentieel vindt men tusschen deze teekeningen geen verschil. De oudste zijn angstvalliger, uitvoeriger, stipter dan de latere, maar allen vloeien voort uit een zelfden gelijkmatiger! geest, een zelfde zachte, rustige aandoening. Een sturm- und drangperiode heeft deze schilder niet gekend, onbereikbare idealen niet gekoesterd, aan droombeelden zich niet vergrepen. Zijne teekeningen geven niet te raden, doen niet huiveren, verrukken niet. Nooit slaat hij er naast, poogt hij meer dan hij kan, ook niet op het terrein dat hem lief is. Hij mint den vochtigen, wazigen ochtend, den zonnigen namiddag, den klaren doorschijnender! avond. Daarom stormt het niet op zijn landschappen; de zon gaat er niet bloedrood onder aan een dreigenden hemel; het is er kalm en sereen, als in zijn gemoed. Aan het vlakke land, den eindeloozen horizont, den wijden strakken hemel, het stille nauwbewogen water, heeft hij genoeg. Is er wel n onder de moderne Hollandsche schilders geweest Weissenbruch niet uitgezonderd die met zoo weinig belangrijk heeft weten zijn ? Dat is iets aandoenlijks in deze tentoon stelling: het gevoel te staan tegenover een man die een lang leven lang aan dit een voudige maar daarom niet geringe genoeg heeft gehad, die niets heeft verlangd dan uit te zeggen de gewijde rust en de eindeloosheid van het vlakste hoekje van zijn vlakke land en wiens serieusheid daarbij niet n oogenblik is verzwakt. Diepe ernst en innige aandacht vormen den grondtoon van al deze teekeningen. Jong nog volgt hij vooral de omtrekken, teekent een ploeg, een hek, een rij wilgen met de nauwlettende zorg vuldigheid van een kind. Naarmate hij vordert, wordt hij vertrouwder met de vormen, tee kent hij meer- met licht en schaduw, ver dwijnt het bijkomstige, geeft hij dikwijls zeer raak met weinige ruige streken n den vorm n het karakter en ontwikkelt in zich dat fijne gevoel voor de toonwaarden dat hem zeker aangeboren was, maar dat in het land van Kortenhoef waar alle sterke tegenstellingen vervloeien in de van waterdamp doordrenkte atmospheer, tot iets hem geheel eigéns werd opgevoerd. Af en toe ging hij dan naar Drenthe en zocht er in de nog altijd zacht vloeiende contouren en milde schaduwen der boerenwoningen gedecideerder vormen en geprononceerde tegen stellingen, waarbij hij dan diepe en warme zwarten gebruikte die men niet van hem verwacht zou hebben; maar steeds keert hij naar zijn plassen en venen terug, waar de blik tot den einder door niets onderbroken wordt. Daar maakte hij teekeningen ais No. 38 (voor ons de mooiste) van deze tentoonstelling, waarin alleen de meest subtiele aanvoeling van den toon, diezelfde zuiver heid die het kenmerk is van zijn beste schilderijen, hem van banaliteit en mislukking redden kon. Zulk eene teekening maken kon alleen Gabriël en misschien is hij alleen in zijn beste aquarellen nog verder gegaan en nog completer. De beschouwing van deze teekeningen geeft een rustig en edel genot, het verkeer met een fijnen en subtielen geest een onbe dorven en eenvoudig gemoed, Er ware een keus uit te doen van een twintigtal der beste. In voortreffelijke reproductie zouden zij op schoone wijze de herinnering levendig hou den aan een der aantrekkelijkste figuren uit onze 19de-eeuwsche schilderschool. Om van hun groote opvoedende waarde niette spreken; H. 44*mmiiMiiiiiiiiMitiMiiti>n Een voorloopige geschiedenis van den oorlog In de bekende Meulenhoff-editie gaven de heeren H. P. Geerke en G. A. Brands, een handig boekje uit onder den titel: De oorlog, geïllustreerde geschiedenis van den wereldoorlog. Eerste deel. In hun voorwoord" geven zij terecht te kennen, dat het voor alsnog niet mogelijk is een gedocumenteerde geschiedenis te schrijven, gegrond op feiten, voor welker waarheid absoluut kan worden ingestaan. Maar zij meenen, dat wel reeds nu kan worden gegeven een overzicht van de officieele briefwisseling en van de on derhandelingen, welke den oorlog vooraf gingen, en ook van de gebeurtenissen op het oorlogsterrein, ontleend aan berichten, officieele telegrammen en verhalen van oog getuigen. Het is de vraag, of deze laatste opvatting juist is. Niets is reeds nu zoo duidelijk geworden dan dat men met de officieele berichten zeer moet oppassen. Hoe vaak hebben niet de Oostenrijkers de Serviërs en de Russen overwonnen en hoe dikwijls trokken zij niet al zegevierende terug? De groote overwinningen van Hindenburg, van hoeveel beteekenis ook, herinneren toch zeer sterk aan de groote zegepralen van Ramses II, die blijkens de inscriptiën steeds weer dezelfde volken op dezelfde plaats versloeg, ja vernietigde. En hoe staat het met den strijd in de Dardanellen, waar wij het merkwaardige schouwspel zien, dat de Engelsche scheepskanonnen niet de minste schade toebrengen aan de Turksche forten, maar zelf ook niet den minsten hinder onder vinden van het geschutvuur der gezegde forten. Zoodat wij maar willen zeggen, dat de officieele berichten geen evangeliën zijn, common reader- een aantal feiten er; stukken vastgelegd, die men ook wel in de courant had gelezen, maar daarna toch in den regel weer vergeet of althans slecht onthoudt. Hetzelfde kan worden gezegd van de illu stratie. Voor wie zich geregeld op de hoogte heeft gehouden van de illustratie-pers, is hier niet veel nieuws te vindeu. Maar nog maals deze dingen moeten worden vast gelegd in een handig formaat. Dat is $ut für $ r± V* Y wA.1*SVr ' \^^^, DUITSCH NOOD-PAPIER die trouwens ook aan scherpzinnige kritiek werden onderworpen. Met deze reserve kunnen wij constateeren, dat de heeren Geerke en Brands een nuttig werk hebben verricht. Zij hebben voorden Aan de inwoners der stad Leuven. Vruehteloos hebben wij onze gemeenlclijke afgevaardigden opgezocht. De laalsle onder hen, M. de Schepene Schmil. wettelijk belet zijn ambt verder te vervullen, heeft ons den 30 .Augustus, hel gemeentelijk gezag overhandigd. Ik meen dal hel mijne plichl is dien last op mij te nemen, met de hulp van eenige gekende burgers, die aanvaard hebben mij Ier zijde Ie staan. In verstandhouding met de Duilsche Legeroverheid, vraag ik aan de inwo ners" van Leuven terug in de stad Ie komen en hunne gewone bezigheden te hernemen. De bevelen uitgevaardigd door M. Colins blijven in voege. Ik herinner in t bijzonder: \. Dal hel verboden is, na 7 uren s avonds (Belgische uur), nog door de stad te gaan. 2. Dal al dezen die gelijk welk wapen of eenigen schiet voorraad hebben, ver plicht zijn alles onmiddelijk op hel Stadhuis Ie komen afgeven. 5. Dal alles wal kan vijandig schijnen aan het duilsche leger met alle zorg moet vermeden worden. Op deze voorwaarden, heeft de duilsche legeroverheid ons beloofd dal er niels meer zal gebrand noch geroofd «orde», en dal de bevolking niel meer zal bedreigd noch belastigd worden. Wij zijn mei alle zorg bezig om van nu af de gemeenledienslen Ie herslellen: de Politie, de Burgerlijke stand eu de Diensl van hel sladswaler zullen len spoedigsle heringericht worden. De politiedienst zal binsl den dag gedaan worden door eenige vrijwilligers dieeenen armband dragen mei de kleuren der Slad en eene eenzelvigheidskaarl, beide rechtmatig gestempeld. De mannen van goeden wil die dezen dienst willen waarnemen, worden dringend verzocht vandaag nog, om 4 u. 's namiddags, op hel stadhuis te komen. De Gemeenteschrijver. Eug. Marguery. De aangewezen Burgemeester, A. NER1INCX. Het Komiteit der burgers ; Dr BOINE, Pater CLAES, Dr P. DEBAISIEUX, Dr. DECONINCK, Ch. de la VALLÉE POUSSIN, Mgr DEPLOIGE, P. HELLEPUTTE, A. TH1ERY, Dr TITS, l. VERHELST, V. VINGEROEDT. Leuven, den l September 1914. KENNISGEVING AAN LEUVENS BEVOLKING gebeurd en het is gemakkelijk in het gebruik. Wij geven hierbij een paar afbeeldingen ter toelichting. Wat wij noode missen, zijn een paar karikaturen. Maar dat ware wel licht in strijd met de neutraliteit, die de schrijvers zich terecht tot eisch hebben gesteld bij een publicatie als deze. Dit eerste deel loopt tot begin September, hier en daar nog iets verder. Het geheele werk is geraamd op twee deelen. Het is nauwelijks mogelijk, dat deze raming niet wordt overschreden. H. BRUQMANS iiiimiiiiiiinmiiHtn Boekverkooping Bij de firma Burgersdijk en Niermans te Leiden, zal van 14 tot 21 Juni eene uitge breide en belangrijke boekenveiling plaats hebben afkomstig uit tal van nalatenschappen. De catalogus (4200 nrs.) bevat een aantal reeksen van kostbare periodieken, standaard werken, nieuwere handboeken, zeldzame uitgaven en curiosa op het gebied van jurisprudentie, staatswetenschap, geschiede nis en aardrijkskunde, krijgswetenschap, stedenbeschrijving, geschiedenis en taal van het Oosten, Afrika, Amerika en Australië, godgeleerdheid, philosophie, klassieke philologie, nieuwe taal en letteren, enz. Kijkdagen op 11 en 12 Juni. IIIIMIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII minimum Nieuwe boeken van deze week Engeland en de afsluiting der Zee, 33 pag., f 0.12)/2. NEEL DOFF, Dagen van honger en ellende, vertaald door ANNA VAN GOGH-KAULBACH, met een inleiding van F. M. WiBAUT. 165 pag. Amsterdam, Wereldbibliotheek. HENRI VAN BOOVEN, Sproken. Tweede druk, 177 pag. Amsterdam, Wereldbibliotheek. INA BOUDIER-BAKKER, De ongeweten din gen, 213 pag. Amsterdam, P. N. van Kam pen & Zoon. CARRY VAN BRUGGEN, Een coquette Vrouw, II deelen, 456 pag. Amsterdam, P. N. van Kampen & Zoon. J. BRANDER, Duitschland en de Duitschers bij den aanvang van den grooten oorlog van 1914, 85 pag., f 0.75. Amsterdam, W. Versluys. G. KALFF, Van Zeevarende Luyden en Zee-Poëten, 144 pag., f 1.25, in half linnen f 1.75. 's Gravenhage, Martinus Nijhoff. Dr. P. MOLENBROEK, Internationale ver houdingen en stemmingen. Wat de toekomst allereerst eï'scht, 70 pag., f 0.60. Rotterdam, W. L. en J. Brusse. Dr. G. C. A. VALEWINK, Moet onze H. B. S. met 5 j. c. gewijzigd worden, en, zoo ja, in welke richting? 41 pag., f0.60. Rotterdam, W. L. en J. Brusse. SB VRAAGT CATALOGUS Kennisgevingen voor u lavitaUën. Programma's Dankbetuigingen, Menu's Luepapler en Corr. Kaarten Artlatiek Stempelwerk BOEK- 1.4 STEENORlUKCffiJ B. van Mantgem 5lnB»< 562 tast aübtrul llDSt Abonneert U op Groot- Nederland Letterkundig Maandschrift voor den Nederlandschen stam onder Redactie van CYRIEL BUYSSE, FRANS COENEN en LOUIS COUPERUS. Prijs per jaargang ? 12.50 Proefnummers zenden gratis de Uitgevers VAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam itiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiuiMHiiiiiiimiiiiiiiiimiitimiiiimim^ BINNENHUIS /^\ w MEUBELS RAADHW55TRAAT48-50 AM5TERDAM Geeft Uw kinderen OP den Ia bussen/ i; boterham. van '/ioK.G./0.18 , 0.425 , 0.80 A , 1.50 met _ es tijdelijk s -u 20pCt. J|;^ verhooging. fatorlkante : N.V. OA.OA.O- en CHOCOLADEFABRIEK A. L. C TOL A. t I A." Alkmaar ?AAAAAAAAAAAAaAAAAaAAAAAAAAAAAAAAAAAaAAAAAg EiiBOFFUo. ra AMSTERDAM. MAGAZIJN VAN Echte Bronzen Pendule-Garnituren in alle stijlen. Verlichtings-artikelen v. gas en elec. licht Hoofdvertegenwoordigers vai bet ORFEVRERIE CHRISTOFLE VEERHOFF & Co. 42 Kalverstraat R. V. TECHNISCH BUREAU v/h MOENS t BECK, AMSTERDAM, ROKIN 122. Importeurs TUI Haringgraatstaal. Brandrrg materiaal voor pUfonds, rrijstaande wan den, trapbeschietingen. ene. in Kerken, Scholen, Kantoorgebouwen, Fabrieken, Schouwburgen, Woon huizen, Boerderijen, Stallen, ene, Monsters en nieuwe prospectus-prgseonrant wor den op aanrraag gratis toegezonden. ?nee ,-n. /uol/fe &n vuuföz uilvoet ing